Cùng với các chính sách kêu gọi, thu hút đầu tư hấp dẫn của Hà Tĩnh trong thời gian qua đang tạo nên những chuyển động tích cực từ KKT Vũng Áng. Những luồng gió đầu tư mới, những công trình dự án cũ đã tái khởi động đang gửi gắm kỳ vọng mới cho vùng kinh tế trọng điểm của địa phương này. 

Tái khởi động đầu tư dự án cũ

Theo quy hoạch chung, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, KKT Vũng Áng (thành lập vào năm 2007) là trung tâm công nghiệp luyện thép, nhiệt điện và cảng biển nước sâu của khu vực và của cả nước. Sau khi đi vào hoạt động, với nhiều lợi thế và cơ chế chính sách đầu tư không ngừng được cải thiện, KKT Vũng Áng đã đón nhận một làn sóng đầu tư từ các dự án lớn cả trong và ngoài nước.

Theo số liệu thống kê của UBND tỉnh Hà Tĩnh, trong tổng số 182 dự án đầu tư vào các KKT, KCN của tỉnh hiện nay, thì KKT Vũng Áng đã có tới 118 dự án, gồm 69 dự án đầu tư trong nước với tổng mức đầu tư đăng ký 48.279,8 tỷ đồng và 49 dự án đầu tư vốn FDI (chủ yếu từ Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore sắp tới là Mỹ, Đức) với tổng mức đầu tư đăng ký 11,6 tỷ USD. 

Từ đầu năm 2017 đến nay, Hà Tĩnh cũng đã tiến hành cấp mới 05 dự án đầu tư với số vốn đầu tư đăng ký trên 1.600 tỷ đồng; ra quyết định chấm dứt hoạt động, thông báo hết thời hạn hoạt động đối với 08 dự án đầu tư.

Trong số này phải kể đến dự án Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương Formosa Hà Tĩnh với tổng mức đầu tư đã điều chỉnh 10,8 tỷ USD; Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 (Tổng mức đầu tư 1,595 tỷ USD); Các dự án bến cảng thuộc Cảng Vũng Áng; Dự án Tổng kho xăng dầu và khí hóa lỏng Bắc Trung bộ công suất 70 nghìn tấn/năm... Với hàng triệu tấn thép, hàng nghìn MW, bốc xếp hàng chục triệu tấn hàng trên mỗi năm, đón tàu công suất 300.000 tấn thuộc loại lớn nhất của Đông Nam Á.

Những dự án trọng điểm quốc gia tại KKT Vũng Áng góp phần quan trọng cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước nói chung và Hà Tĩnh nói riêng, có tác dụng đảm bảo an ninh về thép, an ninh về năng lượng quốc gia.

Tuy nhiên, hơn một năm nay việc thu hút đầu tư vào Khu kinh tế Vũng Áng gặp rất nhiều khó khăn, tiến độ triển khai thực hiện hầu hết các dự án chậm lại. Nếu trung bình giai đoạn 2011 đến 2015, bình quân mỗi năm KKT Vũng Áng thu hút hơn 20 dự án đầu tư, thì con số này hiện rất khiêm tốn. Một trong những nguyên nhân chính được xác định là do sự cố môi trường biển, tâm lý e ngại của các nhà đầu tư đối với KKT Vũng Áng vẫn còn khá nặng nề.

Điều đó thể hiện ở hiệu quả của làn sóng đầu tư vào KKT Vũng Áng qua kết quả thu ngân sách của tỉnh này (năm 2010 tổng thu tại KKT, KCN mới đạt 719 tỷ đồng, đến năm 2014 tổng thu ngân sách tăng lên 8.027 tỷ đồng, chiếm 63,8% tổng thu ngân sách; năm 2015 đạt 7.470 tỷ đồng, chiếm 62% tổng thu ngân sách của toàn tỉnh).

Tháng 5/2017, dưới sự giám sát chặt chẽ của Bộ TN&MT, tỉnh Hà Tĩnh, Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) đã vận hành thử nghiệm thành công lò cao số 1. Những mẻ gang, phôi thép, thép đã ra lò, từng bước lấy lại niềm tin về sự phát triển của doanh nghiệp được xem là “mấu chốt” ở KKT trọng điểm của địa phương này.

