Thách thức với chính sách tiền tệ năm 2026

Thông tin tại Họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 6/12, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà chia sẻ những con số rất đáng lưu ý.

Cụ thể, tín dụng tăng trưởng khả quan, tích cực so với các năm, đến 27/11/2025, tín dụng nền kinh tế đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 tăng 11,47% so với cuối năm 2023; cuối năm 2024 tăng 15,09% so với cuối năm 2023).

Những kết quả đạt được trong công tác điều hành chính sách tiền tệ đã góp phần kiểm soát tốt lạm phát và phù hợp với mục tiêu Quốc hội và Chính phủ đề ra: bình quân 11 tháng 2025 lạm phát (CPI) chung là 3,29% (mục tiêu là 4,5-5%); lạm phát cơ bản là 3,21%; tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm 2025 đạt mức 7,85% và tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, duy trì nền tảng ổn định vĩ mô.

Thừa nhận có nhiều thách thức với điều hành chính sách tiền tệ năm 2026, đại diện lãnh đạo NHNN cho biết, triển vọng điều hành CSTT của các ngân hàng trung ương, nhất là Mỹ, khó dự báo… là thách thức đối với điều hành lãi suất, tỷ giá của NHNN.

Theo đó, NHNN sẽ điều hành chủ động, linh hoạt các công cụ CSTT, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác nhằm tiếp tục hỗ trợ thanh khoản cho TCTD một cách linh hoạt qua nhiều kênh, qua đó ổn định thị trường tiền tệ, ngoại tệ.

Nhìn nhận một số khó khăn chính yếu trong điều hành chính sách tiền tệ NHNN trong năm tới, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng cho rằng, năm nay chúng ta có thể đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3-8,5% và tăng trưởng tín dụng có thể lên tới 18%.

Tuy nhiên, ông Hiếu thẳng thắn nhìn nhận, rất khó để đạt một lúc 3 mục tiêu là lạm phát thấp – tỷ giá ổn định – an toàn tài chính. Đặc biệt, vào năm sau, khi mục tiêu tăng trưởng GDP của Việt Nam lên tới trên 10%, điều này sẽ gây áp lực lớn lên chính sách tiền tệ của NHNN.

“Đẩy tăng trưởng kinh tế quá nhanh có thể khiến chúng ta phải “trả giá” bằng tài nguyên, chất lượng lao động, áp lực môi trường và cả ổn định vĩ mô. Ngoài ra, bối cảnh quốc tế bất ổn khi Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump áp dụng các chính sách khó lường về thuế quan, thương mại, địa chính trị tạo thêm khó khăn cho các nền kinh tế mới nổi, trong đó có Việt Nam”, ông Hiếu nói.

Nhìn từ diễn biến thị trường tiền tệ thời gian gần đây, TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, lãi suất qua đêm có lúc lên 7% là tín hiệu thanh khoản hệ thống đang chịu áp lực. Khi nhu cầu tín dụng cao mà huy động của các ngân hàng không tăng tương ứng, các ngân hàng phải vay mượn lẫn nhau, đẩy lãi suất liên ngân hàng tăng. Nếu NHNN muốn giữ lãi suất liên ngân hàng thấp, phải bơm tiền ra bằng cách mua trái phiếu chính phủ từ ngân hàng thương mại. Đây là một hình thức tăng tiền cơ sở.

Chia sẻ về thách thức chính sách tiền tệ thời gian tới, ông Nghĩa nhấn mạnh, mục tiêu tăng trưởng GDP trên 10% sẽ kéo nhu cầu tín dụng tăng mạnh. Tuy nhiên, chỉ số quyết định tới thị trường, không thể chỉ nhìn tăng trưởng tín dụng đơn thuần mà cần nhìn mức tăng tổng phương tiện thanh toán (M2), gồm: tiền cơ sở do NHNN phát hành; tiền gửi dân cư và tiền gửi doanh nghiệp.

Theo đó, tăng trưởng kinh tế cao không đồng nghĩa phải tăng tín dụng bằng mọi giá. NHNN có thể tăng mạnh tiền cơ sở để phục vụ tăng trưởng nhưng điều này lại tạo áp lực lên lạm phát. Vì vậy, NHNN sẽ phải cân đối rất thận trọng giữa: thanh khoản hệ thống; lãi suất; tỷ giá; và mục tiêu lạm phát.

Chuyên gia này đánh giá, thường thì nếu thanh khoản quá căng và đe dọa tăng trưởng, NHNN mới xem xét bơm tiền qua OMO hoặc mua trái phiếu chính phủ.

Riêng với tín dụng bất động sản, ông Nghĩa cho rằng, mức tăng 19% (vào cuối tháng 9/2025) là không đáng lo ngại. Vì tín dụng bất động sản thường tăng nhanh hơn mặt bằng chung, vì đây là thị trường có quy mô rất lớn và nhu cầu vốn luôn cao. Điều này cũng tương tự nhiều nước - nơi tín dụng xây, mua nhà chiếm 40–50% tổng dư nợ.

Với thị trường Việt Nam, sau thời gian bị đình trệ, hiện đã có nhiều dự án được tháo gỡ vướng mắc về pháp lý nhờ các nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, theo đó, nhu cầu vốn bất động sản sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Về tỷ giá, ông Nghĩa dự báo mức độ mất giá VND thời gian tới là không quá lớn nếu USD-Index duy trì quanh mức 98. Áp lực tỷ giá chỉ đáng kể khi USD-Index vượt 100.

Lý giải việc USD trên thị trường chợ đen tăng cao thời gian qua, vị này đánh giá do nhiều nguyên nhân, trong đó, nguyên nhân chính là nhập khẩu hàng hóa tăng mạnh dịp cuối năm trong khi doanh nghiệp gặp khó khăn; cùng với đó, một số ngân hàng áp dụng hình thức cho vay khi gửi USD thu lợi chênh lệch lãi suất USD-VND tại ngân hàng, khiến phát sinh nhu cầu mua USD để gửi. Điều này cũng làm cầu ngoại tệ tăng lên.

Dự báo về mức biến động tỷ giá VND/USD năm 2026, trong bối cảnh có thể còn cần ngoại tệ nhập khẩu vàng, nhu cầu tăng trưởng tín dụng mạnh, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, cả năm 2026 VND có thể mất giá thêm khoảng 4-5% so với USD.