Chế độ hoàng gia còn lại tại những nước nào trên thế giới và các vị vua hiện đang làm gì?

NGUYỄN HÀ
19:49 03/05/2019

Tuần này, châu Á có hai sự kiện nổi bật đều liên quan đến hai vương triều nổi tiếng, một ở Nhật Bản và một ở Thái Lan. Tân Nhật hoàng Naruhito vừa đăng quang với niên hiệu Lệnh Hòa, và tân vương Thái Lan, Maha Vajiralongkorn, sẽ chính thức lên ngôi vào dịp cuối tuần, theo BBC.

Một số báo quốc tế đã tìm hiểu câu chuyện các vương triều "sống sót" ra sao trên thế giới, và quan điểm chung là định chế cổ xưa này "phải thay đổi, trẻ hóa" thì mới không bị thời gian đào thải.

_0 aa_gettyimages-1146187

Người dân Nhật đón mừng niên hiệu Lệnh Hòa của tân Nhật Hoàng. Ảnh BUDDHIKA WEERASINGHE

Sau thế kỷ 20, các cuộc cách mạng trên thế giới đã xóa sổ chế độ vua chúa. Tất cả các quốc gia xã hội chủ nghĩa đều đã bỏ vua. Hiện nay trên thế giới chỉ còn trên 50 nước có vua.

Trên thực tế, con số này còn ít hơn, chỉ gần 30 nước thực sự có vua của mình.

Có tới 16 nước thuộc khối Thịnh vượng chung (Commonwealth) nhận vị quốc vương chung là Nữ hoàng Elizabeth II, gồm: Liên hiệp Vương quốc Anh, Canada, Australia, New Zealand, Papua New Guinea, Đảo Solomon, Tuvalu, Antigua và Barbuda, Bahamas, Barbados, Belize, Grenada, Jamaica, St. Kitts và Nevis, St. Vincent và Grenadines, cùng St. Lucia.

Nếu các nước như Canada, Úc và New Zealand có liên hệ sắc tộc, văn hóa mật thiết với đế quốc Anh, và do con cháu người Anh, Scotland, Ireland sang định cư thì nhiều đảo quốc nhỏ xíu từng có vua hoặc vị tù trưởng đứng đầu trước khi thực dân Anh sang xâm chiếm.

Nay độc lập rồi họ vẫn coi Nữ hoàng Anh là nguyên thủ quốc gia, chứng tỏ duy trì mối liên hệ biểu tượng đó cũng có lợi cho họ.

Trong số các nước có vua, nữ hoàng là người của chính họ, thì châu Phi lại tỏ ra "tiến bộ đi đầu" và chỉ còn ba quốc gia có vương triều: Lesotho, Morocco và Swaziland.

Tại khu vực Nam Mỹ không có nước nào còn vua.

Châu Á và châu Âu hóa ra lại "bảo hoàng" hơn cả, với mỗi châu lục có tới 13 'vương quốc'.

Tại châu Âu, ngoài Anh và Tây Ban Nha vẫn có vương triều liên tục hàng trăm năm qua, các nước lớn như Nga, Đức, Pháp, hoặc tầm trung về dân số như Ý, Ba Lan, Romania đều đã lật đổ chế độ vua chúa.

_000_gettyimages-6812

Hoàng gia Đan Mạch, thành viên Hoàng tộc Hy Lạp (không còn được công nhận) và Hoàng gia Na Uy tại Oslo. Ảnh Julian Parker

Trong các nước còn lại, Andorra, Bỉ, Đan Mạch, Liechtenstein, Luxembourg, Malta, Monaco, Hà Lan, Na Uy vẫn giữ nền quân chủ.

Bạn có thể đếm qua và thấy chưa đủ 13 nước.

Đúng thế, còn một quốc gia nữa, về nguyên tắc cũng là vương quốc: Nhà nước Vatican.

Giáo hoàng La Mã cũng vua nhưng người lên ngôi không phải cha truyền con nối mà do Giáo hội bầu.

Vatican là biệt lệ vì theo thần quyền, còn Liechtenstein và Luxembourg thực ra không có vua (King) mà chỉ do đại công tước làm chủ.

