Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (Thường trực Ban Chỉ đạo) vừa tổ chức cuộc họp dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng - Trưởng Ban Chỉ đạo.

Tại cuộc họp, Thường trực Ban Chỉ đạo yêu cầu tập trung điều tra làm rõ, xử lý nghiêm sai phạm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng; Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty Gang thép Thái Nguyên.

Theo kết luận thanh tra, dự án cải tạo mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên có tổng mức đầu tư là 3.843 tỷ đồng được Chính phủ giao Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS) tổ chức thẩm định, xem xét phê duyệt, còn Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) là chủ đầu tư.

Dự án gồm 2 gói thầu chính là gói thầu mỏ sắt Tiến Bộ đã hoàn thành đưa vào sử dụng với giá trị thanh toán là 442 tỷ đồng và gói thầu thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình (gọi tắt là EPC) dây chuyền công nghệ luyện kim trị giá 160,9 triệu USD đấu thầu rộng rãi. Đơn vị trúng thầu là Tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC).

Tháng 7/2007, TISCO và Công ty Tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc ký hợp đồng, trong đó cam kết giá hợp đồng tổng thầu EPC là gần 161 triệu USD, không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện. Trong đó, giá trị tư vấn, thiết kế là 3,1 triệu USD, phần thiết bị là 114 triệu USD, còn phần xây dựng và lắp đặt là gần 43 triệu USD. Thời gian thực hiện hợp đồng 30 tháng tính từ tháng 9/2007.

Sau khi ký hợp đồng, MCC được tạm ứng 35,6 triệu USD và cùng với TISCO ký 10 phụ lục điều chỉnh nhiều nội dung quan trọng của hợp đồng EPC. Ngày 15/5/2013, Chủ tịch HĐQT TISCO ký quyết định phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án là 8.104 tỷ đồng (tăng 4.261 tỷ đồng). Thời gian thực hiện đến hết năm 2014 đi vào hoạt động. Nhưng gói thầu EPC đã tạm dừng thi công từ năm 2013, các hạng mục đều chưa hoàn thành.

Cơ quan thanh tra cho rằng chủ trương đầu tư dự án là phù hợp với yêu cầu thực tế. Tuy nhiên, quá trình thực hiện dự án, các đơn vị và cá nhân liên quan trong đó có TISCO, MCC, VNS và Bộ Công Thương đã có những khuyết điểm, sai phạm.

Đến thời điểm thanh tra, tổng giá trị TISCO đã thanh toán cho dự án là 4.421 tỷ đồng; tổng dự nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả là 3.896 tỷ đồng (hiện lãi vay phải trả trên 40 tỷ đồng/tháng), trong đó thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục của dự án đều chưa hoàn thành.

Ngoài ra, TISCO đã thanh toán thay MCC tiền thuế 11,6 triệu USD, thanh toán chi phí xếp dỡ, bảo quản thiết bị 4,7 tỷ đồng vượt giá trị hợp đồng. Trong khi đó MCC chưa chuyển đủ thiết bị, cung cấp nhiều máy móc thiết bị sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật, không phù hợp với quy chuẩn Việt Nam với giá trị xác định bước đầu là 38,8 triệu USD.

Hiện, một số thiết bị đã rỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án, thiệt hại vốn đầu tư.

Thanh tra Chính phủ kết luận TISCO đã lập báo nghiên cứu tiền khả thi chưa đủ cơ sở trình. Đặc biệt, TISCO điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỷ không đúng quy định. Khi các bộ, ngành cho rằng không có cơ sở điều chỉnh nhưng TISCO vẫn làm là cố ý vi phạm các quy định pháp luật về đầu tư. Những vi phạm trên của TISCO có dấu hiệu cố ý làm trái các quy định của pháp luật, buông lỏng quản lý, gây thất thoát vốn đầu tư.

