Đề xuất ban hành bộ tiêu chuẩn về dịch vụ du lịch chăm sóc sức khỏe

Trên đây đề xuất của TS. Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch, Tổng cục Du lịch tại Hội thảo Đón đầu xu hướng bất động sản chăm sóc sức khoẻ do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức ngày 25/10.

Sáng nay (25/10), tại trụ sở 65 Văn Miếu (Hà Nội), Tạp chí Nhà đầu tư/Nhadautu.vn tổ chức Hội thảo "Đón đầu xu hướng bất động sản chăm sóc sức khỏe".

Đóng góp tham luận tại hội thảo, TS. Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch, Tổng cục Du lịch nhấn mạnh: Việt Nam có nhiều tiềm năng khác biệt và đa dạng để phát triển du lịch chăm sóc sức khoẻ.

Theo đó, ông Tuấn cho biết, từ lâu, du lịch chăm sóc sức khỏe đã trở thành một xu hướng của du lịch thế giới, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh và tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng. Nhiều chuyên gia trên thế giới đã dự báo trong thời gian tới xu hướng du lịch này sẽ có sự thay đổi rõ rệt, đặc biệt với những chuyến du lịch dài ngày của du khách sẽ không còn là những chuyến du lịch mang tính giải trí đơn thuần mà thay vào đó là hình thức du lịch tận hưởng kết hợp chăm sóc, cải thiện sức khỏe, thư giãn tinh thần. Ở một số quốc gia như Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia… du lịch chăm sóc sức khỏe đang chiếm được sự quan tâm lớn đối với hầu hết khách du lịch.

Theo Global Data, thị trường du lịch chăm sóc sức khỏe cũng có tốc độ phục hồi nhanh nhất và theo dự đoán, thị trường này có thể phục hồi hoàn toàn vào cuối năm 2022 với số lượng khách du lịch chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe bằng năm 2019. Một số quốc gia trên thế giới đã nhanh chóng xúc tiến quảng bá ngay các sản phẩm du lịch này cùng với khi mở cửa du lịch quốc tế như Ấn Độ, Thái Lan, Thổ Nhĩ Kỳ…

Ông Tuấn cho biết, Việt Nam có nhiều tiềm năng du lịch chăm sóc sức khỏe với nhiều đặc trưng khác biệt và đa dạng về tự nhiên phù hợp với hoạt động nghỉ dưỡng núi, nghỉ dưỡng biển. Các bãi tắm nổi tiếng từ Bắc đến Nam như Trà Cổ, các bãi tắm ở các đảo trên vịnh Hạ Long và Bái tử Long, Ðồ Sơn, Cát Bà, Sầm Sơn, Cửa Lò, Thiên Cầm, Lăng Cô, Đà Nẵng, Cửa Đại – Nam Hội An, Quy Nhơn, Nha Trang, Mũi Né, Vũng Tàu, Phú Quốc, Côn Đảo… Ngoài ra, vùng ven biển có 2.773 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó có nhiều bãi biển nhỏ, tĩnh lặng, an bình, rất phù hợp cho du lịch nghỉ ngơi, chữa bệnh.

Bên cạnh đó, tài nguyên tự nhiên bao gồm hệ thống suối khoáng nóng, đảm bảo các yếu tố vi lượng, khoáng chất phù hợp với nhu cầu chữa bệnh và hồi phục sức khỏe cũng là những điểm đến hấp dẫn đối với khách du lịch. Kết hợp với những phương thuốc chữa bệnh Đông y truyền thống, các liệu pháp chăm sóc sức khỏe của đồng bào các dân tộc thiểu số, các hoạt động trị liệu khác như Thiền, Yoga, thể dục dưỡng sinh kết hợp chế độ ăn uống sạch, lành mạnh …là những yếu tố hấp dẫn đối với khách du lịch chăm sóc sức khỏe.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch chia sẻ, tại Việt Nam, theo Luật Du lịch (2017), dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho khách du lịchlà những loại hình dịch vụ do các tổ chức, cá nhân trên cơ sở khai thác giá trị y học cổ truyền, y học hiện đại cung cấp dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe nhằm phục vụ nhu cầu về nâng cao sức khoẻ thể chất, tinh thần của khách du lịch. Do đó, Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe, chăm sóc sắc đẹp trên cơ sở khai thác giá trị y học cổ truyền, y học hiện đại. Để đảm bảo việc quản lý chất lượng các cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ cho khách du lịch, Luật Du lịch 2017 đã đưa ra yêu cầu về các cơ sở kinh doanh dịch vụ chăm sóc sức khoẻ đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch.

