Cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới

Tạp chí Nhà đầu tư, cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tổ chức hội thảo với chủ đề “Cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới” trên cơ sở đánh giá thành tựu kinh tế - xã hội năm 2024, dự kiến gia tăng tốc độ phát triển năm 2025 và những năm tiếp theo để nhanh chóng đưa nước ta thuộc nhóm nước có GDP và GDP/ đầu người trung bình cao vào năm 2030 và nhóm nước thu nhập cao vào năm 2045.

I. Năm 2024

Năm 2024, tăng trưởng kinh tế-xã hội tháng sau tích cực hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước, GDP cả năm tăng 7,09%, thuộc nhóm nước có tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân tăng 3,88%. Thị trường ngoại hối cơ bản ổn định, mặt bằng lãi suất giảm. Thu ngân sách nhà nước tăng 18,5% so với cùng kỳ, trong khi ước cả năm miễn, giảm, gia hạn gần 200 nghìn tỷ đồng thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá đạt 786,29 tỷ USD, độ mở của nền kinh tế thông qua chỉ số kim ngạch xuất nhập khẩu/GDP là 165%. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 405,53 tỷ USD, tăng 14,3% so với năm 2023; cán cân thương mại hàng hóa thặng dư 24,77 tỷ USD.

Cơ cấu nền kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, tăng tỷ trọng khu vực công nghiệp, xây dựng và dịch vụ, giảm tỷ trọng khu vực nông nghiệp. Các lĩnh vực chủ yếu đều tăng trưởng tốt. Công nghiệp phục hồi tích cực là động lực dẫn dắt tăng trưởng. Dịch vụ duy trì đà phục hồi tốt; thương mại điện tử, du lịch phát triển mạnh. Nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng khá; phát triển mô hình nông nghiệp sinh thái, hữu cơ và công nghệ cao.

Ngân hàng nhà nước chỉ đạo có kết quả cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu, tích cực xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém, các dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả.

Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế tiếp tục là điểm sáng; triển khai hiệu quả trường phái ngoại giao cây tre góp phần tạo môi trường hòa bình, hợp tác, phát triển. Cục diện đối ngoại không ngừng được mở rộng; nâng cao vị thế, uy tín của đất nước. Ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa được triển khai hiệu quả. Việt Nam đóng góp tích cực vào giải quyết các vấn đề khu vực và toàn cầu, được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.

Quán triệt chủ trương của Đảng coi thể chế là nguồn lực, động lực, là mục tiêu của sự phát triển, công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật được Nhà nước chỉ đạo quyết liệt với đổi mới tư duy và hành động; tháo gỡ vướng mắc, điểm nghẽn về thể chế, khơi thông, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tiết giảm chi phí tuân thủ, xóa bỏ cơ chế “xin - cho”, tạo môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, thuận lợi. Chuyển đổi số, phát triển Chính phủ số, kinh tế số và triển khai Đề án 06 đạt nhiều kết quả tích cực. Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử của Việt Nam năm 2024 tăng 15 bậc, xếp hạng 71/193.

Tiếp tục xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; tập trung sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tiếp tục chấn chỉnh tình trạng cán bộ, công chức đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm; tăng cường phòng, chống tham nhũng, lãng phí; thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và tiếp công dân.

Tuy vậy, nước ta còn những hạn chế, bất cập, còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Ổn định kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro. Hoạt động sản xuất, kinh doanh còn gặp khó khăn, chi phí sản xuất còn cao, sức mua trong nước có dấu hiệu tăng chậm lại. Một số chương trình, chính sách tín dụng triển khai chậm. Nợ xấu có xu hướng tăng, khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong năm 2024 còn cao. Giải ngân vốn đầu tư công chậm, lãng phí trong quản lý tài sản công, đất đai… còn lớn; công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư còn kéo dài. Buôn lậu, gian lận thương mại diễn biến phức tạp.

Thể chế, pháp luật còn nhiều vướng mắc cần tháo gỡ; vẫn còn tình trạng nợ đọng, chậm ban hành văn bản quy định hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh. Việc phân cấp, phân quyền còn nhiều bất cập, vẫn tập trung nhiều ở Trung ương, vẫn còn tình trạng “chưa đúng vai, thuộc bài”; việc cắt giảm một số quy định, thủ tục hành chính, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, điều kiện kinh doanh chưa được xử lý kịp thời.

Chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt trong các ngành công nghệ cao, các ngành phục vụ kinh tế số, kinh tế xanh, trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn, điện toán đám mây. Công tác đào tạo chưa theo kịp yêu cầu mới về sử dụng lao động và nhu cầu phát triển.

Đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn. Sạt lở, ngập úng, sụt lún, khô hạn, ùn tắc, tai nạn giao thông, cháy nổ, ô nhiễm môi trường, xử lý rác thải... vẫn là thách thức lớn. Thiên tai, bão lũ diễn biến khó lường. Tình hình an ninh, trật tự ở một số địa bàn, tội phạm ma túy, công nghệ cao, lừa đảo qua mạng còn phức tạp.

II. Năm 2025

1. Bối cảnh thế giới

Ngày 18/2/2025, các phái đoàn từ Moscow và Washington đã gặp mặt tại cung điện Diriyah, Riyadh, SaudArabia gần 4,5 giờ, để thảo luận về một số vấn đề quan trọng bao gồm việc khôi phục quan hệ ngoại giao song phương, hiện thực hóa các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine và tổ chức hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Cuộc xung đột giữa Israel với một số quốc gia Trung Đông cũng có tín hiệu mới dưới thời Tổng thống Donal Trump.

Các tổ chức quốc tế dự báo kinh tế toàn cầu năm 2025 sẽ tăng trưởng ổn định nhưng dưới mức trung bình, lạm phát có xu hướng giảm, thương mại và thị trường chứng khoán hồi phục, chính sách của các quốc gia có nhiều thay đổi.

Thứ nhất là tăng trưởng kinh tế toàn cầu ổn định nhưng dưới mức trung bình dài hạn

IMF, WB, OECD đều dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025 trên 3%. Cụ thể, IMF (10/2024) và OECD (9/2024) dự báo tăng 3,2% năm 2025, WB (6/2024) khoảng 2,7%, đều dưới mức trung bình 3,5% trước đại dịch Covid-19. Những dự báo tích cực của tăng trưởng kinh tế thế giới nhưng có sự khác biệt giữa các khu vực. Chẳng hạn, kinh tế châu Âu được dự báo sẽ phục hồi chậm, chỉ tăng 1,3%.

Mặc dù tổng thể là tích cực, các dự báo cũng cảnh báo về những rủi ro có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, bao gồm căng thẳng địa chính trị, gia tăng bảo hộ thương mại và áp lực từ chính sách của các nền kinh tế lớn như Mỹ, EU, Trung Quốc, Nga và Ấn Độ.

Thứ hai là lạm phát toàn cầu có xu hướng giảm

Theo IMF, lạm phát toàn cầu dự kiến giảm từ 5,8% năm 2024 xuống còn 4,3% năm 2025; theo OECD, các nền kinh tế phát triển có thể đạt mức 2,0%, gần sát mục tiêu của ngân hàng trung ương, các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển giảm từ 7,9% năm 2024 xuống 5,9% năm 2025. Giá dầu, một yếu tố quan trọng tác động đến lạm phát toàn cầu, được Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) dự báo sẽ tiếp tục giảm, dầu WTI trung bình ở mức 69,12 USD/thùng vào năm 2025. Tuy nhiên, rủi ro từ căng thẳng địa chính trị và biến động các chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn là những yếu tố khó lường, có thể làm gián đoạn xu hướng giảm lạm phát trong tương lai gần.

Thứ ba là sự phục hồi thương mại toàn cầu

Thương mại toàn cầu đã ghi nhận sự phục hồi rõ rệt trong năm 2024, với tốc độ tăng trưởng 3,1%, từ mức 0,8% của năm 2023 (IMF, 2024). Những yếu tố hỗ trợ chính bao gồm lạm phát toàn cầu giảm, triển vọng kinh tế tích cực và sự gia tăng nhu cầu đối với các sản phẩm liên quan đến trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi năng lượng. Các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc và khu vực châu Á, cùng với Brazil và Ấn Độ đã đóng góp quan trọng vào sự phục hồi thông qua tăng trưởng nhập khẩu và thương mại hàng hóa. Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều rủi ro tiềm ẩn như căng thẳng địa chính trị, chi phí vận chuyển cao và các chính sách công nghiệp hướng nội có thể làm suy giảm đà tăng trưởng thương mại toàn cầu trong những năm tiếp theo.

