Chọn phương án nào cho đường sắt tốc độ cao?
Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội Bùi Danh Liên cho rằng, kịch bản số 2 của Bộ Giao thông vận tải là hợp lý nhất trong số 3 kịch bản nhưng cần xem xét lại về tổng vốn đầu tư của kịch bản này để tránh lãng phí, phù hợp với tình hình kinh tế của Việt Nam hiện nay.
Mới đây, Bộ Kế hoạch & Đầu tư vừa có văn bản góp ý gửi Bộ Giao thông vận tải liên quan đến 3 phương án đề xuất về đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Cần suy xét kỹ lưỡng 3 phương án của Bộ GTVT
Giữa năm 2023, Bộ GTVT đã xây dựng Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam và lấy ý kiến các bộ, ngành.
Kịch bản 1: Đầu tư xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam đường đôi, khổ ray 1.435 mm, dài 1.545 km, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 17 tấn mỗi trục, chỉ khai thác tàu khách. Tuyến đường sắt Bắc Nam hiện hữu được nâng cấp để chở hàng. Tổng vốn đầu tư khoảng 67,32 tỷ USD.
Kịch bản 2: Xây dựng mới tuyến đường sắt Bắc Nam đường đôi, khổ ray 1.435 mm, tải trọng 22,5 tấn mỗi trục, khai thác chung cả tàu chở khách và chở hàng, tốc độ thiết kế 200-250 km/h, chạy tàu hàng tối đa 120 km/h. Tổng vốn đầu tư khoảng 72,02 tỷ USD.

Bộ Kế hoạch & Đầu tư vừa có văn bản góp ý gửi Bộ Giao thông vận tải liên quan đến 3 phương án đề xuất về đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Ảnh: Shutterstock
Kịch bản 3: Đầu tư tuyến đường sắt Bắc Nam đường đôi, khổ ray 1.435 mm, tải trọng 22,5 tấn mỗi trục, tốc độ thiết kế 350 km/h, khai thác tàu chở khách và dự phòng cho chở hàng khi có nhu cầu. Tổng vốn đầu tư dự án 68,98 tỷ USD. Nếu đầu tư hạ tầng, thiết bị, phương tiện để khai thác tàu hàng chạy Bắc Nam thì vốn đầu tư dự án khoảng 71,69 tỷ USD.
Trong ba phương án, Bộ Giao thông vận tải đề xuất lựa chọn kịch bản 3 cùng một số cơ chế, chính sách đặc thù để rút ngắn tiến độ, huy động vốn đầu tư, đào tạo nhân lực.
Góp ý các phương án, Bộ Kế hoạch & Đầu tư đánh giá kịch bản 1 và 3 "không đáp ứng được yêu cầu" theo chỉ đạo của Ban cán sự Đảng Chính phủ tại cuộc họp tháng 10/2022. Cuộc họp này kết luận trình Bộ Chính trị cho định hướng phát triển đường sắt theo hướng hiện đại, với kịch bản đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc Nam đường đôi, khổ 1.435 để vận tải hành khách và hàng hóa, tốc độ thiết kế 200-250 km/h, tốc độ khai thác 200 km/h.
Kịch bản 3 còn bất hợp lý là phương án đầu tư có tốc độ thiết kế 350 km/h, nhưng tổng mức đầu tư dự án lại thấp hơn kịch bản 2 có tốc độ thiết kế 250 km/h; chưa có nội dung liên quan phương án vận tải hàng hóa, cơ sở tính toán chỉ số hoàn vốn nội bộ, chỉ số lợi ích - chi phí...
"Hiện nay thế giới chưa có tuyến đường sắt tốc độ cao nào có cấp tốc độ thiết kế 350 km/h có thể vận tải hỗn hợp hành khách và hàng hóa", Bộ KH&ĐT góp ý.
