Bên thềm Diễn đàn Kinh tế tư nhân 2019 diễn ra vào chiều 2/5, PGS.TS Nguyễn Trọng Điều, Chủ tịch Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam đã có những chia sẻ với báo chí về môi trường kinh doanh, rào cản đối với doanh nghiệp tư nhân.

Ông đánh giá thế nào về môi trường kinh doanh Việt Nam hiện nay?

PGS.TS Nguyễn Trọng Điều: Có thể nói môi trường kinh doanh ở Việt Nam hiện nay là khá hấp dẫn cho đầu tư và kinh doanh; môi trường kinh doanh đang chuyển biến nhanh và cải thiện tích cực. Tôi thấy Đảng và Nhà nước coi trọng việc cải thiện môi trường kinh doanh, xem công tác này khâu trọng tâm, then chốt cho phát triển kinh tế, tăng trưởng GDP, nền tảng cho phát triển đầu tư, kinh doanh cũng như thành lập doanh nghiệp.

Môi trường kinh doanh Việt Nam có thể chế chính trị ổn định không chỉ ở khu vực mà còn có thể nói là ổn định cả ở tầm thế giới. Nhất là trong bối cảnh thế giới và khu vực gần đây xuất hiện nhiều diễn biến phức tạp, xung đột, tranh chấp và nguy cơ chiến tranh thương mại.

Về nhân khẩu học, dân số Việt Nam vẫn ở trong thời kỳ dân số vàng, nhóm dân số trẻ trong độ tuổi lao động tốt vẫn chiếm lệ cao trong cơ cấu dân số. Theo đó, điều này tạo nên lực lượng lao động dồi dào và sẵn sàng, là yếu tố then chốt có tính quyết định để các doanh nghiệp, nhà đầu tư xem xét quyết định việc đầu tư, kinh doanh.

Việt Nam là quốc gia đang phát triển, tốc độ tăng trưởng GDP ở mức trên 6,5% còn rất nhiều dư địa cho đầu tư phát triển, đặc biệt là với dân số hàng trăm triệu người, dân số trẻ và năng động, nền văn hóa cởi mở và thân thiện, dễ chấp nhận cái mới.

Cho nên, việc này đã tạo nên một thị trường vô cùng hấp dẫn không chỉ với các nhà đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp và doanh nhân lớn trong nước mà còn là nơi vô cùng hấp dẫn cho các bạn trẻ, các nhóm Lập nghiệp, các nhóm khởi nghiệp kinh doanh.

Chính phủ gần đây rất nỗ lực và thường xuyên rà soát, điều chỉnh, cải thiện các chỉ số liên quan đến môi trường kinh doanh, như là điều chỉnh và sửa đổi cơ chế, chính sách pháp luật, chú trọng tập trung cải cách thủ tục hành chính.

Chúng ta cũng bước đầu thực hiện Chính phủ số, văn phòng điều hành không giấy tờ với việc khai trương trục liên thông văn bản quốc gia, ứng dụng triệt để công nghệ thông tin trong các hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến người dân, doanh nghiệp tạo thuận lợi cho phát triển sản xuất, kinh doanh.

Y thức, nhận thức việc lập nghiệp, khởi nghiệp chân chính để có công ăn việc làm, có sự nghiệp qua đó lập thân và đóng góp cho xã hội, dần trở thành thứ văn hóa trong xã hội. Họ coi kinh doanh tự thân là lẽ sống, vinh quang đang trở thành xu thế trong xã hội, đại bộ phận trong xã hội dần ngưỡng mộ và xem những người làm kinh doanh chân chính, thành đạt là hình tượng, tấm gương để học theo.

Chính vì vậy đã tạo ra làn sóng lan tỏa, thôi thúc lập nghiệp, khởi nghiệp và phát triển, đầu tư mở rộng kinh doanh, là động lực, chất xúc tác tốt cho thúc đẩy phát triển, cải thiện môi trường kinh doanh.

Đảng và Chính phủ coi trọng và quyết liệt hành động rất cụ thể trong khâu hội nhập quốc tế, thành tựu rất lớn như đã hoàn tất đàm phán, ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do, đang tiếp tục một số hiệp định FTA với khu vực lớn.

Đồng thời rất coi trọng việc phổ biến nội dung này tới cộng đồng doanh nghiệp, có sự quan tâm hỗ trợ đáng kể cho doanh nghiệp. Qua đó thúc đẩy cải thiện đáng kể môi trường kinh doanh.

Với những lợi thế, thuận lợi trên, song chúng tôi cũng mong muốn môi trường kinh doanh được cải thiện nhanh hơn nữa và nhất là sự đồng bộ trong khâu cải cách thủ tục hành chính. Chúng ta làm sao sớm xây dựng đồng bộ và trực tuyến hóa được công tác hành chính liên quan đến người dân và đặc biệt là doanh nghiệp.

Có sự hỗ trợ và cuộc tích cực, thiết thực hơn nữa của các cơ quan quản lý đối với doanh nghiệp trong khâu hội nhập quốc tế như, hỗ trợ tư vấn hội nhập, nghiên cứu thị trường quốc tế, xúc tiến thương mại, đầu tư và phát triển kinh doanh ở ngoài nước,…

Được như vậy, sự tương tác tích cực giúp cải thiện và thúc đẩy môi trường kinh doanh Việt Nam hội nhập, đạt các chỉ số tiến bộ ngang bằng, thậm chí cạnh tranh cao so với môi trường kinh doanh có tính cạnh tranh cao ở quốc tế.

