Kiểm soát dịch chuyển dòng vốn FDI - Bài 1: Chính phủ Ấn Độ 'xuất chiêu' với các nước hàng xóm

Chính phủ Ấn Độ đã thay đổi chính sách đầu tư trực tiếp nước ngoài (Chính sách FDI) theo Press Note No. 3 (series 2020) vào cuối tháng 4/2020. PN3 sẽ tìm cách hạn chế "khả năng tiếp quản/mua lại đối với các công ty Ấn Độ" trong bối cảnh đại dịch COVID-19 hiện nay.

Theo Press Note, tất cả các vụ mua lại của các nhà đầu tư từ bất kỳ quốc gia có chung đường biên giới trên bộ phải được chính phủ chấp thuận trước. Nỗ lực này nhằm hạn chế sự tiếp quản cơ hội đối với các công ty Ấn Độ đang gặp khó khăn về tài chính do cuộc khủng hoảng COVID-19. Yêu cầu này cũng sẽ áp dụng cho bất kỳ giao dịch đầu tư nào tương tự như vậy, bao gồm cả việc chuyển quyền sở hữu của bất kỳ khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài hiện tại hoặc tương lai nào, trực tiếp hoặc gián tiếp.

Các quốc gia có chung biên giới trên bộ với Ấn Độ là Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Trung Quốc, Myanmar, Nepal và Pakistan. Thậm chí, việc hạn chế theo PN3 cũng có thể áp dụng cho các nhà đầu tư đến từ Hong Kong, Đài Loan và Ma Cao.

Về cơ bản, Press Note đã thay đổi chính sách FDI theo các khía cạnh như: Mở rộng danh sách các quốc gia mà các nhà đầu tư không còn đủ điều kiện để đầu tư vào Ấn Độ theo lộ trình tự do hóa giao dịch vốn. Ngoài ra, các khoản đầu tư vào Ấn Độ từ một thực thể có "chủ sở hữu có lợi" đến từ các quốc gia có cùng biên giới sẽ chịu sự giám sát và chấp thuận từ chính phủ Ấn Độ.

Mặc dù Press Note có bao gồm các khoản đầu tư ở Ấn Độ nơi "chủ sở hữu có lợi" của khoản đầu tư đó được đặt tại hoặc là công dân của bất kỳ quốc gia biên giới nào, song nó lại không chỉ rõ cách thức kiểm tra quyền sở hữu có lợi  hay một mức tính toán cụ thể.

Thuật ngữ "chủ sở hữu có lợi" có ý nghĩa khác nhau theo các luật khác nhau ở Ấn Độ. Tùy thuộc vào cách định nghĩa, nó có thể có nghĩa là một thực thể có mức cổ phần được quy định trong thực thể đầu tư (như trường hợp theo Đạo luật Doanh nghiệp năm 2013) hay chủ sở hữu hoặc chủ sở hữu quyền kiểm soát cuối cùng đối với thực thể đầu tư (như được định nghĩa theo Đạo luật phòng chống rửa tiền, 2002).

Một khái niệm tương tự cũng được Hội đồng Chứng khoán Ấn Độ sử dụng để xác định chủ sở hữu có lợi cuối cùng cho các mục đích liên quan đến một số luật chứng khoán.

Do đó, cho đến thời điểm này, thuật ngữ "chủ sở hữu có lợi" vẫn chưa được xác định cụ thể. Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, sự mơ hồ này có thể ảnh hưởng đến các khoản đầu tư nước ngoài vào Ấn Độ từ khắp nơi trên thế giới khi các nhà đầu tư ở các quốc gia biên giới đang có cổ phần trong nhiều công ty trên thế giới.

Ngoài ra, Press Note cũng sẽ được yêu cầu về cách áp dụng định nghĩa "chủ sở hữu có lợi" trong trường hợp đơn vị muốn đầu tư vào Ấn Độ theo lộ trình FDI là một quỹ đầu tư tư nhân. Trong trường hợp không có hướng dẫn rõ ràng, các khoản đầu tư của các quỹ như vậy có thể gặp phải một số rào cản pháp lý.

Trước đó, Ủy ban Chứng khoán và giao dịch Ấn Độ (SEBI) cũng đã tiến hành theo dõi hoạt động giao dịch vốn của các công ty Ấn Độ với các công ty và ngân hàng Trung Quốc. Những giao dịch như vậy cần phải được xem xét trong bối cảnh giá cổ phiếu của các công ty đang sụt giảm do ảnh hưởng kinh tế của đại dịch COVID-19.

Chủ yếu nhắm vào các nhà đầu tư Trung Quốc?

Khi tin tức về Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) mua lại hơn 1% cổ phần của một trong những tập đoàn cho vay thế chấp lớn nhất Ấn Độ, Tập đoàn Tài chính Phát triển Nhà ở (HDFC), nó đã gây ra một cơn bão trên toàn bộ phương tiện truyền thông và cộng đồng doanh nghiệp. Tiếng chuông báo động vang lên rằng các công ty Ấn Độ sẽ trở thành mục tiêu dễ dàng để mua lại bởi các nhà đầu tư Trung Quốc trong bối cảnh giá trị của các công ty Ấn Độ niêm yết giảm do đại dịch COVID-19.