Từ những vấn đề nêu trên, Bộ KH&ĐT nhận thấy chỉ có kịch bản 2 là đáp ứng được yêu cầu, theo chỉ đạo của Chính phủ; Bộ Chính trị. Tuy nhiên, nội dung kịch bản chưa đúng với phương án kiến nghị của Hội đồng thẩm định nhà nước nêu tại Thông báo số 2956/TB-BKHĐT ngày 18/4/2023 cụ thể với tàu vừa chở khách, chở hàng tốc độ thiết kế 180-250km/h có tổng mức đầu tư khoảng 61 tỷ USD.
Còn kịch bản 2 của Bộ GTVT đề xuất, tổng vốn đầu tư lại ở mức 72,02 tỷ USD (tốc độ thiết kế khoảng 200-250 km/h, tải trọng 22,5 tắn/trục, khai thác chung tàu khách và tàu hàng.
Nên xây dựng đường sắt phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam
Trao đổi với Nhadautu.vn về vấn đề này, ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội bày tỏ sự đồng tình với ý kiến góp ý của Bộ Kế hoạch & Đầu tư.
Ông cho rằng, cần phải xem xét cả 3 kịch bản đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam một cách cẩn trọng. Bởi, dù chọn phương án nào thì số tiền bỏ ra đầu tư là rất lớn, trong khi năng lực về tài chính của Việt Nam vẫn chủ yếu là đi vay nước ngoài. Do đó cần phải làm thế nào để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.
Đánh giá về các kịch bản của Bộ GTVT, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho rằng, không nên chọn các phương án xây dựng đường sắt tốc độ cao hơn 300km/h vì ở Việt Nam, tình hình địa hình và khí hậu rất khó lường. Do đó, ông đề xuất chỉ nên nghiên cứu làm đường sắt tốc độ cao khoảng hơn 200km/h.
"Tôi cùng nhiều chuyên gia trong ngành vận tải đã từng ngồi bàn luận về vấn đề Việt Nam có nên làm đường sắt tốc độ cao trên 300km/h hay không. Tuy nhiên, chúng tôi thấy rằng, nước ta có địa hình đồi núi, sông suối phức tạp và thiên tai diễn biến bất thường nên chạy tốc độ cao là không phù hợp.
Tình hình mưa bão, lũ lụt xảy ra thường xuyên và bất ngờ luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn cho các phương tiện giao thông. Đặc biệt, nếu vấn đề thiên tai khiến tai nạn giao thông đường sắt xảy ra sẽ gây hậu quả rất nghiêm trọng. Do đó, cần phải nghiên cứu tường tận đến mọi khả năng có thể xảy ra", ông Liên nói.
Từ những phân tích trên, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho rằng, kịch bản 2 của Bộ GTVT là hợp lý và đề xuất tên gọi là tàu tốc độ cao thay vì tàu cao tốc.

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội Bùi Danh Liên. Ảnh: NVCC
Theo ông, hiện nay, tuyến đường sắt Bắc - Nam có chiều dài 1.730km. Nếu tàu chạy từ ga Hà Nội với tốc độ hiện tại khoảng 70km/h thì sẽ mất hơn 1 ngày mới tới được ga Gài Gòn. Còn theo phương án 2 là tàu chạy với tốc độ cao nhất là 250km/h thì mất chưa đến 7 giờ đồng hồ để hoàn thành tuyến đường, rút ngắn được hơn 3,5 lần về thời gian di chuyển.
"Có thể thấy, với tốc độ như phương án 2 thì chỉ cần lên tàu ở ga Hà Nội vào lúc buổi đêm thì sáng sớm đã có mặt tại ga Sài Gòn rồi. Như vậy, tốc độ của tàu đã nhanh lên đáng kể mà vẫn đảm bảo được an toàn", ông Liên nói.
Về tổng vốn đầu tư của kịch bản này, ông Bùi Danh Liên cho rằng, cần xem xét lại vì kịch bản số 2 của Bộ GTVT đang bị chênh so với phương án kiến nghị của Hội đồng thẩm định nhà nước là 11,02 tỷ USD trong khi tốc độ di chuyển của tàu có thiết kế là tương đương nhau. "Số tiền chênh lệch này tôi cho là khá lớn, do đó tôi thấy cần tính toán thêm để đưa ra những con số cụ thể và chính xác nhất để tránh việc lãng phí, phù hợp với tình hình kinh tế của Việt Nam hiện nay".
