Những thất bại công nghệ lớn nhất của năm 2018

THÀNH AN
08:12 29/12/2018

Từ những đứa bé được chỉnh sửa gen cho tới việc bảo quản não người chết..., 2018 quả là năm bội thu của những sai lầm và lạm dụng công nghệ trên thế giới, biên tập viên Antonio Regalado của Technology Review thuộc Học viện công nghệ danh tiếng MIT (Mỹ) viết.

TechFailure2018

Đồ họa: JOHN UELAND

Những đứa trẻ CRISPR

Chúng ta đều biết rằng việc chỉnh sửa gen của con người một ngày nào đó cũng buộc phải diễn ra, nhưng không ai muốn nó lại bắt đầu quá sớm như vậy.

Trong tháng 11, Technology Review đã có bài báo về He Jiankui, một nhà khoa học tại Đại học Khoa học và Công nghệ miền Nam tại Thâm Quyến, Trung Quốc, đã bí mật đưa ra nỗ lực đầu tiên để tạo ra những đứa trẻ có gen chỉnh sửa.

HeJiankui Flicker

He Jiankui, nhà khoa học tại Đại học Khoa học và Công nghệ miền Nam Trung Quốc. Ảnh The National Academies/Flicker

Ông ta đã chỉnh sửa phôi người bằng công cụ phân tử CRISPR để loại bỏ một gen duy nhất. He Jiankui tuyên bố rằng hai bé gái sinh đôi có tên là Lula và Lala đã được sinh ra và họ sẽ miễn nhiễm với HIV vì ông ấy đã thay đổi bộ gen của họ.

Dù vậy, việc chỉnh sửa đã không thực sự diễn ra tốt đẹp và thậm chí không cần thiết vì đến giờ con người có nhiều cách thức dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn để ngăn ngừa việc nhiễm HIV.

Giờ thì cặp đôi song sinh đang là những đối tượng vô thức cho việc làm liều lĩnh của một nhà khoa học. Ông ta thay vì hy vọng đoạt một giải thưởng Nobel hiện đang là đối tượng điều tra tại Trung Quốc.

Juul

Hai nhà thiết kế sản phẩm James Monsees và Adam Bowen được đào tạo tại đại học Stanford cảm thấy họ cần phải có trách nhiệm trước dịch bệnh nghiện nicotine ở thanh thiếu niên.

Bộ đôi đã lập ra Juul Labs và sáng chế ra thiết bị hút thuốc điện tử bóng bẩy để người dùng đỡ nhớ chất gây nghiện.

Juul

Thiết bị Juul. Ảnh chụp màn hình

Vâng, điều chắc chắn là ngón tay bị vàng do chảy thuốc lá của một số người nghiện nicotine giờ có thể hưởng lợi từ sáng chế này bởi họ sử dụng thiết bị mới này để hút các chất lỏng pha chế từ vỏ trái cây.

Vấn đề là Juul đã tạo ra cho giới trẻ một thiết bị kiểu 'iPod thuốc lá điện tử' với các chất có hương vị kem hay xoài (Creme và Mango), hướng tới những đối tượng sử dụng trẻ tuổi hơn nhiều, được đưa lên Instagram.

Giờ thì Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho biết có một dịch bệnh nicotine mới trong thanh thiếu niên ở Mỹ và một số các nước khác. Số lượng những đứa trẻ vị thành niên hít hà chất gây nghiện mới đã tăng lên gấp đôi vào năm ngoái và các quan chức y tế Mỹ cho hay đây là chất gây nghiện có tốc độ tăng trưởng kinh khủng nhất mà họ chưa từng được biết tới.

Juul, với việc nắm giữ gần 75% thị trường, là công ty thu được nhiều lợi nhuận nhất từ ​​vấn đề xã hội mới phát sinh này.

Vào tháng 11 vừa qua, Juul thông báo họ buộc phải đóng cửa một số tài khoản xã hội của công ty và hạn chế bán một số hương vị gây nghiện.