_0 00_gettyimages-80663970
Cảnh đẹp Chùa Xieng Thong ở Luang Prabang, Lào. Lịch sử chính thống nước này nay không nhắc đến cái chết trong trại cải tạo của Vị vua cuối cùng, Savang Vatthana.

Châu Á, gồm Trung Đông, Nam Á và Đông Á, còn 13 vương triều, với quyền lực của vua đôi khi mạnh hơn nhiều so với vua châu Âu.

Các nước này là Bahrain, Bhutan, Brunei, Campuchia, Nhật Bản, Jordan, Kuwait, Malaysia, Oman, Qatar, Saudi Arabia, UAE và Thái Lan.

Trong thế kỷ 21, một nước châu Á là Nepal đã bỏ vua, chấm dứt triều đại Gorkhaki.

Vào thế kỷ trước, các nước Việt Nam, Lào, Trung Quốc... đều đã xóa hoàng gia.

Nhưng các nước khác thì không hề có dấu hiệu muốn bỏ vua.

Nền quân chủ, đôi khi chỉ hình thức, hoặc luân phiên như các vị sultan của Malaysia, nhưng được cho là tạo sự ổn định.

_0 00_gettyimages-1091
Quốc vương 16 của Malaysia, vị Sultan của bang Pahang, Al-Sultan Abdullah Ri'ayatuddin Al-Musta'in Billah, cùng Hoàng hậu Hajah Azizah Alallah Sultan Iskandar Al-Haj trong lễ hồi tháng 1/2019. Các sultan của Malaysia luân phiên nhau làm vua

Trong một thế giới nhiều thay đổi, việc duy trì một sợi dây tinh thần với truyền thống văn hóa dân tộc cũng có ý nghĩa tốt.

Sau khi khối Đông Âu xã hội chủ nghĩa tan rã, có các nhóm bảo hoàng vận động để phục hồi vua cho Bulgaria, Serbia, Romania...

Họ cho rằng phục hồi vai trò quốc vương sẽ giúp kết nối quá khứ với hiện tại, làm khởi sắc các giá trị cũ tốt đẹp.

Vị quốc vương còn có thể đứng trên chính trị đảng phái, làm điểm tựa cho quốc gia khi gặp thiên tai, nguy biến.

Giới bảo hoàng cũng tin rằng khác tổng thống, thủ tướng, vua vì trị vị suốt đời nên không tham nhũng bởi chẳng cần tăng sự giàu có và kiếm chác theo nhiệm kỳ.

Bulgaria có vẻ hào hứng nhất với ý tưởng gần như là phục hồi vương triều, và năm 2001, cựu vương Simeon II đã được bầu làm thủ tướng.

Nhưng sau một nhiệm kỳ không mấy ấn tượng, vị cựu vương cao tuổi, đã mất chức.

Sang năm 2018, ông còn dính vào việc kiện cáo đòi lại lâu đài Vrana ở Sofia và bị chính quyền Bulgaria đuổi khỏi tòa nhà mà dòng họ vua chúa của ông làm chủ từ 1892.

Việc phục hồi hoàng gia như vậy không phải chuyện dễ.

_0 00_mediaitem76902740

Vì cả niên hiệu Bình Thành của Nhật hoàng Akihito là thời gian chuộc lỗi cho quá khứ Thế Chiến 2, nên sự tồn tại của họ càng ít xa hoa càng tốt.

Riêng tại Anh, việc cắt giảm chi tiêu tối đa và để chứng tỏ mình không gây tốn kém cho quốc gia đã khiến Hoàng gia vẫn được nhiều ủng hộ.

Trong các năm 1996 và 2012, Nữ hoàng Elizabeth II hai lần cắt số con cháu có tư cách 'thành viên hoàng tộc', xuống còn chưa đến 20 người hiện nay.

Anh có Crown Estate, một dạng Hoàng triều Cương thổ mà nhà Nguyễn ở Việt Nam từng có, gồm điền sản, địa ốc của vương triều.

Crown Estate đem lại mỗi năm trên 300 triệu bảng tiền lãi từ kinh doanh.