Từ những vi phạm được kết luận, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an điều tra 4 vi phạm có dấu hiệu hình sự, trong đó có việc Tổng giám đốc TISCO và một số cán bộ thuộc TISCO, VNS, Bộ Công Thương có liên quan trong việc ký các biên bản thỏa thuận phân chia, chuyển công việc phần thi công xây dựng; thanh toán theo đơn giá điều chỉnh không đúng hợp đồng EPC làm phát sinh tăng tổng mức, gây thất thoát vốn đầu tư.

Tiếp đó, căn cứ tài liệu điều tra xác minh thu thập được, ngày 18/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng' và tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty TISCO.

Đồng thời, cơ quan này ra các quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam và lệnh khám xét người, nơi ở, nơi làm việc đối với ông: Mai Văn Tinh, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Thép Việt Nam; Đậu Văn Hùng, nguyên Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thép Việt Nam.

Trần Trọng Mừng, nguyên Tổng Giám đốc Công ty TISCO; Trần Văn Khâm, nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty TISCO; Ngô Sỹ Hán, nguyên Phó Tổng Giám đốc, Trưởng ban Quản lý Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty TISCO, cùng về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", quy định tại Điều 224 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Riêng các ông, Trần Trọng Mừng, Trần Văn Khâm, Ngô Sỹ Hán còn bị khởi tố thêm tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, quy định tại Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Ngày 19/4, VKSND tối cao phê chuẩn các quyết định trên. Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng đã thi hành các quyết định, lệnh nêu trên đối với các bị can đảm bảo an toàn, đúng quy định pháp luật. Quá trình khám xét, C03 tiến hành thu giữ một số hồ sơ tài liệu quan trọng có liên quan đến vụ án.

Ngày 20/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) cho biết, đơn vị này đang khẩn trương tiến hành điều tra xác minh 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên (Công ty TISCO).

Điều tra việc tổng giám đốc TISCO và một số cán bộ thuộc TISCO, Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) và Bộ Công Thương có liên quan trong việc ký các Biên bản thỏa thuận phân chia công việc Phần C, chuyển một số phần việc từ Phần P sang Phần C; ký hợp đồng giao VINAINCON, các nhà thầu phụ khác thực hiện Phần C; thanh toán theo đơn giá điều chỉnh không đúng Hợp đồng EPC làm phát sinh tăng TMĐT, gây thất thoát vốn đầu tư.

Điều tra việc tổng giám đốc TISCO, một số cán bộ liên quan trong việc ký các Phụ lục hợp đồng EPC và một số văn bản tiếp nhận nhiều loại máy móc thiết bị không đúng chủng loại, thông số kỹ thuật, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa không đúng Hợp đồng EPC, tiêu chuẩn về quản lý chất lượng hàng hóa.

Điều tra việc tổng giám đốc TISCO, một số cán bộ liên quan trình, phê duyệt và thanh toán nhiều khoản tiền cho MCC, các nhà thầu phụ, các tổ chức tư vấn, vi phạm quy định, nếu MCC và TISCO không xử lý sẽ gây thất thoát vốn đầu tư.

Điều tra việc VINAINCON lập dự toán Phần C theo đơn giá điều chỉnh, báo cáo các bộ, ngành, Thủ tướng Chính phủ thiếu căn cứ; vi phạm hợp đồng thực hiện Phần C, chậm tiến độ dự án, phát sinh tăng TMĐT, bán thầu hưởng phí trái pháp luật.

Hiện, C03 đang tập trung lực lượng, tiến hành điều tra mở rộng vụ án và xác minh thu hồi tài sản bị thiệt hại.

Bài liên quan

Gang thép Thái Nguyên: Nợ phải trả cao gấp hơn 4 lần vốn chủ sở hữu

Sai phạm dự án Gang thép Thái Nguyên: Lời cảnh báo của 4 bộ, ngành bị phớt lờ

Thép Thái Nguyên khủng hoảng, cơ hội cho Hoà Phát củng cố ngôi vương

Gang thép Thái Nguyên có nguy cơ phá sản