Những thất bại công nghệ lớn nhất của năm 2018

THÀNH AN
08:12 29/12/2018

Từ những đứa bé được chỉnh sửa gen cho tới việc bảo quản não người chết..., 2018 quả là năm bội thu của những sai lầm và lạm dụng công nghệ trên thế giới, biên tập viên Antonio Regalado của Technology Review thuộc Học viện công nghệ danh tiếng MIT (Mỹ) viết.

TechFailure2018

Đồ họa: JOHN UELAND

Những đứa trẻ CRISPR

Chúng ta đều biết rằng việc chỉnh sửa gen của con người một ngày nào đó cũng buộc phải diễn ra, nhưng không ai muốn nó lại bắt đầu quá sớm như vậy.

Trong tháng 11, Technology Review đã có bài báo về He Jiankui, một nhà khoa học tại Đại học Khoa học và Công nghệ miền Nam tại Thâm Quyến, Trung Quốc, đã bí mật đưa ra nỗ lực đầu tiên để tạo ra những đứa trẻ có gen chỉnh sửa.

HeJiankui Flicker

He Jiankui, nhà khoa học tại Đại học Khoa học và Công nghệ miền Nam Trung Quốc. Ảnh The National Academies/Flicker

Ông ta đã chỉnh sửa phôi người bằng công cụ phân tử CRISPR để loại bỏ một gen duy nhất. He Jiankui tuyên bố rằng hai bé gái sinh đôi có tên là Lula và Lala đã được sinh ra và họ sẽ miễn nhiễm với HIV vì ông ấy đã thay đổi bộ gen của họ.

Dù vậy, việc chỉnh sửa đã không thực sự diễn ra tốt đẹp và thậm chí không cần thiết vì đến giờ con người có nhiều cách thức dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn để ngăn ngừa việc nhiễm HIV.

Giờ thì cặp đôi song sinh đang là những đối tượng vô thức cho việc làm liều lĩnh của một nhà khoa học. Ông ta thay vì hy vọng đoạt một giải thưởng Nobel hiện đang là đối tượng điều tra tại Trung Quốc.

Juul

Hai nhà thiết kế sản phẩm James Monsees và Adam Bowen được đào tạo tại đại học Stanford cảm thấy họ cần phải có trách nhiệm trước dịch bệnh nghiện nicotine ở thanh thiếu niên.

Bộ đôi đã lập ra Juul Labs và sáng chế ra thiết bị hút thuốc điện tử bóng bẩy để người dùng đỡ nhớ chất gây nghiện.

Juul

Thiết bị Juul. Ảnh chụp màn hình

Vâng, điều chắc chắn là ngón tay bị vàng do chảy thuốc lá của một số người nghiện nicotine giờ có thể hưởng lợi từ sáng chế này bởi họ sử dụng thiết bị mới này để hút các chất lỏng pha chế từ vỏ trái cây.

Vấn đề là Juul đã tạo ra cho giới trẻ một thiết bị kiểu 'iPod thuốc lá điện tử' với các chất có hương vị kem hay xoài (Creme và Mango), hướng tới những đối tượng sử dụng trẻ tuổi hơn nhiều, được đưa lên Instagram.

Giờ thì Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho biết có một dịch bệnh nicotine mới trong thanh thiếu niên ở Mỹ và một số các nước khác. Số lượng những đứa trẻ vị thành niên hít hà chất gây nghiện mới đã tăng lên gấp đôi vào năm ngoái và các quan chức y tế Mỹ cho hay đây là chất gây nghiện có tốc độ tăng trưởng kinh khủng nhất mà họ chưa từng được biết tới.

Juul, với việc nắm giữ gần 75% thị trường, là công ty thu được nhiều lợi nhuận nhất từ ​​vấn đề xã hội mới phát sinh này.

Vào tháng 11 vừa qua, Juul thông báo họ buộc phải đóng cửa một số tài khoản xã hội của công ty và hạn chế bán một số hương vị gây nghiện.

Kiểm duyệt việc tìm kiếm

Khi Google bị hất tung ra khỏi Trung Quốc vào năm 2010, và buộc phải đóng cửa Google.cn, công cụ tìm kiếm khổng lồ của thế giới này cho biết họ không thể tuân thủ yêu cầu của Trung Quốc trong việc 'dấu' các kết quả tìm kiếm chính trị nhạy cảm trên trang tìm kiếm của họ. Trên blog của mình, giám đốc pháp lý của Google đưa ra một lời hứa về việc chấm dứt các kiểm duyệt trong công cụ tìm kiếm.

