Sáng 24/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).

Cân nhắc quy định nguyên tắc xác định giá gói thầu

Phát biểu góp ý, đại biểu Quốc hội Trần Thị Nhị Hà (đoàn TP. Hà Nội), dự thảo Luật Đấu thầu nhận được sự quan tâm rất lớn của xã hội, đặc biệt đối với chúng tôi, những người làm việc trong ngành y tế.

Về giá gói thầu, đại biểu Trần Nhị Hà cho rằng, trong thời gian qua những vi phạm chủ yếu trong mua sắm, đấu thầu cũng chính từ giá gói thầu. Giá gói thầu là nội dung đặc biệt quan trọng trong xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu được quy định tại khoản 2 Điều 39.

Hiện nay, việc xác định giá gói thầu được thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư 68 của Bộ Tài chính và đang tồn tại nhiều bất cập. Một trong những phương thức xác định giá gói thầu là phương thức sử dụng 3 báo giá, phương thức này đang mâu thuẫn với quy định tại Điều 22 dự thảo Luật Giá vừa trình Quốc hội ngày hôm qua và các tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam số 02, số 08.

"Vì phương pháp lấy 3 báo giá mà hiện nay rất nhiều đơn vị sử dụng không đảm bảo giá hàng hóa là giá thị trường trong một khoảng thời gian, không gian nhất định, không phải là giá giao dịch thành công, hợp pháp, công khai và cạnh tranh nên không thể sử dụng làm căn cứ xác định giá gói thầu", nữ đại biểu đoàn Hà Nội nói.

Bà Hà phân tích, trong dự thảo không có hướng dẫn về việc xác định giá gói thầu, bằng Nghị quyết 30 Chính phủ đang giao Bộ Y tế xây dựng hướng dẫn về giá gói thầu, trang thiết bị y tế, tuy nhiên nhiều nội dung trong dự thảo hướng dẫn của Bộ Y tế vẫn còn vướng mắc.

"Quốc hội đã cho ý kiến đối với dự thảo Luật Giá (sửa đổi) để điều chỉnh các nội dung về giá nhưng không có quy định về giá gói thầu. Tôi đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc quy định nguyên tắc xác định giá gói thầu trong dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), tạo cơ sở pháp lý cho Chính phủ quy định chi tiết, cụ thể nội dung này", bà Hà bày tỏ.

Băn khoăn về chỉ định thầu

Về chỉ định thầu, theo bà Hà, điểm c khoản 1 Điều 23 quy định "việc chỉ định các gói thầu phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh, tránh nguy hại đến tính mạng, sức khỏe người dân". Quy định này là rất cần thiết trong thực tế, tuy nhiên có một số thuật ngữ nội dung quy định chưa rõ về nội hàm, khái niệm thế nào là "gói thầu cần triển khai ngay", có thể dẫn đến nguy cơ áp dụng tùy tiện hình thức chỉ định thầu. Cụm từ "cần triển khai ngay" được quy định tại Luật Đấu thầu từ năm 2013 đã gây ra sự lúng túng trong áp dụng, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh.

Quy định tại điểm c khoản 1 Điều 23 "chỉ định thầu được áp dụng cho gói thầu chỉ có duy nhất một hãng sản xuất trên thị trường, do yêu cầu về giải pháp công nghệ" là hoàn toàn phù hợp. Tuy nhiên, tại điểm b khoản 1 Điều 28 cũng tại dự thảo luật này "đàm phán giá được áp dụng với các gói thầu mua thuốc, thiết bị y tế, vật tư y tế chỉ có 1 hoặc 2 hãng sản xuất".

"Như vậy, với gói thầu chỉ có duy nhất 1 hãng sản xuất trên thị trường sẽ áp dụng đàm phán giá hay chỉ định thầu, luật cần quy định rõ trường hợp nào áp dụng đàm phán giá, trường hợp nào áp dụng chỉ định thầu, để các đơn vị khi tổ chức mua sắm áp dụng đúng quy định pháp luật, bởi vì 2 hình thức này có phương thức xác định giá gói thầu rất khác nhau", vị đại biểu phân tích.

Ngoài ra, đối với quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 23 quy định này cho phép áp dụng chỉ định thầu đối với các trường hợp có tính độc quyền bảo hộ sáng chế, tuy nhiên bên cạnh các trang thiết bị y tế, mua sắm từ nguồn ngân sách, các cơ sở y tế còn nhận rất nhiều trang thiết bị y tế từ nguồn viện trợ, tài trợ, trong số đó cũng có một số trang thiết bị y tế cũng đòi hỏi đảm bảo tính tương thích về công nghệ và bản quyền, vì vậy cần phải bổ sung quy định đối với trường hợp trang thiết bị y tế được nhận từ viện trợ, tài trợ.

Về chỉ định thầu rút gọn, dự thảo luật lần này quy định các gói thầu được chỉ định thầu rút gọn theo hạn mức gói thầu. Giám đốc Sở Y tế Hà Nội đề nghị có điều riêng trong dự thảo quy định về chỉ định thầu rút gọn, trong đó mở rộng các trường hợp áp dụng chỉ định thầu rút gọn gồm cả trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao, sinh phẩm, hóa chất xét nghiệm và thuốc. Nội dung dự thảo cần quy định phân biệt các trường hợp chỉ định thầu rút gọn và chỉ định thầu, không để xảy ra lúng túng trong việc áp dụng pháp luật như hiện nay.

Về lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc, hóa chất, vật tư y tế quy định tại Điều 55 là điều khoản có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với ngành y tế, tuy nhiên về tổng thể những nội dung quy định tại Điều 55 tương đối phức tạp và khó áp dụng trong thực tế. Đối với điểm a khoản 1 Điều 55, có thể hiểu đây là hình thức lựa chọn nhà thầu với trường hợp máy mượn, máy đặt, mặc dù vậy nội dung diễn đạt trong quy định chưa đầy đủ, bởi trên thực tế đối với trường hợp này, bên cạnh yêu cầu của chủ đầu tư còn có chính sách của nhà cung cấp.

Ngoài ra, quy định việc nhà thầu không chuyển giao quyền sở hữu chỉ chuyển giao quyền sử dụng là chưa rõ tính chất của quan hệ, vì có thể là cho thuê hoặc cho mượn, trong khi thực tiễn nhà cung cấp là cho mượn. Vì vậy, đề xuất bổ sung thêm chính sách của nhà cung cấp và quy định rõ việc nhà thầu chuyển giao quyền sử dụng không thu tiền với thiết bị y tế cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Về việc mua thuốc không thuộc danh mục thuốc do Quỹ bảo hiểm y tế chi trả và mua vaccine dịch vụ, khoản 2 Điều 55. Tại các dự thảo trước nội dung quy định cho phép cơ sở y tế ban hành quy chế để lựa chọn nhà cung cấp vaccine tiêm chủng dịch vụ hoặc các loại thuốc không có trong danh mục được bảo hiểm chi trả và không nhất thiết phải tuân thủ theo quy định tại Luật Đấu thầu.

Bởi trên thực tế, đối với vaccine dịch vụ và các loại thuốc bán tại các nhà thuốc bệnh viện cung ứng theo nhu cầu của người dân với từng loại cụ thể nên không thể lập dự toán mua sắm mà phải mua sắm theo thực tế sử dụng. Trong Báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nêu đã tiếp thu các góp ý nhưng nội dung quy định lại không phù hợp. Theo quy định tại dự thảo, chỉ cho phép các cơ sở y tế tự quyết định các hình thức lựa chọn nhà thầu được quy định tại Luật Đấu thầu thì không thể giải quyết được thực tiễn vướng mắc trên.

Vì vậy, kiến nghị sửa khoản 2 Điều 55 thay cụm từ "thuốc trong danh mục thuốc do Quỹ bảo hiểm y tế" thành "thuốc tại các cơ sở bán lẻ thuốc trong khuôn viên cơ sở khám bệnh, chữa bệnh" để đảm bảo đúng đối tượng, bổ sung thêm nội dung quy định về việc cơ sở y tế quyết định quy trình, thủ tục và xây dựng quy chế lựa chọn nhà cung ứng để áp dụng thống nhất trong các cơ sở y tế.

Bài liên quan

'Chỉ định thầu cao tốc Bắc - Nam đúng quy định pháp luật'

Giám đốc Sở Y tế Hà Nội: Cần quy định chỉ định thầu rút gọn trong trường hợp cấp bách

Thủ tướng: Đề nghị Kiểm toán Nhà nước giám sát việc chỉ định thầu

Chỉ định thầu cao tốc Bắc - Nam: 'Công tâm chọn mặt gửi vàng vì lợi ích chung'