US Steel, tập đoàn lớn nhất thế giới đồng ý bán mình cho công ty Nhật Bản

US Steel là một trong những tập đoàn lớn đầu tiên và là biểu tượng của sức mạnh công nghiệp Mỹ.

Nhưng tập đoàn này giờ thậm chí không còn là nhà sản xuất thép lớn nhất của Mỹ sau khi bị Nucor Steel vượt qua nhiều năm trước.

Giám đốc điều hành US Steel David Burritt cho biết: "Chúng tôi tin tưởng rằng… sự kết hợp này thực sự tốt nhất cho tất cả mọi người. Thông báo hôm nay cũng mang lại lợi ích cho Hoa Kỳ - đảm bảo ngành thép trong nước có tính cạnh tranh, đồng thời tăng cường sự hiện diện của chúng tôi trên toàn cầu".

Burritt nói với các nhà đầu tư khi kết thúc cuộc gọi hội nghị hôm thứ Hai: "Những ngày tốt đẹp nhất của US Steel đang ở phía trước".

Theo các điều khoản của thỏa thuận, các hoạt động của US Steel sẽ giữ nguyên tên và tiếp tục có trụ sở chính tại Pittsburgh. Nhưng thỏa thuận này vẫn có thể gây ra sự phản đối.

Đầu mùa hè này, công đoàn United Steelworkers (USW) tuyên bố sẽ chỉ ủng hộ lời đề nghị của một công ty thép thuộc công đoàn khác của Mỹ, Cleveland Cliffs, để mua US Steel, bằng một thỏa thuận tiền mặt và cổ phiếu khi đó có giá trị 32,53 USD một cổ phiếu, hoặc thấp hơn 40% so với tổng tiền mặt của Nippon.

Hội đồng Thép Hoa Kỳ đã từ chối lời đề nghị đó và bắt đầu xem xét các giá thầu khác.

Liên minh này, với 11.000 thành viên tại US Steel, đã tấn công thỏa thuận với Nippon Steel vào hôm thứ Hai.

Chủ tịch USW David McCall cho biết: "Nói rằng chúng tôi thất vọng về thỏa thuận được công bố giữa US Steel và Nippon là còn quá nhẹ, vì điều này thể hiện thái độ tham lam, thiển cận vốn đã dẫn dắt US Steel từ quá lâu".

"Trong suốt quá trình này, chúng tôi vẫn sẵn sàng hợp tác với US Steel để giữ cho công ty mang tính biểu tượng của Mỹ này được sở hữu và điều hành trong nước, nhưng thay vào đó, họ chọn gạt bỏ những lo ngại về lực lượng lao động tận tâm của mình và bán cho một công ty thuộc sở hữu nước ngoài", Chủ tịch USW nói thêm.

Liên minh nói rõ rằng họ hy vọng sẽ ngăn chặn được thỏa thuận.

"Chúng tôi cũng sẽ kêu gọi mạnh mẽ các cơ quan quản lý của chính phủ xem xét kỹ lưỡng việc mua lại này và xác định xem giao dịch được đề xuất có phục vụ lợi ích an ninh quốc gia của Hoa Kỳ và mang lại lợi ích cho người lao động hay không", thông cáo của liên minh viết.

Một số nhà lập pháp từ các bang thuộc vành đai rỉ sét (Rust Belt) đã tham gia liên minh để lên tiếng phản đối người mua nước ngoài hôm thứ Hai.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Ohio JD Vance cho biết: "Hôm nay, một phần quan trọng của cơ sở công nghiệp quốc phòng của Mỹ đã được bán đấu giá cho người nước ngoài để lấy tiền mặt. Tôi đã cảnh báo về kết quả này từ nhiều tháng trước và sẽ phản đối nó trong những tháng tới".

Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Pennsylvania John Fetterman, người từng là thị trưởng của Braddock (Pennsylvania), nơi một trong những nhà máy thép đầu tiên của US Steel vẫn đang hoạt động, đã tuyên bố chống lại thỏa thuận và hứa sẽ làm việc để ngăn chặn giao dịch này.

Fetterman nói trong một tuyên bố: "Thật là quá đáng khi US Steel đồng ý bán mình cho một công ty nước ngoài. Thép luôn liên quan đến an ninh - cả an ninh quốc gia và an ninh kinh tế của cộng đồng thép của chúng ta. Tôi cam kết làm bất cứ điều gì có thể, sử dụng nền tảng và vị thế của mình để ngăn chặn hoạt động mua bán này ra nước ngoài".