Thứ tư là xu hướng tăng giá của đồng USD

Trong năm 2024, đồng USD tiếp tục xu hướng tăng giá so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, đặc biệt tăng mạnh so với đồng JPY (5,6%) và KRW (13,7%). Năm 2025, tỷ giá USD đồng tiền của các nước sẽ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tốc độ hồi phục của nền kinh tế toàn cầu, chính sách của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), mức độ nghiêm trọng của các cuộc xung đột địa chính trị trên thế giới. Chính sách thuế quan của Mỹ có thể làm tăng giá trị USD và gây áp lực lên tỷ giá.

Thứ năm là thị trường chứng khoán toàn cầu hồi phục

Thị trường chứng khoán thế giới năm 2024 có sự phục hồi đáng kể với các chỉ số chính như NASDAQ, S&P 500 và NIKKEI 225 tăng trưởng mạnh, lần lượt đạt 27,5%, 25,1% và 19,3%. Đây là kết quả của môi trường lãi suất thấp hơn tại các nền kinh tế lớn và sự lạc quan về tăng trưởng thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, một số thị trường như KOSPI của Hàn Quốc lại giảm 9,7% do lo ngại về bất ổn kinh tế và căng thẳng địa chính trị khu vực.

Năm 2025, thị trường chứng khoán toàn cầu dự báo tiếp tục xu hướng đó. Sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán toàn cầu mang lại cơ hội thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường tài chính trong nước. Tuy nhiên, các nước đang phát triển cần thận trọng trước những rủi ro từ biến động dòng vốn quốc tế, đặc biệt khi nhà đầu tư có xu hướng dịch chuyển dòng vốn sang các thị trường phát triển ổn định hơn. Việc tăng cường minh bạch và cải thiện hiệu quả quản trị doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán là cần thiết để tận dụng cơ hội và đối phó với thách thức.

Thứ sáu là xu hướng chính sách của các quốc gia

(1) Về chính sách tiền tệ: Năm 2024 nhiều quốc gia và khu vực đã chuyển sang nới lỏng chính sách tiền tệ, nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế sau thời kỳ thắt chặt kéo dài. Các ngân hàng trung ương tại Mỹ, châu Âu, Canada và các nước mới nổi như Chile, Mexico và Thổ Nhĩ Kỳ đã cắt giảm lãi suất nhiều lần trong năm 2024, với mục tiêu khuyến khích tiêu dùng và đầu tư.

Cụ thể, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) giảm lãi suất tiền gửi xuống 3,0% vào tháng 12/2024, Fed giảm lãi suất xuống 4,25 - 4,5%, mức thấp nhất trong hai năm qua. Xu hướng này giúp làm giảm chi phí vốn, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế tại EU và Mỹ. Với các nước đang phát triển, chính sách tiền tệ toàn cầu có tác động tích cực đến tỉ giá hối đoái và dòng vốn đầu tư nước ngoài. Việc các nền kinh tế lớn giảm lãi suất có thể giúp ổn định tỷ giá đồng nội tệ và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp vay vốn với chi phí thấp hơn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

(2) Về chính sách tài khóa: Các chính sách tài khóa trong năm 2024 được thiết kế linh hoạt, tập trung vào kích thích kinh tế và giải quyết những thách thức dài hạn. Trung Quốc triển khai gói cứu trợ trị giá 10.000 tỷ CNY trong 5 năm, bao gồm phát hành trái phiếu đặc biệt và các ưu đãi thuế để hỗ trợ thị trường bất động sản và giảm gánh nặng nợ công. Nhật Bản áp dụng các biện pháp hỗ trợ thu nhập cho nhóm dân cư dễ bị tổn thương, bao gồm trợ cấp tiền mặt và giảm giá năng lượng. Các biện pháp tài khóa không chỉ giúp ổn định kinh tế mà còn cải thiện đời sống xã hội.

