Cuộc đối đầu 'đi hơi xa' giữa Trump và Big Tech

TRỌNG ĐẠI

11:25 18/01/2021

Một đợt trấn áp "sự kích động bạo lực" bởi các mạng xã hội làm dấy lên tranh cãi về tự do ngôn luận trực tuyến. Tuy nhiên, đối với nhiều người khác, những hành động như hiện tại của các công ty công nghệ và mạng xã hội diễn ra quá chậm trễ.

Mối đe dọa đến cơ hội trở lại Nhà Trắng của Donald Trump năm 2024 có thể không chỉ đến từ thủ đô Washington, nơi quy trình luận tội ông đang diễn ra, mà còn đến từ Thung lũng Silicon, nơi các công ty công nghệ đã “vô hiệu hóa cỗ máy truyền thông” của tổng thống sắp mãn nhiệm này.

Trump hiện không còn sở hữu bất kỳ tài khoản Twitter hay Facebook nào bởi hai công ty mạng xã hội này xóa tài khoản của ông khỏi nền tảng của họ, sau khi vụ bạo động, châm ngòi bởi một bộ phận cử tri ủng hộ Trump nổ ra tại tòa nhà quốc hội Mỹ tuần trước. Trong khi đó, Apple, Google và Amazon cũng có những động thái nhằm “trừng phạt” Parler, một đối thủ của Twitter, nền tảng được sử dụng bởi những người ủng hộ Trump thuộc phe cánh hữu.

Những động thái trên đã khởi xướng một cuộc tranh luận kịch liệt về sự cân bằng giữa một bên là quyền của các công ty công nghệ trong việc loại bỏ những người dùng vi phạm chính sách nội dung của họ và một bên là quyền tự do ngôn luận của người dân.

Nhóm phản đối Trump ủng hộ quyết định loại bỏ tài khoản của ông trên các nền tảng mạng xã hội, điều họ cho rằng nên được làm từ rất lâu. Nhưng nhiều người khác cũng lo ngại rằng những động thái trên phản ảnh một sự thật rằng các công ty tư nhân đóng góp vai trò rất lớn trong quá trình xây dựng nên sức mạnh chính trị của một cá nhân.

“Chúng tôi hoàn toàn thấu hiểu mong muốn của nhiều người trong việc khóa vĩnh viễn các tài khoản của ông Trump”, theo Kate Ruane, luật sư cấp cao tại Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ.

“Nhưng mọi người cũng nên quan tâm tới việc các công ty như Facebook và Twitter sử dụng quyền lực chưa được kiểm chứng để gỡ bỏ người dùng trên các nền tảng của họ - những công cụ đã trở thành một phần không thể thiếu trong việc truyền đi tiếng nói của hàng tỷ người trên thế giới, đặc biệt là khi các diễn biến chính trị lại khiến những quyết định như vậy trở nên dễ dàng hơn”.

https-d1e00ek4ebabms-cloudfron-3418-1766-1610807818 — Twitter đã khóa tài khoản của Tổng thống Donald Trump vì vi phạm các quy định của mạng xã hội này. Ảnh: *Getty Images*

Trong nhiều năm, các công ty mạng xã hội phải chịu không ít áp lực phải hành động nhắm vào Trump. Nhiều thành viên cánh tả cho rằng Trump sử dụng các nền tảng mạng xã hội để châm ngòi bạo lực, cổ động các thuyết âm mưu và tuyên truyền các thông tin thất thiệt, trong đó bao gồm thông tin không có căn cứ rằng đảng Dân chủ đã “ăn cắp” chiến thắng của Trump trong cuộc bầu cử tổng thống.

Nhưng phải đến tuần vừa rồi, khi cuộc bạo loạn nổ ra ở tòa nhà quốc hội Mỹ, khởi xướng bởi những người ủng hộ Trump, và việc đích thân ông cũng lên mạng để cổ súy người tham gia, các công ty mạng xã hội mới cùng lúc gỡ bỏ tài khoản của ông.

Đầu tiên, Facebook cho biết công ty này sẽ gỡ bỏ tài khoản của Trump trong một khoảng thời gian chưa xác định. Sau đó, Twitter, mạng xã hội ưa thích của Trump để phát đi những thông điệp trực tiếp tới 88 triệu người theo dõi, thông báo cấm ông tham gia mạng xã hội này vĩnh viễn, đồng thời cũng không cho phép ông đăng bài qua những tài khoản có liên quan, như tài khoản Twitter của Nhà Trắng. YouTube, TikTok, Pinterest và Snap cũng ban hành những hạn chế đối với Trump.

