Doanh nghiệp đầu tư công bí dòng tiền
Trong bối cảnh Chính phủ thúc đẩy đầu tư công, năng lực tài chính sẽ quyết định đến khả năng được lựa chọn thực hiện dự án, cũng như mức độ sinh lời của các công ty xây dựng hạ tầng.

Hoạt động của hầu hết doanh nghiệp xây dựng hạ tầng phụ thuộc vào nợ vay. Ảnh: ĐTCK.
Khó đạt kế hoạch kinh doanh
Hầu hết công ty xây dựng hạ tầng lớn đều đặt kế hoạch doanh thu năm 2023 tăng trưởng cao, nhờ giá trị backlog (giá trị hợp đồng ký kết) lớn sau khi được chỉ định thầu tại dự án Cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2 và các dự án đầu tư công khác. Đồng thời, việc Chính phủ đẩy mạnh giải ngân đầu tư công trong năm nay được kỳ vọng sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ xây dựng và ghi nhận doanh thu tại các dự án hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, diễn biến sau 9 tháng đầu năm cho thấy, kế hoạch kinh doanh của các doanh nghiệp không dễ thực hiện.
Cụ thể, năm 2023, Công ty cổ phần Tập đoàn Cienco4 (Cienco4, mã chứng khoán C4G) đặt mục tiêu lợi nhuận sau thuế tăng 114% so với năm 2022, nhưng kết thúc tháng 9, Công ty ghi nhận doanh thu 1.788,5 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 103,4 tỷ đồng, lần lượt giảm 12,6% và 6% so với cùng kỳ. Theo đó, Cienco4 mới đạt 40% kế hoạch doanh thu và 31% kế hoạch lợi nhuận sau thuế năm 2023.
Trong tháng 4/2023, Cienco4 đã phát hành cổ phiếu và huy động thành công 1.123 tỷ đồng từ cổ đông hiện hữu, giúp vốn chủ sở hữu tăng 44% so với cuối quý I, nhưng nợ vay gia tăng khiến tỷ nợ/vốn chủ sở hữu không được cải thiện, mà tăng lên. Nếu như cuối quý I/2023, tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu của Cienco4 ở mức 1,3 lần, thì đến cuối quý III, con số này là 1,6 lần.
Tương tự, Tổng công ty Xây dựng số 1 - CTCP (CC1) đặt mục tiêu năm 2023 đạt doanh thu 10.761 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 231 tỷ đồng, nhưng 9 tháng đầu năm mới thực hiện được lần lượt 28% và 16%.
CC1 là thành viên trong liên danh Vietur - liên danh duy nhất đáp ứng yêu cầu tại gói thầu lớn nhất trị giá hơn 35.200 tỷ đồng tại dự án Sân bay Long Thành. Tuy nhiên, CC1 cũng đang có tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu ở mức cao (2,8 lần), trong bối cảnh quy mô tài sản suy giảm, nguồn vốn mất cân đối, chủ yếu hình thành từ nợ phải trả.
Báo cáo tài chính riêng lẻ quý III/2023 của CC1 cho biết, doanh nghiệp có 10.329,4 tỷ đồng nợ phải trả, tăng 9%; trong khi vốn chủ sở hữu là 3.589 tỷ đồng, giảm 5,7% so với đầu năm. Vay nợ lớn dẫn tới chi phí lãi vay 9 tháng đầu năm là 272 tỷ đồng, tăng 12,8% so với cùng kỳ.
Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex, mã chứng khoán VCG) cũng có cơ cấu nguồn vốn phụ thuộc nhiều vào vay nợ khi tính tới cuối quý III/2023, nợ phải trả gấp đôi vốn chủ sở hữu.
Năm 2023, Vinaconex đặt mục tiêu đạt doanh thu hợp nhất 16.340 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất 860 tỷ đồng, lần lượt tăng 70% và 92% so với năm 2022. Tính đến hết tháng 9, doanh nghiệp mới đạt 55% kế hoạch doanh thu và 24% kế hoạch lợi nhuận.
Tất nhiên, không phải doanh nghiệp xây dựng hạ tầng nào cũng có kết quả kinh doanh suy giảm. Báo cáo giải trình kết quả kinh doanh quý III/2023 của Công ty cổ phần Đầu tư Hạ tầng giao thông Đèo Cả (Đèo Cả, mã chứng khoán HHV) công bố ngày 31/10 cho thấy, doanh thu hợp nhất đạt 674 tỷ đồng, tăng 19,6% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ doanh thu xây lắp tăng trưởng. Doanh thu tăng, trong khi chi phí được tiết giảm đã giúp giúp lợi nhuận sau thuế đạt hơn 117 tỷ đồng, tăng 44,9% so với cùng kỳ.

