[Gặp gỡ thứ Tư] 'Chống hàng giả, hàng nhái có tình trạng trên nắm dưới buông'

Diễn biến phức tạp

Xin ông cho biết tình hình vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả, gian lận thương mại trong thời gian này ra sao?

Ông Trần Hùng: Hiện, tình trạng làm hàng giả hàng nhái đang diễn biến rất phức tạp, gây ảnh hưởng đến các doanh nghiệp uy tín trong và ngoài nước.

Bài liên quan

[Gặp gỡ Thứ Tư] Ông Trần Hùng: ‘Có người muốn mua tôi 5-10 tỷ để bỏ qua vụ Cty Thuận Phong’

Chẳng hạn như sản phẩm mì chính Ajinomoto, các đối tượng nhập mì chính giá rẻ từ nước ngoài về san trộn bán trong nước. Ngoài ra, những hàng hóa phụ tùng của ô tô, xe máy đều nhập hàng giả sau đó được bày bán trên thị trường rất khó phân biệt.

Vào tháng cao điểm giáp Tết, các sản phẩm được làm giả đều tập trung vào những nhãn hiệu nước ngoài. Cụ thể, các loại thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc đều được làm giả và chúng tôi đã bắt được rất nhiều trường hợp vi phạm.

Trước tình hình hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng gia tăng như hiện nay, Cục QLTT đã có những phương án, kế hoạch gì để chủ động đấu tranh, xử lý vi phạm?

Ông Trần Hùng: Trước tình trạng hiện nay, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và những nhà kinh doanh chân chính, vừa qua, ngày 24/1, Bộ trưởng Công Thương đã phê duyệt quyết định số 334 về việc phê duyệt kế hoạch đấu tranh, phòng chống các hành vi vi phạm trong sản xuất kinh doanh hàng hóa giả mạo xuất xứ tại các địa bàn trọng điểm đến hết năm 2020.

Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã chỉ đạo Cục QLTT phải nhanh chóng ra kế hoạch chấn chỉnh, tăng cường chỉ đạo các chi cục QLTT của 63 tỉnh thành toàn quốc, lập kế hoạch tập trung đấu tranh kiên quyết đối với vấn nạn hàng giả, đặc biệt giả xuất xứ từ nay đến năm 2020. Nhận được chỉ đạo của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, Cục QLTT đã thực hiện rất kiên quyết, trong đó tập trung vào tháng cao điểm là tháng Tết.

Trong dịp Tết này, chi cục QLTT ở thành phố lớn và tùy theo các địa phương để chính quyền cơ sở tham mưu ra các quyết định thực hiện đúng theo tình hình thực tế.

Chúng tôi đã đi kiểm tra các kho hàng bến bãi, chợ đầu mối, tránh trường hợp để lọt hàng giả hàng nhái. Có thể nói, các cơ quan chức năng phối hợp rất tốt dưới sự điều hành của cấp trên và Ban chỉ đạo 389, các tỉnh thành đều nhận được công điện và thực hiện rất tốt.

Chúng tôi thành lập tổ công tác có 5 người ở 5 phòng khác nhau, đi trực tiếp từng nơi, gặp trường hợp nào vi phạm sẽ xử lý ngay tại chỗ. Tổ công tác này đang chờ cấp trên duyệt, có thể sẽ được phê duyệt trong tuần này.

Bên cạnh đó, Cục QLTT cũng phối hợp với ban an toàn thực phẩm của các tỉnh thành để đảm bảo tốt nguồn thực phẩm đầu vào.

Có tình trạng "trên nắm, dưới buông"

Trong dịp Tết những mặt hàng nào được làm giả nhiều nhất thưa ông?

Ông Trần Hùng: Bản thân tôi là người trực tiếp tham gia trong Cục Quản lý thị trường, tham gia phối hợp với các lực lượng chức năng, tôi thấy rằng tình trạng hàng giả hàng nhái hiện nay trên thị trường hết sức nghiệm trọng, không từ một mặt hàng nào.

Gần như những mặt hàng nào có thương hiệu, có niềm tin với người tiêu dùng thì những đối tượng đều làm giả, làm nhái.

Vào tháng cao điểm dịp Tết các loại thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc, bia rượu, bánh kẹo, pháo nổ... là những mặt hàng được làm giả và có sức tiêu thụ mạnh nhất.

