Ông Biden ngồi ở đầu bàn của phòng hội nghị khi hình ảnh của ông Tập Cận Bình được chiếu trên một cặp màn hình tivi.

Từ chỗ ngồi của mình trong một căn phòng có phông nền bên trong Tòa nhà Quốc Hội ở Bắc Kinh, ông Tập Cận Bình cũng tỏ vẻ rất thân thiện. "Mặc dù không tốt như một cuộc gặp mặt trực tiếp, tôi vẫn rất vui khi gặp lại người bạn cũ của mình", ông Tập mở đầu cuộc nói chuyện".

Đó là khởi đầu tốt đẹp cho một trong những cuộc đàm phán quan trọng nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden, trong bối cảnh quan hệ ngày càng xấu đi giữa Washington và Bắc Kinh. Trên thực tế, các quan chức chính quyền đã thừa nhận rằng việc đảm bảo được mối quan hệ tốt đẹp giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc sẽ là mục tiêu quốc tế quan trọng nhất trong nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ Biden.

Những lời chào hỏi thân tình sau đó trở nên căng thẳng hơn khi Tổng thống Biden nêu quan ngại về nhân quyền, sự hung hăng của Trung Quốc đối với Đài Loan và các vấn đề thương mại. Theo một quan chức chính quyền cấp cao có mặt tại các cuộc thảo luận, các nhà lãnh đạo đã tham gia vào một "cuộc tranh luận lành mạnh".

Các quan chức cho biết hội nghị thượng đỉnh diễn ra trong vòng ba tiếng rưỡi, thời gian dài hơn dự kiến đã cho phép hai người có nhiều cơ hội hơn để tách khỏi những nội dung đã được chuẩn bị trước. Các quan chức nói rằng giọng điệu họ vẫn "tôn trọng và thẳng thắn”.

Tuy nhiên, hội nghị thượng đỉnh được mong đợi cao lại không mang lại đột phá lớn - không có dự kiến trước thời gian - và các quan chức đã bác bỏ quan điểm hội nghị thượng đỉnh nhằm xoa dịu mối quan hệ ngày đang trở nên ngày càng căng thẳng.

"Tôi không nghĩ mục đích là để đặc biệt xoa dịu sự căng thẳng. Chúng tôi muốn đảm bảo rằng cuộc canh tranh được quản lý một cách có trách nhiệm, rằng chúng tôi có cách để làm điều đó. Tổng thống đã khá chắc chắn là ông ấy sẽ tham gia vào sự cạnh tranh gay gắt đó”, quan chức chính quyền cấp cao cho biết sau đó.

Tổng thống Biden thích kể về khoảng thời gian mà họ đã dành hàng chục giờ và hàng nghìn dặm để đồng hành cùng nhau khi cả hai còn là phó tổng thống của đất nước họ. Ông cho rằng mình đã dành nhiều thời gian với Chủ tịch Trung Quốc hơn bất kỳ nhà lãnh đạo thế giới nào khác.

Giờ đây, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang có những căng thẳng gay gắt về thương mại, quân sự và nhân quyền. Và ông Biden, người khởi xướng hội nghị thượng đỉnh ảo vào tối thứ Hai, nhận thấy mình đang có một hành động thân mật với nhà lãnh đạo quyền lực nhất Trung Quốc trong nhiều thập kỷ.

Các quan chức chính quyền cấp cao cho biết, trong hội nghị thượng đỉnh, mỗi người kể lại những câu chuyện trong thời gian họ đi du lịch với nhau, đôi khi trích dẫn những lời của nhau từ thời đó.

Khi các cuộc đàm phán đang diễn ra, Tổng thống Biden cho biết ông đang mong đợi thảo luận về một chương trình nghị sự thực sự và có phạm vi rộng.

"Như tôi đã nói trước đây, đối với tôi, trách nhiệm của chúng ta với tư cách là các nhà lãnh đạo của Trung Quốc và Hoa Kỳ là đảm bảo sự cạnh tranh giữa hai quốc gia không trở thành xung đột, cho dù là có chủ đích hay ngoài ý muốn", ông Biden nói với ông Tập thông qua một phiên dịch viên.

“Đối với tôi, dường như chúng ta phải thiết lập một vài rào cản chung, phải rõ ràng và trung thực ở những chỗ còn bất đồng và làm việc cùng nhau ở những nơi mà lợi ích gặp nhau", Tổng thống Biden tiếp tục, yêu cầu trao đổi một cách "trung thực và trực tiếp" về phạm vi chủ đề cho cuộc thảo luận.