Kiểm duyệt việc tìm kiếm

Khi Google bị hất tung ra khỏi Trung Quốc vào năm 2010, và buộc phải đóng cửa Google.cn, công cụ tìm kiếm khổng lồ của thế giới này cho biết họ không thể tuân thủ yêu cầu của Trung Quốc trong việc 'dấu' các kết quả tìm kiếm chính trị nhạy cảm trên trang tìm kiếm của họ. Trên blog của mình, giám đốc pháp lý của Google đưa ra một lời hứa về việc chấm dứt các kiểm duyệt trong công cụ tìm kiếm.

Googlechina

Google vẫn còn rất ham hố thị trường tỉ dân của Trung Quốc. Ảnh AP

Nhưng đó chỉ là những lời hứa. Một nhóm gồm khoảng 100 nhân viên của Google đã làm việc trên một dự án có tên “Project Dragonfly" (Dự án Rồng bay), một nỗ lực trong việc tạo ra một công cụ tìm kiếm mới cho Trung Quốc. Nó có một ứng dụng Android được thiết kế để tuân thủ chế độ kiểm duyệt của Trung Quốc và chặn các trang được yêu cầu như Wikipedia hay BBC.

Giám đốc điều hành Sundar Pichai của Google đang cố biện minh cho việc này. Tại cuộc điều trần trong tháng 12 ở Quốc hội Mỹ, ông nói đó chỉ là một dự án với mục đích đơn thuần là thăm dò và chưa có kế hoạch cụ thể nào để tung sản phẩm tìm kiếm này tại thị trường Trung Quốc. Nhưng Pichai đã không dám lặp lại lời hứa chống kiểm duyệt của Google. Ngược lại, ông cho rằng sứ mệnh của Google là buộc phải đưa ra các công cụ tìm kiếm cho mọi người trên toàn thế giới. Đơn giản bởi 'quyền tự do tiếp cận thông tin là một quyền quan trọng của con người".

Nền tảng của Facebook bị lợi dụng

Tình báo Nga, những kẻ lừa đảo chính trị, những người theo chủ nghĩa phát xít mới, dường như những người ghét bán hàng trên Facebook lại thấy mạng xã hội lớn nhất thế giới này là một nền tảng khá thân thiện để họ làm được nhiều thứ.

Myanmartongiao

Người Rohingya ở Myanmar. Ảnh AP

Đó chắc chắn là trường hợp của một nhóm lớn các sĩ quan quân đội Myanmar, những người đã sử dụng nhuần nhuyễn Facebook cho việc thanh lọc sắc tộc chống lại người thiểu số Hồi giáo Rohingya vào năm 2016. Họ đã phối hợp các tin tức giả, sử dụng các tài khoản hài hước để khơi dậy niềm căm thù tôn giáo, tạo nỗi sợ hãi công khai trước khi thực hiện các hành vi bỉ ổi như hãm hiếp và hạ sát người Rohingya, đốt cháy các ngôi làng định cư của họ. Hơn 700.000 người Rohingya đã buộc phải chạy trốn khỏi nơi chôn rau cắt rốn của họ và theo những gì mà tờ Thời báo New York xác định thì đây là một cuộc di cư cưỡng bức lớn nhất trong lịch sử gần đây của nhân loại.

Những sự kiện này đã xảy ra cách đây 2 năm nhưng tại sao vẫn vào danh sách lựa chọn? Đó là vì Facebook không thể ngăn chặn được việc các tổ chức thù địch sử dụng nền tảng này cho các mục đích phi pháp. Thậm chí mạng xã hội này còn thừa nhận đã thuê một công ty PR để tấn công tỷ phú George Soros và các nhà phê bình khác trên mạng xã hội.

Vào tháng 12, Trung tâm Luật vì người Nghèo miền Nam nước Mỹ đã cùng tham gia với các nhóm hoạt động khác yêu cầu có những thay đổi ở cấp thượng tầng của Facebook. Họ kêu gọi nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg từ chức chủ tịch công ty để cho phép các giám sát độc lập hơn.

Bảo quản não người chết

Một công ty khởi sự (startup) có tên Nectome ở Mỹ thay vì kết nối người sắp chết với các máy thở lại đưa ra giải pháp bơm các dung dịch hóa học vào người đó để bảo quản sống cho bộ não của người chết. Khoan nói về các vấn đề đạo đức, nhiều người ở Mỹ đang xếp hàng để được nộp 25.000 USD phí giữ chỗ cho dịch vụ này.

nectome

Nectome đã đưa ra một dịch vụ có nhiều vấn đề về đạo đức. Ảnh Nectome

Mục tiêu cuối cùng của dịch vụ siêu phàm này là tải các tâm trí vào não bộ, bảo quản hoàn hảo bộ não của người mua dịch vụ để một ngày nào đó, người ta có thể trích xuất những tâm trí đó để tải ngược lại vào một chiếc máy tính hoặc một người máy.

Việc này được thực hiện thế nào? Để ngăn ngừa tổn thương cho não, việc này phải được thực hiện từ khi người sử dụng dịch vụ vẫn còn chưa chết. Nói cách khác, dịch vụ này sẽ đem lại cái chết êm ái cho bạn. (Nectome tin tưởng rằng điều này sẽ là hợp pháp theo bộ luật tự tử với sự hỗ trợ của bác sĩ đã đi vào thực tế ở bang California, ít nhất là vậy).

  • Cùng chuyên mục
Thủ tướng mong muốn Singapore tham gia vào các trung tâm tài chính của Việt Nam

Thủ tướng mong muốn Singapore tham gia vào các trung tâm tài chính của Việt Nam

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Singapore hỗ trợ phát triển một số ngành công nghiệp chiến lược như bán dẫn, năng lượng tái tạo, đổi mới sáng tạo và kinh tế số.

Sự kiện - 29/10/2025 06:50

Tin vui cho người mua nhà ở xã hội

Tin vui cho người mua nhà ở xã hội

Chỉ cần đảm bảo điều kiện về thu nhập theo quy định, người lao động không có hợp đồng lao động vẫn được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội.

Sự kiện - 29/10/2025 06:45

38/435 cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng chưa được xử lý triệt để

38/435 cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng chưa được xử lý triệt để

Mục tiêu đến năm 2025, 100% cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải được xử lý, nhưng đến tháng 9/2025 còn 38/435 cơ sở chưa hoàn thành xử lý triệt để".

Sự kiện - 28/10/2025 11:24

Hà Nội tổng kiểm kê tài sản công, hạ tầng đầu năm 2026

Hà Nội tổng kiểm kê tài sản công, hạ tầng đầu năm 2026

Hà Nội sẽ tiến hành tổng kiểm kê tài sản công, tài sản kết cấu hạ tầng trên địa bàn, nhằm sắp xếp, bố trí, sử dụng, xử lý có hiệu quả…

Sự kiện - 28/10/2025 10:44

Thủ tướng đề nghị 3 nước Đông Á hỗ trợ ASEAN phát triển điện hạt nhân, mở rộng thương mại

Thủ tướng đề nghị 3 nước Đông Á hỗ trợ ASEAN phát triển điện hạt nhân, mở rộng thương mại

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất tận dụng hiệu quả FTA ASEAN - Trung Quốc 3.0, đồng thời nâng cấp các FTA giữa ASEAN với Nhật Bản và với Hàn Quốc.

Sự kiện - 27/10/2025 16:01

Thủ tướng: ASEAN cần phát huy mạnh mẽ 3 cội nguồn sức mạnh chiến lược

Thủ tướng: ASEAN cần phát huy mạnh mẽ 3 cội nguồn sức mạnh chiến lược

Trong ngày 26/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cùng lãnh đạo các nước ASEAN tham dự Phiên toàn thể và Phiên họp hẹp Hội nghị Cấp cao ASEAN 47 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim.

Sự kiện - 27/10/2025 10:34

Tổng thống Trump ghi nhận đề nghị công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường

Tổng thống Trump ghi nhận đề nghị công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường

Tổng thống Donald Trump nhận lời mời thăm Việt Nam của Tổng Bí thư Tô Lâm, cho biết ông rất mong muốn và sẽ thu xếp thời gian đến thăm Việt Nam.

