Những thất bại công nghệ lớn nhất của năm 2018
Từ những đứa bé được chỉnh sửa gen cho tới việc bảo quản não người chết..., 2018 quả là năm bội thu của những sai lầm và lạm dụng công nghệ trên thế giới, biên tập viên Antonio Regalado của Technology Review thuộc Học viện công nghệ danh tiếng MIT (Mỹ) viết.

Đồ họa: JOHN UELAND
Những đứa trẻ CRISPR
Chúng ta đều biết rằng việc chỉnh sửa gen của con người một ngày nào đó cũng buộc phải diễn ra, nhưng không ai muốn nó lại bắt đầu quá sớm như vậy.
Trong tháng 11, Technology Review đã có bài báo về He Jiankui, một nhà khoa học tại Đại học Khoa học và Công nghệ miền Nam tại Thâm Quyến, Trung Quốc, đã bí mật đưa ra nỗ lực đầu tiên để tạo ra những đứa trẻ có gen chỉnh sửa.

He Jiankui, nhà khoa học tại Đại học Khoa học và Công nghệ miền Nam Trung Quốc. Ảnh The National Academies/Flicker
Ông ta đã chỉnh sửa phôi người bằng công cụ phân tử CRISPR để loại bỏ một gen duy nhất. He Jiankui tuyên bố rằng hai bé gái sinh đôi có tên là Lula và Lala đã được sinh ra và họ sẽ miễn nhiễm với HIV vì ông ấy đã thay đổi bộ gen của họ.
Dù vậy, việc chỉnh sửa đã không thực sự diễn ra tốt đẹp và thậm chí không cần thiết vì đến giờ con người có nhiều cách thức dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn để ngăn ngừa việc nhiễm HIV.
Giờ thì cặp đôi song sinh đang là những đối tượng vô thức cho việc làm liều lĩnh của một nhà khoa học. Ông ta thay vì hy vọng đoạt một giải thưởng Nobel hiện đang là đối tượng điều tra tại Trung Quốc.
Juul
Hai nhà thiết kế sản phẩm James Monsees và Adam Bowen được đào tạo tại đại học Stanford cảm thấy họ cần phải có trách nhiệm trước dịch bệnh nghiện nicotine ở thanh thiếu niên.
Bộ đôi đã lập ra Juul Labs và sáng chế ra thiết bị hút thuốc điện tử bóng bẩy để người dùng đỡ nhớ chất gây nghiện.

Thiết bị Juul. Ảnh chụp màn hình
Vâng, điều chắc chắn là ngón tay bị vàng do chảy thuốc lá của một số người nghiện nicotine giờ có thể hưởng lợi từ sáng chế này bởi họ sử dụng thiết bị mới này để hút các chất lỏng pha chế từ vỏ trái cây.
Vấn đề là Juul đã tạo ra cho giới trẻ một thiết bị kiểu 'iPod thuốc lá điện tử' với các chất có hương vị kem hay xoài (Creme và Mango), hướng tới những đối tượng sử dụng trẻ tuổi hơn nhiều, được đưa lên Instagram.
Giờ thì Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho biết có một dịch bệnh nicotine mới trong thanh thiếu niên ở Mỹ và một số các nước khác. Số lượng những đứa trẻ vị thành niên hít hà chất gây nghiện mới đã tăng lên gấp đôi vào năm ngoái và các quan chức y tế Mỹ cho hay đây là chất gây nghiện có tốc độ tăng trưởng kinh khủng nhất mà họ chưa từng được biết tới.
Juul, với việc nắm giữ gần 75% thị trường, là công ty thu được nhiều lợi nhuận nhất từ vấn đề xã hội mới phát sinh này.
Vào tháng 11 vừa qua, Juul thông báo họ buộc phải đóng cửa một số tài khoản xã hội của công ty và hạn chế bán một số hương vị gây nghiện.