Nói thêm về tình hình vận chuyển bằng đường sắt ở một số nước trên thế giới, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội Bùi Danh Liên cho hay, các nước trên thế giới đa số là dùng đường sắt để vận chuyển hàng hóa. Ưu điểm của đường sắt là vận chuyển được những vật dụng nặng, chở được nhiều người.
Đặc biệt, vận tải hàng hóa bằng đường sắt rất quan trọng vì không những đem lại lợi ích kinh tế mà còn cả lợi ích quốc phòng. Bởi khi cùng vận chuyển bằng các loại phương tiện máy bay, xe tăng và tàu hỏa thì tàu hỏa sẽ mang được lượng hàng hóa nặng hơn, an toàn hơn.
"Do đó, chỉ cần làm đường sắt mới ở mức độ vừa túi tiền, đồng thời nâng cấp đường sắt cũ lên dần. Không nên chạy đua với các nước trên thế giới bởi chúng ta thua họ cả trăm năm kinh nghiệm phát triển", ông Liên nói.
Hiện nay, bên cạnh đường sắt thì sân bay ở Việt Nam cũng rất nhiều và đang dần đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân. Thâm chí, Hà Nội cũng sắp mở thêm sân bay mới.
"Tôi cho rằng chúng ta không nên làm cùng lúc quá nhiều việc sẽ khiến các khoản vay nước ngoài tăng cao. Trong khi dân số nước ta tương đối ít mà nhu cầu đi lại đã được đáp ứng tương đối, hàng hóa cũng không có nhiều để vận chuyển", Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội Bùi Danh Liên nói.
- Cùng chuyên mục
Cơ hội mua vào các cổ phiếu nền tảng cơ bản tốt
Các thống kê chỉ ra chứng khoán trong nước thường sẽ thường không chịu tác động tiêu cực trong trung và dài hạn từ các sự kiện địa chính trị. Từ đó, sự sụt giảm của chỉ số (nếu có) sẽ mở ra cơ hội mua vào cổ phiếu nền tảng tốt.
Đầu tư - 16/06/2025 11:00
TP.HCM: Giá nhà cao khiến sức mua yếu
Phần lớn những dự án mới ra mắt, mở bán trong thời gian gần đây tại TP.HCM đều có mức giá hơn 100 triệu đồng/m2. Trong khi, hàng tồn kho giá cao chưa tiêu thụ hết cũng khiến sức mua thực không đạt như kỳ vọng.
Đầu tư - 16/06/2025 06:45
Cầu vượt 2.000 tỷ ở Đà Nẵng xài 10 năm vẫn chưa xong quyết toán
Dự án cầu vượt nút giao Ngã ba Huế (TP. Đà Nẵng) có vốn đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng đã đưa vào sử dụng gần 10 năm, nhưng đến nay chưa được quyết toán đầy đủ cho doanh nghiệp.
Đầu tư - 15/06/2025 17:54
Bộ Xây dựng nói gì về việc chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai?
Theo Bộ Xây dựng, hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai chưa nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận vẫn được chuyển nhượng theo quy định về kinh doanh bất động sản.
Đầu tư - 15/06/2025 13:00
Kinh tế AI dự kiến đạt mốc 130 tỷ USD vào năm 2040
Với tiềm năng mang lại quy mô kinh tế lên tới 130 tỷ USD vào năm 2040, trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra những cơ hội đầu tư hấp dẫn tại Việt Nam.
Đầu tư - 15/06/2025 13:00
Cách Aeon Mall nhanh chóng mở rộng hiện diện ở Việt Nam
Một phương pháp quen thuộc Aeon Mall dùng để phát triển các dự án trung tâm thương mại là thông qua hợp tác với doanh nghiệp nội đã có sẵn đất cho dự án thương mại.