Sự kiện - 27/10/2025 06:45

Việt Nam-Mỹ ra tuyên bố chung về khuôn khổ Hiệp định Thương mại đối ứng

Việt Nam-Mỹ ra tuyên bố chung về khuôn khổ Hiệp định Thương mại đối ứng

Tuyên bố chung là văn bản mà Việt Nam và Mỹ thống nhất đưa ra để thể hiện kết quả về đàm phán thương mại đối ứng giữa hai nước cho đến nay.

Sự kiện - 26/10/2025 19:42

Đàm phán kết thúc, hé mở hy vọng Mỹ-Trung đạt thỏa thuận thương mại

Đàm phán kết thúc, hé mở hy vọng Mỹ-Trung đạt thỏa thuận thương mại

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cho biết hai bên đã đề cập đến một loạt vấn đề, bao gồm việc gia hạn việc hoãn các biện pháp thương mại nhắm vào nhau.

Sự kiện - 26/10/2025 17:18

Bộ Nội vụ, Ngoại giao, NN&MT có tân Bộ trưởng

Bộ Nội vụ, Ngoại giao, NN&MT có tân Bộ trưởng

Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng về việc bổ nhiệm một số Bộ trưởng nhiệm kỳ 2021-2026 đối với ông Lê Hoài Trung giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao; ông Trần Đức Thắng giữ chức Bộ trưởng NN&MT và ông Đỗ Thanh Bình giữ chức Bộ trưởng Nội vụ.

Sự kiện - 25/10/2025 13:45

Ông Hồ Quốc Dũng giữ chức Phó Thủ tướng

Ông Hồ Quốc Dũng giữ chức Phó Thủ tướng

Quốc hội vừa phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm Phó Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 đối với ông Hồ Quốc Dũng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai.

Sự kiện - 25/10/2025 13:44

Ông Lê Quang Mạnh giữ chức Tổng Thư ký Quốc hội

Ông Lê Quang Mạnh giữ chức Tổng Thư ký Quốc hội

Quốc hội khóa XV quyết nghị ông Lê Quang Mạnh giữ chức Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội.

Sự kiện - 25/10/2025 13:42

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Nam Phi kêu gọi doanh nghiệp 2 nước đẩy mạnh kết nối, đầu tư

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Nam Phi kêu gọi doanh nghiệp 2 nước đẩy mạnh kết nối, đầu tư

Chiều 24/10, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Cộng hòa Nam Phi Cyril Ramaphosa đã cùng dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Nam Phi được tổ chức nhân dịp chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 23-24/10 của Tổng thống.

Sự kiện - 25/10/2025 12:02

Bà Phạm Thị Thanh Trà trở thành nữ Phó Thủ tướng đầu tiên

Bà Phạm Thị Thanh Trà trở thành nữ Phó Thủ tướng đầu tiên

Quốc hội đã thông qua nghị quyết phê chuẩn bổ nhiệm Phó Thủ tướng Chính phủ với bà Phạm Thị Thanh Trà, Ủy viên Trung ương Đảng khóa XII, XIII; đại biểu Quốc hội khóa XV.

Sự kiện - 25/10/2025 11:59

VAFIE và Thuế Nghệ An đồng hành cùng doanh nghiệp cập nhật chính sách thuế mới

VAFIE và Thuế Nghệ An đồng hành cùng doanh nghiệp cập nhật chính sách thuế mới

Ngày 24/10, Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài (VAFIE) phối hợp với Thuế tỉnh Nghệ An tổ chức Hội thảo Thuế với chủ đề: “Chính sách thuế mới tác động đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và chế độ kế toán theo chuẩn mực quốc tế IFRS”.

Sự kiện - 25/10/2025 10:40

[Café Cuối tuần] Cải cách thể chế đầu tư để tăng tốc phát triển

[Café Cuối tuần] Cải cách thể chế đầu tư để tăng tốc phát triển

Mỗi đồng vốn công, nếu được giải ngân đúng chỗ, đúng thời điểm, là một viên gạch xây nền cho quốc gia thịnh vượng. Còn thể chế đầu tư, nếu được cải cách đúng hướng, sẽ trở thành "đường ống" trong suốt, bền vững và không bao giờ nghẽn – nơi dòng vốn chảy đến đâu, niềm tin phát triển lan tỏa đến đó.

Sự kiện - 25/10/2025 09:58