Chuyển đổi xanh - 'vấn đề sống còn'

KHẢ MỘC
07:00 28/04/2024

Theo nhận định của nhiều chuyên gia kinh tế, chuyển đổi xanh giờ không còn là câu chuyện để bàn, mà ngày càng trở nên như một đòi hỏi bắt buộc đối với mỗi quốc gia.

4448920230814133014
Chuyển đổi xanh là một trong những yêu cầu bắt buộc mà doanh nghiệp Việt Nam phải sớm đáp ứng. Nguồn ảnh: Shutterstock

Trước những tác động của biến đổi khí hậu, môi trường, các nguồn tài nguyên đang dần cạn kiệt, việc từng bước "xanh hoá" sản xuất, nhà máy xanh, công nghệ xanh, nguyên liệu sạch, năng lượng xanh đang trở thành xu thế tất yếu và là công cụ tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Dù vậy, nhiều doanh nghiệp Việt hiện hụt hơi trong quá trình chuyển đổi xanh, thậm chí phải rời khỏi thị trường một cách đột ngột. Điển hình nhất là nhóm dệt may đang chật vật trước tiêu chuẩn xanh từ các nước phát triển. Một thống kê chỉ ra hơn 80% doanh nghiệp dệt may thuộc nhóm vừa và nhỏ, do đó đa số thiếu vốn đầu tư chuyển đổi sản xuất xanh, đáp ứng các quy định phức tạp như LEED, thẩm định chuỗi cung ứng, truy xuất nguồn gốc.

Không chỉ riêng ngành dệt may, đây cũng là bài toán khó nói chung với đa phần các doanh nghiệp trong nước. Ông Phạm Văn Thinh, Tổng giám đốc Deloitte Việt Nam cho rằng đa số doanh nghiệp của Việt Nam thuộc nhóm nhỏ và vừa, không có đủ nguồn lực để chuyển đổi xanh và bền vững. Thêm vào đó, bài toán đối với Việt Nam khi tiến hành chuyển đổi xanh và phát triển bền vững là cần lực lượng lao động có tay nghề cao.

Dù vậy, chuyển đổi xanh là một trong những yêu cầu bắt buộc mà doanh nghiệp Việt Nam phải sớm đáp ứng. Theo PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), các nước châu Âu đưa tiêu chí về xanh lên số 1, chất lượng số 2 và giá thứ 3. Do vậy, việc Việt Nam không đáp ứng tiêu chí phân loại xanh sẽ gặp thách thức lớn cả về tăng trưởng tín dụng lẫn hỗ trợ doanh nghiệp.

Không chỉ Châu Âu, nhiều quốc gia phát triển trên thế giới như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản… bắt đầu thực hiện Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM). Do đó, nếu Việt Nam không chuẩn bị tốt thì 6 loại hàng hoá quy định trong CBAM sẽ gặp nhiều khó khăn khi đi vào các thị trường này.

Chuyện cây gậy và củ cà rốt trong chuyển đổi xanh

Để thúc đẩy doanh nghiệp, nền kinh tế chuyển đổi xanh, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV nhấn mạnh, phải có cơ chế động lực đủ mạnh, tức là có cả "cây gậy và củ cà rốt". Việt Nam đã xây dựng được cơ chế chính sách về chuyển đổi xanh nhưng gần như lại để doanh nghiệp tự chiến đấu. Điều này rất khó để thúc đẩy chuyển đổi xanh như mục tiêu Chính phủ đề ra.

"Tôi lấy ví dụ như Trung Quốc đi trước ta khoảng vài năm nhưng đã có những thứ đáng tham khảo. Một là lĩnh vực tư nhân đầu tư vào tăng trưởng xanh được giảm lãi suất. Họ đã lập quỹ phát triển xanh quốc gia để hỗ trợ, khuyến khích thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm môi trường. Thứ hai là Việt Nam chưa cụ thể hóa, Quỹ đầu tư quốc tế có 15,5 tỷ USD để đầu tư vào nhưng ta chưa có danh mục, dự án, chương trình, địa phương cụ thể để họ đầu tư", ông Lực nói.

