Hoa Kỳ và Trung Quốc chỉ còn chưa đầy 36 giờ nữa để tiếp tục bước vào một cuộc chiến thương mại toàn diện sau khi Mỹ chính thức công bố danh sách các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ phải chịu mức thuế quan cao hơn kể từ thứ Sáu tuần này.

Trong một chỉ dấu rõ ràng về cách tiếp cận cứng rắn của Washington khi đàm phán với Bắc Kinh, Văn phòng Đại diện Thương mại của Mỹ đã hoàn tất các hồ sơ cần thiết để tăng mức thuế lên số hàng hóa trị giá 200 tỷ USD của Trung Quốc nhập khẩu vào nước này, từ 10% lên tới 25% vào cuối tuần này.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hy vọng rằng Trung Quốc sẽ nhượng bộ tại cuộc họp kéo dài 11 giờ ở Washington nhưng thị trường tài chính thế giới đã thể hiện những dấu hiện bất ổn trước mối đe dọa nghiêm trọng nhất của chủ nghĩa bảo hộ kể từ những năm 1930, và không tin tưởng về một bước đột phá trong câu chuyện này.

Trung Quốc đe dọa sẽ trả đũa bất kỳ bước đi nào trong các hành động của Mỹ.

Từ đầu năm đến nay, giá cổ phiếu tại thị trường Mỹ và các thị trường lớn trên thế giới đã không ngừng gia tăng trong hy vọng hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ giải quyết được những khác biệt giữa họ. 

Nhưng tâm trạng của các nhà đầu tư đã nhanh chóng rơi vào ảm đạm sau khi chính quyền của ông Trump cáo buộc Bắc Kinh đang quay lưng lại với những biện pháp mà phía Mỹ tin rằng họ đã đồng ý.

Đó là các vấn đề về việc giải quyết triệt để nạn trộm cắp tài sản trí tuệ, chính sách cưỡng ép chuyển giao công nghệ đối với các nhà đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc, chính sách cạnh tranh, điều kiện tiếp cận thị trường và sự thao túng tiền tệ.

Sau khi giảm gần 500 điểm vào thứ Ba, chỉ số Dow Jones đã đóng cửa với ít thay đổi vào thứ Tư nhưng tâm trạng bồn chồn đã khiến các nhà đầu tư tìm kiếm các thiên đường an toàn truyền thống cho việc đầu tư như vàng.

Washington cho biết Trung Quốc đang tìm cách đàm phán lại các cam kết của mình, khiến cho thỏa thuận dự thảo dài 150 trang trở nên vô giá trị.

Đại diện thương mại Mỹ, Robert Lighthizer đang tiếp tục thuyết phục Trung Quốc thay đổi luật pháp trong nước để chứng minh rằng họ sẽ không từ bỏ thỏa thuận này.

Nhưng phía Mỹ thấy Trung Quốc đã xóa các cam kết trong bảy chương liền của dự thảo thỏa thuận thương mại, khiến Washington nghi ngờ về việc liệu Bắc Kinh có tuân thủ hay không các cam kết lẽ ra đã dự kiến có trong dự thảo hiệp định thương mại.

Do đó, ông Trump tuyên bố sẽ chấm dứt lệnh ngưng tăng thuế quan cao hơn đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc vốn đã được áp dụng kể từ khi thỏa thuận 'hưu chiến' được đưa ra vào cuối năm 2018.

Tổng thống Mỹ cho biết ông hy vọng một phái đoàn Trung Quốc sẽ đến Mỹ vào thứ Năm (9/5) và phái đoàn này phải do Phó Thủ tướng Lưu Hạc dẫn đầu để tiếp tục đàm phán việc thực hiện các thỏa thuận nhưng ông Trump cũng nói rõ rằng Washington đã chuẩn bị việc tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Ông Trump đã tweet: "Một lý do khiến Trung Quốc rút lại và cố gắng đàm phán lại Hiệp định Thương mại chính là sự HY VỌNG ngây thơ rằng họ sẽ có thể đàm phán với ông Joe Biden hoặc là một trong những thành viên yếu ớt của đảng Dân chủ, và nhờ đó tiếp tục lừa gạt Hoa Kỳ (500 tỷ USD mỗi năm) trong nhiều năm tới".

"Hãy đoán xem những gì có thể không tiếp tục diễn ra trong thời gian tới! Trung Quốc vừa thông báo rằng họ (Phó Thủ tướng) hiện đang đến Mỹ để thực hiện một thỏa thuận. Chúng ta sẽ xem nhưng tôi sẽ vui hơn với số tiền thuế 100 tỷ USD thu được được nộp vào Kho bạc của Hoa Kỳ. Điều này tốt cho Hoa Kỳ và không tốt cho Trung Quốc!".

Hàng ngàn sản phẩm của Trung Quốc, bao gồm trái cây, rau quả và hàng hóa sản xuất khác, sẽ bị ảnh hưởng bởi quyết định tăng thuế, trong khi Mỹ chỉ ra rằng họ cũng sẽ chuẩn bị để nhắm mục tiêu đánh thuế số hàng hóa trị giá 325 tỷ USD nhập khẩu từ Trung Quốc, hiện chưa phải chịu mức thuế cao.

Các nhà phân tích cho rằng bất kỳ sự leo thang nào trong cuộc chiến thương mại sẽ làm tổn thương Trung Quốc nhiều hơn Mỹ.

Ông Jennifer McKeown, thuộc Capital Economics cho biết xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ chiếm 3,2% sản lượng quốc gia của Trung Quốc, trong khi xuất khẩu sang Trung Quốc chỉ chiếm 0,6% tổng sản phẩm quốc nội của Mỹ.

Cho đến nay, ông McKeown cho biết thêm, mức thuế quan mới đã lấy mất đi 0,4 điểm tăng trưởng của Trung Quốc và chỉ lấy đi 0,2% điểm tăng trưởng của Mỹ.

"Chúng tôi cho rằng tác động trực tiếp của việc tăng thuế 25% lên danh sách hàng hóa trị giá 200 tỷ USD sẽ khiến mức tăng GDP của Trung Quốc giảm khoảng 0,1 điểm phần trăm. Nếu mức thuế 25% được mở rộng cho phần còn lại của hàng xuất khẩu Trung Quốc sang Mỹ thì điều đó có thể sẽ làm giảm thêm 0,3 điểm phần trăm tăng trưởng GDP.

Những ảnh hưởng đối với Mỹ có lẽ sẽ rất nhỏ, do Trung Quốc ít nhập hàng hóa từ Mỹ hơn và thực tế Trung Quốc sẽ phải vật lộn để trả đũa vì nước này sắp hết dư địa để tăng thuế nhập khẩu", ông nói.

Liam Fox, Thư ký thương mại của Vương quốc Anh, cho biết ông hiểu chính quyền Trump thất vọng với Trung Quốc về các vấn đề như chuyển giao công nghệ và bán phá giá hàng hóa trên thị trường toàn cầu nhưng tranh chấp có thể sẽ được giải quyết tốt hơn thông qua kênh đàm phán đa phương. 

Bài liên quan

Nhiều nền kinh tế chịu thiệt nếu cuộc chiến Mỹ - Trung hạ màn

Mỹ mở rộng cuộc chiến thương mại tới Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ, sau Trung Quốc?

Tại sao CPTPP lại có thể là câu trả lời cho cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung

Lãnh đạo Trung Quốc thừa nhận nước này đang phải đối mặt với những tác động xấu của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung