Chính sách công nghiệp phải thích ứng với xu thế mới
Mặc dù khung pháp lý về chính sách công nghiệp tại Việt Nam đã từng bước được hoàn thiện song vẫn chưa đáp ứng được trước các xu thế mới…
Bối cảnh mới, yêu cầu mới…
Hôm nay (20/12), tại Hà Nội, trong khuôn khổ Chương trình "Cải cách kinh tế vĩ mô/Tăng trưởng xanh" do Bộ Hợp tác kinh tế và phát triển Liên bang Đức tài trợ thông qua Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ), Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức Hội thảo "Chính sách công nghiệp quốc gia: Một số xu hướng mới và tầm nhìn cho Việt Nam".
Phát biểu tại Hội thảo, Viện trưởng CIEM, TS. Trần Thị Hồng Minh cho rằng, thế giới đang chứng kiến những chuyển biến sâu sắc và nhanh chóng trên nhiều phương diện. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với trọng tâm là chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực công nghệ cao đang có những chuyển biến nhanh chưa từng có tiền lệ.
"Cuộc cách mạng này đang có những tác động nhanh, sâu rộng trên mọi mặt của lĩnh vực kinh tế - xã hội. Trong khi đó, nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, đang phải đối mặt với những thách thức lớn về biến đổi khí hậu, trong đó có những điều kiện thời tiết cực đoan, suy giảm tài nguyên thiên nhiên truyền thống, và các vấn đề an ninh phi truyền thống…", Viện trưởng CIEM đặc biệt lưu ý.

Theo Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2024: Việt Nam được xếp hạng thứ 44 trên 133 quốc gia, nền kinh tế, tăng 2 bậc so với năm 2023. Việt Nam có 3 chỉ số đứng đầu thế giới là Nhập khẩu công nghệ cao, Xuất khẩu công nghệ cao và Xuất khẩu hàng hóa sáng tạo (theo % tổng giao dịch thương mại).
Theo đó, mô hình phát triển mới đòi hỏi phải xác định được các ngành, lĩnh vực có lợi thế cạnh tranh tĩnh và lợi thế cạnh tranh động (tức là lợi thế cạnh tranh trong dài hạn), đồng thời cũng phải gắn với cải thiện đồng thời cả năng lực đổi mới sáng tạo và năng lực độc lập, tự chủ của nền kinh tế.
Theo Viện trưởng CIEM, hội nhập kinh tế quốc tế vẫn là một xu hướng lớn và vẫn hạn chế việc sử dụng các công cụ chính sách thương mại truyền thống để bảo hộ cho nhập khẩu, song đây cũng là một "sức ép tích cực" để chính sách công nghiệp của các quốc gia phải có sự điều chỉnh cả về nội dung và phương thức thực hiện.
"Chính sách công nghiệp không chỉ đóng vai trò định hướng phát triển các ngành kinh tế trọng điểm mà còn là công cụ đột phá để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu…", Viện trưởng Trần Thị Hồng Minh nhấn mạnh.
Nhiều nhưng thiếu đồng bộ, không đủ mạnh
Trình bày công bố kết quả nghiên cứu "Chính sách công nghiệp quốc gia: Một số xu hướng mới và tầm nhìn cho Việt Nam", ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Ban Nghiên cứu tổng hợp, CIEM cho biết, khung pháp lý về chính sách công nghiệp tại Việt Nam đã từng bước được hoàn thiện.
Từ Quyết định 879/QĐ-TTg ngày 9/6/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển công nghiệp Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035; Quyết định 880/QĐ-TTg ngày 9/6/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển ngành công nghiệp Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và nhiều nghị quyết chuyên đề nhằm phát triển các ngành công nghiệp then chốt như điện lực, cơ khí, dầu khí, công nghệ thông tin, khoa học, công nghệ, giáo dục…;
Cùng với đó là Nghị quyết 23-NQ/TW năm 2018; Nghị quyết 29-NQ/TW năm 2022. Chiến lược công nghiệp hóa của Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam – Nhật Bản hướng đến năm 2020, tầm nhìn 2030 không chỉ là nội dung mà còn đổi mới về cách làm….

Đặc biệt Luật Đầu tư, Luật khuyến khích đầu tư trong nước, Luật Doanh nghiệp, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật An toàn vệ sinh lao động... cũng là những khung pháp lý quan trọng cho phát triển công nghiệp.