Trong đó, đồ ăn uống, sinh hoạt xuất xứ từ nước ngoài dễ bị lừa nhất, đặc biệt là rượu. Do tâm lý sính ngoại, nhiều cơ sở làm giả nhãn mác và sử dụng lại chai cũ. Vì vậy, người tiêu dùng thay vì mua dọc đường thì nên đến các đại lý lớn và cơ sở phân phối chính thức để mua hàng.

Qua công tác đấu tranh đã phát hiện và xử lý các hành vi gian lận thương mại, buôn bán hàng giả, hàng nhái, ông cho biết các đối tượng thường sử dụng thủ đoạn nào để vừa sản xuất hàng giả hàng nhái và tuồn hàng vào thị trường?

Ông Trần Hùng: Trước đây, các đối tượng trong nước làm hàng giả, hàng nhái bằng cách thô sơ, dễ bị phát hiện, nhưng bây giờ làm giả rất tinh vi, các đối tượng móc nối không chỉ trong nước mà tội phạm đã có sự cấu kết xuyên quốc gia.

Đặc biệt, các đối tượng lợi dụng các tỉnh biên giới giáp ranh với Trung Quốc, Lào, Campuchia... đưa hàng lậu qua biên giới.

Đối tượng sẽ tùy theo từng mặt hàng và bán cho ai để sử dụng thủ đoạn. Hoặc người dùng biết đó là hàng fake nhưng vẫn mua, góp phần tiếp tay cho kẻ bán hàng giả hàng nhái.

Có ý kiến cho rằng, không chỉ vào tháng cao điểm dịp Tết mà ngay cả những ngày bình thường vẫn có một lượng lớn hàng giả, hàng nhái vẫn qua mặt các cơ quan chức năng để trà trộn vào thị trường, theo ông nguyên nhân của thực trạng này do đâu?

Ông Trần Hùng: Cũng phải thừa nhận một thực tế rằng, đâu đó vẫn có tình trạng buông lỏng quản lý, tiếp tay, bao che, bảo kê với tội phạm để đưa hàng lậu, hàng giả hàng kém chất lượng lọt vào nội địa.

Thực tế, những vụ cơ quan chức năng phát hiện được không thiếu tình trạng cán bộ vi phạm.

Tôi thấy rằng tình trạng hiện nay, hàng giả hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ là do sự buông lỏng của các cơ quan chức năng, thiếu sự gắn kết giữa các đơn vị từ trung ương đến địa phương, thiếu sự chỉ đạo đồng bộ xuyên suốt từ trung ương đến địa phương thực hiện một cách nhất quán, có tình trạng trên bảo dưới không nghe, trên nắm dưới buông.

Những chính sách không đồng bộ, luật lệ chưa theo kịp với tiến độ của thực tế, đồng thời khâu quan trọng là nguồn nhân lực, thực tế hiện nay các cán bộ thực thi chống hàng giả hàng nhái chưa đáp ứng được yêu cầu nhân dân đặt ra.

Trong quyết định 334, chúng tôi tập trung chỉ đạo những địa bàn trọng điểm để kiểm tra. Những mặt hàng ảnh hưởng đến sức khỏe con người phải kiên quyết làm ngay. 

Muốn chống hàng giả, hàng nhái phải có người thật

Theo ông đã đến lúc cần kỷ luật chính quyền địa phương tiếp tay bảo kê, dung túng cho các hành vi vi phạm sản xuất hàng hóa, vì hàng giả chỉ có đất sống khi có nơi dựa dẫm, dung túng, bảo kê của chính quyền cơ sở?

Ông Trần Hùng: Chỉ có hai trường hợp, thứ nhất là do chính quyền buông lỏng, yếu kém về nghiệp vụ

không phát hiện được, không hoàn thành nhiệm vụ. Thứ hai, tiếp tay bao che tội phạm, để tội phạm luồn lách được. Cả hai trường hợp như vậy đều phải kỷ luật, phải mạnh dạn điều chuyển.