Được đánh giá là khu vực kinh tế năng động có nhiều đóng góp cho phát triển kinh tế đất nước, nhiều ý kiến vẫn cho rằng kinh tế tư nhân chưa được đối xử bình đẳng. Ông suy nghĩ thế nào về vấn đề này?

PGS.TS Nguyễn Trọng Điều: Khu vực kinh tế tư nhân như tôi nói trên được Đảng và Nhà nước rất coi trọng và xem đây là khu vực động lực chính để phát triển kinh tế đất nước.

Theo đó về khía cạnh vĩ mô, mặt thể chế và chính sách cho thấy là kinh tế tư nhân và các thành phần kinh tế khác đều được xem trọng như nhau. Thậm chí, kinh tế tư nhân được coi là bộ phận cấu thành quan trọng và động lực tăng trưởng mạnh mẽ sẽ đóng góp lớn cho tăng trưởng và phát triển kinh tế quốc gia.

Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế từ nền kinh tế bao cấp - kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thói quen tâm lý và định kiến về kinh tế tư nhân trong xã hội chưa mấy tốt đẹp cũng là điều dễ hiểu, nên cần thời gian để thay đổi.

Về chủ quan, doanh nhân, doanh nghiệp nước ta con non trẻ, mục tiêu kinh doanh của họ là tối đa hóa lợi nhuận. Vì vậy, có người tối đa hóa lợi nhuận bằng mọi cách như gian lận, cạnh tranh không lành mạnh, trốn thuế, chèn ép lẫn nhau, hủy hoại môi trường mà không chú ý đến giá trị khác như: Đạo đức kinh doanh, hỗ trợ cộng đồng, xóa đói giảm nghèo.

Đó cũng là điều doanh nghiệp và doanh nhân cần thay đổi, sửa đổi để xã hội ngày càng thừa nhận và đánh giá cao Doanh nghiệp, doanh nhân tư nhân. Qua đó, khu vực này sẽ có nhìn nhận, đánh giá và cư xử đúng với giá trị của doanh nhân.

Ông có đề xuất, kiến nghị gì về cơ chế, chính sách nhằm giúp doanh nghiệp tư nhân phát triển hơn nữa trong thời gian tới?

PGS.TS Nguyễn Trọng Điều: Chúng ta phải nhanh chóng xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về kinh doanh minh bạch, công bằng, lành mạnh, rõ ràng, một hệ thống thủ tục hành chính đơn giản, thuận tiện cho doanh nghiệp. Áp dụng cách mạng công nghiệp 4.0 vào các hoạt động quản lý, xóa bỏ các điều kiện kinh doanh không phù hợp, các giấy phép con, giấy phép cháu bất hợp lý.

Nhà nước cần có định hướng đúng các chính sách vĩ mô để tạo điều kiện hướng đi cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển; đẩy mạnh hơn nữa việc tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi cho phát triển kinh tế tư nhân. Những việc gì mà doanh nghiệp tư nhân làm tốt nên để cho doanh nghiệp tư nhân được tham gia.

Nhà nước cần có chính sách công bằng đối với các doanh nghiệp kinh doanh trên lãnh thổ Việt Nam, tránh tình trạng ưu ái cho các doanh nghiệp FDI hơn các doanh nghiệp trong nước. Chỉ có như vậy, mới tạo ra sự cạnh tranh bình đẳng và các doanh nghiệp tư nhân trong nước mới phát triển được.

Cơ quan chức năng quyết liệt trong công tác xóa bỏ tệ nạn tham nhũng, nhũng nhiễu doanh nghiệp, đơn giản hóa, trực tuyến hóa các thủ tục hành chính, xây dựng bộ máy hành chính có năng lực, liêm chính và phục vụ tận tâm cho doanh nghiệp.

Chính phủ hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tư nhân được tiếp cận các nguồn lực (như đất đai, tài chính, lao động, khoa học công nghệ,…) để phát triển sản xuất kinh doanh...

Đồng thời chú trọng truyền thông nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, đạo đức, văn hoá kinh doanh của doanh nhân; sứ mệnh không ngừng nỗ lực học hỏi, quản lý bản thân của doanh nhân gắn với sứ mệnh lập nghiệp, đổi mới, sáng tạo.

Xây dựng thương hiệu, uy tín, chất lượng sản phẩm dịch vụ có giá trị thật sự phục vụ khách hàng là lẽ sống của doanh nhân tư nhân, là con đường duy nhất và vinh quang trong sự nghiệp của doanh nhân tư nhân.

Phổ biến, truyền bá tinh thần dân tộc trong phát triển doanh nghiệp, xây dựng thương hiệu sản phẩm quốc gia vươn ra toàn cầu, lập nghiệp, khởi nghiệp gắn với đổi mới/sáng tạo và phát triển kinh doanh gắn với kiến quốc.

Xin cảm ơn ông!

Bài liên quan

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: ‘Các doanh nghiệp cần có tinh thần dân tộc, tình yêu nước mới có thể phát triển bền vững’

Chủ tịch VCCI: Mở đường cho đầu tư tư nhân là huy động được sức dân

Chủ tịch Tập đoàn BRG: 'Nữ doanh nhân trẻ thế hệ kế cận cần tương thích với nhau để cùng phát triển’

Chủ tịch HĐQT Ngô Minh Hải tiết lộ 'chìa khóa vàng' của Tập đoàn TH