Ngoài ra còn có vấn đề liên quan đến danh mục phân loại xanh, đây là điểm cần cập nhật đầy đủ và kịp thời. Về đơn vị thẩm định, tư vấn danh mục phân loại xanh, chuyên gia này cho rằng nên thuê tư vấn độc lập và xây dựng cơ chế thẩm định mạch lạc.

"Bản thân chính các doanh nghiệp cũng gặp áp lực “xanh hóa”. Rõ ràng, sự hạn chế của hành lang pháp lý phát triển nguồn vốn tín dụng xanh, trái phiếu xanh cũng như chính sách riêng khuyến khích từng lĩnh vực hoạt động cũng khiến doanh nghiệp khó chuyển đổi xanh", chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV nhấn mạnh.

TS. Trần Đình Thiên, Thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng chia sẻ, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững là chủ trương lớn và nhất quán của Đảng và Nhà nước, tuy nhiên vấn đề cần bàn vẫn là năng lực thực thi việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Đây là vấn đề mới, chưa rõ khái niệm, luật lệ chưa đầy đủ thì rất khó thực thi.

Ông Thiên nhấn mạnh, nhà nước cần có vai trò, trách nhiệm biến thách thức tổng thể thành cơ hội của doanh nghiệp, tức là phải thiết kế hệ thống chính sách, cơ chế để doanh nghiệp thấy cơ hội ở đó. Bên cạnh đó, cần cho thấy lợi ích của doanh nghiệp thì họ sẽ làm. Đó gọi là biến thách thức của chính quyền thành cơ hội của doanh nghiệp.

"Về cơ bản, cơ chế thị trường là đặc biệt quan trọng, còn ưu đãi chỉ là đi kèm. Chúng ta đã cam kết với thế giới nên không chuyển đổi xanh là không được, thậm chí càng chuyển sớm càng có lợi. Đây là thách thức mới nhưng là vấn đề sống còn", TS. Trần Đình Thiên lưu ý.

Cùng chung quan điểm, PGS.TS. Bùi Quang Tuấn nhận định, Việt Nam đang đi cùng với thế giới về mặt tư duy trong tăng trưởng xanh, nhưng vấn đề ở đây là thách thức với Việt Nam trong chuyển đổi xanh còn lớn.

"Tổng kết thực hiện kế hoạch chuyển đổi xanh quốc gia cho thấy chúng ta mới đi được 1/4 chặng đường và yếu nhất vẫn là ở thực thi chính sách. Để giải quyết vấn đề này, giai đoạn 2021-2030 cần rà soát lại vướng mắc trong thực thi chuyển đổi xanh để không lặp lại những vấn đề như giai đoạn trước", PGS.TS. Bùi Quang Tuấn nói.

Chuyên gia này cho biết các vướng mắc đầu tiên là năng lực thực thi chủ trương chính sách. Việt Nam đã có sổ tay hướng dẫn tín dụng xanh, tăng trưởng xanh, đã có quy định về chuyển đổi xanh. Nhưng hiện nay vẫn chưa có Danh mục phân loại xanh, tiêu chí môi trường.

Hai là hỗ trợ, can thiệp của Nhà nước vào thị trường. Việc thiếu hỗ trợ sẽ tạo nguồn cung hạn chế cho thị trường. Vấn đề này chưa được quan tâm đúng mức. Vì vậy, nhận thức doanh nghiệp chưa đẩy đủ để tham gia vào chuyển đổi xanh, đi cùng với đó là sự hấp dẫn của trái phiếu xanh, tín dụng xanh còn chưa cao.

Ba là làm thế nào để có nền tảng chuyển đổi xanh. Xanh hoá sản xuất là cấu phần quan trọng, cơ cấu năng lượng, phát thải, thực hiện kinh tế tuần hoàn, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu. Từ cấp độ quốc gia, công nghệ đầu tư không đủ. Trung bình các nước đầu tư khoảng 2,2% GDP cho công nghệ trong khi đó Việt Nam còn rất thấp, cần hỗ trợ để chuyển đổi công nghệ cho doanh nghiệp.

Dư nợ tín dụng xanh hiện nay chỉ tập trung nông nghiệp, năng lượng trong khi còn nhiều lĩnh vực trong nền kinh tế còn cần chuyển đổi và chiếm tỷ trọng lớn như xây dựng, giao thông hoặc công nghiệp chế biến chế tạo - cần coi đây là đột phá.