Hay những tư duy mới gần đây như: Chiến lược quốc gia về CMCN 4.0; Đề án Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam…
Bên cạnh những kết quả tích cực, chúng ta cũng đang phải đối mặt với không ít vấn đề trong phát triển công nghiệp, trong đó có năng suất lao động còn khiêm tốn, hay năng lực thích ứng với các xu hướng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh của khu vực công nghiệp còn hạn chế so với yêu cầu thực tiễn... Chúng tôi luôn nhìn nhận một yêu cầu “sống còn” để thực hiện hiệu quả các FTA chính là phải có các “sản phẩm của Việt Nam” để đưa ra thị trường thế giới.
Tuy nhiên, theo Trưởng ban, Ban Nghiên cứu tổng hợp, CIEM, Nguyễn Anh Dương, hiện đang thiếu khung pháp lý thống nhất, đồng bộ và đủ mạnh để làm cơ sở thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu nội bộ ngành công nghiệp; Các chính sách phát triển đối với các ngành công nghiệp ưu tiên và công nghiệp mũi nhọn đang bị phân tán, thiếu trọng tâm, dẫn đến việc sử dụng nguồn lực chưa hiệu quả; Thiếu phối hợp giữa các địa phương đã dẫn đến tình trạng cạnh tranh không lành mạnh; Quản lý phát triển công nghiệp thông qua hệ thống pháp luật chuyên ngành, đặc biệt là các quy định về thuế, đầu tư và đất đai, lại bộc lộ nhiều bất cập; Chưa nâng cao năng lực cho doanh nghiệp công nghiệp trong bối cảnh thực thi cam kết của các FTA như về quy tắc xuất xứ, phòng vệ thương mại, hàng rào kỹ thuật…

"Những xu hướng mới đòi hỏi chính sách công nghiệp của Việt Nam cũng phải có sự thích ứng…", Viện trưởng CIEM - TS. Trần Thị Hồng Minh nhấn mạnh, Trong đó lưu ý, thích ứng với chuyển đổi số và chuyển đổi xanh càng trở nên cấp thiết.
“"Thực tế quy trình làm văn bản pháp luật của ta là yêu cầu đánh giá tác động, trong khi bối cảnh hiện nay, công nghệ thay đổi rất nhanh, nếu đợi đánh giá tác động thì công nghệ trên thề giới đã đi được mấy vòng rồi", ông Nguyễn Anh Dương phản ánh.
Theo chuyên gia CIEM, việc rà soát, hoàn thiện khung khổ pháp lý và cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa lợi thế từ các xu hướng phát triển mới, từ các hiệp định thương mại tự do và ứng phó hiệu quả với các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và suy giảm tài nguyên.
- Cùng chuyên mục
Điểm sáng trong thu hút đầu tư tại Quảng Trị
Năm 2024 là một năm thành công trong hoạt động xúc tiến đầu tư của Quảng Trị, khi liên tục ghi nhận điểm sáng về số vốn, số dự án trong và ngoài nước đăng ký đầu tư.
Đầu tư - 25/01/2025 11:38
Người nước ngoài chuộng mua nhà ở Hà Nội
VARS cho biết, thị trường bất động sản cho người nước ngoài tại Hà Nội đang phát triển khi mỗi năm có khoảng 10.000 lao động nước ngoài, phần lớn là lao động chất lượng cao, có nhu cầu về nhà ở cao cấp. Nhu cầu này còn được thúc đẩy bởi Luật Nhà ở 2023 với các quy định tạo điều kiện thuận lợi cho họ sở hữu nhà ở.
Đầu tư - 25/01/2025 08:05
Dự án khu công nghiệp Sông Công II được tăng vốn đầu tư thêm gần 600 tỷ đồng
Sau khi điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II có tổng mức đầu tư hơn 2.347 tỷ đồng (tăng 589,3 tỷ đồng).
Đầu tư - 24/01/2025 17:06
Bình Định sẽ đấu giá 3 khu đất ở Khu kinh tế Nhơn Hội
Các khu đất gồm: Khu du lịch sinh thái Eo Gió; Điểm số 2 (2-1), Khu du lịch biển Nhơn Lý - Cát Tiến và Điểm dừng chân ngắm cảnh biển Trung Lương sẽ được Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Bình Định đấu giá quyền sử dụng đất trong năm 2025.
Đầu tư - 24/01/2025 15:05
Nhà máy điện thoại của Samsung tại Thái Nguyên hoạt động với nửa công suất thiết kế
Các nhà máy Samsung tại Thái Nguyên đạt tổng doanh thu 26,3 tỷ USD năm 2024, tăng 5% so với năm 2023.
Đầu tư - 24/01/2025 12:16
Gợi mở câu chuyện đầu tư đón sóng mùa đại hội 2025
Chuyển đổi đất cao su sang đất khu công nghiệp khi quy hoạch các tỉnh được thông qua đồng loạt cuối năm 2024 và nhiều luật mới được thông qua với việc phân cấp, phân quyền cho địa phương đang tạo ra kỳ vọng làn sóng phê duyệt dự án mới, từ đó hỗ trợ câu chuyện tăng trưởng giá cổ phiếu nhóm hưởng lợi trong năm 2025.
