Úc và bài học mô hình quản trị

Úc là một trong những quốc gia có lịch sử lâu đời về ngành công nghiệp GAMBLING (xổ số, đánh bạc, cá cược thể thao, cá cược đua ngựa, đua chó, trò chơi dự thưởng...), đóng góp bình quân 7-8% nguồn thu ngân sách hàng năm cho các tiểu bang và vùng lãnh thổ. Năm tài chính 2017-2018 đã đóng góp 6,2 tỷ AUD vào nguồn thu ngân sách của Chính phủ.

Bài liên quan

Sức hút ngành công nghiệp không khói - Bài 1: Mỏ vàng chờ khai thác

Theo truyền thống, Chính phủ Liên bang ít khi can thiệp vào hoạt động cá cược, toàn bộ khung pháp lý về cá cược là do chính quyền các Tiểu bang và Vùng lãnh thổ tự quy định, cấp phép hoạt động và quản lý nguồn thu. Tuy nhiên do sự phát triển internet nên Quốc hội Úc đã ban hành Đạo luật Cá cược tương tác năm 2001 được bổ sung sửa đổi năm 2017 để hạn chế những tác động tiêu cực đối với hình thức cá cược trực tuyến (online).

Đạo luật này cấm: Cung cấp dịch vụ đánh bạc trực tuyến cho khách hàng ở Úc; quảng cáo dịch vụ đánh bạc trực tuyến tới khách hàng ở Úc; không được đặt cược online trong khi trận đấu, cuộc đua đang diễn ra; nhà điều hành không có giấy phép cung cấp dịch vụ đánh bạc theo quy định. Tuy vậy đặt cược online đối với thi đấu thể thao, đua ngựa và đua chó không bị cấm. 

Đạo luật Cá cược Tương tác 2001 được quy định toàn liên bang, tạo thành nền tảng chi phối hoạt động cá cược online trên toàn Australia; trên cơ sở đó trách nhiệm quản lý nhà nước lĩnh vực này chủ yếu thuộc về các Tiểu Bang và Vùng Lãnh thổ; được quyền kiến tạo hành lang pháp lý cho các hoạt động cá cược trong lãnh thổ của mình. 

Riêng các hoạt động cá cược, đánh bạc tại chỗ (ngoại tuyến/off-line) do chính quyền của tiểu bang và từng lãnh thổ quy định.

Hoạt động cá cược (đánh bạc, cá cược thể thao, cá cược kết quả đua ngựa và đua chó) của Úc rất đa dạng và có khung pháp lý phức tạp, từng tiểu bang, vùng, miền đều có quyền đưa ra những luật lệ khác nhau.

Nhưng nhìn chung hệ thống pháp luật và quy định đều nhằm bảo vệ người tham gia cá cược, đảm bảo tính trung thực và khuyến khích thực hành cá cược có trách nhiệm. 

Xuất phát từ hệ thống pháp luật như vậy nên toàn bộ công việc tổ chức cấp phép, quản lý và giám sát các hoạt động cá cược, đánh bạc đều do chính quyền địa phương toàn quyền xử lý. Cả nước Úc có gần 10 cơ quan lớn quản lý chịu trách nhiệm giám sát cá cược, đánh bạc tại các tiểu bang và vùng lãnh thổ.

Có thể điểm mặt như, Ủy ban cá cược và đua Lãnh thổ Thủ đô (ACT Racing and Gambling Commission) kiểm soát và quy định các hoạt động cá cược trong phạm vi Vùng lãnh thổ Thủ Đô; Sở quản lý rượu và cá cược (NSW Department of Liquor and Gaming) chịu trách nhiệm trong phạm vi Tiều bang New South Wales; Ủy ban đua Lãnh thổ Bắc Australia (Northern Territory Racing Commission) quản lý và quy định các hoạt động đua ngựa và cá cược thể thao tại Bắc Australia; Sở điều hành đua, cá cược và rượu (The Department of Racing, Gaming and Liquor) chịu trách nhiệm quy định và duy trì tính trung thực của các hoạt động đua và cá cược ở Vùng lãnh thổ Tây Úc…

Công cụ hút khách quốc tế của Singapore

Chính phủ Singapore đã sử dụng hành lang pháp lý một cách có hiệu quả để gặt hái những lợi ích của ngành công nghiệp vui chơi có thưởng trong khi giảm thiểu tác hại của nó ở mức thấp nhất. 

Singapore đã đạt được hiệu quả cao trong việc thu hút khách du lịch nước ngoài quan tâm trong lĩnh vực gambling cao cấp đồng thời đảm bảo rằng những thói quen này không ảnh hưởng tiêu cực đến công dân của họ. 

Số lượng du khách nước ngoài đến Singapore liên tục tăng cao trong những năm gần đây: năm 2017 đón 17,4 triệu người, gấp ba lần dân số Singpaore, đóng góp 4% GDP; năm 2018 là 18,5 triệu người với doanh thu là 27 tỷ SGD. Trong khi đó tỷ lệ nghiện và gặp rắc rối với vấn đề gambling của người dân Singapore đã giảm từ 2.6% trong 2010 xuống đến 0.9% trong 2017. 

