Doanh nghiệp được vay trái phiếu gấp 5 lần vốn chủ sở hữu

Ngày 9-7 vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký ban hành Nghị định số 81/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 163/2018/NĐ-CP, quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, có hiệu lực từ ngày 1-9-2020.

Nhìn chung, Nghị định sửa đổi gần giống với tinh thần của dự thảo trước đó do Bộ Tài chính đưa ra vào đầu năm nay, nhưng cũng có điểm cởi mở hơn.

Cụ thể, mức dư nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành (bao gồm cả khối lượng dự kiến phát hành) không được vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu, theo báo cáo tài chính quý gần nhất tại thời điểm phát hành được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Theo dự thảo mà Bộ tài chính đưa ra trước đó thì con số giới hạn là 3 lần.

Theo thống kê của Bộ Tài chính, trong 11 tháng đầu năm 2019, có đến 28/177 doanh nghiệp có khối lượng phát hành trái phiếu vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu (chiếm 27,8% tổng khối lượng phát hành), trong đó 11 doanh nghiệp vượt 50 lần, có doanh nghiệp vượt 100 lần.

Đáng chú ý hơn cả là một số doanh nghiệp không làm rõ mục đích sử dụng vốn và phương án trả gốc và lãi.

Dư nợ vay vốn từ phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp sẽ bị giới hạn là băn khoăn lớn nhất của các doanh nghiệp vốn đang tăng cường vay mượn nhiều qua kênh trái phiếu từ cuối năm ngoái đến nay.

Trong bản góp ý dự thảo trước đó, Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HOREA) cho rằng hiện nay chưa cần thiết đưa quy định nói trên vào vì tổng giá trị phát hành trái phiếu phụ thuộc vào nhu cầu vốn của từng loại hình doanh nghiệp. “Ví dụ doanh nghiệp nhỏ và vừa, có vốn điều lệ thấp, hoặc doanh nghiệp phát hành trái phiếu để trả nợ… thì có nhu cầu phát hành trái phiếu cao hơn mức 3 lần vốn chủ sở hữu”, văn bản của HOREA có đoạn.

Tương tự, trong văn bản góp ý dự thảo trước đó, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề xuất sửa đổi quy định theo hướng nâng tỷ lệ này lên 5 lần hoặc cao hơn để phù hợp với nhiều lĩnh vực kinh doanh khác nhau của các doanh nghiệp.

Theo VCCI, con số 3 lần là khá thấp, gây khó khăn cho việc huy động vốn của doanh nghiệp. “Thời gian qua, vấn đề chống vốn mỏng đã được đưa vào đề xuất Luật sửa đổi Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, trong đó đưa ra các tỷ lệ 5:1; 4:1; 3:1 cho các lĩnh vực khác nhau”, văn bản của VCCI có đoạn.

Ngoài quy định về giới hạn mức vốn trái phiếu được huy động, một số quy định khác cũng theo hướng siết chặt hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp, chẳng hạn như mỗi đợt phát hành phải hoàn thành trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày công bố thông tin trước khi phát hành; đợt phát hành sau phải cách đợt phát hành trước tối thiểu 6 tháng, trái phiếu phát hành trong một đợt phát hành phải có cùng điều kiện, điều khoản.

Ngoài ra, trái phiếu doanh nghiệp phát hành tại thị trường trong nước bị hạn chế giao dịch trong phạm vi dưới 100 nhà đầu tư trong vòng một năm, sau đó được giao dịch không hạn chế.

Nhìn ngược trở lại, Nghị định 163 là một trong những lý do giúp thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng tốc nhanh, trong đó có điểm thuận lợi là bỏ điều kiện doanh nghiệp phát hành có lãi năm liền kề trước (nhưng yêu cầu doanh nghiệp không có nợ gốc, lãi trái phiếu quá hạn trong 3 năm liền trước, thắt chặt về thời gian giao dịch và thực hiện cơ chế công bố thông tin đầy đủ).

Tuy nhiên từ cuối năm ngoái đến nay, hàng loạt chuyên gia và cơ quan quản lý lên tiếng cảnh báo về hiện tượng tăng trưởng nóng và những hệ lụy của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, trong bối cảnh nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường ngày càng nhiều hơn.

Tăng trách nhiệm của Bộ Tài chính

Nghị định 81 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 163 cũng có nhiều quy định mới về xử phạt vi phạm về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ của các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Nghị định cũng quy định Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể về chế độ công bố thông tin đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu, tổ chức lưu ký cung cấp thông tin định kỳ hàng tháng, hàng quý, năm về tình hình đăng ký, lưu ký trái phiếu cho Sở Giao dịch chứng khoán để Sở Giao dịch chứng khoán tổng hợp báo cáo Bộ Tài chính.

Bộ Tài chính từ đầu năm đến nay đã 2 lần đưa ra những khuyến nghị đối với doanh nghiệp phát hành, nhà đầu tư, tổ chức phân phối trái phiếu khi đầu tư, phát hành, cung cấp dịch vụ trái phiếu doanh nghiệp.

Trong thời gian tới, Bộ Tài chính cho biết sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện kiểm tra, giám sát trên cơ sở đó xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định của pháp luật trong hoạt động phát hành, đầu tư và cung cấp dịch vụ về trái phiếu doanh nghiệp.

Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1-9-2020. Trái phiếu doanh nghiệp phát hành trước khi Nghị định này có hiệu lực thi hành tiếp tục thực hiện theo điều kiện, điều khoản của phương án phát hành đã công bố thông tin cho nhà đầu tư; thực hiện việc lưu ký, báo cáo, công bố thông tin định kỳ và tuân thủ trách nhiệm của doanh nghiệp phát hành trái phiếu theo quy định tại nghị định này và hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Báo cáo của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội mới đây cho biết khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong tháng 5 là 27.061 tỉ đồng, nâng tổng khối lượng phát hành trong 5 tháng lên mức 91.616 tỉ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ.

Theo Thesaigontime

Bài liên quan

Ham lãi suất cao gấp đôi, cảnh báo hàng nghìn tỷ đồng ồ ạt đổ vào trái phiếu doanh nghiệp

Nam Long Group huy động thành công 500 tỷ đồng qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp

Trái phiếu doanh nghiệp, thực hư lãi suất 19,5%/năm

Siết quy định mua, bán trái phiếu doanh nghiệp với tổ chức tín dụng