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2023, Đèo Cả đạt doanh thu hợp nhất 1.825 tỷ đồng, tăng 23,5% so với cùng kỳ và hoàn thành 74% kế hoạch năm; lợi nhuận sau thuế hợp nhất 309 tỷ đồng, tăng 29% so với cùng kỳ và hoàn thành 91% kế hoạch năm.
Dẫu vậy, Công ty Chứng khoán SSI cho rằng, một trong những rủi ro lớn của Đèo Cả vẫn là tỷ lệ đòn bẩy cao, trong khi các dự án đang hoạt động dưới mức công suất thiết kế, gây áp lực lên dòng tiền và vốn lưu động, có thể dẫn tới nợ phải tái cấp vốn với lãi suất cao hơn, hoặc kéo dài thời gian hoạt động. Trong đó, dự án Cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn hiện chỉ đạt khoảng 50% công suất thiết kế và thời gian hoạt động được kéo dài từ 24 năm lên 28 năm.
“Điểm yếu” tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu
Tiêu chí lựa chọn nhà thầu xây dựng hạ tầng cho các dự án đầu tư công tập trung vào những doanh nghiệp có kinh nghiệm, đảm bảo tiến độ và năng lực tài chính lành mạnh. Vậy nhưng, hầu hết các doanh nghiệp đang có tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu cao, hoạt động phụ thuộc vào nợ vay, trong khi tiền mặt ít, dòng tiền kinh doanh âm…
Đáng lưu ý, các dự án BOT giao thông có nhu cầu vốn lớn và dài hạn, rủi ro cao, mức sinh lời thấp, thu hồi vốn chậm. Nếu năng lực tự có của doanh nghiệp kém thì sẽ khó chống đỡ khi có những biến động bất lợi.
Công ty Chứng khoán VNDIRECT nhận định, năng lực tài chính sẽ quyết định đến khả năng sinh lời của các công ty xây dựng hạ tầng. Chỉ những doanh nghiệp xây dựng có năng lực thi công tốt, khả năng huy động máy móc, thiết bị hợp lý và nguồn vốn dồi dào mới đạt hiệu quả sinh lời cao tại dự án Cao tốc Bắc - Nam, do yêu cầu thời gian thi công ngắn và Chính phủ đã ấn định mức biên lợi nhuận cố định so với giá thầu tại các dự án.
Thực tế, các công ty xây dựng hạ tầng hiểu rõ vấn đề mấu chốt này nên đang có các động thái để cải thiện.
Chẳng hạn, tháng 8/2023, CC1 thông báo mua lại trước hạn 2.650 tỷ đồng trái phiếu đang lưu hành, thời gian hoàn thành chậm nhất tới hết ngày 31/12/2023. Theo CC1, việc giảm dư nợ vay sẽ giúp chi phí lãi vay giảm đáng kể, đóng góp quan trọng vào lợi nhuận sau thuế trong nửa cuối năm 2023 và những năm tiếp theo.
Trong khi đó, Công ty cổ phần Đầu tư Hạ tầng kỹ thuật TP.HCM (CII) tích cực cơ cấu lại nguồn vốn, với kế hoạch phát hành trái phiếu chuyển đổi cho cổ đông để chuyển từ nợ vay thành vốn chủ sở hữu.
Trong 5 năm qua, tổng tài sản hợp nhất của CII tăng từ 20.709 tỷ đồng lên 28.559 tỷ đồng, trong khi vốn điều lệ gần như không thay đổi ở mức 2.800 tỷ đồng. Hệ quả, Công ty đang chịu áp lực lãi vay và trả nợ rất lớn. Tính tới cuối quý III/2023, nợ phải trả của CII gấp 2,2 lần vốn chủ sở hữu.
CII cho biết, nếu toàn bộ 4.500 tỷ đồng trái phiếu được phát hành thành công và chuyển đổi thành cổ phiếu, tỷ lệ nợ phải trả/vốn chủ sở hữu sẽ giảm từ 2,2 lần xuống 1,1 lần. Đây là yếu tố quan trọng, bởi nếu không cải thiện được chỉ số này, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn khi tham gia hoạt động đấu thầu dự án mới và khó có khả năng tiếp tục huy động vốn đầu tư với quy mô lớn.
(Theo Đầu tư Chứng khoán)
- Cùng chuyên mục
Nhọc nhằn con đường tăng vốn của Becamex IDC
Becamex IDC cần tăng vốn và giảm tỷ lệ sở hữu Nhà nước cho các kế hoạch mở rộng. Tuy nhiên, con đường này khá gian truân khi phương án chia nhỏ để phát hành không được cổ đông ủng hộ.
Tài chính - 22/09/2025 14:35
Một chiến lược đầu tư chứng chỉ quỹ
Để loại bỏ các ảnh hưởng tâm lý mua đuổi, bán đuổi, chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ nên áp dụng chiến lược đầu tư định kỳ.