Trừ những trường hợp rất khó khăn thì báo cáo lên trên, vụ này chúng tôi thiếu nghiệp vụ, đề nghị cấp trên hỗ trợ thì chúng tôi sẽ chỉ đạo người có nghiệp vụ xuống tận nơi. Đằng này lại cứ để chúng tôi xuống phát hiện ra, mà chưa kể có các phương tiện truyền thông họ phát hiện ra do nhân dân cung cấp thông tin thì công an mới biết.

Một trong những vụ hàng giả rất điển hình mới đây, vụ bắt giữ lô mỹ phẩm trị giá 11 tỷ đồng, hàng hóa toàn ghi xuất xứ Hàn Quốc, New Zealand,... Sau khi phát hiện, chỉ trong một ngày, Cục Quản lý thị trường nhận thấu đủ dấu hiệu đã lập tức chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra. Thế nhưng, đến nay đã được hai tháng, không hiểu vì lý do gì mà Cơ quan điều tra TP. Hà Nội vẫn chưa khởi tố.

Như vậy có thể thấy rằng, quan trọng nhất vẫn là chính quyền cơ sở, phải có trình độ kiến thức, phải công tâm thì sẽ chống được tình trạng hàng giả hàng nhái.

Vì vậy, muốn chống hàng giả có nhiều điều kiện nhưng điều kiện tiên quyết phải có người thật, phải có những đội ngũ cán bộ chuyên, đủ tâm đủ tầm, phải nghiêm túc và phải có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa các lực lượng cơ quan chức năng với nhau.

Kinh nghiệm của tôi cho thấy, ở địa phương nào người đứng đầu có trách nhiệm và quyết tâm trong công tác đấu tranh chống hàng giả, buôn lậu và gian lận thương mại thì địa phương đó, tình trạng sẽ giảm và được ngăn chặn rất nhiều. Ngược lại, tỉnh nào để xảy ra nhiều nạn buôn lậu, hàng giả hàng nhái do người đứng đầu ở đó không kiên quyết và không có trách nhiệm với công việc của mình.

Là người có kinh nghiệm nhiều năm trong công tác đấu tranh chống buôn lậu hàng giả, hàng nhái, theo ông đâu là biện pháp hiệu quả để hạn chế, ngăn ngừa tình trạng này?

Ông Trần Hùng: Có thể nói để chống lại nạn buôn lậu, hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại phải có sức mạnh của toàn thể nhân dân. Tôi ước gì với sức mạnh, sự nhiệt tình của người dân tham gia vào công tác đấu tranh, chống lại hàng giả được như là sự hâm mộ đội bóng U23 Việt Nam thì chắc chắn hàng giả không có lối thoát, công cuộc chống lại hàng giả hàng nhái chắc chắn thành công.

Ngoài ra, Chính phủ cũng cần đầu tư trang thiết bị công nghệ hiện đại cho những đơn vị thực thi nhiệm vụ, để đáp ứng nhu cầu do hiện nay các đối tượng ngày càng tinh vi. Đồng thời phải có cơ chế khen thưởng động viên kịp thời, phù hợp với tình hình thực tế.

Không thể đổ lỗi cho trung ương, cấp cơ sở địa phương phải trực tiếp chịu trách nhiệm để tránh nhân dân phản ánh, mất niềm tin. Như Thủ tướng đã nói, không có vùng cấm, khi phát hiện mọi sai phạm phải công khai trên báo đài và xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu.

Bởi những kẻ tội phạm như loài cú, chỉ núp trong bóng tối vì vậy chúng rất sợ công khai ra ánh sáng.

Ông có lời khuyên nào với người tiêu dùng để tránh mua phải hàng giả, hàng nhái trong dịp tết cận kề này?

Ông Trần Hùng: Theo tôi người tiêu dùng nên mua tại hàng tại các siêu thị, đại lý lớn và hàng hóa phải có tem mác nguồn gốc xuất xứ.  Nhất là những mặt hàng tết như rượu bia, bánh kẹo, người dân nên mua sớm.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

Bài liên quan

Thống đốc NHNN: 'Các nhóm lợi ích chi phối hoạt động ngân hàng giảm mạnh'

[CAFE Cuối tuần] Lan man về bằng giả, hàng giả

Nghệ An: Tiêu hủy hàng cấm, hàng giả không rõ nguồn gốc giá trị hơn 1 tỷ đồng

[Gặp gỡ thứ Tư] Không vì nghèo mà chấp nhận sữa kém chất lượng