Theo đó, trong những năm qua, hệ thống cơ sở lưu trú du lịch có các cơ sở chăm sóc sức khoẻ đạt tiêu chuẩn đã được quan tâm đầu tư, có thể kể đến các điểm đến như Kim Bôi (Hòa Bình), Sa Pa (Lào Cai), Hội An (Quảng Nam), Nha Trang (Khánh Hòa), Onsen (Quảng Ninh), Phú Quốc (Kiên Giang), Côn Đảo, Hồ Tràm (Bà Rịa - Vũng Tàu), Khu đô thị Novaworld Phan Thiết (Bình Thuận) … đã thu hút lượng đáng kể khách du lịch đến với mục đích chính là chăm sóc sức khoẻ và chữa bệnh.

Đề xuất ban hành bộ tiêu chuẩn về dịch vụ du lịch chăm sóc sức khỏe

"Tuy có nhiều kết quả tích cực, song, loại hình này của Việt Nam còn chưa được khẳng định trên bản đồ du lịch chăm sóc sức khoẻ của thế giới. Các sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam nhìn chung còn ít, chưa đa dạng, chưa tương xứng với tiềm năng. Sản phẩm phổ biến nhất là spa và tắm nước khoáng nước nóng với nhiều cơ sở hoạt động phục vụ khách du lịch, các sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe khác hiện nay là rất ít", ông Tuấn nói.

Về cơ sở vật chất, trong những năm gần đây, đã có một số khu nghỉ dưỡng spa được xây dựng tại các điểm du lịch nổi tiếng, có cảnh quan thiên nhiên đẹp, một số khu du lịch nước khoáng có hệ thống cơ sở vật chất 4 - 5 sao, học tập kinh nghiệm của nước ngoài như Onsen (Quảng Ninh), Kênh Gà (Ninh Bình), Mỹ Lâm (Tuyên Quang), Tú Lệ (Yên Bái), Ngọc Chiến (Sơn La), Núi Chúa (Ninh Thuận)...

Tuy nhiên, bên cạnh đó, phần lớn các cơ sở kinh doanh spa và tắm nước khoáng, nước nóng khác vẫn đang ở quy mô nhỏ, có cơ sở vật chất cơ bản, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe được cung cấp. Các khu nghỉ dưỡng và khu du lịch cao cấp có chất lượng dịch vụ cao, có thể phục vụ các đối tượng khách du lịch có mức chi trả cao và lưu trú dài ngày.

Một yếu tố khác ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe là nguồn nhân lực. Hiện nay, du lịch chăm sóc sức khỏe của Việt Nam đang thiếu rất nhiều nhân sự quản lý cao cấp và kỹ thuật viên có tay nghề cao do còn thiếu các cơ sở đào tạo chuyên ngành. Nhiều cơ sở kinh doanh đang sử dụng các chuyên gia và lao động người nước ngoài. Đây là vấn đề cần được ưu tiên giải quyết trong thời gian tới vì nhân lực là yếu tố quan trọng tạo nên chất lượng sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe.

Về công tác quản lý, ông Tuấn cho rằng, các hoạt động quản lý nhà nước chưa bắt kịp được với các sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe đang phát triển ngày càng đa dạng.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy quản lý chất lượng sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe là yếu tố quan trọng hàng đầu nhưng tại Việt Nam hiện chưa có tiêu chuẩn đánh giá chất lượng của các sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe và không có cơ quan, tổ chức nào thẩm định chất lượng của các cơ sở kinh doanh các sản phẩm này. Hiện nay, chỉ có một số văn bản quy định và hướng dẫn về điều kiện kinh doanh của một số hoạt động như mát-xa, chữa bệnh bằng y học cổ truyền, chưa có văn bản cụ thể hướng dẫn về quản lý hoạt động cung cấp dịch vụ du lịch chăm sóc sức khỏe.

Trong số các nguyên nhân được chỉ ra, vấn đề đầu tiên cần được quan tâm đó là nâng cao nhận thức về du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam còn hạn chế. Các điểm đến mới chỉ khai thác các sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe ở mức độ cơ bản theo khả năng của điểm đến hoặc của đơn vị kinh doanh. Còn thiếu đầu tư bài bản với tầm nhìn dài hạn cho các trung tâm chuyên nghiệp và có phạm vi hoạt động lớn hơn. Đồng thời, công tác xúc tiến quảng bá, phát triển thị trường đối với dòng sản phẩm này cũng chưa được thực hiện hiệu quả, bài bản. Có thể thấy, du lịch chăm sóc sức khoẻ ở Việt Nam mới đang ở mức độ manh nha hoặc chủ yếu là kết hợp với các loại hình du lịch khác như nghỉ dưỡng biển, nghỉ dưỡng núi, du lịch đô thị.