Kiểm duyệt việc tìm kiếm
Khi Google bị hất tung ra khỏi Trung Quốc vào năm 2010, và buộc phải đóng cửa Google.cn, công cụ tìm kiếm khổng lồ của thế giới này cho biết họ không thể tuân thủ yêu cầu của Trung Quốc trong việc 'dấu' các kết quả tìm kiếm chính trị nhạy cảm trên trang tìm kiếm của họ. Trên blog của mình, giám đốc pháp lý của Google đưa ra một lời hứa về việc chấm dứt các kiểm duyệt trong công cụ tìm kiếm.

Google vẫn còn rất ham hố thị trường tỉ dân của Trung Quốc. Ảnh AP
Nhưng đó chỉ là những lời hứa. Một nhóm gồm khoảng 100 nhân viên của Google đã làm việc trên một dự án có tên “Project Dragonfly" (Dự án Rồng bay), một nỗ lực trong việc tạo ra một công cụ tìm kiếm mới cho Trung Quốc. Nó có một ứng dụng Android được thiết kế để tuân thủ chế độ kiểm duyệt của Trung Quốc và chặn các trang được yêu cầu như Wikipedia hay BBC.
Giám đốc điều hành Sundar Pichai của Google đang cố biện minh cho việc này. Tại cuộc điều trần trong tháng 12 ở Quốc hội Mỹ, ông nói đó chỉ là một dự án với mục đích đơn thuần là thăm dò và chưa có kế hoạch cụ thể nào để tung sản phẩm tìm kiếm này tại thị trường Trung Quốc. Nhưng Pichai đã không dám lặp lại lời hứa chống kiểm duyệt của Google. Ngược lại, ông cho rằng sứ mệnh của Google là buộc phải đưa ra các công cụ tìm kiếm cho mọi người trên toàn thế giới. Đơn giản bởi 'quyền tự do tiếp cận thông tin là một quyền quan trọng của con người".
Nền tảng của Facebook bị lợi dụng
Tình báo Nga, những kẻ lừa đảo chính trị, những người theo chủ nghĩa phát xít mới, dường như những người ghét bán hàng trên Facebook lại thấy mạng xã hội lớn nhất thế giới này là một nền tảng khá thân thiện để họ làm được nhiều thứ.

Người Rohingya ở Myanmar. Ảnh AP
Đó chắc chắn là trường hợp của một nhóm lớn các sĩ quan quân đội Myanmar, những người đã sử dụng nhuần nhuyễn Facebook cho việc thanh lọc sắc tộc chống lại người thiểu số Hồi giáo Rohingya vào năm 2016. Họ đã phối hợp các tin tức giả, sử dụng các tài khoản hài hước để khơi dậy niềm căm thù tôn giáo, tạo nỗi sợ hãi công khai trước khi thực hiện các hành vi bỉ ổi như hãm hiếp và hạ sát người Rohingya, đốt cháy các ngôi làng định cư của họ. Hơn 700.000 người Rohingya đã buộc phải chạy trốn khỏi nơi chôn rau cắt rốn của họ và theo những gì mà tờ Thời báo New York xác định thì đây là một cuộc di cư cưỡng bức lớn nhất trong lịch sử gần đây của nhân loại.
Những sự kiện này đã xảy ra cách đây 2 năm nhưng tại sao vẫn vào danh sách lựa chọn? Đó là vì Facebook không thể ngăn chặn được việc các tổ chức thù địch sử dụng nền tảng này cho các mục đích phi pháp. Thậm chí mạng xã hội này còn thừa nhận đã thuê một công ty PR để tấn công tỷ phú George Soros và các nhà phê bình khác trên mạng xã hội.
Vào tháng 12, Trung tâm Luật vì người Nghèo miền Nam nước Mỹ đã cùng tham gia với các nhóm hoạt động khác yêu cầu có những thay đổi ở cấp thượng tầng của Facebook. Họ kêu gọi nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg từ chức chủ tịch công ty để cho phép các giám sát độc lập hơn.
Bảo quản não người chết
Một công ty khởi sự (startup) có tên Nectome ở Mỹ thay vì kết nối người sắp chết với các máy thở lại đưa ra giải pháp bơm các dung dịch hóa học vào người đó để bảo quản sống cho bộ não của người chết. Khoan nói về các vấn đề đạo đức, nhiều người ở Mỹ đang xếp hàng để được nộp 25.000 USD phí giữ chỗ cho dịch vụ này.