(3) Về xu hướng điều chỉnh chính sách ngành và lĩnh vực: Nhiều quốc gia đã điều chỉnh chính sách theo hướng thúc đẩy phát triển các ngành kinh tế chiến lược và bền vững. Australia cam kết ưu đãi thuế 7 tỷ AUD để phát triển ngành công nghiệp khoáng sản và hydro tái tạo; Hàn Quốc chi 8.800 tỷ KRW để hỗ trợ ngành bán dẫn nhằm nâng cao vị thế cạnh tranh toàn cầu.

Bên cạnh đó, một số yếu tố rủi ro lớn đối với kinh tế, tài chính thế giới năm 2025 đáng quan tâm gồm chính sách thuế quan của Mỹ, xung đột địa chính trị và chính sách phát triển của Trung Quốc. Việc chính quyền Donald Trump gia tăng thuế quan 10 - 20% hàng nhập khẩu từ nhiều nước, 60% hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có thể dẫn đến lạm phát tăng trở lại, kinh tế toàn cầu giảm tốc và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng. Chính sách thuế quan có thể làm chậm quá trình cắt giảm lãi suất của Fed, dẫn đến dòng vốn chảy ra khỏi các nền kinh tế khác và nợ USD tăng cao.

Các xung đột tại Ukraine và Trung Đông, tình trạng bất ổn chính trị tại một số quốc gia như Đức và Pháp góp phần làm gia tăng chi phí năng lượng và tạo thêm áp lực lên sự ổn định kinh tế toàn cầu. Trung Quốc đối mặt với sự giảm tốc, đòi hỏi chuyển đổi từ mô hình sản xuất sang tập trung vào tăng thu nhập cho người dân có thu nhập thấp. Trung Quốc đang chịu áp lực phải tái cơ cấu mô hình kinh tế, chấm dứt phụ thuộc quá mức vào sản xuất và thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Nếu các chính sách thương mại và thuế quan gây ra biến động lớn, áp lực lạm phát và thâm hụt đầu tư sẽ gia tăng. Nhiều ngân hàng trung ương đang nỗ lực đưa lãi suất về mức bình thường, với kỳ vọng kinh tế toàn cầu có thể vượt qua các thách thức hiện tại. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách và thị trường tài chính vẫn đặt niềm tin nền kinh tế thế giới sẽ tìm được hướng đi ổn định trong bối cảnh đầy thách thức.

Việt Nam hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng với khu vực và thế giới, do đó chịu tác động từ sự biến động kinh tế, đầu tư, thương mại và thị trường thế giới.

Thứ nhất là tăng trưởng kinh tế

Tăng trưởng kinh tế toàn cầu ổn định tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu của Việt Nam nhất là điện tử, dệt may, da giày và nông lâm thủy sản. Nhu cầu tiêu thụ từ các đối tác thương mại chính như Mỹ, châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước ASEAN được duy trì, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong nước. Sự phục hồi của các nền kinh tế lớn giúp ổn định chuỗi cung ứng toàn cầu, giảm thiểu gián đoạn trong sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các ngành công nghiệp phụ thuộc vào nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu. Môi trường kinh tế toàn cầu tích cực cũng thúc đẩy dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam, góp phần nâng cao năng lực sản xuất và tạo việc làm.

Thứ hai là kinh tế vĩ mô

Với một nền kinh tế mở, Việt Nam chịu tác động lớn từ biến động giá cả và chính sách kinh tế toàn cầu. Sự chênh lệch lạm phát giữa các khu vực có thể tạo ra áp lực cạnh tranh về tỷ giá và thu hút dòng vốn đầu tư. Những rủi ro địa chính trị và biến động từ chính sách kinh tế của các nền kinh tế lớn như Mỹ và Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến thương mại và tăng trưởng. Do đó, việc theo dõi sát sao các yếu tố toàn cầu, cùng với điều chỉnh kịp thời những chính sách trong nước là yếu tố then chốt để Việt Nam duy trì ổn định kinh tế vĩ mô. Trong năm 2024, Việt Nam đã kiểm soát tốt những cú sốc giá cả quốc tế, đồng thời, tận dụng hiệu quả các công cụ chính sách tiền tệ để ổn định giá cả trong nước. Việc giữ lạm phát ở mức thấp không chỉ bảo vệ sức mua của người dân, mà còn tạo niềm tin cho doanh nghiệp và nhà đầu tư vào khả năng điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ, để duy trì tăng trưởng bền vững trong những năm tới.