Googlechina

Google vẫn còn rất ham hố thị trường tỉ dân của Trung Quốc. Ảnh AP

Nhưng đó chỉ là những lời hứa. Một nhóm gồm khoảng 100 nhân viên của Google đã làm việc trên một dự án có tên “Project Dragonfly" (Dự án Rồng bay), một nỗ lực trong việc tạo ra một công cụ tìm kiếm mới cho Trung Quốc. Nó có một ứng dụng Android được thiết kế để tuân thủ chế độ kiểm duyệt của Trung Quốc và chặn các trang được yêu cầu như Wikipedia hay BBC.

Giám đốc điều hành Sundar Pichai của Google đang cố biện minh cho việc này. Tại cuộc điều trần trong tháng 12 ở Quốc hội Mỹ, ông nói đó chỉ là một dự án với mục đích đơn thuần là thăm dò và chưa có kế hoạch cụ thể nào để tung sản phẩm tìm kiếm này tại thị trường Trung Quốc. Nhưng Pichai đã không dám lặp lại lời hứa chống kiểm duyệt của Google. Ngược lại, ông cho rằng sứ mệnh của Google là buộc phải đưa ra các công cụ tìm kiếm cho mọi người trên toàn thế giới. Đơn giản bởi 'quyền tự do tiếp cận thông tin là một quyền quan trọng của con người".

Nền tảng của Facebook bị lợi dụng

Tình báo Nga, những kẻ lừa đảo chính trị, những người theo chủ nghĩa phát xít mới, dường như những người ghét bán hàng trên Facebook lại thấy mạng xã hội lớn nhất thế giới này là một nền tảng khá thân thiện để họ làm được nhiều thứ.

Myanmartongiao

Người Rohingya ở Myanmar. Ảnh AP

Đó chắc chắn là trường hợp của một nhóm lớn các sĩ quan quân đội Myanmar, những người đã sử dụng nhuần nhuyễn Facebook cho việc thanh lọc sắc tộc chống lại người thiểu số Hồi giáo Rohingya vào năm 2016. Họ đã phối hợp các tin tức giả, sử dụng các tài khoản hài hước để khơi dậy niềm căm thù tôn giáo, tạo nỗi sợ hãi công khai trước khi thực hiện các hành vi bỉ ổi như hãm hiếp và hạ sát người Rohingya, đốt cháy các ngôi làng định cư của họ. Hơn 700.000 người Rohingya đã buộc phải chạy trốn khỏi nơi chôn rau cắt rốn của họ và theo những gì mà tờ Thời báo New York xác định thì đây là một cuộc di cư cưỡng bức lớn nhất trong lịch sử gần đây của nhân loại.

Những sự kiện này đã xảy ra cách đây 2 năm nhưng tại sao vẫn vào danh sách lựa chọn? Đó là vì Facebook không thể ngăn chặn được việc các tổ chức thù địch sử dụng nền tảng này cho các mục đích phi pháp. Thậm chí mạng xã hội này còn thừa nhận đã thuê một công ty PR để tấn công tỷ phú George Soros và các nhà phê bình khác trên mạng xã hội.

Vào tháng 12, Trung tâm Luật vì người Nghèo miền Nam nước Mỹ đã cùng tham gia với các nhóm hoạt động khác yêu cầu có những thay đổi ở cấp thượng tầng của Facebook. Họ kêu gọi nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg từ chức chủ tịch công ty để cho phép các giám sát độc lập hơn.

Bảo quản não người chết

Một công ty khởi sự (startup) có tên Nectome ở Mỹ thay vì kết nối người sắp chết với các máy thở lại đưa ra giải pháp bơm các dung dịch hóa học vào người đó để bảo quản sống cho bộ não của người chết. Khoan nói về các vấn đề đạo đức, nhiều người ở Mỹ đang xếp hàng để được nộp 25.000 USD phí giữ chỗ cho dịch vụ này.

nectome

Nectome đã đưa ra một dịch vụ có nhiều vấn đề về đạo đức. Ảnh Nectome

Mục tiêu cuối cùng của dịch vụ siêu phàm này là tải các tâm trí vào não bộ, bảo quản hoàn hảo bộ não của người mua dịch vụ để một ngày nào đó, người ta có thể trích xuất những tâm trí đó để tải ngược lại vào một chiếc máy tính hoặc một người máy.