Nectome đã đưa ra một dịch vụ có nhiều vấn đề về đạo đức. Ảnh Nectome
Mục tiêu cuối cùng của dịch vụ siêu phàm này là tải các tâm trí vào não bộ, bảo quản hoàn hảo bộ não của người mua dịch vụ để một ngày nào đó, người ta có thể trích xuất những tâm trí đó để tải ngược lại vào một chiếc máy tính hoặc một người máy.
Việc này được thực hiện thế nào? Để ngăn ngừa tổn thương cho não, việc này phải được thực hiện từ khi người sử dụng dịch vụ vẫn còn chưa chết. Nói cách khác, dịch vụ này sẽ đem lại cái chết êm ái cho bạn. (Nectome tin tưởng rằng điều này sẽ là hợp pháp theo bộ luật tự tử với sự hỗ trợ của bác sĩ đã đi vào thực tế ở bang California, ít nhất là vậy).
- Cùng chuyên mục
Thủ tướng: Trung tâm tài chính quốc tế là nơi pháp luật được 'thiết kế cho tương lai'
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam không phải là một khu đô thị đặc biệt hay một cụm cao ốc tài chính, mà trước hết là một thiết kế thể chế đặc thù,
Sự kiện - 02/08/2025 14:40
Hà Nội ra quân tổng vệ sinh môi trường trên toàn thành phố
Sáng 2/8, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã phát động lễ ra quân tổng vệ sinh môi trường trên địa bàn 126 xã, phường trên địa bàn thành phố.
Sự kiện - 02/08/2025 13:27
Ra mắt chuyên trang đặc biệt 'Lịch sử 80 năm Tòa án nhân dân' và phát động cuộc thi 'Tìm hiểu lịch sử 80 năm Tòa án nhân dân'
Nhằm thiết thực chào mừng Kỷ niệm 80 năm ngày Truyền thống Tòa án nhân dân (13/9/1945 – 13/9/2025), sáng nay (2/8), Tòa án nhân dân tối cao đã tổ chức lễ ra mắt chuyên trang đặc biệt "Lịch sử 80 năm Tòa án nhân dân", đồng thời chính thức khai trương chuyên trang Thi trực tuyến và phát động cuộc thi "Tìm hiểu lịch sử 80 năm Tòa án nhân dân".
Sự kiện - 02/08/2025 13:26
[Café Cuối tuần] Doanh nghiệp Việt trên 'võ đài' nội địa Mỹ: Sẵn sàng nhập cuộc
Ngày 1/8/2025, Nhà Trắng chính thức công bố các mức thuế đối ứng mới áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu từ hàng chục quốc gia, trong đó Việt Nam chịu mức thuế 20% cho hàng hóa có chứng nhận xuất xứ (C/O) Việt Nam và 40% cho hàng trung chuyển từ các nước khác.
Sự kiện - 02/08/2025 11:06
Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58: Tổng số tiền bồi thường bảo hiểm dự kiến 23,4 tỷ đồng
Bộ Tài chính cho biết, tính đến ngày 31/7/2025, tổng số tiền bồi thường, trả tiền bảo hiểm vụ lật tàu dịch vụ du lịch Vịnh Xanh 58 dự kiến khoảng 23,4 tỷ đồng.
Sự kiện - 02/08/2025 10:27
Thủ tướng làm Trưởng Ban Chỉ đạo về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký quyết định thành lập Ban Chỉ đạo về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Theo quyết định, Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng Ban Chỉ đạo.
Sự kiện - 02/08/2025 07:30
Bộ Công Thương: Mỹ áp dụng thuế đối ứng 20% với Việt Nam
Trong thời gian tới, Việt Nam và Mỹ sẽ tiếp tục thảo luận và triển khai các công việc tiếp theo hướng đến hoàn thành thỏa thuận về thương mại đối ứng.
