Doanh nghiệp khó tiếp cận vốn không phải vì cơ chế, chính sách

Cuối phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội của Quốc hội sáng nay 1/6, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng đã giải trình làm rõ thêm một số vấn đề được các ĐBQH nêu.

Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, việc điều hành lãi suất và tín dụng trong năm 2022 và những tháng đầu năm 2023 diễn ra trong bối cảnh khó khăn và nhiều thách thức, rất nhiều diễn biến mới khó lường so với thời điểm mà Quốc hội và Chính phủ ban hành nghị quyết. Trong những điều kiện đó thì Ngân hàng Nhà nước đã kiên định xuyên suốt với mục tiêu là giữ đại cục, ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ và theo dõi sát diễn biến, tình hình để quyết định những nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm trong từng thời kỳ, từng giai đoạn để ứng phó linh hoạt.

“Có thể nói rằng nhu cầu giảm lãi suất là mong muốn của doanh nghiệp khi vay vốn từ trước tới nay và Quốc hội, Chính phủ cũng rất quan tâm chỉ đạo và Ngân hàng Nhà nước cũng rất mong muốn và quan tâm điều đó. Tuy nhiên, điều hành lãi suất thì cũng cần phải được xem xét trong tổng thể điều hành chính sách kinh tế vĩ mô để đảm bảo được đại cục về ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ và đặc biệt là đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hang”, bà Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh.

Chính sách phải đảm bảo ưu tiên an toàn cho hệ thống

Lý giải lãi suất tăng cao trong năm 2022, Thống đốc cho biết có 2 lý do chính. Đó là lãi suất quốc tế thì đồng loạt tăng nhanh và mạnh, ở trong nước thì lạm phát có xu hướng tăng nhanh từng tháng và đến cuối năm thì lạm phát so với cùng kỳ đã ở mức khoảng 5% và đặc biệt lạm phát cơ bản bình quân đã khoảng 5% và cao hơn rất nhiều so với mức bình quân của lạm phát năm 2021 là 0,84%. Thứ hai là áp lực mất giá của đồng Việt Nam rất lớn trong năm 2022 khi các nước thắt chặt chính sách tiền tệ và đồng đôla tăng giá rất mạnh. “Vào thời điểm tháng 9, tháng 10 năm 2022 đồng Việt Nam áp lực mất giá lên đến 9-10%. Cho nên lúc đấy nếu chúng ta không có những giải pháp linh hoạt và đồng bộ thì khó có thể ổn định được mức tỷ giá chỉ mất giá 3,5% trong năm 2002”, Thống đốc cho hay.

Dẫn lại việc ĐBQH nêu về sự kiện “rút tiền hàng loạt tại ngân hàng SCB chưa từng có trong lịch sử và nguy cơ tác động lan truyền đến hệ thống ngân hàng rất lớn”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết trong bối cảnh đó Ngân hàng Nhà nước đã quyết định phải tập trung ưu tiên vừa ổn định thị trường ngoại hối và đặc biệt phải đảm bảo an toàn hoạt động của các tổ chức tín dụng và đảm bảo chi trả cho người dân. Đây cũng là lý do không thể điều chỉnh room tín dụng vào thời điểm tháng 10 và sau khi thanh khoản ổn định trở lại thì Ngân hàng Nhà nước mới điều chỉnh tăng trưởng tín dụng. Tương tự, sự đổ vỡ của ngân hàng Mỹ vừa qua cũng như Credit Suisse cho thấy ưu tiên đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng của Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ là một điều hết sức đúng đắn.

“Tóm lại, những giải pháp, liều lượng chính sách và thời điểm được Ngân hàng Nhà nước cân nhắc rất kỹ lưỡng, tất cả để hướng đến ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ, đảm bảo an toàn hệ thống và tạo môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp và người dân, không vì mục tiêu rằng nào khác”.

Khó tiếp cận vốn là do không có đơn hàng

Giải trình về vấn đề doanh nghiệp gặp khó trong tiếp cận tín dụng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng các cơ chế, chính sách cho vay thì vẫn giữ nguyên so với trước nhưng tăng trưởng tín dụng năm 2022 là 14,16%, trong khi 5 tháng đầu năm naychỉ tăng khoảng 3%. “Do đó không thể nói rằng đây là do chính sách vì không có gì thay đổi. Còn về phía các tổ chức tín dụng thì những tháng đầu năm dư địa về Room tín dụng thì rất thoải mái, không bị chậm và thanh khoản hệ thống thì được Ngân hàng nhà nước duy trì rất dư thừa và không có lý do gì để các tổ chức tín dụng huy động tiền gửi, trả lãi cho người gửi tiền mà khi doanh nghiệp đủ điều kiện vay vốn lại không cho vay”.

Từ đó, người đứng đầu NHNN cho rằng doanh nghiệp khó tiếp cận vốn là không có đầu ra, không có đơn hàng.

Về giải pháp, bà Nguyễn Thị Hồng cho rằng doanh nghiệp cần hướng đến để khai thác thị trường nội địa với 100 triệu dân để thay thế cho sự suy giảm của cầu nước ngoài. Ngoài ra cần có thêm các giải pháp để cải thiện điều kiện vay vốn, có thể thông qua các chính sách như là bảo lãnh vay vốn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, v.v..

Đối với vấn đề triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng đồng tình với đánh giá của đại biểu Quốc hội nêu đó là tâm lý e ngại của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng thì khó có thể đánh giá như thế nào là có khả năng phục hồi. Do đó, NHNN đang trình Chính phủ để kiến nghị Quốc hội sửa đổi Nghị quyết 43, bỏ cụm từ "có khả năng phục hồi" để tiếp tục triển khai.

Đối với vấn đề tái cơ cấu ngân hàng yếu kém, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng thừa nhận đây là “một việc tồn đọng và rất khó xử lý và mong đại biểu Quốc hội thấu hiểu, chia sẻ là tái cơ cấu một ngân hàng yếu kém trong điều kiện bình thường đã rất khó rồi, mà trong điều kiện khó khăn như thế này lại càng khó hơn”. Tuy nhiên, các ngân hàng yếu kém đã trình xin chủ trương cấp có thẩm quyền và hiện nay Ngân hàng Nhà nước cũng như các bộ, các ngành dưới sự chỉ đạo của Chính phủ đang thực hiện rất quyết liệt các bước để trước khi phê duyệt đề án chi tiết theo đúng chủ trương của cấp có thẩm quyền và theo đúng quy định của pháp luật.

Doanh nghiệp cần phải điều chỉnh giá bất động sản

Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, đối với lĩnh vực tín dụng bất động sản thì thường tăng trưởng tín dụng vào lĩnh vực này cao hơn so với mức tăng trưởng chung của nền kinh tế, nhưng với những khó khăn của thị trường bất động sản hiện nay thì 70% là khó khăn về pháp lý, cho nên giải pháp bây giờ thì phải tập trung vào tháo gỡ những vướng mắc về mặt pháp lý, cộng với các doanh nghiệp cần phải rà soát để điều chỉnh giá bất động sản. Như vậy, sẽ kích thích tín dụng cho cả doanh nghiệp xây dựng bất động sản cũng như là người mua nhà.

Bài liên quan

Cần cơ chế 'mở' để doanh nghiệp tiếp cận vốn vay

Thủ tướng: NHNN tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp địa ốc tiếp cận vốn tín dụng

Thủ tướng: Lãi suất cho vay kịp thời còn cao, tiếp cận vốn vẫn khó khăn

Hạn chế dần tín dụng vào thị trường bất động sản, tạo ra nhiều khó khăn trong tiệp cận vốn