Việc này được thực hiện thế nào? Để ngăn ngừa tổn thương cho não, việc này phải được thực hiện từ khi người sử dụng dịch vụ vẫn còn chưa chết. Nói cách khác, dịch vụ này sẽ đem lại cái chết êm ái cho bạn. (Nectome tin tưởng rằng điều này sẽ là hợp pháp theo bộ luật tự tử với sự hỗ trợ của bác sĩ đã đi vào thực tế ở bang California, ít nhất là vậy).

  • Cùng chuyên mục
Tổng Bí thư: Việt Nam đi đầu ASEAN trong cung ứng năng lượng tái tạo

Tổng Bí thư: Việt Nam đi đầu ASEAN trong cung ứng năng lượng tái tạo

Nhìn về tương lai, Việt Nam đang nhanh chóng thúc đẩy các đột phá chiến lược, nỗ lực chuẩn bị tốt nhất cho quá trình phát triển vừa nhanh, vừa xanh, bao trùm và bền vững.

Sự kiện - 16/04/2025 17:55

Tổng Bí thư: Không có chỗ cho những cán bộ cơ hội, ngại đổi mới, thu vén cá nhân

Tổng Bí thư: Không có chỗ cho những cán bộ cơ hội, ngại đổi mới, thu vén cá nhân

Tổng Bí thư nêu rõ trong tình hình hiện nay, không có chỗ cho những cán bộ cơ hội, bon chen, trung bình chủ nghĩa, lừng chừng, ngại đổi mới, thu vén cá nhân. Những ai tự thấy mình không đáp ứng yêu cầu thì tự nguyện rút lui, nhường chỗ cho người xứng đáng hơn.

Sự kiện - 16/04/2025 15:42

Chủ tịch Quốc hội: Dự kiến bầu cử sớm, vào ngày 15/3/2026

Chủ tịch Quốc hội: Dự kiến bầu cử sớm, vào ngày 15/3/2026

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết dự kiến, ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 là ngày Chủ nhật, 15/3/2026 và ngày 6/4/2026 họp phiên họp thứ nhất của Quốc hội.

Sự kiện - 16/04/2025 12:38

[Gặp gỡ thứ Tư] Giám đốc ADB: Khu vực tư nhân là tương lai của Việt Nam

[Gặp gỡ thứ Tư] Giám đốc ADB: Khu vực tư nhân là tương lai của Việt Nam

Giám đốc quốc gia ADB khuyến nghị cần có quy định pháp lý chắc chắn và cơ chế phân bổ rủi ro chặt chẽ để thu hút thêm vốn FDI vào lĩnh vực hạ tầng.

Sự kiện - 16/04/2025 10:08

Việt Nam khuyến khích Hàn Quốc đầu tư vào điện tử công nghệ cao, chất bán dẫn

Việt Nam khuyến khích Hàn Quốc đầu tư vào điện tử công nghệ cao, chất bán dẫn

Việt Nam hoan nghênh sự tham gia, mở rộng đầu tư của các công ty Hàn Quốc vào các dự án LNG, các dự án dầu khí trên nguyên tắc đảm bảo hiệu quả đầu tư và hài hòa lợi ích.

Sự kiện - 16/04/2025 07:08

Quảng Ninh dẫn đầu chỉ số PAPI 2024, khẳng định hiệu quả quản trị công

Quảng Ninh dẫn đầu chỉ số PAPI 2024, khẳng định hiệu quả quản trị công

Ngày 15/4, Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP), phối hợp với các cơ quan liên quan, đã tổ chức lễ công bố kết quả Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) năm 2024. Tỉnh Quảng Ninh đứng đầu toàn quốc với điểm số PAPI cao nhất.

Sự kiện - 16/04/2025 06:50

Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam lần thứ 8: Điểm nhấn mới hạng mục 'Tôn vinh cá nhân'

Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam lần thứ 8: Điểm nhấn mới hạng mục 'Tôn vinh cá nhân'

Nhà báo Nguyễn Bá Kiên, Tổng biên tập Tạp chí điện tử VietTimes cho biết, hạng mục "Tôn vinh cá nhân" là điểm nhấn mới quan trọng của giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam lần thứ 8.