Thứ ba thị trường tiền tệ

Xu hướng tăng giá của đồng USD và sự biến động trên thị trường tài chính toàn cầu tạo ra áp lực đáng kể đối với chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa của Việt Nam. Mặc dù lạm phát trong nước được kiểm soát ở mức thấp, nhưng áp lực từ lạm phát đến nhập khẩu do đồng USD mạnh và giá cả hàng hóa quốc tế có thể gây ra rủi ro gia tăng chi phí sản xuất. Đồng USD tăng giá làm tăng chi phí nhập khẩu hàng hóa định giá bằng USD. Đồng USD mạnh có thể tạo áp lực lên tỷ giá USD/VND dẫn đến chi phí nhập khẩu tăng, nhất là đối với sản xuất công nghiệp phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Lãi suất toàn cầu cao tiếp tục gây áp lực lớn lên chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ của Việt Nam, đặc biệt đối với các khoản vay có lãi suất thả nổi hoặc được định giá bằng USD và EUR. Để ứng phó, các bộ cần theo dõi biến động ngoại hối toàn cầu và áp dụng các biện pháp điều chỉnh linh hoạt.

Thứ tư là cơ hội và thách thức

Sự phục hồi thương mại toàn cầu mang lại cơ hội cho Việt Nam trong việc thúc đẩy xuất khẩu nhất là điện tử, dệt may, da giày. Nhu cầu gia tăng đối với những sản phẩm liên quan đến trí tuệ nhân tạo và năng lượng tái tạo tạo ra cơ hội mở rộng thị trường cho các ngành công nghiệp cao và dịch vụ hiện đại. Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc và chiến lược “Trung Quốc +1” của các tập đoàn lớn đã đặt Việt Nam vào vị trí trung tâm trong chuỗi cung ứng mới. Lượng vốn FDI vào Việt Nam tăng mạnh những năm qua nhờ ưu thế lực lượng lao động trẻ, chi phí cạnh tranh và chính sách thu hút đầu tư tích cực.

Tuy vậy, sự gia tăng chi phí vận chuyển và các rào cản thương mại có thể làm tăng chi phí xuất khẩu, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế. Để ứng phó, Việt Nam cần cải thiện hạ tầng logistics, tăng cường đàm phán thương mại và nâng cao chất lượng sản phẩm. Việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và tỷ giá hối đoái cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực từ biến động thương mại toàn cầu.

Thứ năm là chính sách tài khóa

Xu hướng nới lỏng tiền tệ và linh hoạt tài khóa trên toàn cầu tạo ra cả cơ hội lẫn thách thức cho kinh tế Việt Nam. Một mặt, các chính sách này hỗ trợ dòng vốn đầu tư và tăng trưởng xuất khẩu, giúp duy trì động lực phát triển kinh tế. Mặt khác, áp lực từ biến động giá cả, cạnh tranh đầu tư và những thay đổi trong chuỗi cung ứng toàn cầu đòi hỏi Việt Nam phải nâng cao năng lực sản xuất và quản trị tài chính công.

Chính sách của các quốc gia phản ánh xu hướng chuyển đổi sang nền kinh tế xanh và kinh tế tri thức, đồng thời, đặt ra yêu cầu cạnh tranh cao hơn với Việt Nam trong việc thu hút đầu tư nước ngoài. Việt Nam cần tiếp tục thúc đẩy những ngành công nghiệp mũi nhọn như công nghệ cao, năng lượng tái tạo và phát triển bền vững thông qua các chính sách ưu đãi đầu tư, nhằm giữ vững lợi thế cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

2. Bối cảnh trong nước

Chính phủ ban hành Nghị quyết 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2025. Tăng trưởng GDP đạt ít nhất 8%, phấn đấu tăng hai con số, tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế với tốc độ cao hơn trong những năm tiếp theo.