Các công ty và quỹ đầu tư của Trung Quốc đang đặc biệt tích cực vào thời điểm này, với mục đích tận dụng sự sụt giảm của thị trường để đạt được các 'món hời' ở Trung Á và phương Tây. Do đó, chính quyền Ấn Độ đã thắt chặt và sàng lọc mọi nỗ lực của các công ty Trung Quốc nhằm kiểm soát các doanh nghiệp trong nước. Mục tiêu của chính phủ là ngăn chặn các nhà đầu tư Trung Quốc vốn đang săn lùng các tài sản giá rẻ hoặc các công ty đang gặp khó khăn tại Ấn Độ.

Với một mối quan hệ đối tác chiến lược quan trọng, một số nhà đầu tư đã lo ngại rằng các hạn chế mới có thể làm tổn thương quan hệ thương mại song phương cũng như cản trở đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, một số chuyên gia lại tin rằng điều này sẽ không bị ảnh hưởng trong dài hạn.

Chính sách sửa đổi là một động thái tạm thời để bảo vệ nền kinh tế của Ấn Độ trong thời kỳ căng thẳng. Các chuyên gia pháp lý nói rằng các khoản đầu tư minh bạch của Trung Quốc dự kiến ​​sẽ được chính phủ chấp thuận dễ dàng. Do đó, điều quan trọng chính là quá trình phê duyệt của chính phủ phải được hoàn thành trong thời gian quy định vì một số công ty ở Ấn Độ sẽ phụ thuộc vào đầu tư nước ngoài cho sự sống còn của họ.

Các chuyên gia pháp lý cũng lưu ý thêm rằng đầu tư nước ngoài từ Trung Quốc không bị cấm, nhưng thay vào đó, một quy trình sàng lọc đã được thực hiện để kiểm tra mục đích của việc đầu tư.

Theo một báo cáo của Reuters, một số công ty Trung Quốc lo ngại rằng sự thay đổi trong chính sách FDI sẽ ảnh hưởng đến các dự án và thỏa thuận đầu tư của họ ở Ấn Độ. Các nhà đầu tư lo lắng rằng bất kỳ sự chấp thuận của chính phủ có thể mất vài tháng, dẫn đến sự chậm trễ trong các dự án.

Trong ngắn hạn, quyết định của Ấn Độ có thể ảnh hưởng đến thanh khoản tại các công ty Ấn Độ - đặc biệt là các kỳ lân và start up. Theo truyền thông địa phương, ít nhất 18 trong số 23 công ty khởi nghiệp Ấn Độ, bao gồm Paytm, Snapdeal, Ola, Swiggy, Zomato và Big Basket được hỗ trợ bởi các nhà đầu tư hàng đầu Trung Quốc, như Alibaba, Tencent và Ant Financial.

Mặc dù các khoản đầu tư có thể bị ảnh hưởng ngay bây giờ, song không có khả năng Trung Quốc sẽ ngừng đầu tư vào Ấn Độ, hoặc Ấn Độ sẽ chặn các đề xuất đầu tư từ các công ty Trung Quốc

Điều này là hiển nhiên từ thực tế là các nhà sản xuất ô tô hàng đầu từ Trung Quốc đang đẩy mạnh đầu tư vào Ấn Độ. Theo một bài viết trên Thời báo Kinh tế, MG Motor thuộc sở hữu của Shanghai Automotive và Great Wall Motors, đang thuận lợi trong các kế hoạch tại Ấn Độ của họ, trong khi Changan và Chery cũng đang tìm kiếm cơ hội để thành lập trụ sở ở Ấn Độ.

Mặc dù những thay đổi chính sách này chỉ tăng cường bảo vệ chống lại các quốc gia có chung biên giới trên bộ với Ấn Độ, song các nhà đầu tư từ Hoa Kỳ và Châu Âu cũng sẽ được xem xét kỹ lưỡng về các thỏa thuận tại quốc gia này.

Nếu cuộc khủng hoảng y tế cộng đồng trở nên tồi tệ hơn trong quý tài chính thứ ba và thứ tư, việc mua lại xuyên biên giới có thể sẽ gặp phải sự chậm trễ hoặc thậm chí đình chỉ khi các quốc gia tiếp tục ưu tiên bảo vệ tài sản quốc gia đối với các lĩnh vực suy yếu, nhưng quan trọng về mặt chiến lược.

Bài liên quan

Máy bay chở 343 công dân Việt Nam từ Angola về nước đã hạ cánh an toàn xuống sân bay Vân Đồn

Đại sứ Phạm Sanh Châu: 'EVFTA là cơ hội tốt cho nhà đầu tư Ấn Độ tại Việt Nam'

Siêu dự án casino 2 tỷ USD ở Vân Đồn sẽ về tay ai?

Cuộc đua thu hút vốn FDI dịch chuyển từ Trung Quốc - Bài 1: Ấn Độ và những lời hứa về đất đai