Bán đất công giá bèo

Một vấn đề nóng hiện nay ở TP.HCM đó chính là việc phát lộ một lượng lớn quỹ đất công bị chuyển nhượng với giá rẻ mạt cho doanh nghiệp tư nhân.

Gần đây nhất, việc Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM yêu cầu Công ty TNHH Một thành viên đầu tư và xây dựng Tân Thuận (100% vốn thuộc Văn phòng Thành ủy) hủy hợp đồng chuyển nhượng hơn 320.000m2 đất tại dự án Khu dân cư Phước Kiển (huyện Nhà Bè) cho Công ty cổ phần Quốc Cường Gia Lai (Quốc Cường Gia Lai) vì lý do giá chuyển nhượng được cho là rẻ bất thường và thiếu minh bạch trong giao dịch.

Cụ thể, trong văn bản gửi Văn phòng Thành ủy TP.HCM, Công ty Tân Thuận cho biết khi tiến hành ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Quốc Cường Gia Lai, khu đất này được doanh nghiệp định giá tổng giá trị khoảng 358 tỷ đồng tương đương 1,1 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, trong phụ lục hợp đồng số 2 được ký ngày 8/9/2017 đã có điều chỉnh đơn giá đất cho phần diện tích 281.404m2 đã ký hợp đồng công chứng chuyển tên cho Quốc Cường Gia Lai. Cụ thể, mức giá được công bố sau điều chỉnh là 1,29 triệu đồng/m2 tương đương với 363 tỷ đồng. Đối với phần đất còn lại 41.000m2 có giá trị 56,2 tỷ đồng (theo đơn giá điều chỉnh) thì chưa công chứng chuyển tên cho Quốc Cường Gia Lai và sẽ được Quốc Cường Gia Lai chia thành hai đợt thanh toán cho Tân Thuận.

Như vậy căn cứ theo đơn giá điều chỉnh trong phụ lục được ký, lô đất dự án Khu dân cư Phước Kiển, huyện Nhà Bè được Tân Thuận bán cho QCGL có giá trị hơn 419 tỷ đồng.

Sau đó, Văn phòng Thành ủy đã đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đánh giá lại về giá trị khu đất. Sở này xác định, đây phần lớn là đất nông nghiệp cạnh sông Phước Kiển, chỉ có một diện tích rất nhỏ (hơn 480m2) là đất ở. Trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất thì đơn giá bình quân đã là hơn 1,7 triệu đồng/m2, tổng giá trị khu đất sẽ là hơn 574 tỷ đồng. Theo cách tính này của Sở, thì mức giá lúc ký hợp đồng Công ty Tân Thuận gây thất thoát hơn 150 tỷ đồng.

Đó là chưa kể, cùng thời điểm này, cũng trên khu đất này Quốc Cường Gia Lai đã đền bù đất nông nghiệp trồng lúa với giá hơn 4,6 triệu đồng/m2. Do đó, theo một số chuyên gia, nếu tính theo giá thị trường thấp nhất thời điểm Công ty Tân Thuận chuyển nhượng cho Quốc Cường Gia Lai (tháng 5/2017), tổng giá trị khu đất có thể lên đến 2.000 tỷ đồng(?).

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên - Môi trường TP.HCM, hiện TP có 746 khu đất chưa có pháp lý để sử dụng đất và được giao cho các cơ quan nhà nước quản lý. Ngoài ra, TP còn có 224 khu đất công do các đơn vị sử dụng đất khác đang quản lý sử dụng cũng chưa có pháp lý sử dụng đất, trong đó nhiều khu đang bị sử dụng sai mục đích hoặc bỏ hoang gây lãng phí, nhiều nơi bị người dân chiếm giữ đất trái phép. Trong khi đó, các doanh nghiệp được giao quản lý trước đây do công tác quản lý lỏng lẻo dẫn đến tình trạng chồng lấn ranh giới đất, bị lấn chiếm, chiếm giữ trái phép, ảnh hưởng rất nhiều đến công tác thu hồi đất.

Mất bản đồ quy hoạch

Một câu chuyện khá lạ đời khác lại cũng vừa xảy ra tại TP.HCM. Đó là việc không tìm thấy bản đồ quy hoạch tỷ lệ 1/5.000 Dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm (Khu ĐTMTT).

Tại cuộc họp báo ngày 2/5, ông Võ Văn Hoan - Chánh văn phòng UBND TP.HCM cho biết, Bản đồ quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP.HCM) tỉ lệ 1/5.000 kèm theo Quyết định số 367/1996 của Thủ tướng là văn bản pháp lý về quy hoạch dự án này đến nay tìm chưa thấy.

"Từ đó tới nay hơn 20 năm rồi, công tác lưu trữ không tìm thấy bản gốc đó. Nghe nói hình như đã tìm thấy một bản sao... Quyết định 367 kèm theo bản đồ đó là cơ sở pháp lý để Thủ tướng phê duyệt dự án nên không thể không có bản đồ được"- ông Hoan nói.

Câu chuyện bản đồ quy hoạch Thủ Thiêm bị “thất lạc” chỉ lộ ra khi một số người dân bị thu hồi đất yêu cầu xuất trình bản đồ quy hoạch 1/5.000.

Bản đồ quy hoạch là cơ sở để thu hồi đất, giao đất cho các dự án địa ốc. Thế nhưng, nhiều năm qua Quận 2 UBND TP.HCM dựa vào cơ sở nào để thu hồi đất của dân, để giao đất cho hàng chục doanh nghiệp phân lô bán nền khi không có bản đồ quy hoạch?

Ai phải chịu trách nhiệm?

Việc Công ty Tân Thuận “tự ý” bán hơn 30ha đất công ở Phước Kiển với “giá bèo” cho Quốc Cường Gia Lai đã bị Thành ủy TP.HCM “tuýt còi”. Nhưng một câu hỏi đặt ra là: “Liệu Công ty Tân Thuận có đủ khả năng “tự ý” bán đất công?”.

Bởi, Quy chế quản lý, sử dụng tài sản là nhà, quyền sử dụng đất tại các Công ty TNHH một thành viên thuộc sở hữu Đảng bộ TP (ban hành kèm theo Quyết định số 1807) quy định rất rõ thẩm quyền quyết định về chuyển dịch sở hữu tài sản là nhà, quyền sử dụng đất đối với các doanh nghiệp thuộc sở hữu của Thành uỷ.

Tại Điều 6 của Quy chế này quy định, Ban Thường vụ Thành uỷ xem xét, quyết định “ban hành Quy chế về quản lý, sử dụng tài sản là nhà, quyền sử dụng đất tại các công ty; quyết định về việc chuyển dịch sở hữu tài sản là nhà, quyền sử dụng đất…”. Điều 7 của Quy chế cũng quy định, Ban Thường vụ Thành uỷ uỷ quyền cho Thường trực Thành uỷ “xem xét, quyết định chủ trương công ty sử dụng nhà, quyền sử dụng đất trong tài sản cố định của công ty để liên doanh, liên kết với đơn vị khác ”… 

Đối chiếu với Quy chế này, thì tập thể Ban Thường vụ Thành uỷ TP.HCM là nơi cuối cùng xem xét, quyết định đồng ý hoặc không đồng ý cho Công ty Tân Thuận ký hợp đồng chuyển nhượng hơn 30ha đất tại dự án Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai.

Còn về việc “thất lạc” bản đồ quy hoạch Thủ Thiêm, trách nhiệm của các nhà lãnh đạo TP.HCM qua các thời kỳ nằm ở đâu? Một dự án lớn mang tầm quốc gia, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Thế nhưng, TP.HCM lại quản lý lỏng lẻo để làm thất lạc bản đồ quy hoạch 1/5.000. Dẫn đến việc người dân khiếu kiện lên tận Trung ương, vì cho rằng đất của họ không có trong quy hoạch.

Một số ý kiến nghi ngại, liệu có hay không việc “cố tình” làm thất lạc tấm bản đồ quy hoạch Thủ Thiêm. Bởi năm 2008, Thanh tra TP.HCM từng kết luận về việc UBND Quận 2 giao đất hàng chục dự án sau khi có Quyết định số 367/TTg ngày 4/6/1996 của Thủ tướng Chính phủ là sai quy định.

Từ kết luận thanh tra, Thanh tra TP đã kiến nghị UBND TP chỉ đạo các sở-ngành, Ban Quản lý Khu ĐTM Thủ Thiêm, Chủ tịch UBND quận 2 và các đơn vị liên quan kiểm điểm nghiêm túc và xử lý trách nhiệm đối với các sai phạm của đơn vị, cá nhân liên quan trong quá trình quản lý, điều hành, thực hiện đầu tư xây dựng Khu ĐTM Thủ Thiêm.

Song, dư luận không hề nhận được thông tin nào về việc ai bị kiểm điểm, kiểm điểm như thế nào sau kết luận của Thanh tra TP.

Từ những vụ việc trên, có thể thấy có rất nhiều "uẩn khúc" trong công tác quản lý đất đai trong hơn chục năm qua tại TP.HCM.

Còn nhớ, đầu năm 2018 trong buổi tiếp ông Bounpone Sisoulath, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, Công nghệ và Môi trường Quốc hội Lào, Chủ tịch HĐND TP.HCM cho biết, TP.HCM sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm quản lý đất đai với nước bạn Lào.

Nhưng không hiểu TP.HCM sẽ chia sẻ kinh nghiệm với nước bạn như thế nào khi mà việc quản lý đất đai ở đây vẫn đang tỏ ra yếu kém và còn nhiều lỗ hổng.  

Bài liên quan

Bản đồ quy hoạch Thủ Thiêm 1/5.000 được hình thành như thế nào

TP.HCM ra Quyết định thay thế Quyết định của Thủ tướng

Ai có thẩm quyền bán 30ha đất Phước Kiển cho công ty nhà Cường đô la?

Thần tốc bán 32ha đất Phước Kiển giá bèo trong 45 ngày