Hành lang pháp lý cho các hoạt động gambling ở Singapore bao gồm, Đạo luật trò chơi có thưởng nơi công cộng, Đạo luật cá cược, Đạo luật gambling từ xa, Đạo luật xổ số tư nhân, Đạo luật kiểm soát casino. 

Để kiểm soát vấn đề cờ bạc và cá cược online, Quốc hội Singapore đã ban hành Đạo luật Gambling từ xa, có hiệu lực từ 2015. Đạo luật này cho phép các tổ chức gambling online được hoạt động hợp pháp theo giấy phép của Chính phủ cấp. Tuy nhiên do quy định nghiêm ngặt, đến nay chỉ có 2 nhà điều hành gambling online được phép hoạt động trên Đảo quốc này. 

Casino của Singapore được thiết kế để thu hút du khách nước ngoài trong khi lại quy định rất nghiêm đối với người dân trong nước. Cửa vào casino được phân biệt cho du khách quốc tế và người dân địa phương. Phí vào cửa dành cho công dân Singapore hiện nay là 150 S$/ngày và 3.000 S$/năm. 

Việc tăng mức phí vào cửa là một phần của thỏa thuận giữa Chính phủ với các khu resort và cũng làm gia tăng thuế lên 3%. Các quy định đó đã mang lại hiệu quả trong việc đảm bảo casino cao cấp chủ yếu phục vụ cho du khách nước ngoài, trong khi người dân Singapore được hưởng lợi từ lĩnh vực này thông qua việc làm và tăng trưởng GDP. 

Chính phủ cho rằng với những chính sách như vậy đã giúp giảm các vấn đề rắc rối trong gambling ở Singpapore. Chính sự cam kết và kiên quyết giải quyết các vấn đề liên quan đến gambling đã giúp Singapore tạo ra sự khác biệt so với các nước trong khu vực. 

Singapore đã thành lập một cơ quan độc lập là Hội đồng quốc gia về vấn đề gambling (NCPG) gồm 18 thành viên là những chuyên gia về tâm lý, pháp lý, hành vi xã hội học, hồi phục chức năng, tôn giáo... Cơ quan này cấm tất cả mọi hình thức quảng cáo casino trong thị trường nội địa; toàn bộ nhân viên phục vụ trong ngành đều phải được đào tạo để phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề nảy sinh.

Cơ quan điều tiết casino Singapore (CRA), trực thuộc Bộ Nội vụ; được thành lập theo Đạo luật kiểm soát casino nhằm đảm bảo điều hành hệ thống cấp phép, giám sát và kiểm soát hoạt động của các casino.

Hàng loạt các tiêu chuẩn kỹ thuật đã được CRA đưa ra để đảm bảo tính trung thực và hiệu quả như: Hệ thống đặt cược không dùng tiền mặt (Cashless wagering system); Hệ thống máy chủ của khách hàng (Client-Server System); Thiết bị chia bài điện tử (Electronic Card Shufflers and Electronic Card Shoes); Máy đánh bạc điện tử (Electronic gaming machines); Trò chơi cộng đồng dùng máy đánh bạc điện tử (EGM-based Community Games); Giải thưởng tích lũy (Progressives);  Hệ thống quản lý máy đánh bạc (Slot Management System); Máy đánh bạc thi đấu (Tournament Gaming Machines). 

Ban vui chơi dự thưởng (Tote Board) được thành lập thuộc Bộ Tài chính, vận hành 2 doanh nghiệp nhà nước: Cá cược các môn thể thao, bóng đá, đặt cược đua ngựa (Singapore Pools) và Tổ chức đua ngựa và các hoạt động liên quan khác như: huấn luyện nài, nuôi và huấn luyện ngựa, thú y, trang thiết bị... (Singapore Turf Club).

Từ kinh nghiệm của Úc và Singapore có thể rút ra 3 bài học cho Việt Nam, đó là lĩnh vực vui chơi có thưởng cần và có thể được phát triển để thu hút khách du lịch quốc tế, tạo việc làm, tăng thu ngân sách nhưng phải bảo vệ lợi ích cộng đồng, trật tự an toàn xã hội.

Tuy nhiên, cần phải được điều chỉnh bằng hệ thống luật pháp hiện đại công khai minh bạch để quản lý có hiệu quả lĩnh vực đầy nhạy cảm với xã hội. Cùng với đó, phải được điều hành bằng cơ cấu tổ chức thích hợp đầy hiệu năng với các cán bộ quản lý nhà nước chuyên nghiệp có chất lượng, sử dụng các công cụ công nghệ thông tin hiện đại.

Bài liên quan

Đằng sau dự án trường đua ngựa 200 triệu USD tại Đà Nẵng của một công ty đồ chơi Trung Quốc

Tỉ USD đổ vào trường đua ngựa, đua chó, đua F1

Chính phủ đồng ý bổ sung trường đua ngựa vào quy hoạch Hà Nội

Sức hút ngành công nghiệp không khói - Bài 1: Mỏ vàng chờ khai thác