Sự kiện - 15/04/2025 17:45

Toàn văn Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc

Toàn văn Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc

Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc về việc tiếp tục làm sâu sắc quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược.

Sự kiện - 15/04/2025 17:08

Ông Tập Cận Bình: Thúc đẩy hợp tác Việt - Trung về 5G, trí tuệ nhân tạo

Ông Tập Cận Bình: Thúc đẩy hợp tác Việt - Trung về 5G, trí tuệ nhân tạo

Chủ tịch nước Lương Cường đề nghị nâng tầm hợp tác Việt - Trung thực chất trên các lĩnh vực, trọng tâm là đưa hợp tác khoa học công nghệ trở thành trụ cột mới.

Sự kiện - 15/04/2025 16:30

Việt - Trung ký 7 văn kiện hợp tác về đường sắt, đường bộ

Việt - Trung ký 7 văn kiện hợp tác về đường sắt, đường bộ

Các văn kiện về đường sắt có vai trò to lớn, góp phần đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị các dự án đường sắt kết nối Việt Nam-Trung Quốc.

Sự kiện - 15/04/2025 16:20

 Đổi mới bộ máy chính quyền địa phương để phục vụ người dân tốt hơn

Đổi mới bộ máy chính quyền địa phương để phục vụ người dân tốt hơn

PGS. TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định, cuộc cải cách đổi mới bộ máy chính quyền địa phương là cuộc cách mạng mang dấu ấn lịch sử nhằm loại bỏ các khâu trung gian, chồng lấn, hướng tới một chính quyền quyền gần hơn, phục vụ người dân tốt hơn.

Sự kiện - 15/04/2025 15:32

Quảng Ngãi chuẩn bị nhà công vụ cho cán bộ Kon Tum sau sáp nhập

Quảng Ngãi chuẩn bị nhà công vụ cho cán bộ Kon Tum sau sáp nhập

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi cho biết đã cơ bản chuẩn bị phương án phương tiện đi lại; bố trí nhà công vụ, đảm bảo phục vụ cán bộ, công chức của tỉnh Kon Tum có nhu cầu sau sáp nhập 2 tỉnh.

Sự kiện - 15/04/2025 14:02

Ra mắt Quỹ Hy Vọng: Chắp cánh giấc mơ làm cha mẹ cho các cặp vợ chồng hiếm muộn

Ra mắt Quỹ Hy Vọng: Chắp cánh giấc mơ làm cha mẹ cho các cặp vợ chồng hiếm muộn

“Quỹ Hy Vọng” không chỉ là một chương trình hỗ trợ tài chính mà còn mở ra cơ hội hiện thực hóa giấc mơ làm cha mẹ cho hàng ngàn gia đình đang chật vật trên hành trình tìm con yêu.

Sự kiện - 15/04/2025 12:09

Chỉ thị mới của Bộ Chính trị về thời gian hoàn thành Đại hội đảng bộ các cấp trên cả nước

Chỉ thị mới của Bộ Chính trị về thời gian hoàn thành Đại hội đảng bộ các cấp trên cả nước

Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Bộ Chính trị ban hành chỉ thị 45 về Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng, trong đó, nêu rõ quy định về độ tuổi.

Sự kiện - 15/04/2025 09:19

Giải 'Bước chân trên mây' lần thứ 2 - Chinh phục đỉnh Tà Xùa, quảng bá du lịch Trạm Tấu

Giải 'Bước chân trên mây' lần thứ 2 - Chinh phục đỉnh Tà Xùa, quảng bá du lịch Trạm Tấu

Giải leo núi "Bước chân trên mây" lần thứ 2 - Chinh phục đỉnh Tà Xùa đã diễn ra thành công ngoài mong đợi vào cuối tuần qua.

Sự kiện - 15/04/2025 08:38

Trung Quốc sẵn sàng mở rộng nhập khẩu các mặt hàng nông sản của Việt Nam

Trung Quốc sẵn sàng mở rộng nhập khẩu các mặt hàng nông sản của Việt Nam

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị hai bên thúc đẩy thương mại phát triển cân bằng, bền vững, tạo điều kiện cho nông sản và các mặt hàng khác của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc.

Sự kiện - 15/04/2025 06:45