Mỗi năm, Nữ hoàng Elizabeth II chỉ nhận 43 triệu bảng để chi cho các hoạt động của bà và Hoàng gia, và số tiền còn lại nộp vào ngân sách nhà nước Anh.

Crown Estate, hiện trị giá 12 tỷ bảng, cũng không phải tài sản riêng của Hoàng gia hiện hành mà thuộc về vương triều Anh, tức là quốc gia, không ai được quyền chuyển nhượng, bán đi cho bất cứ ai khác.

Việc duy trì Hoàng gia hóa ra không tốn gì mà còn đem lại lợi nhuận lớn cho Anh Quốc, vẫn theo BBC.

  • Cùng chuyên mục
5 hòn đảo ở miền Bắc biển xanh, cát trắng, có nơi hoang sơ không lo đắt đỏ

5 hòn đảo ở miền Bắc biển xanh, cát trắng, có nơi hoang sơ không lo đắt đỏ

Dưới đây là gợi ý 5 hòn đảo ở miền Bắc, gần Hà Nội, có biển xanh, cát trắng, cảnh quan ấn tượng, phù hợp để du lịch hè 2025.

Phong cách - 15/07/2025 15:09

Độc đáo ô tô bằng gỗ, chạy động cơ điện tại lễ hội xe ở Quảng Ninh

Độc đáo ô tô bằng gỗ, chạy động cơ điện tại lễ hội xe ở Quảng Ninh

Chiếc ô tô và xe máy bằng gỗ, chạy động cơ điện thu hút sự quan tâm của nhiều người dân tại lễ hội xe Fun Wheels Festival Hạ Long 2025.

Phong cách - 14/07/2025 10:54

DIFF 2025 khép lại rực rỡ, Trung Quốc giành ngôi quán quân

DIFF 2025 khép lại rực rỡ, Trung Quốc giành ngôi quán quân

Tối 12/7, Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2025 khép lại bằng ánh sáng pháo hoa rực rỡ, với giải quán quân thuộc về đội Jiangxi Yangfeng từ Trung Quốc.

Phong cách - 13/07/2025 06:45

Gã 'lập dị' trong thế giới kiến trúc, tạo ra những 'ngôi nhà chữa lành'

Gã 'lập dị' trong thế giới kiến trúc, tạo ra những 'ngôi nhà chữa lành'

Với kiến trúc sư Nguyễn Kava, để kiến tạo nên một ngôi nhà vừa thẩm mỹ, vừa tối ưu công năng cho gia chủ, điều quan trọng nhất là... gạt bỏ cái tôi cá nhân. Để duy trì sự sáng tạo, anh chọn sống hơi khổ hạnh.

Phong cách - 12/07/2025 08:48

Bitcoin tăng vọt lên mức giá cao nhất mọi thời đại

Bitcoin tăng vọt lên mức giá cao nhất mọi thời đại

Bitcoin đã chạm mức kỷ lục 115.000 USD/BTC, cao nhất mọi thời đại, sau khoảng thời gian giằng co quanh mốc 110.000 USD.

Phong cách - 11/07/2025 15:22

Lương tối thiểu gần 5 triệu đồng có sống được ở Hà Nội và TP.HCM?

Lương tối thiểu gần 5 triệu đồng có sống được ở Hà Nội và TP.HCM?

Lương tối thiểu cao nhất hiện nay mới chỉ hơn 5 triệu đồng/ người mỗi tháng, nhưng chi phí sống ở Hà Nội, TP.HCM lại cao hơn rất nhiều nên... rất khó sống.

Phong cách - 11/07/2025 07:43

Thực hư việc Telegram được hoạt động lại?

Thực hư việc Telegram được hoạt động lại?

Telegram đã chính thức truy cập trở lại tại Việt Nam. Tuy nhiên người dùng chỉ có thể sử dụng wifi để truy cập nền tảng này.

Phong cách - 10/07/2025 13:13

Thương hiệu Việt tranh giành 'mỏ vàng' pickleball ở Việt Nam

Thương hiệu Việt tranh giành 'mỏ vàng' pickleball ở Việt Nam

Chỉ hơn 1 năm, pickleball đã phát triển một cách chóng mặt tại Việt Nam. Độ lan tỏa của bộ môn này đã khiến các thương hiệu thể thao trong nước bắt đầu nhìn thấy "mỏ vàng".

Phong cách - 09/07/2025 13:43

Apple lại trở thành 'nạn nhân' của Meta

Apple lại trở thành 'nạn nhân' của Meta

WWDC 2024: Ruoming Pang, giám đốc điều hành cấp cao phụ trách các mô hình nền tảng AI của Apple đã chuyển sang đầu quân cho Meta với gói đãi ngộ trị giá hàng chục triệu USD mỗi năm.

Phong cách - 08/07/2025 20:46

10 loại máy bay phản lực tư nhân tuyệt vời nhất cho người giàu

10 loại máy bay phản lực tư nhân tuyệt vời nhất cho người giàu

Đối với những cá nhân giàu có, họ có thể đi làm hoặc đi du lịch bằng máy bay phản lực riêng, không chỉ giúp họ đi nhanh hơn mà còn sang trọng hơn, đẳng cấp hơn.

Phong cách - 07/07/2025 09:03

Tỷ phú 1.000 tỷ USD đầu tiên có thể là một 'anh chàng trong tầng hầm nào đó giỏi AI'

Tỷ phú 1.000 tỷ USD đầu tiên có thể là một 'anh chàng trong tầng hầm nào đó giỏi AI'

Tỷ phú doanh nhân và nhà đầu tư Mark Cuban cho biết trí tuệ nhân tạo (AI) có tiềm năng tạo ra khối tài sản lớn hơn bất kỳ cá nhân nào từng tích lũy được trước đây, theo CNBC.

Phong cách - 06/07/2025 08:18

Những địa điểm tốt nhất để khởi nghiệp năm 2025

Những địa điểm tốt nhất để khởi nghiệp năm 2025

Khi khởi nghiệp kinh doanh, dù ở trong nước hay nước ngoài, bạn cần cân nhắc một số yếu tố. Bạn không thể chỉ cần đăng ký công ty và bắt đầu bán hàng, vì mỗi quốc gia đều có các quy tắc và hệ thống riêng.

Phong cách - 05/07/2025 07:31

Bên trong 9 ngôi nhà đắt đỏ nhất thế giới

Bên trong 9 ngôi nhà đắt đỏ nhất thế giới

9 ngôi nhà đắt đỏ này tọa lạc ở các vùng đất được săn đón nhất trên toàn cầu, đôi khi khiến những người giàu nhất cũng phải chùn bước trước giá trị của chúng.

Phong cách - 04/07/2025 10:48

Trở thành triệu phú, tỷ phú khi ở tuổi 'đã toan về già'

Trở thành triệu phú, tỷ phú khi ở tuổi 'đã toan về già'

Nhiều người giàu nhất thế giới bắt đầu sự nghiệp ngay sau khi ra trường. Nhưng đối với những người khác, họ chỉ trở thành triệu phú hay tỷ phú khi đã về già.

Phong cách - 03/07/2025 14:23

Cách một hãng cà phê Việt mở rộng thị phần, giữa bão giá mặt bằng

Cách một hãng cà phê Việt mở rộng thị phần, giữa bão giá mặt bằng

Nhiều ý kiến cho rằng, việc vận hành Drive-thru của Highlands Coffee là một cách thức kinh doanh hay, nhiều cửa hàng F&B của Việt Nam có thể học hỏi để tối ưu chi phí thời bão giá.

Phong cách - 02/07/2025 15:14

Ông Trump leo thang căng thẳng với Elon Musk, dọa cắt hỗ trợ cho Tesla và SpaceX

Ông Trump leo thang căng thẳng với Elon Musk, dọa cắt hỗ trợ cho Tesla và SpaceX

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Ba đã đe dọa cắt giảm hàng tỷ USD tiền trợ cấp mà các công ty của Elon Musk nhận được từ chính phủ liên bang, trong bối cảnh mâu thuẫn giữa ông và người giàu nhất thế giới tiếp tục leo thang.

Phong cách - 02/07/2025 08:24