Đầu tư - 15/06/2025 08:37
Thủ tướng mời Tập đoàn Ericsson phát triển mạng 6G, cơ sở dữ liệu cho AI tại Việt Nam
Tổng Giám đốc Tập đoàn Ericsson mong muốn tiếp tục hợp tác để triển khai công nghệ 5G, thúc đẩy chuyển đổi số và công nghiệp 4.0
Đầu tư - 14/06/2025 12:34
Bất động sản - kênh sinh lời ưa chuộng đã chững lại
Sau giai đoạn thanh lọc kéo dài, thị trường bất động sản Việt Nam đang chứng kiến loạt tín hiệu phục hồi. Tuy nhiên, chu kỳ tăng trưởng bền vững từng biến bất động sản trở thành kênh sinh lời ưa chuộng nay đã chững lại.
Đầu tư - 14/06/2025 11:11
Quảng Trị đề nghị giao EVN làm nhà máy nhiệt điện 55.000 tỷ
UBND tỉnh Quảng Trị kiến nghị Bộ Công Thương đề nghị xem xét báo cáo Thủ tướng Chính phủ giao EVN triển khai dự án Nhà máy nhiệt điện Quảng Trị theo trường hợp dự án, công trình điện lực khẩn cấp.
Đầu tư - 14/06/2025 06:45
Hơn 631 tỷ đồng đầu tư nhà ga hàng hóa tại sân bay Đà Nẵng
Dự án Nhà ga hàng hóa tại Cảng Hàng không quốc tế Đà Nẵng được xây dựng trên diện tích đất dự kiến sử dụng hơn 24.618m2, tổng vốn đầu tư hơn 631 tỷ đồng.
Đầu tư - 13/06/2025 15:32
Bình Định chờ 'sóng' FDI Thuỵ Điển
Công ty Syre Thụy Điển sẽ xây dựng Nhà máy tái chế vải Polyester công nghệ cao tại Bình Định với khoản đầu tư gần 1 tỷ USD.
Đầu tư - 13/06/2025 13:26
Quảng Ninh tái cấu trúc hành chính, mở lối cho đầu tư
Từ ngày 1/7/2025, tỉnh Quảng Ninh sẽ chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp – gồm cấp tỉnh và cấp xã (xã, phường, đặc khu).
Đầu tư - 13/06/2025 09:13
Hình hài cao tốc nối Quảng Bình - Quảng Trị trước ngày thông xe
Cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ nối hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị với tổng mức đầu tư hơn 9.900 tỷ đồng dự kiến sẽ thông xe vào cuối tháng 6/2025.
Đầu tư - 12/06/2025 19:26
Nhà máy điện gió hơn 5.700 tỷ ở Bình Định tìm nhà đầu tư
Dự án Nhà máy điện gió Vân Canh (tại Bình Định) với tổng vốn đầu tư hơn 5.700 tỷ đồng sẽ triển khai đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Dự án hứa hẹn sẽ cung cấp sản lượng điện sạch từ nguồn năng lượng tái tạo cho hệ thống quốc gia.
Đầu tư - 12/06/2025 09:59
Thu hút giới tinh hoa nhờ chính sách visa và ưu đãi thuế
New York, London, Paris hay Tokyo vẫn là điểm đến hàng đầu của giới siêu giàu và các cá nhân có giá trị tài sản lớn. Tuy nhiên, trong làn sóng chuyển dịch hiện nay, nhiều thành phố mới đang dần thu hút dòng vốn đầu tư của giới siêu giàu nhờ chính sách visa đầu tư, ưu đãi thuế và môi trường sống thân thiện.
Đầu tư - 11/06/2025 17:14
Tên mới, chủ cũ tại khu du lịch nghìn tỷ ven biển Hà Tĩnh
UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư thực hiện Dự án khu du lịch sinh thái biển Xuân Hội.
Đầu tư - 11/06/2025 11:07
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 4 week ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 4 week ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago