Thủ tướng: Chúng ta cứ đấu thầu nhưng quân xanh, quân đỏ, kỷ luật liên tục

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 8, sáng 23/11, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Công nghiệp công nghệ số.

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ 8 (đoàn Vĩnh Long, Điện Biên, Kon Tum, TP. Cần Thơ), Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, trước đây, pháp luật về công nghệ thông tin chưa bao gồm các khái niệm mới như chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây và Internet vạn vật. Khi tình hình thay đổi, nhiệm vụ thay đổi thì phương thức quản lý, tổ chức cũng phải thay đổi.

Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, đặc biệt là AI, đòi hỏi một khung pháp lý rõ ràng để vừa thúc đẩy, vừa quản lý hiệu quả. Trong bối cảnh đó, việc ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số là cần thiết, bởi chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu trong phát triển của giai đoạn mới và phải có luật để quản lý.

Thủ tướng cho rằng, muốn chạy nhanh, chạy xa, muốn đi trước đón đầu, phải đi bằng công nghệ mới. Về ngành chip bán dẫn, để thúc đẩy phát triển, cần có những ưu đãi đặc biệt về đất đai, nguồn cung cấp nước sạch, điện năng, cơ sở hạ tầng và tài chính.

Chia sẻ thêm, Thủ tướng đánh giá, ưu đãi về tài chính là một cách thức thu hút nhà đầu tư, các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của thế giới mở rộng hoạt động sản xuất chip tại Việt Nam, tạo cơ hội tiếp cận và chuyển giao công nghệ.

Bên cạnh đó, cần có những hỗ trợ phù hợp để tận dụng tốt ưu thế địa lý, đảm bảo sức thuyết phục với các nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn. Đồng thời, việc thu hút doanh nghiệp lớn phải tính toán kỹ lưỡng lợi ích quốc gia trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Phải lấy lợi ích tổng thể, lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết chứ không tính toán lợi ích cụ thể.

Đối với thử nghiệm có kiểm soát, Thủ tướng nêu rõ, nếu cứ giữ vòng an toàn của mình thì không gian sáng tạo sẽ hạn chế. Kiểm soát về thời gian mới là điều quan trọng, hiệu quả hơn kiểm soát phạm vi và đối tượng. Nếu tạo ra thí điểm không gian sáng tạo thì phải mở phạm vi và đối tượng thuộc ngành công nghệ số. Nếu không vượt ra được thì vẫn có vòng kim cô, hạn chế không gian sáng tạo.

Do đó, Thủ tướng đề nghị luật chỉ quy định khung, nguyên tắc, còn lại giao cho Chính phủ, các bộ ngành, địa phương quy định để mở rộng không gian sáng tạo, nâng cao hiệu quả quản lý.

Doanh nghiệp tư nhân làm rất nhanh, quan hệ dân sự rất hay

Trong khi đó, liên quan tới dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp vừa được trình Quốc hội, Thủ tướng nhận thấy, mô hình hiện tại chưa ổn định do đất nước đang trong quá trình phát triển. Quá trình làm, nghiên cứu mở rộng dần với tinh thần không cầu toàn, không nóng vội, cái gì được thì giữ, cái gì không được thì loại.

Doanh nghiệp hoạt động theo quy luật thị trường, quy luật giá trị, cung cầu và cạnh tranh, không thể can thiệp bằng các biện pháp hành chính. Do đó, nên tuân thủ quản lý các doanh nghiệp theo cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế, phù hợp điều kiện Việt Nam.

Thủ tướng phân tích, về kế hoạch kinh doanh giao cho HĐQT chịu trách nhiệm quyết định, làm sao bảo toàn và phát triển vốn, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Chính phủ, cơ quan quản lý có công cụ để định hướng, kiểm tra, giám sát và công cụ đó phải rõ để người ta sáng tạo.

Đồng thời, dự án luật lần này phải mạnh dạn phân cấp, phân quyền. Vốn của tập đoàn, doanh nghiệp đầu tư vào đâu thì HĐQT quyết định và chịu trách nhiệm chứ không phải đi xin cấp hành chính.

Đồng tình với cơ quan thẩm tra khi đánh giá doanh nghiệp cần đánh giá tổng thể chứ không đánh giá từng việc một, Thủ tướng bày tỏ, doanh nghiệp tư nhân làm rất nhanh, mối quan hệ dân sự xử lý rất hay. Chúng ta cứ đấu thầu nhưng cuối cùng quân xanh, quân đỏ, kỷ luật liên tục nên phải rút ra được quy luật.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, kinh doanh không phải ngày một, ngày hai nên phải đánh giá tổng thể. Tổng vẫn dương mà xử lý doanh nghiệp là chưa phù hợp tình hình, quy luật. Vì vậy, đề nghị rà soát thiết kế công cụ để khuyến khích đổi mới sáng tạo, dứt khoát bỏ tư duy không quản lý được thì cấm.