Sự kiện - 01/08/2025 18:42
Người Hà Nội làm thủ tục hành chính sẽ hưởng 15 tiện ích miễn phí
Từ ngày 1/8, người dân đến chi nhánh, điểm phục vụ hành chính công Hà Nội sẽ được hưởng 15 tiện ích miễn phí như đồ ăn nhẹ, wifi, sử dụng robot lễ tân...
Sự kiện - 01/08/2025 15:16
Gia hạn thời gian nhận hồ sơ Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam 2025
Ban Tổ chức Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam (Vietnam Digital Awards - VDA) - BTC quyết định gia hạn thời gian nhận hồ sơ đến hết ngày 8/8, thay vì hạn cũ là ngày 30/7.
Sự kiện - 01/08/2025 08:36
Thủ tướng yêu cầu hoàn thành ít nhất 3.000km cao tốc trong năm 2025
Thủ tướng yêu cầu phải dứt khoát hoàn thành mục tiêu ít nhất 3.000 km cao tốc vào cuối năm 2025 mà Đại hội Đảng XIII đã đề ra.
Sự kiện - 01/08/2025 06:45
Đánh thuế chuyển nhượng bất động sản, chứng khoán cần nghiên cứu kỹ lưỡng
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đề nghị Bộ Tài Chính nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến, nhất là các nội dung liên quan tính thuế chuyển nhượng bất động sản; cổ phiếu, cổ tức, cổ phiếu thưởng; mức giảm trừ gia cảnh… để thiết kế các quy định thực sự phù hợp trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế)
Sự kiện - 31/07/2025 18:21
Đề xuất quy định mới về giấy phép kinh doanh của nhà đầu tư nước ngoài
Bộ Công Thương đang dự thảo Nghị định quy định chi tiết Luật Thương mại và Luật Quản lý ngoại thương về hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hóa của nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Sự kiện - 31/07/2025 09:07
[Gặp gỡ thứ Tư] 'Thu hút nhân tài quyết định sự thành công của Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam'
Giám đốc Viện TBI cho rằng, các nhà đầu tư quan tâm đến mô hình Trung tâm tài chính quốc tế hai cơ sở ở Việt Nam, đồng thời "hiến kế" thu hút nhân tài đẳng cấp thế giới cho trung tâm này.
Sự kiện - 30/07/2025 09:57
Chỉ tiêu hơn 100.000 căn nhà ở xã hội đứng trước nguy cơ 'đổ vỡ'?
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu hoàn thành hơn 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm nay. Tuy nhiên, mục tiêu này đứng trước nguy cơ "đổ vỡ", do nhiều địa phương nêu vẫn còn vướng mắc trong triển khai.
Sự kiện - 29/07/2025 15:10
Quyết liệt cho mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5%
Nhiều giải pháp đã và sẽ tiếp tục được thực hiện để thúc đẩy các động lực tăng trưởng như đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu. Tất cả là để đưa nền kinh tế đạt mức tăng trưởng 8,3-8,5% trong năm nay.
Sự kiện - 29/07/2025 10:23
Hướng thị trường chứng khoán Việt Nam đến những mục tiêu dài hạn
Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định thị trường chứng khoán ngày càng hoàn thiện về khung khổ pháp lý, cấu trúc thị trường, hạ tầng công nghệ, sản phẩm, tổ chức trung gian… và đặc biệt là kênh đầu tư hấp dẫn với hơn 10 triệu tài khoản của nhà đầu tư trong, ngoài nước.
Sự kiện - 28/07/2025 17:41
- Đọc nhiều
-
1
HHS báo lãi kỷ lục 3.500 tỷ đồng một quý
-
2
Định giá đất: Nên theo giá thị trường hay Nhà nước?
-
3
Chỉ tiêu hơn 100.000 căn nhà ở xã hội đứng trước nguy cơ 'đổ vỡ'?
-
4
NHNN điều chỉnh tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025
-
5
Đánh thuế chuyển nhượng bất động sản, chứng khoán cần nghiên cứu kỹ lưỡng
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 2 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 2 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 3 month ago