2.1. Tín hiệu tích cực

Năm 2025 có những tín hiệu tích cực đối với kinh tế nước ta:

Thứ nhất, cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy và con người

Phát biểu tại Hội nghị toàn quốc do Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức để triển khai chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về cuộc cách mạng cơ cấu bộ máy Đảng, Quốc hội, Chính phủ, tổ chức xã hội, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Chúng ta đã đủ thế và lực, đã đủ ý chí và quyết tâm để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh của dân tộc. Hiện nay là thời điểm, thời cơ và là sự cấp thiết, là đòi hỏi tất yếu khách quan cho cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị để bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Tổng Bí thư nhấn mạnh: "Không thể chậm trễ hơn được nữa".

Đây là chủ trương của Đảng hợp với lòng dân, với kế hoạch hành động khoa học để quý I/2025 về cơ bản hoàn thành, tạo tiền đề nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy chính quyền, tổ chức xã hội và báo chí, truyền thông; góp phần đẩy nhanh việc hoàn thiện thể chế, pháp luật và thực thi pháp luật nghiêm minh, đáp ứng đòi hỏi của người dân và doanh nghiệp, khơi thông và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực trong nước và nước ngoài để gia tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế theo hướng kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, doanh nghiệp số, xã hội số, vì hạnh phúc của mọi tầng lớp nhân dân.

Thứ hai, lợi thế về kinh tế, thương mại và đầu tư

Chiến tranh thương mại giữa Mỹ với Trung Quốc, các biện pháp trả đũa giữa Mỹ, EU và một số nước phương Tây với Nga, bầu cử tại nhiều nước năm 2024. Tại Mỹ, Đảng Cộng hòa chiếm đa số tại Thượng viện và Hạ viện, thắng lợi áp đảo của Tổng thống Donald Trump buộc nhiều nước lớn phải điều chỉnh chiến lược đối ngoại về chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại và đầu tư. Điều này sẽ giúp mang lại các lợi thế tích cực về quan hệ chính trị, ngoại giao, kinh tế của Việt Nam với nhiều nước lớn. Vị thế của nước ta trong ASEAN, châu Á và thế giới nâng lên rõ rệt, 5 nước thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước đã nâng quan hệ với Việt Nam lên Đối tác Chiến lược toàn diện.

Tháng 10/2023, trong chuyến thăm Việt Nam, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã phát biểu: “Chúng ta sẽ nâng cấp quan hệ hai nước lên mức là quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện và chúng tôi rất vui vì điều này. Đây là bước đi vô cùng thiết yếu với hai nước, thể hiện sức mạnh của bản thân quan hệ hai nước vào lúc chúng ta đang phải đương đầu với thách thức có tác động lớn tới quan hệ trong khu vực và trên thế giới. Chúng ta sẽ làm sâu sắc thêm hợp tác trong lĩnh vực công nghệ trọng yếu và mới nổi, đặc biệt là trong việc xây dựng một chuỗi cung ứng có khả năng chống chịu tốt hơn cho ngành công nghiệp bán dẫn. Chúng ta cũng mở rộng mối quan hệ đối tác kinh tế để nhằm thúc đẩy hơn nữa đầu tư và thương mại giữa hai nước. Điều quan trọng nhất là chúng tôi sẽ tăng cường hoạt động giao lưu nhân dân, vì đây là trọng tâm của mối quan hệ giữa chúng ta, điều này bao gồm cả hàng triệu người dân Mỹ gốc Việt đang góp phần xây dựng cộng đồng trên toàn nước Mỹ ngày càng mạnh mẽ hơn”.