Lần đầu tiên, các tập đoàn công nghệ có những động thái nhằm “bịt miệng” các ứng dụng và diễn dàn người ủng hộ Trump sử dụng. Amazon cho biết công ty sẽ chấm dứt cung cấp dịch vụ máy chủ đối với Parler, buộc mạng xã hội này phải tạm dừng hoạt động cho tới khi tìm được nhà cung cấp mới. Trước đó, Apple và Google cũng đã cho gỡ ứng dụng Parler ra khỏi kho ứng dụng.

“Giống như mọi nền tảng mạng xã hội, những dịch vụ trên đều có các điều khoản sử dụng, với mục tiêu ngăn chặn những hành động bạo lực và thù ghét”, theo Matt Rivitz, đến từ Sleeping Giants, tổ chức hoạt động vì sự tự do mạng xã hội.

Một cựu quan chức cấp cao của Twitter cho biết công ty tin rằng họ “vô cùng kiên nhẫn” đối với Tổng thống Trump. Nhưng họ buộc phải có những động thái nhằm kìm hãm vị tổng thống này, trong bối cảnh lo ngại về tình hình bạo lực leo thang sẽ lại nổ ra một lần nữa trong lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden vào ngày 20/1.

“Những cảnh báo trong thông báo đó là điều mà ai cũng có thể nhận thấy… Nhiều thách thức hơn có thể sẽ ập tới. Và nếu như họ không làm gì cả, họ sẽ nhận về những lời chỉ trích”.

Ông Trump và các đồng minh thân tín nhất đã phản ứng lại một cách vô cùng tức giận. Nhà Trắng cho rằng Twitter đã “cấu kết” với đảng Dân chủ và phe cánh tả để “bịt miệng” Trump.

Tuy nhiên, đối với nhiều người khác, những hành động như hiện tại của các công ty công nghệ và mạng xã hội diễn ra quá chậm trễ. Robert Rich, một giáo sư chính sách công tại Berkeley, cựu bộ trưởng lao động Mỹ dưới thời tổng thống Bill Clinton, cho biết: “Các nền tảng mạng xã hội thực chất đã hành động muộn 4 năm. Họ để những lời lừa dối, các thuyết âm mưu và sự thù địch có cơ hội cắm rễ sâu. Những 'di sản' đó sẽ gắn với chúng ta trong nhiều năm tới”.

Thế nhưng, một vài người lại cho rằng các công ty công nghệ chỉ đơn thuần hành động vì mục đích riêng, khi tìm cách gỡ bỏ những chỉ trích đến từ đảng Dân chủ, và các quy định pháp luật dưới thời Joe Biden.

Biden trước đó kêu gọi bãi bỏ Điều luật 230 - điều luật trong bộ luật của Mỹ nhằm bảo vệ các công ty mạng xã hội khỏi các vụ kiện liên quan tới nội dung được đăng tải trên nền tảng của họ. Chính quyền của ông cũng sẽ thực hiện các cuộc điều tra chống độc quyền đối với Facebook và Google, trong khi các thành viên quốc hội tiếp tục thúc dục thắt chặt các điều luật bảo mật liên bang.

Marco Rubio, một thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa, chia sẻ với Fox News hôm 10/1 rằng “điều đó là vụ lợi. Lý do tại sao các công ty công nghệ làm điều đó là vì đảng Dân chủ sẽ lên nắm quyền và họ coi đây là những hành động né tránh những quy định pháp luật sẽ được thông qua, gây bất lợi cho họ”.

Cho dù thế nào đi chăng nữa, những vụ việc diễn ra tuần trước gia tăng áp lực lên chính quyền Biden phải hành động sớm hơn nhằm thắt chặt sự kiểm soát lên các công ty công nghệ lớn.

Trong khi đó, Trump chắc chắn sẽ có ít hơn các kênh giao tiếp với những người ủng hộ ông cũng như thế giới. Ông đã tính đến khả năng xây dựng một nền tảng mạng xã hội riêng, nhưng điều đó cũng khó có thể tránh khỏi sự quay lưng đến từ các nhà cung cấp dịch vụ máy chủ.

Nhiều người đang tò mò liệu Facebook có quyết định cấm Trump vĩnh viễn hay không. “Nếu như họ không làm thế, và khi ông ấy quay trở lại, Facebook sẽ trở thành 'Twitter mới', là công cụ đăng bài hàng đầu của ông ấy”, theo Angelo Carusone, giám đốc tổ chức phi lợi nhuận Media Matters.

Nhưng ông cũng bổ sung thêm rằng: “Quyền lực chính trị của ông ấy sẽ bị ảnh hưởng vì các lệnh cấm sẽ giới hạn tiếng nói đối lập của Trump. Không nghi ngờ gì nữa, hành trình phía trước của ông ấy sẽ trở nên khó khăn hơn rất nhiều”.

(Theo NDH/FT)

Bài liên quan