“Chúng ta không bao giờ bỏ đi khi còn đang tự hỏi người kia đang nghĩ gì,” ông Biden nói.

Sau đó, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Biden đã nêu quan ngại về việc lạm dụng nhân quyền ở Trung Quốc đối với người thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở miền tây Tân Cương và ở Tây Tạng.

Đài Loan, nguyên nhân gây gia tăng căng thẳng trong những tháng gần đây, cũng là một chủ đề được thảo luận rộng rãi trong hội nghị thượng đỉnh. Ông Biden nhấn mạnh tầm quan trọng của chính sách "Một Trung Quốc" và trực tiếp lo ngại về hành vi của Trung Quốc đe dọa sự ổn định ở eo biển Đài Loan. 

Về COVID-19, Tổng thống Biden tái khẳng định tầm quan trọng của tính minh bạch trong việc ngăn chặn dịch bệnh bùng phát trong tương lai, trong bối cảnh Trung Quốc không sẵn sàng cho phép một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của đại dịch hiện nay.

Và ông Biden đã nêu ra các lĩnh vực mà Mỹ và Trung Quốc có thể hợp tác, bao gồm cả vấn đề biến đổi khí hậu. Hai nước gần đây đã gây bất ngờ cho giới quan sát tại cuộc đàm phán về khí hậu COP26 ở Scotland với cam kết chung về cắt giảm khí thải.

Sau những đồn đoán rằng ông Tập có thể thông qua cuộc gặp để mời Biden đến Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh sắp tới, các quan chức cho biết điều này không diễn ra.

Một buổi lễ ký kết long trọng cho dự luật về đầu tư cơ sở hạ tầng tại Mỹ đã diễn ra vài giờ trước hội nghị thượng đỉnh trực tuyến Mỹ-Trung. Ông Biden đã lên kế hoạch trình bày chi tiết về gói đầu tư cơ sở hạ tầng mới của Mỹ cho ông Tập Cận Bình.

Gần như mỗi vấn đề trong nước hay quốc tế mà Tổng thống Biden tập trung vào đều có mối liên hệ với Trung Quốc. Các vấn đề về chuỗi cung ứng đang dẫn đến lạm phát trong nước một phần có thể bắt nguồn từ sự thiếu hụt của các nhà máy ở Trung Quốc. Việc chống lại biến đổi khí hậu đòi hỏi sự hỗ trợ từ ông Tập, người đã thể hiện sự sẵn sàng hợp tác với Tổng thống Biden về vấn đề này. Việc xử lý các điểm rắc rối toàn cầu như Triều Tiên và Iran đều cần có sự phối hợp với Bắc Kinh.

Tổng thống Biden là người yêu thích các cuộc gặp trực tiếp và đã phàn nàn từ đầu nhiệm kỳ tổng thống rằng các hội nghị thượng đỉnh ảo - nơi các nhà lãnh đạo nước ngoài xuất hiện trên màn hình tivi - không thể tạo ra phản ứng hóa học như việc ngồi mặt đối mặt. Các quan chức Mỹ cho biết các cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo thậm chí còn quan trọng hơn với ông Tập, người đang nắm giữ một cấp độ quyền lực lịch sử ở Trung Quốc.

Trong suốt mùa hè, các trợ lý đã hy vọng thiết lập một cuộc gặp gỡ giữa hai người đàn ông bên lề hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 năm nay ở Rome. Nhưng ông Tập đã không rời Trung Quốc trong gần hai năm, một phần vì những lo ngại của Covid-19. Vì vậy, ông Biden quyết định tổ chức một hội nghị thượng đỉnh trực tuyến như một cách thay thế để thúc đẩy những nội dung đạt được trong hai cuộc điện đàm trước đó giữa ông với ông Tập.

“Có điều gì đó khác biệt về việc thực sự nhìn thấy một ai đó bằng xương bằng thịt, cũng như là về chiều sâu của cuộc trò chuyện mà chúng ta có thể có, so với những gì thu được trên đường dây điện thoại thông thường", một quan chức chính quyền cấp cao của Mỹ cho biết.

(Theo CNN)

Bài liên quan

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Trung kết thúc với nhiều tín hiệu tích cực

Hội nghị thượng đỉnh trực tuyến Mỹ-Trung sẽ bàn về thương mại

Mỹ, Trung Quốc bất ngờ ra cam kết thúc đẩy hợp tác khí hậu

Mỹ, Trung, Hàn rót trăm tỷ USD sản xuất chip, ngành chip Nhật Bản lộ rõ 'tử huyệt'