Tháng 12/2023, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Việt Nam. Tại cuộc gặp sinh viên Việt Nam, ông khẳng định: “Mối tình hữu nghị Trung Quốc - Việt Nam có nền tảng nằm ở nhân dân và tương lai nằm ở thanh niên. Tôi xin nêu ba điều mong muốn. Mong các bạn thanh niên cũng là người kế thừa tình hữu nghị Trung - Việt, đóng góp cho việc xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Trung - Việt có ý nghĩa chiến lược. Trung Quốc và Việt Nam ngày nay đang hướng tới mục tiêu rõ rệt, sự phát triển kinh tế - xã hội chứng minh cho thế giới rằng, con đường phát triển mà hai nước lựa chọn là hoàn toàn đúng đắn. Hai nước tăng cường đoàn kết, hợp tác có lợi cho sự phát triển sự nghiệp xã hội chủ nghĩa của mỗi nước. Mong muốn nhân sĩ, trí thức hai nước, đặc biệt là thế hệ trẻ trở thành người tiên phong trên chặng đường hữu nghị Trung - Việt, đóng góp cho việc thực hiện mục tiêu phấn đấu 100 năm của mỗi nước và xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Trung - Việt có ý nghĩa chiến lược. Mong các bạn sẽ là người tham gia để chấn hưng Châu Á - Thái Bình Dương, đóng góp cho việc ổn định lâu dài, phát triển của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương”.

Thứ ba, đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV

Năm 2025 là năm tiến hành đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng lần thứ XIV vào đầu năm 2026, như nhận định của Tổng Bí thư Tô Lâm: “Thời điểm bắt đầu kỷ nguyên mới là Đại hội XIV của Đảng, từ đây, mọi người dân Việt Nam, trăm triệu người như một, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đoàn kết nhất trí, chung sức đồng lòng, tranh thủ tối đa thời cơ, thuận lợi, đẩy lùi nguy cơ, thách thức, đưa đất nước phát triển toàn diện, mạnh mẽ, bứt phá và cất cánh”, để đạt được mục tiêu trở thành nước công nghiệp hóa, có thu nhập trung bình cao vào năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và trở thành nước công nghiệp hóa hiện đại có thu nhập cao vào năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước.

Từ những yếu tố trên đây, Chính phủ đặt mục tiêu năm 2025 tăng trưởng GDP đạt từ 8% trở lên, tạo đà tăng trưởng kinh tế của Kế hoạch 5 năm 2026-2030 ở mức 2 con số/năm. Đây sẽ là những tín hiệu tích cực tạo cơ hội cho đầu tư phát triển trong bối cảnh mới.

3. Gợi ý với nhà đầu tư và doanh nghiệp

Bộ chính trị đã ban hành Nghị quyết 57 về khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, đang tiến hành Tổng kết Nghị quyết của Trung ương về Kinh tế tư nhân để đề ra định hướng và giải pháp nhằm đưa khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực tăng trưởng quan trọng.

Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn và Đề án Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030. Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tiếp tục phát triển mạnh với tinh thần dám nghĩ, dám làm, phát huy trí tuệ, bản lĩnh của người Việt Nam; chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam xếp hạng 44/132, tăng 4 bậc so với năm 2022.

Chính phủ đã cơ bản hoàn thành việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, Luật Tài nguyên. Tăng cường kiểm tra chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường; kiểm soát nguồn ô nhiễm; quản lý chất thải rắn sinh hoạt, phế liệu nhập khẩu; huy động các nguồn lực ứng phó biến đổi khí hậu, nhất là tại vùng đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung; triển khai quyết liệt các chương trình hành động phát triển xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm phát thải, chuyển đổi năng lượng.

Cuộc hội thảo này sẽ trao đổi ý kiến về việc làm gì và bằng cách nào để doanh nghiệp tranh thủ cơ hội thuận lợi, ứng phó có kết quả với thách thức từ bên ngoài và từ trong nước.

3.1 Đổi mới công nghệ, bồi dưỡng nhân lực chất lượng cao, chuyển nhanh sang kinh tế số, kinh tế tuần hoàn

Doanh nghiệp cần có quan điểm, nhận thức về việc chuyển sang kinh tế số, doanh nghiệp số, sản xuất và kinh doanh xanh là giải pháp quan trọng trong bối cảnh mới, bởi vì nếu không thay đổi mô hình tăng trưởng của mình thì không bảo đảm tạo ra lợi thế khai thác tiềm năng của từng loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ theo xu hướng mới lấy khoa học và công nghệ, nhân lực tạo ra năng suất và chất lượng cao, hiệu quả kinh tế của sản xuất, kinh doanh, thậm chí bị đào thải không những trên thị trường thế giới, mà cả thị trường trong nước.

