Nông dân thủ phủ mai vàng miền Trung 'khóc cười' vụ Tết

Thấp thỏm "canh bạc" thời tiết

Thị xã An Nhơn (Bình Định) được xem là thủ phủ mai vàng miền Trung, khi có hàng nghìn hộ trồng mai với diện tích hàng trăm ha. Những ngày cuối năm, các tuyến đường dẫn vào các làng mai ở An Nhơn lúc nào cũng tấp nập xe cộ vận chuyển mai đi tiêu thụ. Dọc hai bên đường, hàng nghìn chậu mai vàng rực rỡ chờ khách mua.

Để chuẩn bị cho vụ mai Tết năm nay, ông Nguyễn Văn Lộc (thôn Thuận Thái, xã Nhơn An, thị xã An Nhơn) chuẩn bị 1.000 cây mai dáng long từ 4 - 6 năm tuổi, trong số này có gần 200 cây kịp nở hoa đúng Tết.

Hiện, ông Lộc đã bán được hai lô mai, gồm: 50 cây (450 nghìn đồng/cây 4 tuổi) cho thương lái phía Bắc và 100 cây cho bạn hàng ở Khánh Hòa (500 nghìn đồng/cây 5 năm tuổi) với doanh thu hơn 72 triệu đồng.

Dẫu vậy, ông Lộc đánh giá, giá mai năm nay cao hơn năm ngoái từ 100 - 150 nghìn đồng/cây; tuy nhiên, mai lại nở muộn, khiến lượng mai cung cấp cho thị trường miền Bắc rất ít.

Không may mắn như ông Lộc, vụ mai Tết này, ông Nguyễn Thành Long (phường Đập Đá, thị xã An Nhơn) đứng ngồi không yên khi hơn 1.500 chậu mai (hơn 1.000 chậu mai dáng long, 500 chậu mai bonsai) vẫn không thể bung búp.

Phần lớn nhà vườn trồng mai ở thị xã An Nhơn nhìn nhận, mưa và lạnh kéo dài chính là nguyên nhân chính khiến nụ mai chậm phát triển. Cây mai có nhiều nụ nhưng lại chậm nở, thậm chí một số nụ bị đen và rụng.

Việc mai không nở kịp không chỉ khiến người trồng gặp khó, các thương lái từ các tỉnh miền Bắc vào thị xã An Nhơn tìm mua mai cũng đang trong tình trạng thấp thỏm.

Anh Lưu Văn Mạnh (thương lái ở TP. Hải Phòng) dù đã đặt cọc 100 chậu mai dáng long với giá 1 triệu đồng/chậu, nhưng đến ngày 17 tháng Chạp, những chậu mai này vẫn chưa bung búp. Vì vậy, anh phải tìm mua mai ở những vườn khác.

"Hiện, thời tiết miền Bắc rất lạnh. Do đó, tôi phải tìm mua mai có búp to và có tỷ lệ hoa nở khoảng 25% trên cây. Có như vậy, khi đưa cây về Bắc mới kịp chơi Tết", anh Mạnh nói.

Tương tự, thương lái Trần Văn Hồng (ở TP. Hà Nội) - một đối tác quen thuộc của các nhà vườn tại xã Nhơn An cũng thừa nhận, năm nay, lượng mai cung cấp cho thị trường miền Bắc rất ít.

Theo anh Hồng, anh phải nhờ bạn bè ở thị xã An Nhơn tìm mua giúp khoảng 200 cây mai mới đủ chuyến xe. Giá mỗi cây dao động từ 500 nghìn - 1 triệu đồng. Anh Hồng tính toán, việc mua mai tốn gần 120 triệu đồng, cộng thêm cước vận chuyển từ Bình Định ra Hà Nội mất 24 triệu đồng, chưa kể phí bốc vác…

Kỳ vọng doanh thu hàng chục tỷ đồng

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Phước (tại phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn) có hơn 20 năm kinh nghiệm trồng mai cho hay, năm nay, thời tiết không thuận lợi cho việc chăm sóc mai. Nếu nhà vườn nào không chăm sóc kỹ hoặc thiếu kinh nghiệm sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Thế nhưng, ông Phước cũng lạc quan khi thấy những chậu mai của mình đã bắt đầu bung búp, nhú hoa. Số hoa này ông sẽ đưa ra Đà Nẵng bán, hy vọng sẽ hút khách.

Theo ông Phan Long Dũng, Phó Trưởng phòng Kinh tế thị xã An Nhơn, tính đến 20 tháng Chạp, người dân địa phương bán được hơn 169.800 chậu mai, thu về 84,9 tỷ đồng, chủ yếu phục vụ thị trường miền Bắc. Tuy nhiên, doanh thu năm nay thấp hơn so với năm ngoái.

"Từ nay đến giáp Tết thời tiết nắng ấm hơn, hy vọng mai sẽ nở nhiều hơn. Thị trường tiêu thụ tại miền Trung - Tây Nguyên, thậm chí là ở miền Nam sẽ có sự tăng trưởng, mang lại cơ hội cho bà con nhà vườn trong tuần cuối cùng của năm Giáp Thìn", ông Dũng hy vọng.

Đáng chú ý, để thích ứng với xu hướng tiêu dùng hiện đại, nhiều nhà vườn đã chuyển sang bán mai qua các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube bằng hình thức livestream.

Anh Nguyễn Minh Chiến (phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn) cho biết, không chỉ bán tại vườn, gia đình anh còn livestream bán mai trên các mạng xã hội. Nhờ đó, năm nay, gia đình anh bán được nhiều hơn.

Anh Chiến nhìn nhận, việc áp dụng công nghệ trong việc bán mai không chỉ giúp nhà vườn tiếp cận khách hàng nhanh chóng mà còn mở rộng thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh bán hàng theo phương thức trực tuyến đang phát triển, với ưu thế đáp ứng nhu cầu của khách hàng mọi lúc, mọi nơi.