Ngày 30/8, Viện Đào tạo, Tư vấn và Phát triển Kinh tế đã tổ chức Tọa đàm "Công tác dân số kế hoạch hoá gia đình với sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững". Tọa đàm có sự tham gia của Vụ Quy mô dân số (Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình), Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế; Vụ Tài chính hành chính sự nghiệp, Bộ Tài chính và các chuyên gia trong lĩnh vực này.

Các chuyên gia cho biết, công tác dân số và kế hoạch hóa gia đình đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tốc độ gia tăng dân số đã được khống chế thành công, đạt mức sinh thay thế từ năm 2006 và duy trì đến nay. Dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh. Từ năm 2007, nước ta bước vào thời kỳ dân số vàng.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu quan trọng kể trên, công tác dân số kế hoạch hoá gia đình vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức. Mặc dù hệ thống y tế và dân số tại Việt Nam đã có nhiều cải thiện đáng kể trong việc cung cấp các dịch vụ tránh thai cho người dân, vẫn còn nhu cầu rất lớn chưa được đáp ứng về kế hoạch hoá gia đình, dẫn đến tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn, cũng như phá thai còn rất đáng lo ngại. Thực trạng này đang gây ra những hệ lụy tiêu cực đến sức khoẻ của phụ nữ cũng như áp lực lên hệ thống y tế quốc gia và những tác động lớn về kinh tế và xã hội.

Theo thống kê của Viện Guttmacher, năm 2022, Việt Nam có 3,7 triệu phụ nữ mang thai hàng năm; 2,1 triệu người mang thai ngoài ý muốn (59%), trong đó có 1,6 triệu ca nạo phá thai (75%). Tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn và nạo phá thai của Việt Nam đang ở mức 86% là cao hơn nhiều so với các nước láng giềng như Indonesia (40%), Philippines (71%), Thái Lan (38%).

Ông Moises Uribe, Giám đốc Điều hành Công ty Tư vấn Silverback Earth, chuyên gia về phát triển bền vững và quản lý chiến lược chia sẻ, với khoảng 25 triệu nữ giới hiện đang ở độ tuổi sinh sản tại Việt Nam, ước tính có khoảng 3,3 triệu người nằm trong độ tuổi từ 15-19, trong đó có 170.000 người muốn phòng tránh thai; 16 triệu nữ giới ở độ tuổi từ 15-49 chưa có mong muốn được xây dựng gia đình, trong đó 21% có nhu cầu về phòng tránh thai nhưng chưa được đáp ứng.

"Nếu nhu cầu tránh thai được đáp ứng, Việt Nam hoàn toàn có giảm các trường hợp mang thai ngoài ý muốn xuống khoảng 68%, tức là từ 2,1 triệu trường hợp mang thai ngoài ý muốn xuống còn khoảng 700.000 trường hợp. Nhờ vậy thì tỷ lệ phá thai cũng sẽ giảm xuống nhiều so với tỷ lệ hiện tại", ông Moises Uribe cho hay.

Theo vị chuyên gia này, tác động kinh tế xã hội do mang thai ngoài ý muốn là rất lớn. Việt Nam phải chi tiêu khoảng 600 triệu USD/năm cho vấn đề này, bao gồm chi phí liên quan đến thuốc tránh thai, các ca phá thai, chăm sóc trực tiếp, nghỉ sinh…

Để giảm bớt tình trạng mang thai ngoài ý muốn và nạo phá thai, Chính phủ có thể cải thiện các chính sách về sức khỏe sinh sản, xã hội bằng cách đầu tư vào các chương trình giáo dục giới tính quy mô lớn kết hợp với các chiến dịch truyền thông để tuyên truyền biện pháp tránh thai đúng đắn, an toàn và hiệu quả cho trẻ vị thành niên từ sớm;

Tập trung xây dựng các chương trình nhằm thu hẹp khoảng cách tiếp cận các biện pháp phòng tránh thai hiệu quả và tin cậy, tăng cường đầu tư các dịch vụ y tế về sinh sản và tình dục, đặc biệt dành cho người dân có thu nhập thấp, tạo ra bình đẳng trong y tế;

Phát triển các chương trình nghề nghiệp liên kết với các sáng kiến xã hội. Với mỗi 1% số ca sinh ngoài ý muốn được giảm xuống, Việt Nam có thể giải phóng tới 6 triệu USD chi phí trực tiếp, qua đó cũng sẽ giảm được tỷ lệ tử vong của trẻ sơ sinh và giảm suy dinh dưỡng mạn, tăng cường sức khỏe cho thế hệ tương lai và từ đó giảm được tỷ lệ bỏ học, trao cơ hội công bằng cho nữ giới trên toàn quốc.

Kết luận, các chuyên gia đều cho rằng, Việt Nam xác định tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hoá gia đình sang dân số và phát triển. Công tác dân số phải chú trọng toàn diện các mặt quy mô, cơ cấu, phân bố, đặc biệt là chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ hữu cơ với các yếu tố kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và bảo đảm phát triển nhanh, bền vững.

Bài liên quan

9 tháng đầu năm, có tới 88,4% dân số tham gia BHYT

Cuộc đua thừa kế trong những gia đình giàu nhất thế giới

Hơn 5% dân số tham gia thị trường chứng khoán

Người dân miền Nam chi gần 70.000 tỷ đồng mua vé số kiến thiết