Bốn là làm sao nâng cao nhận thức qua truyền thông. Cần xây dựng văn hoá chuyển đổi xanh, thay đổi nhận thức của các địa phương về chuyển đổi xanh, đó không phải chỉ là vấn đề dự án, vốn. Có thể thấy yêu cầu chuyển đổi xanh đã sát cửa ngõ nhưng vẫn sự quan tâm, tập trung chưa nhiều.

  • Cùng chuyên mục
Lợi nhuận ngân hàng quý III: Tiếp đà tăng trưởng nhưng vẫn có đơn vị thua lỗ

Lợi nhuận ngân hàng quý III: Tiếp đà tăng trưởng nhưng vẫn có đơn vị thua lỗ

Lợi nhuận nhà băng quý III ghi nhận tăng trưởng 17% so với cùng kỳ năm trước, song khá phân hóa. Có đơn vị lãi tăng bằng lần, có đơn vị giảm sâu và thậm chí lỗ.

Tài chính - 03/11/2024 09:54

Doanh nghiệp dầu khí quý III/2024: ‘Điểm sáng’ nhóm thượng nguồn

Doanh nghiệp dầu khí quý III/2024: ‘Điểm sáng’ nhóm thượng nguồn

Thống kê của Nhadautu.vn cho thấy các doanh nghiệp dầu khí thuộc nhóm thượng nguồn đều có kết quả lợi nhuận quý III/2024 tăng trưởng tích cực so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, nhóm hạ nguồn lại có kết quả kém khả quan hơn do giá dầu giảm.

Tài chính - 03/11/2024 06:30

HoSE hủy giao dịch bán 2,6 triệu cổ phiếu VIB của chị dâu ông Đặng Khắc Vỹ

HoSE hủy giao dịch bán 2,6 triệu cổ phiếu VIB của chị dâu ông Đặng Khắc Vỹ

Bà Lê Thị Huệ đã không công bố thông tin, không báo cáo trước khi thực hiện giao dịch, trong khi bà là người có liên quan đến người nội bộ của VIB.

Tài chính - 02/11/2024 09:33

Triển vọng doanh nghiệp thủy sản sáng sau quý III thắng lớn

Triển vọng doanh nghiệp thủy sản sáng sau quý III thắng lớn

Doanh nghiệp thủy sản thi nhau công bố doanh thu tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ năm trước và đạt mức cao nhất trong 3 quý. Song lợi nhuận bị ảnh hưởng bởi giá cước vận tải tăng cao.

Tài chính - 02/11/2024 07:00

Trái chiều lợi nhuận quý III ngành xây dựng

Trái chiều lợi nhuận quý III ngành xây dựng

Vinaconex và PC1 là 2 doanh nghiệp xây dựng hạ tầng gây ấn tượng với kết quả lợi nhuận quý III/2024 tăng bằng lần so với cùng kỳ năm trước.

Tài chính - 02/11/2024 07:00

Đại gia Rolls Royce Ninh Bình vừa bị khởi tố là ai?

Đại gia Rolls Royce Ninh Bình vừa bị khởi tố là ai?

Trong phiên đấu giá vào tháng 2/2019, ông Nguyễn Văn Dân, Giám đốc Công ty Hoàng Dân, đã vượt qua nhiều tên tuổi lớn để trở thành chủ mới Cấp thoát nước Ninh Bình. Để trúng giá, ông phải đã chi tới 350 tỷ đồng, tức cao hơn 40% so với mức khởi điểm.

Tài chính - 02/11/2024 07:00

Novaland đổi Tổng Giám đốc

Novaland đổi Tổng Giám đốc

Ông Dương Văn Bắc gia nhập Novaland vào tháng 8/2023 với vị trí Giám đốc Tài chính. Ông vừa được bổ nhiệm làm Phó Tổng Giám đốc vào tháng 9 và hiện lên làm Tổng Giám đốc.

Tài chính - 01/11/2024 20:32

Ông Đỗ Anh Vũ làm Chánh Văn phòng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

Ông Đỗ Anh Vũ làm Chánh Văn phòng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

Cùng với quyết định bổ nhiệm ông Đỗ Anh Vũ giữ chức Chánh Văn phòng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước còn bổ nhiệm ông Bùi Vũ Hoàng giữ chức vụ Vụ trưởng Vụ Giám sát thị trường chứng khoán và bà Phạm Thị Thùy Linh làm Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường chứng khoán.

