Những thất bại công nghệ lớn nhất của năm 2018

THÀNH AN
08:12 29/12/2018

Từ những đứa bé được chỉnh sửa gen cho tới việc bảo quản não người chết..., 2018 quả là năm bội thu của những sai lầm và lạm dụng công nghệ trên thế giới, biên tập viên Antonio Regalado của Technology Review thuộc Học viện công nghệ danh tiếng MIT (Mỹ) viết.

TechFailure2018

Đồ họa: JOHN UELAND

Những đứa trẻ CRISPR

Chúng ta đều biết rằng việc chỉnh sửa gen của con người một ngày nào đó cũng buộc phải diễn ra, nhưng không ai muốn nó lại bắt đầu quá sớm như vậy.

Trong tháng 11, Technology Review đã có bài báo về He Jiankui, một nhà khoa học tại Đại học Khoa học và Công nghệ miền Nam tại Thâm Quyến, Trung Quốc, đã bí mật đưa ra nỗ lực đầu tiên để tạo ra những đứa trẻ có gen chỉnh sửa.

HeJiankui Flicker

He Jiankui, nhà khoa học tại Đại học Khoa học và Công nghệ miền Nam Trung Quốc. Ảnh The National Academies/Flicker

Ông ta đã chỉnh sửa phôi người bằng công cụ phân tử CRISPR để loại bỏ một gen duy nhất. He Jiankui tuyên bố rằng hai bé gái sinh đôi có tên là Lula và Lala đã được sinh ra và họ sẽ miễn nhiễm với HIV vì ông ấy đã thay đổi bộ gen của họ.

Dù vậy, việc chỉnh sửa đã không thực sự diễn ra tốt đẹp và thậm chí không cần thiết vì đến giờ con người có nhiều cách thức dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn để ngăn ngừa việc nhiễm HIV.

Giờ thì cặp đôi song sinh đang là những đối tượng vô thức cho việc làm liều lĩnh của một nhà khoa học. Ông ta thay vì hy vọng đoạt một giải thưởng Nobel hiện đang là đối tượng điều tra tại Trung Quốc.

Juul

Hai nhà thiết kế sản phẩm James Monsees và Adam Bowen được đào tạo tại đại học Stanford cảm thấy họ cần phải có trách nhiệm trước dịch bệnh nghiện nicotine ở thanh thiếu niên.

Bộ đôi đã lập ra Juul Labs và sáng chế ra thiết bị hút thuốc điện tử bóng bẩy để người dùng đỡ nhớ chất gây nghiện.

Juul

Thiết bị Juul. Ảnh chụp màn hình

Vâng, điều chắc chắn là ngón tay bị vàng do chảy thuốc lá của một số người nghiện nicotine giờ có thể hưởng lợi từ sáng chế này bởi họ sử dụng thiết bị mới này để hút các chất lỏng pha chế từ vỏ trái cây.

Vấn đề là Juul đã tạo ra cho giới trẻ một thiết bị kiểu 'iPod thuốc lá điện tử' với các chất có hương vị kem hay xoài (Creme và Mango), hướng tới những đối tượng sử dụng trẻ tuổi hơn nhiều, được đưa lên Instagram.

Giờ thì Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho biết có một dịch bệnh nicotine mới trong thanh thiếu niên ở Mỹ và một số các nước khác. Số lượng những đứa trẻ vị thành niên hít hà chất gây nghiện mới đã tăng lên gấp đôi vào năm ngoái và các quan chức y tế Mỹ cho hay đây là chất gây nghiện có tốc độ tăng trưởng kinh khủng nhất mà họ chưa từng được biết tới.

Juul, với việc nắm giữ gần 75% thị trường, là công ty thu được nhiều lợi nhuận nhất từ ​​vấn đề xã hội mới phát sinh này.

Vào tháng 11 vừa qua, Juul thông báo họ buộc phải đóng cửa một số tài khoản xã hội của công ty và hạn chế bán một số hương vị gây nghiện.

Kiểm duyệt việc tìm kiếm

Khi Google bị hất tung ra khỏi Trung Quốc vào năm 2010, và buộc phải đóng cửa Google.cn, công cụ tìm kiếm khổng lồ của thế giới này cho biết họ không thể tuân thủ yêu cầu của Trung Quốc trong việc 'dấu' các kết quả tìm kiếm chính trị nhạy cảm trên trang tìm kiếm của họ. Trên blog của mình, giám đốc pháp lý của Google đưa ra một lời hứa về việc chấm dứt các kiểm duyệt trong công cụ tìm kiếm.