Fetterman gọi thỏa thuận này là một ví dụ khác về việc "những người Mỹ chăm chỉ bị che mắt bởi các tập đoàn tham lam sẵn sàng bán đứng cộng đồng của họ để phục vụ các cổ đông của họ". Ông cũng quay một đoạn video từ trên mái nhà của mình, đối diện với nhà máy US Steel ở Braddock để thông báo về thương vụ này.

Manuel Bonder, người phát ngôn của Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro, cho biết hôm thứ Hai rằng Thống đốc "sẽ tiếp tục hợp tác với các bên liên quan chính để theo đuổi ưu tiên hàng đầu của mình: bảo vệ các công việc được trả lương cao ở Pennsylvania trong ngành thép, giữ trụ sở chính của US Steel ở Pittsburgh và sản xuất ở Thung lũng Mon và phía Tây Pennsylvania, đồng thời đảm bảo ngành thép có chiến lược tăng trưởng thực sự mang lại lợi ích cho người dân Pennsylvania và Khối thịnh vượng chung nói chung".

Tuyên bố của US Steel cho biết Nippon Steel có thành tích tốt về an toàn tại nơi làm việc và hợp tác với các công đoàn, rằng tất cả các hợp đồng của công đoàn sẽ được giữ nguyên. Nippon Steel cam kết duy trì các mối quan hệ này không bị gián đoạn.

US Steel được thành lập vào năm 1901 thông qua sáp nhập khi một nhóm do J.P. Morgan và Charles Schwab, hai trong số những nhà tài chính hàng đầu thế giới thời bấy giờ, mua lại công ty thép thuộc sở hữu của Andrew Carnegie và kết hợp nó với cổ phần của họ trong công ty đối thủ Federal Steel.

Công ty mới trở thành công ty đầu tiên trên thế giới được định giá hơn 1 tỷ USD, gấp đôi toàn bộ ngân sách của Hoa Kỳ trong năm đó. Thương vụ này đã đưa ông chủ Andrew Carnegie trở thành người giàu nhất thế giới.

Vào đầu thế kỷ trước, công ty đã sản xuất loại thép giúp Hoa Kỳ trở thành siêu cường kinh tế toàn cầu, cung cấp thép không chỉ cho các tòa nhà chọc trời, cầu và đập mà còn cho sản xuất ô tô, thiết bị và các sản phẩm khác mà người tiêu dùng Mỹ khao khát.

Trên thực tế, US Steel chiếm ưu thế đến mức sức mạnh cạnh tranh của nó đã giúp dẫn đến việc tạo ra luật chống độc quyền của quốc gia, được thông qua trong nỗ lực kiểm soát sức mạnh chiến lược và tài chính của công ty cũng như của Standard Oil.

Tên của công ty đã đi vào văn hóa đại chúng, như một cách viết tắt cho cả quy mô và sức mạnh công nghiệp. Trong bộ phim "Bố già phần II", tên cướp Hyman Roth, giải thích về phạm vi tiếp cận ngày càng tăng của băng đảng, nói với Michael Corleone, “Michael, chúng ta lớn hơn US Steel". Khi đội Yankees vô địch World Series 5 trận liên tiếp chưa từng có, những người hâm mộ bóng chày ghét đội này sẽ nói rằng "cổ vũ cho đội Yankees cũng giống như cổ vũ cho US Steel".

Thập kỷ suy thoái

Nhưng trong những năm gần đây, US Steel đã tụt xa so với các công ty thép khác của Mỹ về sản lượng thép và giá trị trên thị trường chứng khoán.

Và ngành thép trong nước chỉ còn là cái vỏ cũ của nó, với việc không có công ty nào nằm trong số 10 nhà sản xuất thép lớn nhất toàn cầu.

Nhà phân tích ngành thép lâu năm Charles Bradford nói với CNN vào tháng 8 khi cuộc đấu thầu US Steel bắt đầu: "Công ty đạt đỉnh cao vào năm 1916. Nó đã tụt dốc nhanh hơn bao giờ hết. Sản lượng cao nhất của US Steel là vào những năm 1970. Và nó đã không đạt được điều này trong nhiều thập kỷ gần đây".

Theo một câu chuyện trên tờ The Pittsburgh Post-Gazette nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập vào năm 2001, US Steel có số lượng nhân viên cao nhất là 340.000 người vào năm 1943, trong Thế chiến thứ hai, khi công ty đóng một vai trò quan trọng trong các nỗ lực chiến tranh của lực lượng Đồng minh.

Bài báo tương tự cho biết sản lượng thép đạt đỉnh cao vào năm 1953, khi công ty sản xuất 35,8 triệu tấn thép trong khi các nhà sản xuất thép ở châu Âu và Nhật Bản vẫn đang vật lộn để phục hồi sau chiến tranh. Năm ngoái, US Steel chỉ vận chuyển 11,2 triệu tấn thép cho các hoạt động tại Mỹ và chỉ có dưới 15.000 nhân viên Mỹ.

