Những sự kiện lớn có thể thay đổi nền kinh tế thế giới 2021

Tổng thống đắc cử Joe Biden nhậm chức (20/1)

Ngày 20/1, Tổng thống đắc cử Joe Biden đã nhậm chức. Mặc dù điều này không có nghĩa là mọi thứ sẽ khác hoàn toàn như dưới thời ông Trump, nhưng đó sẽ là sự khởi đầu cho một phong cách chính trị mới.

Mỹ sẽ làm việc nhiều hơn với các đồng minh và các nước cùng chí hướng để theo đuổi lợi ích chung, qua đó nhấn mạnh bản chất cùng có lợi của việc hợp tác quốc tế và củng cố các thể chế đa phương.

Tổng thống Joe Biden đã nói rõ rằng các hiệp định thương mại mới sẽ không phải là ưu tiên của ông. Thay vào đó, hãy mong đợi thấy nhiều chính sách công nghiệp hơn nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh của Mỹ.

Ngoài ra, đừng cho rằng sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc và chiến tranh thương mại sẽ biến mất - đối phó với Trung Quốc cả từ khía cạnh kinh tế và địa chính trị sẽ vẫn là ưu tiên của bất kỳ tổng thống Mỹ nào.

WTO sẽ có Tổng Giám đốc mới (tháng 2)

Mặc dù Bộ trưởng Tài chính Nigeria, Ngozi Okonjo-Iweala, đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các thành viên WTO, song bà đã bị chính quyền Mỹ phủ quyết một cách quyết liệt. Hiện tại, quá trình tuyển chọn đang tạm dừng. Có thể sau khi ông Joe Biden đảm nhận chức vụ tổng thống, bế tắc này sẽ sớm được khắc phục.

Đó sẽ là tin tốt cho một tổ chức đang cần đại tu. WTO hiện không có lãnh đạo trong khi các hành động của chính quyền ông Trump đã ảnh hưởng đến khả năng thực thi các quy tắc thương mại đa phương của cơ quan này.

Có thể năm 2021 có thể là một năm thuận lợi đối với WTO: Các cuộc đàm phán đa phương về thương mại điện tử và các vấn đề khác đang đạt được nhiều tiến triển. Một phái đoàn của Mỹ mang tính xây dựng hơn có thể tạo ra sự khác biệt cho động lực của tổ chức và Hội nghị Bộ trưởng vào tháng 12 có thể đánh dấu những tiến bộ đáng kể.

Giai đoạn cuối của Brexit: Nghị viện Châu Âu bỏ phiếu về Hiệp định Thương mại và Hợp tác (tháng 3)

Cho đến nay, Brexit không được chú ý nhiều do năm 2020 vẫn là giai đoạn chuyển tiếp. Vì vậy Vương quốc Anh tiếp tục được hưởng các lợi ích với tư cách thành viên mặc dù nước này không còn là thành viên của EU nữa. Giờ đây, Brexit sẽ trở về đúng nghĩa của nó.

Và Hiệp định Thương mại và Hợp tác, được ký kết vào đêm Giáng sinh, đang xoa dịu mối quan hệ giữa EU và Anh - ít nhất là so với một kịch bản không có gì. Thỏa thuận này hiện đang tạm thời được áp dụng. Nghị viện châu Âu vẫn phải bày tỏ sự đồng ý của họ, mặc dù dự kiến vào tháng 3, đây sẽ là giai đoạn kết thúc của Brexit.

Công bố Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025) của Trung Quốc với các mục tiêu dài hạn đến năm 2035 tại Đại hội Nhân dân Toàn quốc (tháng 3)

Kế hoạch 5 năm của Trung Quốc chứa đựng các yếu tố chiến lược quan trọng đối với định hướng của nền kinh tế nước này. Cụ thể, kế hoạch 5 năm hiện tại có chiến lược "Made in China 2025" giúp Trung Quốc trở thành cường quốc công nghiệp hàng đầu vào năm 2050.

Mặc dù phiên bản đầy đủ và cuối cùng của kế hoạch mới sẽ không được công bố cho đến tháng 3, nhưng đề xuất do Ủy ban Trung ương ĐCSTQ đưa ra vào tháng 11 năm ngoái đã tạo tiền đề cho những gì đáng mong đợi.

Do đó, Trung Quốc rất có thể sẽ tập trung nhiều hơn vào nền kinh tế trong nước và khai thác mạnh mẽ lợi thế cạnh tranh - một thị trường nội địa rộng lớn. Đề xuất cũng nêu bật một số chính sách xanh, dự kiến ​​sẽ đóng một vai trò thiết yếu trong kế hoạch mới, vạch ra lộ trình để đạt được mức độ trung hòa carbon vào năm 2060. Trọng tâm vẫn là tiến bộ công nghệ và đổi mới nội địa, qua đó giảm bớt sự phụ thuộc đối với công nghệ nước ngoài.

Căng thẳng ngày càng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc đã cho thấy đây là một yếu tố có khả năng cản trở sự phát triển của Trung Quốc. Hiện tại, cần hiểu rõ rằng Trung Quốc sẽ phải chuẩn bị sẵn sàng để khắc phục điểm yếu này.

Giới lãnh đạo Trung Quốc chắc chắn coi đây là điều kiện quan trọng để đạt được mục tiêu dài hạn.