Tài chính - 01/11/2024 19:12

Lợi nhuận Xây dựng 47 giảm sâu

Lợi nhuận Xây dựng 47 giảm sâu

Trong quý III, lợi nhuận sau thuế của CTCP Xây dựng 47 đạt hơn 986,7 triệu đồng, giảm gần 87% so với cùng kỳ. Sau 9 tháng đầu năm 2024, doanh nghiệp này mới hoàn thành hơn 14% mục tiêu lợi nhuận.

Tài chính - 01/11/2024 15:19

Đạm Cà Mau báo lãi thấp nhất 4 quý

Đạm Cà Mau báo lãi thấp nhất 4 quý

Đạm Cà Mau báo lãi quý III tăng 63% so với nền thấp cùng kỳ năm trước nhưng là mức thấp nhất trong 4 quý gần đây. Động lực tăng trưởng đến từ việc thâu tóm KVF đẩy doanh thu và sản lượng NPK tăng cao.

Tài chính - 01/11/2024 14:08

Hoà Phát rót hơn 52.000 tỷ đồng vào dự án Dung Quất 2

Hoà Phát rót hơn 52.000 tỷ đồng vào dự án Dung Quất 2

Tính tại thời điểm cuối quý III/2024, Tập đoàn Hòa Phát đã rót tổng cộng hơn 52.000 tỷ đồng vào dự án Khu liên hợp Gang thép Dung Quất, tương đương chiếm 1/4 tổng tài sản của Tập đoàn.

Tài chính - 01/11/2024 14:05

SEPON kinh doanh ra sao trước thềm thoái vốn nhà nước?

SEPON kinh doanh ra sao trước thềm thoái vốn nhà nước?

Giai đoạn 2020-2023, SEP ghi nhận tình hình kinh doanh khởi sắc với doanh thu thuần liên tục tăng. Kết thúc năm 2023, SEP đạt doanh thu thuần hơn 1.400 tỷ đồng, lãi ròng 17 tỷ đồng.

Tài chính - 01/11/2024 09:14

Tỷ giá tăng trở lại không phải vấn đề lớn với thị trường chứng khoán

Tỷ giá tăng trở lại không phải vấn đề lớn với thị trường chứng khoán

Diễn biến tiêu cực của thị trường chứng khoán vừa qua được cho là một phần ảnh hưởng bởi yếu tố tỷ giá tăng trở lại. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, tác động của tỷ giá chỉ mang tính tạm thời, xét về tổng thể, tỷ giá sẽ ổn định trở lại và thị trường chứng khoán có nhiều động lực để hồi phục trong 2 tháng cuối năm.

Tài chính - 01/11/2024 06:54

ABBank bất ngờ báo lỗ hơn 300 tỷ đồng

ABBank bất ngờ báo lỗ hơn 300 tỷ đồng

Trong khi các ngân hàng báo lãi khả quan quý III, thì ABBank lại bất ngờ ghi nhận khoản lỗ lớn.

Tài chính - 31/10/2024 16:05

‘Đang vui bỗng đứt dây đàn’, Lọc hóa dầu Bình Sơn lỗ đậm quý III

‘Đang vui bỗng đứt dây đàn’, Lọc hóa dầu Bình Sơn lỗ đậm quý III

Lọc hóa dầu Bình Sơn quay lại thời kỳ kinh doanh dưới giá vốn như thời điểm quý I và II của 4 năm trước. Điều này khiến triển vọng của cổ phiếu BSR kém sáng hơn trong ngắn hạn.

Tài chính - 31/10/2024 14:32

Vietbank báo lãi 9 tháng tăng trưởng 96%

Vietbank báo lãi 9 tháng tăng trưởng 96%

9 tháng đầu năm 2024, Vietbank ghi nhận lợi nhuận trước thuế đạt 820,4 tỷ đồng, tăng 96% so với cùng kỳ năm trước và hoàn thành 78% kế hoạch năm.

Tài chính - 31/10/2024 12:30