Tài chính - 22/09/2025 10:47
Giải mã quỹ mở lâu đời nhất Việt Nam
DCDS, một trong những quỹ mở lâu đời nhất Việt Nam, đang gây ấn tượng với hiệu suất vượt trội so với chỉ số VN-Index.
Tài chính - 22/09/2025 07:00
Nghị quyết 68: Động lực mới thúc đẩy kinh tế tư nhân bứt phá
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam vẫn đang duy trì đà tăng trưởng tích cực với một trong những động lực quan trọng đến từ kinh tế tư nhân – khu vực “xương sống” của nền kinh tế.
Tài chính - 21/09/2025 11:29
Cổ phiếu PV Power trước cuộc chơi tăng vốn
Cổ phiếu PV Power tăng mạnh 5 tháng qua và hiện trong pha điều chỉnh. Triển vọng kinh doanh sáng khi tổ hợp điện khí Nhơn Trạch 3 và 4 sắp vận hành thương mại.
Tài chính - 21/09/2025 08:10
SeABank cung cấp giải pháp tài chính toàn diện, đồng hành cùng doanh nghiệp FDI khai phá cơ hội
Dòng vốn FDI liên tục chảy vào Việt Nam khẳng định nước ta đang nổi lên như "cứ điểm mới" của các tập đoàn đa quốc gia. Vị trí chiến lược, nguồn nhân lực dồi dào và môi trường tài chính cởi mở tiếp tục tạo lợi thế thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư quốc tế.
Tài chính - 20/09/2025 10:00
Bảo toàn lợi nhuận sau nhịp tăng nóng của chứng khoán
Trong chứng khoán, bảo toàn thành quả lợi nhuận là một trong các tư duy quản trị rủi ro quan trọng để duy trì kết quả đầu tư dài hạn. Tuy vậy, điều này lại ít được nhà đầu tư cá nhân quan tâm.
Tài chính - 19/09/2025 17:08
Chứng khoán TCBS sẽ niêm yết sớm nhất vào tháng 10
Sau đợt IPO thành công, cổ phiếu của TCBS dự kiến sẽ sớm được giao dịch chính thức trên sàn chứng khoán trong tháng 10 năm nay.
Tài chính - 19/09/2025 17:07
Cổ phiếu Vingroup gây bất ngờ
Cổ phiếu Vingroup bật tăng cuối phiên giúp VN-Index thu hẹp đà giảm đáng kể. Thanh khoản mất hút và khối ngoại vẫn bán ròng mạnh.
Tài chính - 19/09/2025 16:30
Một cổ phiếu thuộc ‘họ’ Masan kịch trần sau thông tin chia cổ tức ‘khủng’
Cổ phiếu Vinacafé tăng kịch trần sau công bố chia cổ tức 48.000 đồng/cp. Vinacafé thông báo không đáp ứng điều kiện công ty đại chúng khi công ty mẹ nắm đến gần 99% vốn.
Tài chính - 19/09/2025 09:39
Hạn mức cho vay ngang hàng tối đa 400 triệu đồng
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành 2 quyết định thiết lập môi trường và điều kiện thử nghiệm đối với giải pháp cho vay ngang hàng (P2P Lending).
Tài chính - 19/09/2025 07:48
Biểu đồ cổ phiếu hình ‘cây thông’, điều gì diễn ra ở SmartInvest?
Chứng khoán SmartInvest từng tập trung mạnh vào mảng trái phiếu. Khoản phải thu ở hoạt động kinh doanh này chiếm đến hơn 50% tổng tài sản.
Tài chính - 18/09/2025 14:14
Fed giảm lãi suất, kỳ vọng gì cho TTCK Việt Nam?
Fed giảm lãi suất được cho sẽ hỗ trợ câu chuyện nâng hạng TTCK Việt Nam, kỳ vọng thu hút lại dòng vốn ngoại sau đà bán ròng mạnh mẽ thời gian qua.
Tài chính - 18/09/2025 09:26
Fed hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm, phát tín hiệu sẽ cắt giảm 2 lần nữa trong năm 2025
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã giảm lãi suất lần đầu tiên trong năm 2025, với mức giảm 0,25%.
Tài chính - 18/09/2025 06:45
UOB: Lạc quan với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam
Ngân hàng UOB vừa công bố báo cáo cập nhật về triển vọng kinh tế Việt Nam, trong đó nâng dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 lên 7,5% từ mức 6,9% đưa ra trước đó.
Tài chính - 18/09/2025 06:45
Vingroup lấy lại 'ngôi vương' vốn hóa sau 5 năm
Cổ phiếu tăng gấp 3,5 lần trong gần 7 tháng qua giúp Vingroup vượt qua Vietcombank, trở thành tập đoàn có vốn hóa cao nhất sàn chứng khoán.
Tài chính - 17/09/2025 17:27
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 4 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 4 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 5 month ago