Đưa ra khuyến nghị để phát triển du lịch chăm sóc sức khoẻ, ông Tuấn nêu: Với xu hướng phát triển hiện nay, để có thể bắt kịp sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng du lịch đối với sản phẩn du lịch chăm sóc sức khỏe, đặc biệt với xu hướng được dự báo là sẽ tăng nhanh sau đại dịch, cần lưu ý các điểm sau:

Ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư phát triển sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam. Tạo ra môi trường và hành lang pháp lý thuận lợi cho việc phát triển sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe. Có chính sách ưu tiên các doanh nghiệp phát triển sản phẩm có chất lượng cao, phục vụ thị trường cao cấp, có mức chi trả cao.

Có chính sách ưu tiên các doanh nghiệp phát triển sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe dựa vào thiên nhiên, văn hóa và truyền thống Việt Nam, tạo nên nét khác biệt với các sản phẩm trong khu vực.

Ngành du lịch xây dựng và ban hành cơ chế liên kết với các ngành liên quan như ngành y tế để thu hút đầu tư và hướng dẫn phát triển sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam.

Cần rà soát, điều tra tổng hợp các giá trị tài nguyên phục vụ cho du lịch chăm sóc sức khỏe với sự vào cuộc của các cơ quan chuyên môn phù hợp (ngành tài nguyên môi trường và du lịch) để quy hoạch và đề xuất kế hoạch khai thác, xây dựng sản phẩm phù hợp với hoạt động du lịch cũng như tiêu chuẩn về trị liệu, chăm sóc sức khỏe.

Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các các cơ quan, đơn vị hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, y tế (hiện đại và truyền thống) với các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực du lịch chăm sóc sức khỏe để đề xuất các hình thức kết hợp trị liệu hiệu quả, đúng tiêu chuẩn, đảm bảo an toàn trong quá trình triển khai đối với khách du lịch.

Đầu tư, nâng cấp cải thiện cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch chăm sóc sức khỏe, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, tiêu chí về an toàn trong cung cấp dịch vụ và chăm sóc sức khỏe cho khách du lịch. Đối với các cơ sở đã cải thiện, nâng cấp phù hợp với những tiêu chuẩn hiện tại. Đối với cơ sở xây mới cần đảm bảo yếu tố chất lượng, thẩm mỹ và hiệu quả trong khai thác.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch cũng đưa đề xuất ban hành bộ tiêu chuẩn về dịch vụ du lịch chăm sóc sức khỏe để làm căn cứ trong việc đánh giá và điều chỉnh đối với các bên liên quan trong quá trình triển khai.

Xây dựng hệ thống sản phẩm, dịch vụ du lịch chăm sóc sức khoẻ phù hợp với từng phân khúc thị trường khách (theo độ tuổi, nền văn hoá…), có đặc thù riêng của Việt Nam, có khả năng cạnh tranh với các quốc gia trong khu vực.

Đảm bảo an toàn sức khoẻ, an ninh cho khách du lịch trong bối cảnh nhiều vấn đề dịch bệnh trên toàn cầu. Đưa ra các phương án, hướng dẫn cụ thể về xử lý tình huống khẩn cấp, khủng hoảng với các đơn vị kinh doanh du lịch chăm sóc sức khoẻ.

Nâng cao chất lượng đội ngũ nhân lực trong lĩnh vực du lịch chăm sóc sức khỏe. Đảm bảo có nhận thức đầy đủ về nghề nghiệp, có ý thức trách nhiệm bảo vệ bản thân và khách du lịch, có kỹ năng nghề nghiệp và có thái độ tích cực trong quá trình phục vụ khách du lịch

Cuối cùng, cần tăng cường xúc tiến, quảng bá sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe, đặc biệt với các loại hình có thế mạnh của nước ta như thiền, yoga, tắm khoáng nóng, spa, các sản phẩm ẩm thực sạch, lành mạnh. Cần có sự phối kết hợp giữa các bên liên quan (hợp tác công - tư) trong quảng bá sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe.

Bài liên quan

Du lịch chăm sóc sức khỏe, xu hướng quốc tế và tiềm năng tại Việt Nam

[Trực tiếp] Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển du lịch chăm sóc sức khoẻ

Du lịch Việt hướng tây đón thị trường khách cả tỉ dân

Du lịch Cần Thơ nhộn nhịp trở lại