Doanh nghiệp 'khát' lao động

KHÁNH VINH

10:13 02/11/2020

Dù đơn hàng đã trở lại rất nhiều nhưng doanh nghiệp trong nước lẫn doanh nghiệp FDI đều khó tuyển dụng lao động, đặc biệt là nhóm lao động kỹ thuật lành nghề.

Ngịch lý việc cần người

Trao đổi với phóng viên Nhadautu.vn, ông Điền Quang Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội chế biến gỗ Bình Dương (BIFA) phấn khởi cho biết, dù vẫn còn bị ảnh hưởng nhiều do COVID-19 nhưng nhiều doanh nghiệp trong ngành sản xuất đồ gỗ đang cấp tập tuyển thêm nhân công để kịp sản xuất nhằm đảm bảo đơn hàng xuất khẩu tăng cao trở lại.

Sau một thời gian dài bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, có vẻ như các doanh nghiệp gỗ trong Hiệp hội đã bớt khó khăn, sử dụng nhiều phương thức giao thương mới và tìm được nhiều đơn hàng xuất khẩu đi Mỹ, EU…

Tuy nhiên, theo sự phản ánh chung của các doanh nghiệp sản xuất và gia công đồ nội – ngoại thất xuất khẩu cho biết họ đang vất vả trong khâu tuyển dụng nhân công trở lại. Bởi trong những tháng đầu dịch COVID-19 xảy ra, các doanh nghiệp buộc lòng phải giảm giờ làm thậm chí là sa thải đối với hàng loạt người lao động.

Bởi thế, sau khi các đơn hàng lác đác trở lại thời gian gần đây, các doanh nghiệp trong Hiệp hội chế gặp khó khăn trong việc tuyển nhân công làm việc để đáp ứng kịp đơn hàng quay trở lại nhiều trong lúc này.

123135378_398810394586854_1614170045675323987_n — Dù đơn hàng tấp nập quay trở lại nhưng các doanh nghiệp sản xuất trong nước đang gặp khó khăn trong việc tuyển dụng lao động. Trong ảnh: Sản xuất gốm sứ xuất khẩu đi Mỹ tại công ty Phước Dũ Long (Bình Dương). Ảnh: K.Vinh

Ghi nhận của Hiệp hội gốm sứ Bình Dương, hầu hết các hội viên cũng có đơn hàng nhiều trở lại chủ yếu là tăng cao ở thị trường Mỹ. Ông Lý Ngọc Minh, Giám đốc công ty TNHH gốm sứ Minh Long I (Bình Dương) cho biết: “Những tháng gần đây, các doanh nghiệp gốm sứ Bình Dương liên tục nhận đơn hàng lớn. Hầu hết các đơn vị phải hoạt động 150-180% công suất để kịp giao hàng cho đối tác”.

Nhưng theo ông, giờ đang là thời điểm khan hiếm lao động của ngành gốm sứ. “Chúng tôi phải mở rộng phạm vi tuyển dụng và tăng chế độ đãi ngộ nhưng vẫn không kiếm ra lao động để tăng công suất nhà máy”, ông Minh nhấn mạnh.

Cũng giống như ngành gỗ, gốm sứ các doanh nghiệp thuộc các hiệp hội dệt may, da giày cũng than khó tuyển lao động dù đã ghi nhận đơn hàng trở lại khá đều. Có doanh nghiệp đơn hàng xuất khẩu thực hiện kéo dài đến tháng 3 năm tới hoặc xa hơn là giữa năm 2021.

Ngịch lý ở chỗ là hiện nay rất khó tuyển dụng lao động để đáp ứng tiến độ sản xuất của các nhà máy. Bởi trước đó, các nhà máy phải tạm cho người lao động nghỉ chờ việc và phần lớn trong số này đã “một đi không trở lại”.

Cần giải pháp căn cơ

Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (HAWA), cũng cho biết các hội viên của HAWA có đơn hàng xuất khẩu tăng cao trở lại gần đây. Có những hội viên đơn hàng thực hiện kéo dài đến tháng 2 hoặc tháng 4 năm tới.

Hiện nay, nhiều hội viên của HAWA cũng đang thiếu nhân công do người lao động về quê và bị ảnh hưởng bởi nhu cầu tuyển dụng nhiều của các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài thuộc các lĩnh vực khác cũng tăng cao.

Trao đổi với phóng viên Nhadautu.vn, một chuyên gia cho rằng, việc thiếu hụt lao động không chỉ đến giờ xuất hiện mà trước đó, nhiều doanh nghiệp cũng đã xem lao động là thách thức lớn của ngành trong thời gian tới.

Bởi lẽ nguồn nhân lực đang có xu hướng khan hiếm dần, dịch chuyển sang nhiều ngành khác do làn sóng dịch chuyển đầu tư sản xuất từ các nước vào Việt Nam.

Trong khi đó, làn sóng đầu tư ồ ạt, đặc biệt là sự dịch chuyển của dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc sang Việt Nam cũng đã góp phần làm cho lao động ngày càng khó kiếm.

Theo giới phân tích hầu hết giá trị của ngành chế biến lâm sản, da giày, dệt may… Việt Nam vẫn nằm trong lĩnh vực sản xuất. Do đó, để đạt mục tiêu xuất khẩu cao các ngành này rất khó mở rộng qui mô sản xuất khi lao động giá rẻ không còn là lợi thế.

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ như cổ động, tạo môi trường cho doanh nghiệp đầu tư thay đổi công nghệ, giảm lệ thuộc lao động, chuyền hóa, tự động hóa, số hóa được nhà kinh doanh và giới phân tích cho là rất cần thiết và là giải pháp quan trọng.

Ông Lý Ngọc Minh cho rằng, về lâu dài, các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa lớn của Việt Nam cần phải kết nối với các viện, trường để đào tạo lao động phổ thông lẫn tay nghề. Bởi nếu cứ đà thiếu hụt lao động như hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam sẽ sớm mất khả năng cạnh tranh với các đối thủ trong nước và khu vực.

Đồng tình quan điểm, đại diện HAWA cho biết, Hiệp hội sẽ bắt tay với các nhà cung ứng lao động chuyên nghiệp để mở rộng thị trường tuyển dụng. Song song với đó, sẽ chú trọng nâng cao chất lượng nguồn lao động và đào tạo các lao động có trình độ kỹ thuật cao, tâm huyết và gắn bó cho các doanh nghiệp thành viên.

Kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh, đạt 12 tỷ USD

Theo thông tin từ HAWA, liên tiếp 3 tháng 6-7-8 kim ngạch xuất khẩu ngành chế biến gỗ và lâm sản tăng mạnh.

Cụ thể, tháng 6 đạt 946,9 triệu USD, tăng 15,6% so với tháng 6/2019; tháng 7 đạt 1,05 tỷ USD, tăng 20,7% so với tháng 7/2019; tháng 8 trên 1,2 tỷ USD, đưa giá trị kim ngạch xuất khẩu 8 tháng của ngành này đạt 7,8 tỷ USD, tăng 10,3%.

Hiện nay khá nhiều doanh nghiệp nhận đơn hàng từ nước ngoài nhưng lại khó tuyển dụng lao động do trước đó, bị tác động bởi đại dịch COVID-19, việc sản xuất bị ngưng trệ vì thiếu đơn hàng, đỉnh điểm là tháng 4 kim ngạch xuất khẩu âm 19%, nhiều công nhân nghỉ việc.

Nếu tình hình diễn ra tốt như hiện nay, cuối năm 2020 ngành này nhiều khả năng đạt 12 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu (năm 2019 là 11,2 tỷ USD).

Bài liên quan