Googlechina

Google vẫn còn rất ham hố thị trường tỉ dân của Trung Quốc. Ảnh AP

Nhưng đó chỉ là những lời hứa. Một nhóm gồm khoảng 100 nhân viên của Google đã làm việc trên một dự án có tên “Project Dragonfly" (Dự án Rồng bay), một nỗ lực trong việc tạo ra một công cụ tìm kiếm mới cho Trung Quốc. Nó có một ứng dụng Android được thiết kế để tuân thủ chế độ kiểm duyệt của Trung Quốc và chặn các trang được yêu cầu như Wikipedia hay BBC.

Giám đốc điều hành Sundar Pichai của Google đang cố biện minh cho việc này. Tại cuộc điều trần trong tháng 12 ở Quốc hội Mỹ, ông nói đó chỉ là một dự án với mục đích đơn thuần là thăm dò và chưa có kế hoạch cụ thể nào để tung sản phẩm tìm kiếm này tại thị trường Trung Quốc. Nhưng Pichai đã không dám lặp lại lời hứa chống kiểm duyệt của Google. Ngược lại, ông cho rằng sứ mệnh của Google là buộc phải đưa ra các công cụ tìm kiếm cho mọi người trên toàn thế giới. Đơn giản bởi 'quyền tự do tiếp cận thông tin là một quyền quan trọng của con người".

Nền tảng của Facebook bị lợi dụng

Tình báo Nga, những kẻ lừa đảo chính trị, những người theo chủ nghĩa phát xít mới, dường như những người ghét bán hàng trên Facebook lại thấy mạng xã hội lớn nhất thế giới này là một nền tảng khá thân thiện để họ làm được nhiều thứ.

Myanmartongiao

Người Rohingya ở Myanmar. Ảnh AP

Đó chắc chắn là trường hợp của một nhóm lớn các sĩ quan quân đội Myanmar, những người đã sử dụng nhuần nhuyễn Facebook cho việc thanh lọc sắc tộc chống lại người thiểu số Hồi giáo Rohingya vào năm 2016. Họ đã phối hợp các tin tức giả, sử dụng các tài khoản hài hước để khơi dậy niềm căm thù tôn giáo, tạo nỗi sợ hãi công khai trước khi thực hiện các hành vi bỉ ổi như hãm hiếp và hạ sát người Rohingya, đốt cháy các ngôi làng định cư của họ. Hơn 700.000 người Rohingya đã buộc phải chạy trốn khỏi nơi chôn rau cắt rốn của họ và theo những gì mà tờ Thời báo New York xác định thì đây là một cuộc di cư cưỡng bức lớn nhất trong lịch sử gần đây của nhân loại.

Những sự kiện này đã xảy ra cách đây 2 năm nhưng tại sao vẫn vào danh sách lựa chọn? Đó là vì Facebook không thể ngăn chặn được việc các tổ chức thù địch sử dụng nền tảng này cho các mục đích phi pháp. Thậm chí mạng xã hội này còn thừa nhận đã thuê một công ty PR để tấn công tỷ phú George Soros và các nhà phê bình khác trên mạng xã hội.

Vào tháng 12, Trung tâm Luật vì người Nghèo miền Nam nước Mỹ đã cùng tham gia với các nhóm hoạt động khác yêu cầu có những thay đổi ở cấp thượng tầng của Facebook. Họ kêu gọi nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg từ chức chủ tịch công ty để cho phép các giám sát độc lập hơn.

Bảo quản não người chết

Một công ty khởi sự (startup) có tên Nectome ở Mỹ thay vì kết nối người sắp chết với các máy thở lại đưa ra giải pháp bơm các dung dịch hóa học vào người đó để bảo quản sống cho bộ não của người chết. Khoan nói về các vấn đề đạo đức, nhiều người ở Mỹ đang xếp hàng để được nộp 25.000 USD phí giữ chỗ cho dịch vụ này.

nectome

Nectome đã đưa ra một dịch vụ có nhiều vấn đề về đạo đức. Ảnh Nectome

Mục tiêu cuối cùng của dịch vụ siêu phàm này là tải các tâm trí vào não bộ, bảo quản hoàn hảo bộ não của người mua dịch vụ để một ngày nào đó, người ta có thể trích xuất những tâm trí đó để tải ngược lại vào một chiếc máy tính hoặc một người máy.