Đầu tư thông minh - 24/01/2025 11:46
Dự án 368 triệu USD bỏ hoang ở vịnh Lăng Cô được xử lý thế nào ?
Sau khi điều chỉnh giấy phép kinh doanh, chủ đầu tư sẽ tái khởi động Dự án khu du lịch nghỉ dưỡng quốc tế Minh Viễn sau một thời gian dài ‘trùm mền’.
Đầu tư - 23/01/2025 16:03
Đầu tư hơn 1.000 tỷ làm đoạn đường ven biển nối Bình Định với Quảng Ngãi
Bình Định sẽ đầu tư xây dựng dự án Đường ven biển đoạn cầu Thiện Chánh đi Quảng Ngãi có chiều dài 3,13 km, tổng vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng.
Đầu tư - 23/01/2025 16:02
Thị trường văn phòng Hà Nội 2025: Khách thuê chiếm lợi thế
Đến hết năm 2025, thậm chí sang 2026, thị trường bất động sản văn phòng Hà Nội vẫn chủ yếu nghiêng về phía khách thuê. Do đó, các chủ đầu tư cần phải thay đổi bài toán tài chính để mang tới nhiều ưu đãi hấp dẫn hơn.
Đầu tư - 23/01/2025 11:27
Chủ sở hữu TikTok dự định chi 12 tỷ USD mua chip AI
Tập đoàn ByteDance, công ty mẹ của nền tảng truyền thông xã hội TikTok, đang có kế hoạch chi 12 tỷ USD cho chip AI vào năm 2025.
Đầu tư - 23/01/2025 11:26
Giải ngân các dự án quan trọng quốc gia ngành GTVT 'đuối sức' khi về đích
Kết quả giải ngân các dự án quan trọng quốc gia ngành giao thông vận tải (GTVT) cao hơn tỷ lệ giải ngân bình quân 9 tháng của cả nước. Nhưng tỷ lệ giải ngân có xu hướng chậm lại trong những tháng cuối năm.
Đầu tư - 23/01/2025 10:53
Bình Định rộng cửa đón dòng vốn đầu tư bất động sản
Bất động sản, thương mại dịch vụ, kinh tế đô thị là nhóm ngành tạo dấu ấn vượt trội trong thu hút đầu tư của Bình Định trong năm 2024. Địa phương đang triển khai nhiều chính sách để thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực tiềm năng này.
Đầu tư - 23/01/2025 08:02
Thị trường văn phòng sẽ là điểm sáng năm 2025
Bất chấp khó khăn, thị trường văn phòng được dự đoán sẽ là điểm sáng phục hồi tăng trưởng trong năm 2025, nhờ dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và giá thuê cạnh tranh cùng chất lượng đã được cải thiện.
Đầu tư - 22/01/2025 15:38
Chứng khoán diễn biến thế nào sau tuần nghỉ Tết?
Các chuyên gia cảnh báo TTCK Việt Nam năm nay có kỳ nghỉ Tết dài và vào thời điểm có nhiều sự kiện lớn.
Đầu tư thông minh - 22/01/2025 14:34
Tập đoàn hàng đầu Pháp muốn hợp tác cùng Nvidia để phát triển trung tâm dữ liệu tại Việt Nam
Chia sẻ tại cuộc tọa đàm bên lề Diễn đàn Kinh tế thế giới, ông Jean Pascal Tricoire, Lãnh đạo Schneider Electric bày tỏ mong muốn hợp tác cùng Nvidia để phát triển trung tâm dữ liệu tại Việt Nam.
Đầu tư - 22/01/2025 11:17
Tăng trưởng đầu tư bất động sản dự kiến đạt 1 tỷ USD vào năm 2026
Các chuyên gia toàn cầu của Savills cho biết, năm 2025, môi trường đầu tư bất động sản sẽ tích cực hơn khi các thách thức theo chu kỳ lắng xuống đi kèm với sự phục hồi của thị trường và giá trị vốn đầu tư dự kiến tiếp tục cải thiện.
Đầu tư - 22/01/2025 10:33
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Phó Đức Nam - Mr.Pips, đằng sau sự hào nhoáng xa hoa tuổi 30
Pháp luật - Update 1 month ago
Doanh nhân Chu Lập Cơ - Từ đỉnh cao đến vực sâu
Pháp luật - Update 1 month ago
Bộ Tài chính Mỹ: Việt Nam không thao túng tiền tệ
Thị trường - Update 2 month ago