Giới siêu giàu duy trì quyền kiểm soát và nắm giữ ngày càng nhiều tài sản bằng cách nào?

Trong khi đó, phần lớn tài sản quốc gia vẫn nằm trong tay các tỷ phú, những người cũng đang đóng mức thuế thấp hơn mức trung bình của người Mỹ theo một nghiên cứu đã được Văn phòng Ngân sách Quốc hội Hoa Kỳ công bố.

Giới siêu giàu biện minh cho sự giàu có và mức thuế thấp của họ như thế nào? Bằng cách sử dụng ba thứ được coi là huyền thoại dưới đây.

Kinh tế học nhỏ giọt

Các tỷ phú (và những người biện hộ cho họ) tuyên bố rằng tài sản của họ nhỏ giọt cho tất cả mọi người khi họ đầu tư và tạo ra việc làm.

Trong hơn 40 năm qua, khi của cải của giới thượng lưu tăng vọt, hầu như không có gì chảy xuống. Điều chỉnh theo lạm phát, mức lương trung bình hiện nay chỉ cao hơn một chút so với bốn thập kỷ trước.

Tổng thống Trump đã giảm thuế mạnh cho những người Mỹ giàu nhất, hứa hẹn sẽ tạo ra thêm 4.000 USD thu nhập cho tất cả những người khác.

Thực tế, giới siêu giàu không tạo ra việc làm hay tăng lương. Việc làm được tạo ra khi người lao động trung bình kiếm đủ tiền để mua tất cả hàng hóa và dịch vụ mà họ sản xuất, thúc đẩy các công ty thuê thêm người và trả lương cao hơn cho họ.

Thị trường tự do

Giới siêu giàu tuyên bố họ được thị trường khách quan tưởng thưởng vì đã tạo ra và làm những gì mọi người sẵn sàng trả tiền cho họ.

Họ nói rằng tiền lương của những người Mỹ khác đã trì trệ, bởi vì hầu hết người Mỹ giờ đây có giá trị thấp hơn trên thị trường khi công nghệ mới và toàn cầu hóa đã khiến công việc của họ trở nên thừa thãi.

Điều này thực ra rất vớ vẩn. Ngay cả khi họ được tưởng thưởng, cũng không có lý do gì mà 'thị trường tự do' lại thưởng gấp bội những gì người giàu đã được hưởng cách đây hàng thập kỷ.

Thị trường có thể tạo ra những kỳ tích vĩ đại về phát minh và tinh thần kinh doanh với những khoản tiền hấp dẫn lên đến hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu USD chứ không phải hàng tỷ USD.

Về phần chúng ta, những người đang chịu khuất phục trước toàn cầu hóa thay thế lao động và công nghệ tiết kiệm lao động, không một quốc gia tiên tiến nào khác có mức độ bất bình đẳng gần bằng Hoa Kỳ, vậy mà tất cả các quốc gia này đều phải chịu tác động tương tự của toàn cầu hóa và thay đổi công nghệ.

Trên thực tế, giới siêu giàu đã thao túng cái gọi là 'thị trường tự do' ở Mỹ để trục lợi.

Khoản đóng góp cho chiến dịch tranh cử của các tỷ phú đã tăng vọt từ mức tương đối khiêm tốn 31 triệu USD trong cuộc bầu cử năm 2010 lên 1,2 tỷ USD trong chu kỳ bầu cử tổng thống gần đây nhất, tức là tăng tới gần 40 lần.

Họ được gì từ số tiền đó? Họ được giảm thuế, tự do chỉ trích công đoàn, độc quyền thị trường và các gói cứu trợ của chính phủ. Túi tiền của họ lại càng đầy hơn nhờ các chính sách tư nhân hóa và bãi bỏ quy định của các chính phủ mà họ ủng hộ.

'Những con người siêu việt'?

Giới siêu giàu thường tự mô tả họ là những cá nhân 'tự thân lập nghiệp', mạnh mẽ, 'tự thân vận động' và do đó xứng đáng với hàng tỷ USD tưởng thưởng.

Khởi nghiệp trong gara của Jeff Bezos được tài trợ bởi khoản đầu tư 250.000 USD từ cha mẹ ông.

Mẹ của Bill Gates đã sử dụng các mối quan hệ kinh doanh của mình để giúp đạt được một thỏa thuận phần mềm với IBM, giúp Bill Gates tạo ra Microsoft.

Còn Elon Musk xuất thân từ một gia đình được cho là sở hữu cổ phần của một mỏ ngọc lục bảo ở miền nam châu Phi.

Vậy thì sao?

Đừng mắc bẫy ba lầm tưởng nói trên này. Kinh tế học nhỏ giọt là một trò đùa tàn nhẫn. Cái gọi là thị trường tự do đã bị bóp méo bởi những khoản đóng góp khổng lồ cho chiến dịch tranh cử của giới siêu giàu.

Đừng tôn vinh giới siêu giàu là những con người 'tự thân lập nghiệp' siêu việt, xứng đáng với hàng tỷ USD. Trên thực tế, họ là những người may mắn và có nhiều mối quan hệ.

Không có lý do gì để biện minh cho sự tập trung của cải phi thường ở tầng lớp thượng lưu ngày nay. Nó đang bóp méo chính trị, thao túng thị trường và trao quyền lực chưa từng có cho một nhóm nhỏ.

Lần cuối cùng nước Mỹ phải đối mặt với điều gì đó tương tự là vào đầu thế kỷ 20.

Năm 1910, cựu Tổng thống Theodore Roosevelt đã cảnh báo rằng "một tầng lớp nhỏ những người đàn ông cực kỳ giàu có và quyền lực về kinh tế, với mục tiêu chính là nắm giữ và gia tăng quyền lực" có thể phá hủy nền dân chủ Mỹ.

Câu trả lời của Roosevelt là đánh thuế tài sản. Thuế bất động sản được ban hành vào năm 1916, và thuế lãi vốn vào năm 1922.

Kể từ đó, cả hai loại thuế này đều bị xói mòn. Khi người giàu tích lũy được nhiều của cải hơn, họ cũng tích lũy được nhiều quyền lực chính trị hơn - và họ đã sử dụng quyền lực chính trị đó để giảm thuế cho chính mình nhằm tạo ra nhiều tài sản hơn.