Việc này được thực hiện thế nào? Để ngăn ngừa tổn thương cho não, việc này phải được thực hiện từ khi người sử dụng dịch vụ vẫn còn chưa chết. Nói cách khác, dịch vụ này sẽ đem lại cái chết êm ái cho bạn. (Nectome tin tưởng rằng điều này sẽ là hợp pháp theo bộ luật tự tử với sự hỗ trợ của bác sĩ đã đi vào thực tế ở bang California, ít nhất là vậy).

  • Cùng chuyên mục
Tổng Bí thư Tô Lâm: Miễn viện phí toàn dân từ giai đoạn 2030-2035

Tổng Bí thư Tô Lâm: Miễn viện phí toàn dân từ giai đoạn 2030-2035

Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu thực hiện tiến tới miễn viện phí toàn dân vào giai đoạn từ 2030-2035.

Sự kiện - 07/05/2025 13:20

Ông Hoàng Nam làm quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị

Ông Hoàng Nam làm quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị

Ông Hoàng Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị được giao quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị từ ngày 5/5/2025 cho đến khi kiện toàn chức danh Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhiệm kỳ 2021-2026.

Sự kiện - 07/05/2025 11:45

[Gặp gỡ thứ Tư] 'Nghị quyết về kinh tế tư nhân cần cách thực thi khác truyền thống'

[Gặp gỡ thứ Tư] 'Nghị quyết về kinh tế tư nhân cần cách thực thi khác truyền thống'

Lần đầu tiên Nghị quyết 68-NQ/TW đã đưa ra những quan điểm đột phá về vị trí, vai trò của khu vực kinh tế tư nhân. Điều này đòi hỏi cần có cách thực thi rất khác để khu vực kinh tế được xem là "một động lực quan trọng nhất" của nền kinh tế phát huy được sứ mệnh của mình.

Sự kiện - 07/05/2025 11:14

Ấn Độ tấn công Pakistan vì vụ giết du khách Kashmir

Ấn Độ tấn công Pakistan vì vụ giết du khách Kashmir

Ấn Độ đã tấn công Pakistan và khu vực Kashmir của Pakistan vào sáng thứ Tư với ít nhất tám người chết được báo cáo cho đến nay trong khi Pakistan gọi vụ tấn công là "hành động chiến tranh trắng trợn", theo Reuters.

Sự kiện - 07/05/2025 08:23

Gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số triển khai tới đâu?

Gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số triển khai tới đâu?

Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN cho biết, đối với gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số, hiện có 4 ngân hàng thương mại nhà nước đăng ký mỗi ngân hàng 60.000 tỷ đồng; 12 ngân hàng tư nhân quy mô lớn đăng ký mỗi ngân hàng 20.000 tỷ đồng; 5 ngân hàng tư nhân quy mô nhỏ hơn đăng ký 4.000 tỷ đồng.

Sự kiện - 07/05/2025 06:00

Điều gì khiến đăng ký doanh nghiệp mới bùng nổ đầu năm 2025?

Điều gì khiến đăng ký doanh nghiệp mới bùng nổ đầu năm 2025?

Lãnh đạo Bộ Tài chính thông tin những tác nhân, yếu tố dẫn đến sự bùng nổ trong đăng ký doanh nghiệp mới và doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong những tháng đầu năm 2025.

Sự kiện - 06/05/2025 19:08

Bộ Y tế nói lộ trình miễn viện phí cho người dân

Bộ Y tế nói lộ trình miễn viện phí cho người dân

Lãnh đạo Bộ Y tế cho biết, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về tiến tới miễn phí cho người dân không chỉ là định hướng mang tính chiến lược lâu dài mà là mục tiêu toàn ngành y tế quyết tâm thực hiện.

Sự kiện - 06/05/2025 17:11

Thủ tướng: Kiên định mục tiêu tăng trưởng GDP cao dù gặp thách thức từ thuế quan Mỹ

Thủ tướng: Kiên định mục tiêu tăng trưởng GDP cao dù gặp thách thức từ thuế quan Mỹ

Thủ tướng yêu cầu tập trung thực hiện các giải pháp ứng phó chính sách thuế đối ứng của Mỹ, trong đó có chuẩn bị kỹ phương án, đàm phán hiệu quả với Mỹ.

Sự kiện - 06/05/2025 15:36

Nhiều doanh nghiệp lớn của Mỹ, EU tiếp tục đầu tư ở Việt Nam

Nhiều doanh nghiệp lớn của Mỹ, EU tiếp tục đầu tư ở Việt Nam

Việc nhiều doanh nghiệp lớn của các nền kinh tế lớn tiếp tục đầu tư mới, mở rộng đầu tư cho thấy vị trí quan trọng của Việt Nam trong các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Sự kiện - 06/05/2025 13:50

'Doanh nghiệp là động lực chính thúc đẩy đổi mới sáng tạo'

'Doanh nghiệp là động lực chính thúc đẩy đổi mới sáng tạo'

Ủy ban KH,CN&MT của Quốc hội thấy rằng, doanh nghiệp là động lực chính thúc đẩy đổi mới sáng tạo, cung cấp nguồn lực tài chính, nhân lực cho các hoạt động R&D.

Sự kiện - 06/05/2025 13:15

Công bố PCI 2024: Lần đầu tiên Hải Phòng giữ vị trí quán quân

Công bố PCI 2024: Lần đầu tiên Hải Phòng giữ vị trí quán quân

Với số điểm 74,84, lần đầu tiên Hải Phòng vươn lên vị trí quán quân trong Bảng xếp hạng Chỉ số Năng lực Cạnh tranh Cấp tỉnh (PCI).

Sự kiện - 06/05/2025 13:13

Tháo điểm nghẽn thể chế kinh tế tư nhân - từ Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đến sửa đổi Hiến pháp

Tháo điểm nghẽn thể chế kinh tế tư nhân - từ Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đến sửa đổi Hiến pháp

Ngày 4/5/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân trong giai đoạn mới. Đây là lần đầu tiên, một văn kiện từ cấp lãnh đạo cao nhất của Đảng khẳng định khu vực kinh tế tư nhân là "một bộ phận quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân".

Sự kiện - 06/05/2025 10:59

Chủ tịch Quốc hội: Từ ngày 6/5 lấy ý kiến Nhân dân về sửa Hiến pháp

Chủ tịch Quốc hội: Từ ngày 6/5 lấy ý kiến Nhân dân về sửa Hiến pháp

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu bắt đầu từ ngày 6/5 sẽ tổ chức công bố lấy ý kiến Nhân dân về toàn văn dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Sự kiện - 06/05/2025 06:45

Sri Lanka mời gọi doanh nghiệp Việt Nam đầu tư trong các lĩnh vực chiến lược

Sri Lanka mời gọi doanh nghiệp Việt Nam đầu tư trong các lĩnh vực chiến lược

Lãnh đạo hai nước chia sẻ tiềm năng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước còn rất lớn, cần có những biện pháp đột phá để khai thác hiệu quả.

Sự kiện - 05/05/2025 16:24

Bộ Chính trị: 
Ưu tiên áp dụng biện pháp về dân sự, kinh tế khi xử lý các sai phạm, vụ việc về dân sự kinh tế

Bộ Chính trị: Ưu tiên áp dụng biện pháp về dân sự, kinh tế khi xử lý các sai phạm, vụ việc về dân sự kinh tế

Bộ Chính trị yêu cầu sửa đổi các quy định về pháp luật hình sự, dân sự, tố tụng hình sự, tố tụng dân sự để bảo đảm nguyên tắc khi xử lý các sai phạm, vụ việc về dân sự kinh tế, ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước.

Sự kiện - 05/05/2025 14:58

Thủ tướng: Năm 2025, quy mô nền kinh tế trên 500 tỷ USD để đạt mục tiêu tăng trưởng

Thủ tướng: Năm 2025, quy mô nền kinh tế trên 500 tỷ USD để đạt mục tiêu tăng trưởng

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, quy mô nền kinh tế đạt trên 500 tỷ USD.

Sự kiện - 05/05/2025 11:49