Từ thời kỳ đỉnh cao, công ty bắt đầu tụt hậu so với các đối thủ mới nổi - cả trong và ngoài nước. Đầu tiên, nó tụt hậu so với các đối thủ cạnh tranh ở Nhật Bản và Đức, những nước buộc phải xây dựng lại từ đầu sau Thế chiến thứ hai và sử dụng các công nghệ mới đòi hỏi ít lao động và năng lượng hơn.

Sử dụng công nghệ cũ

Bradford nói: "Những gì US Steel có là công nghệ của những năm 1940".

US Steel và các nhà sản xuất thép khác cuối cùng đã theo chân các đối thủ nước ngoài đó để nâng cấp nhà máy và thiết bị, nhưng họ vẫn chủ yếu sử dụng các phương pháp cũ hơn để sản xuất thép bằng cách nấu chảy các nguyên liệu thô như quặng sắt trong lò cao khổng lồ.

Những nhà sản xuất thép 'tích hợp' đó sớm bị tụt lại phía sau của cái gọi là "nhà máy mini", các đối thủ cạnh tranh sử dụng lò hồ quang điện hiệu quả hơn để biến thép phế liệu cũ từ ô tô bỏ đi và các sản phẩm khác thành sản phẩm thép mới.

Bản thân ngành công nghiệp này phải đối mặt với áp lực từ các cơ quan quản lý trên toàn cầu nhằm cắt giảm lượng khí thải carbon từ quy trình sản xuất thép cực kỳ tiêu tốn năng lượng và chứa đầy lượng khí thải carbon.

Là người tiên phong về công nghệ nhà máy mini này, Nucor có trụ sở tại Charlotte có vốn hóa thị trường là 42,5 tỷ USD so với giá trị của US Steel chỉ hơn 14 tỷ USD theo thỏa thuận này.

Nucor cũng là nhà sản xuất thép lớn nhất ở Mỹ tính theo sản lượng, ước tính sản xuất khoảng 20,6 triệu tấn thép mỗi năm, đứng thứ 16 trên thế giới. Theo Hiệp hội Thép Thế giới, con số này so với 14,49 triệu tấn từ US Steel, bao gồm cả các hoạt động tại Châu Âu, xếp thứ 27 trên thế giới vào năm 2022.

US Steel đã không mở lò hồ quang điện đầu tiên cho đến năm 2020.

Bradford cho biết trong suốt chặng đường, US Steel và các đối thủ sản xuất thép tích hợp khác của Hoa Kỳ với những cái tên nổi tiếng như Bethlehem Steel, Inland Steel và LTV Steel đã đánh giá thấp thách thức cạnh tranh mà họ phải đối mặt từ nước ngoài và các nhà máy nhỏ trong nước.

Trong những năm gần đây, các nhà sản xuất thép từ Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc đã mở rộng công suất vượt xa US Steel. Ba nhà sản xuất thép tích hợp khác đã bị nuốt chửng trong các vụ sáp nhập trước đó và ngày nay là một phần của đối thủ Cleveland Cliffs của US Steel.

Đến năm 1991, sau 90 năm nằm trong chỉ số Trung bình Công nghiệp Dow Jones, US Steel đã bị bật ra khỏi tiêu chuẩn 30 công ty quan trọng nhất quốc gia. Cùng lúc đó, Walt Disney và JPMorgan & Co., một công ty ở Phố Wall được đặt tên một cách mỉa mai theo tên người sáng lập US Steel, cũng tham gia chỉ số. Đó là một dấu hiệu nữa cho thấy nền kinh tế quốc gia hiện đang tập trung nhiều hơn vào thông tin và tài chính chứ không phải sản xuất.

Ưu đãi hoàn toàn bằng tiền mặt vào thứ Hai thể hiện mức phí bảo hiểm 40% so với giá đóng cửa đối với cổ phiếu US Steel hôm thứ Sáu tuần rồi. Cổ phiếu của US Steel tăng 27% trong phiên giao dịch buổi sáng. Cổ phiếu của Nippon đã giảm 1% trong phiên giao dịch tại Nhật Bản, phiên này đóng cửa trước khi thỏa thuận được công bố.

Bài liên quan

Em gái chủ tịch một công ty thép muốn bán hết cổ phiếu

Ngành thép vẫn đối mặt nhiều khó khăn

Vì sao doanh nghiệp thép trong nước lo bị 'bóp nghẹt'?

Hai ông lớn thép ngoại Posco và Formosa làm ăn ra sao tại Việt Nam?