Cao tốc Bắc - Nam đoạn phía Đông: Ai làm?

PHAN CHÍNH

06:30 03/09/2019

Dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn phía Đông là dự án trọng điểm nhất của ngành giao thông trong giải đoạn hiện nay. Dự án này đang được Bộ Giao thông vận tải tổ chức đấu thầu quốc tế để tìm kiếm nhà đầu tư.

Nhà đầu tư ngoại “áp đảo”

Sau khi mở thầu sơ tuyển, 7 dự án PPP (đối tác công - tư) dự án đường cao tốc Bắc - Nam đã mở thầu sơ tuyển có 52 nhà đầu tư, liên danh nhà đầu tư trong nước và nước ngoài nộp hồ sơ dự tuyển.

Các Ban quản lý dự án Bộ Giao thông vận tải vừa mở hồ sơ sơ tuyển nhà đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP, hợp đồng BOT) cho 5 trong 8 đoạn đường bộ cao tốc Bắc - Nam đoạn phía Đông.

Kết quả, có 40 nhà đầu tư trong và ngoài nước đã nộp hồ sơ tham gia sơ tuyển. Dù Chính phủ chưa đưa ra bất kỳ cam kết bảo lãnh nào (như bảo lãnh tỷ giá, doanh thu) nhưng nhiều nhà đầu tư nước ngoài vẫn tham gia.

Cụ thể, theo báo cáo của Vụ Đối tác Công tư (Vụ PPP), dự án Mai Sơn - Quốc lộ 45 có 11 nhà đầu tư nộp hồ sơ sơ tuyển; Quốc lộ 45 - Nghi Sơn dài 43km, tổng vốn đầu tư hơn 6.333 tỷ đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ hơn 2.003 tỷ đồng có 5 nhà đầutư nộp hồ sơ.

Ngoài ra, đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu dài 50 km,tổng vốn đầu tư hơn 8.381 tỷ đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 2.550 tỷ đồng nhận được hồ sơ của 6 nhà đầu tư; đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt dài 49 km, tổng vốn đầu tư hơn 13.338 tỷ đồng có 10 nhà đầu tư; dự án Nha Trang - Cam Lâm dài 50 km, tổng vốn đầu tư hơn 7.615 tỷ đồng có 8 nhà đầu tư; dự án Cam Lâm-VĩnhHảo dài 79 km, tổng vốn đầu tư hơn 13.687 tỷ đồng có 6 nhà đầu tư và cuối cùng là dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết dài 101 km, tổng vốn đầu tư hơn 11.603 tỷ đồng,có 5 nhà đầu tư đăng ký tham gia.

Theo kết quả và hồ sơ trúng tuyển, nhiều nhà đầu tư nước ngoài tham gia dự thầu. Áp đảo là các nhà thầu đến từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Trong đó, tổng cộng đã có 52 nhà đầu tư trong và ngoài nước, trong đó có 26 hồ sơ của nhà đầu tư liên doanh với nước ngoài. Đáng chú ý là Công ty Cơ khí cảng Trung Quốc đăng ký dự thầu 2 dự án Nghi Sơn - Diễn Châu vàDiễn Châu - Bãi Vọt.

Cũng theo kết quả mở hồ sơ thầu, với đoạn cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45, có 27 hồ sơ bán ra, 11 nhà đầu tư nộp lại hồ sơ thầu. Trong đó, có 2 liên danh nhà đầu tư trong nước, 1 liên danh nhà đầu tư Việt -Trung, 2 nhà đầu tư Hàn Quốc, 1 nhà đầu tư Pháp và 5 nhà đầu tư Trung Quốc.

Đoạn cao tốc Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, có 25 hồ sơ bán ra nhưng chỉ có 5 nhà đầu tư nộp lại hồ sơ thầu và đều là nhà đầu tư nước ngoài (gồm 3 nhà đầu tưTrung Quốc, 1 nhà đầu tư Hàn Quốc và 1 liên doanh của Pháp).

Đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu, có 18 hồ sơ bán ra, 6 nhà đầu tư nộp lại hồ sơ thầu, trong đó có 2 liên danh nhà đầu tư trong nước, 1 nhà đầu tư Hàn Quốc, 2 nhà đầu tư Trung Quốc.

Đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt, có 21 hồ sơ bán ra, 10 hồ sơ nôp lại, trong đó có 3 liên danh trong nước, 1 nhà đầu tư liên danh Việt - Trung, 3 nhà đầu tư Hàn Quốc và 3 nhà đầu tư Trung Quốc.

Đoạn Nha Trang - Cam Lâm, có 20 hồ sơ bán ra và 8 nhà đầu tư nộp lại hồ sơ dự thầu, trong đó có 4 nhà đầu tư và liên danh nhà đầu tư trong nước, 2 liên danh nhà đầu tư Việt - Trung, 2 nhà đầu tư Trung Quốc.

Ngoài ra, còn có một số doanh nghiệp lớn của Hàn Quốc tham gia như: Công ty TNHH Kỹ thuật và xây dựng Daewoo, công ty TNHH Kỹ thuật và xây dựng Lotte, Công ty TNHH Kỹ thuật và xây dựng Hyundai…

Cửa nào cho nhà thầu nội?

Theo đại diện một số Ban quản lý dự án (đơn vị sơ tuyển nhà đầu tư), số lượng doanh nghiệp, liên danh đầu tư cao tốc Bắc Nam khá đông, thể hiện sự quan tâm của nhà đầu tư đối với hạ tầng giao thông Việt Nam, khiến dự án có tính cạnh tranh cao.

Trong thời gian tới, các ban quản lý dự án sẽ chấm điểm hồ sơ sơ tuyển theo những tiêu chí đã công bố. Tuy nhiên, số lượng nhà đầu tư trong nước (nhà đầu tư nội) hầu như không có, hoặc có cũng phải đứng liên danh với đối tác nước ngoài.

Là một trong những nhà đầu tư trong nước nộp hồ sơ dự thầu, Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả Trần Văn Thế cho hay, vài năm gần đây, không có dự án giao thông nào lớn được khởi công, nên các doanh nghiệp trong nước thiếu việc làm.

“Với điều kiện về vốn, kinh nghiệm, doanh nghiệp trong nước rất khó đáp ứng yêu cầu tối thiểu, chưa nói tới cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng đang siết tín dụng cho vay BOT”, ông Thế nói.

Theo ông Thế, để có cơ hội trúng thầu, nhà đầu tư trong nước phải liên kết lại, hoặc liên kết với nhà đầu tư nước ngoài; đồng thời, kiến nghị Chính phủ tạo dòng vốn tín dụng cho các nhà đầu tư trong nước.

TS. Nguyễn Hữu Đức, chuyên gia giao thông cho rằng, việc thay đổi cách tuyển chọn nhà đầu tư của Bộ GTVT đã tạo nên sức hút lớn cho cao tốc Bắc- Nam. Có nhiều nhà đầu tư cả trong và ngoài nước đã nộp hồ sơ đấu thầu. Việc đưa ra chào thầu quốc tế, với các điều kiện rõ ràng, minh bạch đã tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

TS. Nguyễn Hữu Đức phân tích, việc chọn nhà đầu tư trong và ngoài nước không quan trọng, kể cả nhà đầu tư Trung Quốc vì nhà đầu tư là người đem tiền vào. Vấn đề nằm ở cơ quan quản lý có đủ năng lực để đưa ra các điều khoản hợp đồng, giám sát thực thi hợp đồng hay không.

“Bất kể nhà đầu tư nào, kể cả trong và ngoài nước, nếu không quản lý tốt, đều có vấn đề như đội vốn, chậm tiến độ, chất lượng kém, mua bán thầu...”,ông Đức nói thêm.

Theo kế hoạch, các Ban quản lý dự án của BộGTVT sẽ sơ tuyển trong 3 tháng để lựa chọn khoảng 5 nhà đầu tư tham gia đấu thầu vào tháng 10/2019.Sau đó sẽ phê duyệt và ký hợp đồng BOT vào tháng4/2020 để khởi công dự án.

Bài liên quan