Theo số liệu từ FHS, đến nay nhà máy đã sản xuất hơn 600.000 tấn phôi thép, cho ra lò hơn 500.000 tấn thép cuộn và  gần 100.000 tấn thép dây. Sản phẩm thép sản xuất ra ngoài việc phục vụ nhu cầu sản xuất, xây dựng trong nước, còn được xuất khẩu ra thị trường các nước Đông Nam Á và Đông Á. 

Báo cáo từ FHS,đến thời điểm này, cơ bản các hoạng mục đã hoàn thành và hoạt động ổn định, dự kiến đến cuối năm 2017 sẽ cho ra khoảng 1,5 triệu tấn thép các loại cung cấp cho thị trường trong nước và quốc tế.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, ông Dương Tất Thắng cho biết, trong quá trình Formosa đi vào vận hành và sản xuất cho đến nay đều có sự giám sát chặt chẽ của Bộ TN&MT, UBND tỉnh. Đến nay, các thông số về môi trường nước, không khí và chất thải rắn đều nằm trong giới hạn cho phép và được các cơ quan chuyên môn kiểm tra, theo dõi, cập nhật liên tục. FHS đã ổn định trở lại và đang có những bước phát triển không ngừng trong khâu sản xuất.

Theo FHS, sản phẩm của Formosa đến với thị trường bước đầu đã có đóng góp đáng kể đến số thu ngân sách, mảng ngân sách nộp vào trên mảng xuất nhập khẩu của 60 doanh nghiệp FDI trên địa bàn Hà Tĩnh khoảng 1.360 tỷ đồng, trong đó Formosa đạt 1.352 tỷ đồng, chiếm 99,4%.

Đón "làn sóng" đầu tư mới

Sự hoạt động ổn định của Formosa Hà Tĩnh đang tạo sự lan tỏa, khởi sắc cho KKT Vũng Áng trong thu hút đầu tư. Nổi bật là các dự án kinh doanh TM-DV vốn được triển khai từ lâu song bị ngưng trệ, đến nay đã tái khởi động.

Dự án khách sạn 5 sao và tòa nhà văn phòng cho thuê của Công ty Human City, với tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng đang dần hoàn thiện. Một số dự án dịch vụ cũng đã được hoàn thành như: Khu thương mại, dịch vụ của Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Phú Vinh; khu nhà ở và dịch vụ đa năng của Công ty TNHH MTV Nam Phong…

Ngoài ra, một số dự án công nghiệp lớn đang được nhà đầu tư gấp rút hoàn thiện các thủ tục pháp lý, GPMB để triển khai như: Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 2 do Tập đoàn Mitsubishi (Nhật Bản) đầu tư; cầu cảng số 4 của Công ty CP Cảng Hoành Sơn; dự án xây dựng cầu cảng số 5, 6 của một tập đoàn lớn từ Singapore đang hoàn thiện thủ tục chuẩn bị khởi công.

Đặc biệt, "một tín hiệu tốt cho việc thu hút đầu tư trở lại với KKT Vũng Áng, trong đó Khu công nghiệp Phú Vinh góp vai trò rất lớn về sự đồng bộ trong khâu hạ tầng, mặt bằng sạch và các chính sách thu hút, đăng ký vào mặt bằng này. Tín hiệu rõ nhất từ con số theo thông tin từ Ban quản lý KKT tỉnh, sau một thời gian hoàn thiện hạ tầng thì đến nay, Khu công nghiệp Phú Vinh tọa lạc trên diện tích 207 ha đã có 5 nhà đầu tư đăng ký thuê mặt bằng. Đây là tín hiệu rõ nét nhất cho những chuyển động mới tại KKT Vũng Áng.

Bên cạnh đó, với những nỗ lực trong công tác xúc tiến đầu tư của tỉnh, KKT Vũng Áng đang đứng trước cơ hội đón những “làn sóng” đầu tư mới từ các nước châu Âu, trong đó, nổi bật là CHLB Đức, Italia.

Ông Hoàng Thanh Tùng, Phó trưởng Ban qản lý KKT Hà Tĩnh cho biết: "Nỗ lực trong hoạt động xúc tiến đầu tư, tăng cường quảng bá tiềm năng, lợi thế của KKT kết hợp với tiềm năng lợi thế địa kinh tế - chính trị của khu kinh tế mà các nhà đầu tư cần; tiếp tục khởi động lại những dự án kinh tế lớn còn chậm trễ đã giúp cho các khu công nghiêp tại Hà Tĩnh đang lấy lại ưu thế để thu hút vốn đầu tư".