Đại dịch COVID-19 vẫn chưa kết thúc và suy thoái kinh tế bắt đầu lộ rõ (tháng 9)

Việc vaccine đến các nền kinh tế phát triển không có nghĩa là cuộc khủng hoảng sức khỏe đã kết thúc. Trong khi đến tháng 9, nhiều khả năng việc tiêm chủng ở hầu hết các nền kinh tế phát triển sẽ được tiến hành tốt. Bên cạnh đó, hầu hết các nền kinh tế đang phát triển vẫn có thể phải đợi đến một thời điểm nào đó trong năm 2023 cho đến khi việc tiêm chủng diễn ra trên diện rộng.

Điều này sẽ dẫn đến sự gián đoạn kinh tế tiếp tục ở nhiều nơi trên thế giới, thậm chí có thể bao gồm cả các nền kinh tế phát triển.

Các công ty 'zombie' sẽ buộc phải phá sản và tỷ lệ thất nghiệp ngày càng gia tăng. Năm 2021 có thể là một năm có nhiều tin tức kinh tế xấu với sự phục hồi chậm chạp.

Tổng tuyển cử ở Nhật Bản (22/10)

Năm 2020, ông Shizo Abe từ chức thủ tướng. Kế nhiệm ông là Yoshihide Suga, người đã cam kết tiếp tục hầu hết các hoạt động chính trị trước đó, bao gồm cả chiến lược "Abenomics" về mở rộng tài khóa và tiền tệ, cải cách cơ cấu và tự do hóa chính sách thương mại, được thiết kế để vực dậy nền kinh tế trì trệ của Nhật Bản.

Ông Suga cũng đã thực hiện một cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn đối với các vấn đề quốc tế, điều này có thể trái ngược với cách tiếp cận tích cực hơn của Trung Quốc trong khu vực lân cận cũng như mong muốn của chính quyền mới của Mỹ nhằm tăng cường hợp tác khu vực hơn.

Vào cuối tháng 10, cuộc tổng tuyển cử sẽ đưa di sản của ông Abe và chính sách của Thủ tướng Suga vào một cuộc bỏ phiếu quan trọng.

Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Ý (30/10)

Hội nghị thượng đỉnh G20 có thể được coi là một diễn đàn có ý nghĩa hơn đối với quản trị kinh tế toàn cầu. Trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008/2009, G20 là công cụ để đưa ra một gói phục hồi. Có thể là dưới một chính quyền mới của Mỹ, nó có thể đóng một vai trò mạnh mẽ hơn một lần nữa. Vì vậy, Hội nghị thượng đỉnh G20 lần này có thể thú vị hơn các kỳ trước.

Thủ tướng Conte cho biết Italy đã sẵn sàng đảm nhận vị trí chủ tịch G20 năm 2021. Italy nhận thức rõ trách nhiệm và nhiệm vụ khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn đại dịch COVID-19 đã và đang tiếp tục gây đau khổ cho toàn nhân loại và tác động tiêu cực tới nền kinh tế thế giới.

Theo đó, để xây dựng tương lai bền vững, thúc đẩy phục hồi bền vững, toàn diện và linh hoạt, Italy sẽ tập trung vào 3 trụ cột "con người, hành tinh, thịnh vượng". Italy cũng đặt ra các mục tiêu trung và dài hạn trong đó tập trung khôi phục cân bằng giữa con người và thiên nhiên; trao quyền cho phụ nữ; giải quyết đói nghèo, bất bình đẳng cũ và mới; khuyến khích chuyển đổi năng lượng; chống biến đổi khí hậu; tận dụng các cơ hội to lớn mà số hóa mang lại; và củng cố hệ thống thương mại toàn cầu.

Hội nghị biến đổi khí hậu COP26 tại Glasgow (12/11)

Các quan chức cấp cao về khí hậu của Liên hợp quốc cùng đã cùng nhau khởi động một "kế hoạch tổng thể" đặc biệt nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

Họ hy vọng các doanh nghiệp và chính phủ sẽ đoàn kết với nhau trước hội nghị Liên hiệp quốc về khí hậu lần thứ 26, do Vương quốc Anh đăng cai tổ chức tại Glasgow vào tháng 11 năm nay.

Kế hoạch được gọi là "Cuộc đua tới điểm đột phá", đã được đưa ra tại Chương trình nghị sự Davos của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, và đặt ra các mục tiêu ngắn hạn cho hơn 20 lĩnh vực tạo nên nền kinh tế toàn cầu.

Ông Trump đã rút khỏi Thỏa thuận Paris, nhưng Tổng thống Joe Biden vẫn muốn tham gia lại và thúc đẩy chương trình nghị sự xanh của Mỹ. EU, Trung Quốc, Nhật Bản và các nền kinh tế lớn khác cũng đã cam kết về mức độ trung hoà carbon vào năm 2050/2060.

Hội nghị COP-26 năm nay tại Glasgow kết hợp cuộc họp lần thứ 16 của các bên đã ký kết Nghị định thư Kyoto và cuộc họp lần thứ ba của các nước tham gia Thỏa thuận Paris.

Trong khuôn khổ của Thỏa thuận Paris, cứ 5 năm một lần, mỗi quốc gia sẽ nộp các khoản đóng góp tăng cường do quốc gia tự quyết định, nhằm giảm thiểu biến đổi khí hậu. Các những mục tiêu đó sẽ được công bố trong năm nay.

Bài liên quan

Bức tranh sáng tại Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị

Kinh tế Việt Nam năm 2020: Một điểm sáng của thế giới

Bàn về các kịch bản tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2011 - 2030

Chân dung Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh