Giải ngân đầu tư công chậm: Lò lúc nào cũng nóng nên không dám làm, sợ chịu trách nhiệm

THẮNG QUANG
06:30 31/10/2019

Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ, nêu vấn đề giải ngân chậm lĩnh vực đầu tư công kìm hãm sự phát triển của đất nước, gây thất thoát, lãng phí rất lớn, phải chăng trong bối cảnh "lò lúc nào cũng nóng", do đó không dám quyết, dám làm, sợ chịu trách nhiệm?

Chiều 30/10, thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tại Quốc hội, đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Bạc Liêu) cho rằng, đã lâu rồi Quốc hội mới có không khí phấn chấn đón nhận nhiều thông tin, tín hiệu tích cực về phát triển kinh tế - xã hội của đất nước như kỳ họp lần này, với 12/12 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch, thu ngân sách vượt 3,3%, tỷ lệ lạm phát với con số ấn tượng là 2,5%.

Đặc biệt, đại biểu có ấn tượng chi thường xuyên từ trên 64% nay chỉ còn 60%, điều đó cho thấy cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế bước đầu đạt hiệu quả đáng trân trọng. Tuy nhiên, đại biểu đoàn Bạc Liệu nhận định chưa có kỳ họp nào đại biểu Quốc hội lại quan tâm và phát biểu nhiều đến hạn chế giải ngân chậm trong lĩnh vực đầu tư phát triển, đầu tư công như vậy.

"Tại sao tồn tại này diễn ra nhiều năm mà đến nay vẫn chưa được khắc phục mà còn có dấu hiệu nghiêm trọng hơn? Đánh giá vấn đề này, Thủ tướng nhận định: "Chưa bao giờ đặc biệt nghiêm trọng như vậy". Đâu là nguyên nhân? Phải chăng phương châm “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả” của Chính phủ chưa được triển khai hoặc không triển khai được trong lĩnh vực đầu tư công?", đại biểu Hạ băn khoăn.

Trao đổi làm rõ một số nguyên nhân chính của hạn chế này, vị đại biểu Quốc hội nhận định giải ngân chậm lĩnh vực đầu tư công không chỉ làm giảm hiệu quả thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội hằng năm mà còn kìm hãm sự phát triển của đất nước, gây thất thoát, lãng phí rất lớn nguồn lực của Nhà nước, như hạ tầng cơ sở chậm phát triển, dự án phải điều chỉnh nhiều lần, đội vốn cao, lãi suất vay vẫn phải trả, giảm uy tín với nhà tài trợ quốc tế.

ta-van-ha

Đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Bạc Liêu).

Theo báo cáo của Chính phủ, 9 tháng đầu năm 2019 mới ước giải ngân đạt 44,8% giảm 5,6% so với cùng kỳ 2018. Theo quy luật, năm 2019 là năm cuối của chu kỳ đầu tư công trung hạn 2016-2020, năm bản lề phấn đấu hoàn thành kế hoạch 5 năm của nhiệm kỳ công tác, năm mà thủ tục đầu tư đã phải hoàn thiện nhu cầu vốn cao nhất, mọi tập trung nhằm vào hoàn thành khối lượng và tiến độ của dự án...

Theo ông Tạ Văn Hạ, nguyên nhân ở đây thông qua hoạt động giám sát có thể khẳng định nguyên nhân chính của giải ngân chậm là do khâu tổ chức thực hiện chứ không phải do luật.

Vị đại biểu Quốc hội này cũng phân tích có ý kiến cho rằng một dự án đầu tư thì có đến 5 đến 7, thậm chí hơn nữa các luật điều chỉnh. Điều này cho thấy hệ thống pháp luật khá đầy đủ, đã tạo hành lang pháp lý và tạo cơ sở để dễ vận dụng trong quá trình triển khai thực hiện.

Riêng với Luật Đầu tư công, quy định nguyên tắc, quy trình, thủ tục đầu tư cơ bản là không khác gì so với trước khi có Luật Đầu tư công. Luật chỉ quy định theo hướng nhằm xóa bỏ cơ chế xin - cho, nạn chạy dự án, đầu tư dự án dàn trải, nợ đọng xây dựng cơ bản....

"Có lẽ nào những tiến bộ này của luật là một trong những nguyên nhân làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Hệ thống văn bản hướng dẫn luật chậm ban hành, nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện luật chưa rõ, chưa cụ thể, có những nghị định sửa đổi, bổ sung đến ba lần mà vẫn không xây dựng được thành một nghị định mới. Thông tư hướng dẫn mà địa phương, cơ sở đọc không hiểu, phải có văn bản hỏi xin ý kiến, cá biệt có những dự án luật quy định mở nhưng hướng dẫn lại thắt chặt để quản lý", đại biểu Hạ nêu vấn đề.

Ngoài ra, công tác lập quy hoạch, kế hoạch dự án thực hiện thiếu chủ động, không sát với nhu cầu thực tế chủ trương, có nơi thì chỉ khảo sát qua loa, hỏi ý kiến rồi đưa vào danh mục đầu tư, phê duyệt cho kịp thời gian quy định. Thứ tự ưu tiên đầu tư không trúng, không sát với thực tiễn. Có nơi nhu cầu đầu tư do doanh nghiệp đề xuất.

Cũng theo phân tích của đại biểu Quốc hội, công tác đầu tư, lập dự án còn nhiều bất cập. Lựa chọn đơn vị tư vấn năng lực yếu, cơ quan có trách nhiệm thẩm tra, thẩm định thiếu kinh nghiệm dẫn đến dự án phải điều chỉnh nhiều lần, vì phát sinh khối lượng, đội vốn đầu tư, ...

"Các nước phát triển chuẩn bị đầu tư 2 đến 3 năm để làm trong 1 năm, nhưng ở Việt Nam chỉ chuẩn bị một tháng hay vài tháng để làm trong cả một giai đoạn. Quản trị thì yếu kém, cán bộ tham mưu thiếu chuyên môn, yếu nghiệp vụ, năng lực lãnh đạo của người đứng đầu có hạn chế, lại trong bối cảnh "lò lúc nào cũng nóng", do đó không dám quyết, dám làm, sợ chịu trách nhiệm", đại biểu Bạc Liêu nhấn mạnh.

Từ đó, ông đề nghị Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương sớm có giải pháp căn cơ và quyết liệt hành động để khắc phục dứt điểm hạn chế này. Đồng thời làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm, xử lý công khai những người đứng đầu để giải ngân chậm, giải ngân không hết vốn phân bổ và giao theo kế hoạch của năm tài chính.

  • Cùng chuyên mục
[Cafe Cuối tuần] Bài học truyền thông trong khủng hoảng: từ vụ đánh cô gái Việt đến cái 'ồ' muộn màng trong nước

[Cafe Cuối tuần] Bài học truyền thông trong khủng hoảng: từ vụ đánh cô gái Việt đến cái 'ồ' muộn màng trong nước

Vụ ẩu đả tưởng như đơn giản tại tiệm photobooth trở thành casestudy đắt giá về quản trị khủng hoảng xuyên biên giới: sự cố xảy ra trong đời sống thường nhật, nhưng tác động đến hình ảnh doanh nghiệp và quốc gia. Nó nhắc chúng ta nhớ rằng: mỗi cá nhân trong tổ chức là đại sứ thương hiệu; và rằng quy chế nội bộ cùng truyền thông chủ động là lá chắn đầu tiên.

Sự kiện - 19/07/2025 09:25

Ông Trần Đức Thắng được giao quyền Bộ trưởng NN&MT

Ông Trần Đức Thắng được giao quyền Bộ trưởng NN&MT

Thủ tướng Phạm Minh Chính điều động ông Trần Đức Thắng, Phó Tổng Thường trực Thanh tra Chính phủ về công tác tại Bộ NN&MT và giao quyền Bộ trưởng.

Sự kiện - 18/07/2025 17:05

Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Hàng thẳng, lối thông, đồng lòng cùng tiến'

Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Hàng thẳng, lối thông, đồng lòng cùng tiến'

Ngày 18/7, Hội nghị Trung ương 12 - khóa XIII đã khai mạc tại trụ sở Trung ương Đảng tại Thủ đô Hà Nội. Tạp chí Nhà đầu tư trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu khai mạc của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Sự kiện - 18/07/2025 11:05

Thủ tướng chỉ đạo 'nóng' tháo gỡ gần 3.000 dự án vướng mắc

Thủ tướng chỉ đạo 'nóng' tháo gỡ gần 3.000 dự án vướng mắc

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương rà soát, phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, phân công rõ người, rõ việc để giải quyết dứt điểm 2.981 dự án tồn đọng, kéo dài. Các dự án thuộc nhóm các dự án sai phạm, vướng mắc về thủ tục và có dấu hiệu vi phạm.

Sự kiện - 18/07/2025 10:22

100% xe buýt đầu tư mới, thay thế trong năm 2025 tại Huế sẽ sử dụng điện, năng lượng xanh

100% xe buýt đầu tư mới, thay thế trong năm 2025 tại Huế sẽ sử dụng điện, năng lượng xanh

Theo UBND TP. Huế, kể từ năm 2025, 100% xe buýt đầu tư mới, thay thế phải sử dụng điện, năng lượng xanh, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh.

Sự kiện - 18/07/2025 09:36

Giải pháp nào để Quảng Ninh đạt được mục tiêu tăng trưởng trên 14%?

Giải pháp nào để Quảng Ninh đạt được mục tiêu tăng trưởng trên 14%?

Quảng Ninh đạt mức tăng trưởng GRDP 11,03% trong 6 tháng đầu năm 2025 – mức cao nhất kể từ năm 2020, nhưng để đạt mục tiêu 14% cả năm, cần có các giải pháp đột phá trong nửa cuối năm.

Sự kiện - 18/07/2025 06:45

Quảng Ninh có Phó Chủ tịch HĐND và 2 Phó Chủ tịch UBND mới

Quảng Ninh có Phó Chủ tịch HĐND và 2 Phó Chủ tịch UBND mới

Ngày 17/7, tại Kỳ họp thứ 29, HĐND tỉnh Quảng Ninh khóa XIV đã bầu các chức danh Phó Chủ tịch HĐND tỉnh và Phó Chủ tịch UBND tỉnh khóa XIV.

Sự kiện - 17/07/2025 13:10

Hà Nội dự kiến hỗ trợ 3 triệu đồng/người để đổi sang xe điện

Hà Nội dự kiến hỗ trợ 3 triệu đồng/người để đổi sang xe điện

Hà Nội hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho người dân có xe máy chạy xăng hoặc diesel (đăng ký trước thời điểm nghị quyết có hiệu lực) tại các vùng phát thải thấp, khi chuyển đổi sang phương tiện xanh (có giá trị từ 15 triệu đồng trở lên). Mức hỗ trợ 3 triệu đối với cá nhân, 4 triệu đối với hộ cận nghèo và 5 triệu đối với hộ nghèo.

Sự kiện - 17/07/2025 06:45

Tăng trưởng GDP 8,3-8,5% không phải là 'mục tiêu bất khả thi'

Tăng trưởng GDP 8,3-8,5% không phải là 'mục tiêu bất khả thi'

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, tăng trưởng kinh tế (GDP) từ 8,3-8,5% trong năm nay không phải là "mục tiêu bất khả thi" và cũng "không thể không làm".

Sự kiện - 16/07/2025 14:01

[Gặp gỡ thứ Tư]'Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh và biểu thuế lũy tiến là thực sự cần thiết'

[Gặp gỡ thứ Tư]'Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh và biểu thuế lũy tiến là thực sự cần thiết'

Giá cả các hàng hóa thiết yếu thực tế trong đời sống hàng ngày của người dân đã tăng mạnh, vượt xa mức tăng chỉ số giá tiêu dùng được công bố. Do đó, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh và biểu thuế lũy tiến khi sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân là thực sự cần thiết.

Sự kiện - 16/07/2025 11:03

Vừa sắp xếp lại giang sơn vừa đề ra các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng

Vừa sắp xếp lại giang sơn vừa đề ra các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng

Chiều 15/7, tại Nhà Quốc hội, Tổ công tác số 2090 và Tổ công tác số 2091 của Bộ Chính trị làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội và Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII (Nghị quyết số 60) gắn với việc xây dựng, hoàn thiện văn kiện, công tác nhân sự.

Sự kiện - 16/07/2025 08:52

Hải Phòng lập kỷ lục về thu hút đầu tư ngay sau sáp nhập với hơn 15,6 tỷ USD

Hải Phòng lập kỷ lục về thu hút đầu tư ngay sau sáp nhập với hơn 15,6 tỷ USD

Hơn 15,6 tỷ USD vốn cam kết đầu tư; hơn 1.000 đại biểu, trong đó có 250 lãnh đạo doanh nghiệp, tổ chức quốc tế đến từ 21 nền kinh tế APEC cùng hội tụ tại Hải Phòng.

Sự kiện - 15/07/2025 18:52

Bí thư Hà Nội: Phát triển kinh tế từ thực tiễn, tạo động lực mới

Bí thư Hà Nội: Phát triển kinh tế từ thực tiễn, tạo động lực mới

Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài yêu cầu thành phố phát triển kinh tế từ thực tiễn, lợi thế, tiềm năng của từng địa phương để đi đúng hướng, bền vững, tạo động lực mới, thành quả mới.

Sự kiện - 15/07/2025 16:03

Marubeni muốn mở rộng đầu tư tại Việt Nam

Marubeni muốn mở rộng đầu tư tại Việt Nam

"Tập đoàn Marubeni (Nhật Bản) coi Việt Nam là thị trường rất quan trọng về chiến lược và đang có kế hoạch mở rộng hoạt động đầu tư chất lượng cao tại đây", ông Masayuki Omoto, Tổng giám đốc Tập đoàn Marubeni cho biết.

Sự kiện - 15/07/2025 09:59

Hà Nội có tân Phó Trưởng ban Tổ chức Thành ủy

Hà Nội có tân Phó Trưởng ban Tổ chức Thành ủy

Ông Lê Trung Kiên, nguyên Bí thư huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Đông Anh được phân công, bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội.

Sự kiện - 15/07/2025 08:53

Cấm xe máy xăng từ Vành đai 1: Phép thử với Hà Nội

Cấm xe máy xăng từ Vành đai 1: Phép thử với Hà Nội

Việc cấm xe máy chạy xăng tại Vành đai 1 từ 1/7/2026 là phép thử lớn với Hà Nội trong hành trình chuyển đổi xanh. Tuy nhiên, để chính sách khả thi, thành phố cần đi kèm các chính sách đồng bộ.

Sự kiện - 15/07/2025 07:48