3.2 Điều chỉnh chiến lược kinh doanh và đầu tư

Từ cách tiếp cận mới, sửa đổi, bổ sung chiến lược kinh doanh trên cơ sở chuyển sang quản trị doanh nghiệp theo xu hướng số, AI, Blochain, Fintech để đáp ứng với đòi hỏi của FTAs thế hệ mới trong hợp tác và đầu tư, tham gia có hiệu quả với các doanh nghiệp trong thương mại và đầu tư với đối tác nước ngoài, cũng như nhu cầu sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường, giảm thiểu khí phát thải hướng tới Net 0 vào năm 2050.

3.3. Chủ động tham gia chuỗi cung ứng

Chủ động tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu bằng cách đổi mới công nghệ, sản xuất, kinh doanh thông minh đáp ứng đầy đủ tiêu chí của các doanh nghiệp FDI để gia tăng giá trị sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hoá, từng bước xây dựng thương hiệu có uy tính trên thị trường trong nước, thị trường khu vực và thế giới.

Các doanh nghiệp lớn, tập đoàn kinh tế trong nước làm đầu tàu trong việc hợp tác và hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia chuỗi cung ứng sản phẩm theo hướng nâng dần quy mô vốn, đổi mới công nghệ, nhân lực, quản trị doanh nghiệp để cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam làm chủ thị trường trong nước, tiến tới gia tăng thị phần từng lợi sản phẩm có hàm lượng giá trị gia tăng ngày càng cao.

3.4.  Phát huy vai trò của Hiệp hội nghề nghiệp

Cộng đồng doanh nghiệp kiến nghị căn cứ đường lối của Đảng, Quốc hội sớm ban hành Luật về Tổ chức xã hội, trong đó quy định hành lang pháp lý đối với Hiệp hội ngành nghề làm căn cứ để từng Hiệp hội hình thành quan hệ hợp tác và phân công đối với từng loại hình doanh nghiệp, tạo thành hợp lực của từng cộng đồng doanh nghiệp trong cuộc cạnh tranh trên thị trường trong nước và thị trường thế giới.

Kết luận

Tổng Bí thư Tô Lâm nhận định, những thành tựu vĩ đại đạt được sau 40 năm đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng, giúp Việt Nam tích lũy thế và lực cho sự phát triển bứt phá trong giai đoạn tiếp theo; thế giới đang trong thời kỳ thay đổi có tính thời đại, từ nay đến năm 2030 là giai đoạn quan trọng nhất để xác lập trật tự thế giới mới, đây cũng là thời kỳ cơ hội chiến lược quan trọng, giai đoạn nước rút của cách mạng Việt Nam để đạt mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, tạo tiền đề vững chắc đạt mục tiêu 100 năm thành lập nước.

Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, nhất là trí tuệ nhân tạo và công nghệ số đem đến cơ hội mà những quốc gia đang phát triển, chậm phát triển có thể nắm bắt để đi trước đón đầu, phát triển vượt bậc. Hiện nay là thời điểm ý Đảng hòa quyện với lòng dân trong khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Tổng Bí thư cho rằng đây là thời điểm “hội tụ” tổng hòa các lợi thế, sức mạnh để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc tiếp sau kỷ nguyên độc lập, tự do, xây dựng chủ nghĩa xã hội và kỷ nguyên đổi mới.

Sáng ngày 19/3 tại Hà Nội, Tạp chí Nhà đầu tư/ Tạp chí điện tử Nhadautu.vn sẽ tổ chức Hội thảo “Cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới”.

Hội thảo nhằm cung cấp những thông tin thiết thực, những gợi mở mới mẻ giúp các nhà đầu tư, doanh nghiệp có thêm dữ liệu khả tín và hữu ích trước khi ra quyết định; Đồng thời, cũng là diễn đàn để các cơ quan quản lý, hoạch định chính sách lắng nghe ý kiến, đề xuất từ cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp nhằm góp phần đưa chính sách đi vào cuộc sống.

Hội thảo có sự tham dự của lãnh đạo các Bộ, ngành, các chuyên gia kinh tế - tài chính, lãnh đạo các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán và các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Sự kiện được tường thuật trên các nền tảng của Tạp chí điện tử Nhadautu.vn và chuyên trang tiếng Anh TheInvestor.vn.