Khảo sát một chút những doanh nhân này thấy khi sự nghiệp sụp đổ thì túi tiền khủng cũng bốc hơi thành mây khói. Ai đó khôn ngoan hơn có thể còn vớt vát được chút ít chờ cơ hội làm lại khi mãn hạn tù.

Tù nhân đầu tiên mà chúng tôi muốn nói tới là Hà Văn Thắm. Trước khi bị bắt, ông là người đứng đầu Ocean Group với một hệ thống các doanh nghiệp lớn. Ông cũng là Chủ tịch của 4 doanh nghiệp lớn gồm: Công ty Cổ phần Tập đoàn Đại Dương (Ocean Group), vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng; Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại Dương (Ocean Bank), vốn điều lệ 6.000 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Khách sạn và dịch vụ Đại Dương (OCH), vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Chứng khoán Đại Dương (OCS), vốn điều lệ 600 tỷ đồng.

Với tỷ lệ sở hững những cổ phiếu đã được niêm yết trên sàn chứng khoán đã được công bố, Hà Văn Thắm nhiều năm liền nằm trong top 10 những người giàu nhất trên sàn chứng khoán. Năm 2014, trước khi bị bắt với tổng tài sản ước lượng trên 1 tỷ USD, ông Thắm được cho là người giàu thứ hai Việt Nam sau ông Phạm Nhật Vượng - Chủ tịch Tập đoàn Vingroup. Đó là về mặt bề nổi, cùng với những công ty đã được đại chúng hóa, phía sau ông Thắm vẫn còn những tài sản khác mà người anh hùng này âm thầm thu gom qua nhiều năm. Tháng 10/2014, Hà Văn Thắm bị bắt tạm giam vì những sai phạm trong quá trình điều hành OceanBank.

Sau nhiều lần xét xử ở cấp sơ thẩm và phúc thẩm, Cục Thi hành án dân sự Hà Nội ra quyết định kê biên, xử lý tài sản của ông Hà Văn Thắm. Theo quyết định của Tòa án, ông Hà Văn Thắm phải nộp 1,005 tỷ đồng án phí, phải bồi hoàn cho OceanBank số tiền 790,905 tỷ đồng. Với khoản tiền này, cho đến nay, ông Hà Văn Thắm vẫn chưa hoàn thành nghĩa vụ nên Cục Thi hành án dân sự TP. Hà Nội đã quyết định kê biên, xử lý tài sản của Thắm gồm 68.779.140 cổ phiếu đứng tên Doanh nghiệp tư nhân Hà Bảo do ông Thắm là chủ doanh nghiệp tại OGC; 3.333.333 cổ phiếu OGC đứng tên Hà Văn Thắm tại OGC...

Trong mấy phiên giao dịch đầu năm 2019, cổ phiếu OGC giao dịch lèo tèo xung quanh mức giá 3.700 đồng, tương đương với một ly... trà đá vỉa hè ở Hà Nội. Với lượng cổ phiếu ấy và mức giá ấy, tài sản của ông Thắm chỉ tương đương bốn chục tỷ đồng, chỉ bằng một phần nhỏ so với số tiền phải bồi thường.

Các công ty còn lại của ông Thắm giá trị cổ phiếu còn thê thảm hơn. Đặc biệt là với OceanBank, nơi ông Hà Văn Thắm trực tiếp và gián tiếp sở hữu với tỷ lệ xấp xỉ 20%, OceanBank đã bị Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá 0 đồng.

Với những tài sản có thể nhìn thấy nhưng khi Cục Thi hành án dân sự TP. Hà Nội phong tỏa vẫn không đủ để ông Thắm bồi hoàn vì những thiệt hại mà mình đã gây ra. Đó là chưa kể đến một số tài sản mà ông Hà Văn Thắm đã mua bằng vốn vay với giá cao ngất ngưởng, sau nhiều năm đã biến thành nợ xấu. Nếu tính đủ cả vốn lẫn lãi, những tài sản này đang góp phần làm âm thêm cho ông Thắm một số trăm tỷ nữa.

Nhân vật thứ hai phải kể đến - người từng lừng lẫy một thời là ông Đoàn Văn An. Dẫu rằng trên ông An không xuất hiện ồn ào trên sàn chứng khoán, nhưng trong giới doanh nhân chơi golf, ai cũng biết đến cái tên Đoàn Văn An khi ông từng là Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc CTCP Sân golf Ngôi sao Chí Linh và cũng là chủ đầu tư sân golf Đại Lải. Từ tháng 6/2004, ông An đảm nhiệm thêm chức vụ Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Dầu khí Việt Nam (GPBank) cho đến khi bị Ngân hàng Nhà nước ra quyết định đình chỉ quyền và nghĩa vụ vào cuối tháng 5/2015.

Theo bản cáo bạch được phát hành vào ngày 5/8/2010 của GPBank, tỷ lệ sở hữu của cá nhân Phó Chủ tịch Đoàn Văn An tại ngân hàng này là 4,650% Vốn điều lệ, tương ứng với 9.300.200 cổ phần. Nếu tính theo mệnh giá, ông An đã góp vào GPBank 93 tỷ đồng tiền tươi thóc thật.

Cũng tương tự như OceanBank, Năm 2012, qua thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã phát hiện GPBank bộc lộ nhiều yếu kém, tiềm ẩn nhiều rủi ro, kết quả kinh doanh thua lỗ. Đặc biệt là nợ xấu, nợ quá hạn khó có khả năng thu hồi khiến GPBank âm vốn chủ sở hữu. Ít lâu sau đó, GPBank đã bị Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá 0 đồng.

Có một điều mà trong bản cáo trạng chưa đề cập đến là trong số những khoản nợ quá hạn, nợ xấu của GPBank có một phần không nhỏ do ông Đoàn Văn An trực tiếp hoặc gián tiếp vay để mua bất động sản nhưng không có khả năng sinh lời. Thêm vào đó, khi thị trường bất động sản đóng băng, những khoản đầu tư này không chỉ mất giá mà còn chịu thêm nhiều khoản lãi phát sinh. Điều này giải thích vì sao, hiện nay, hai sân golf Chí Linh và Đại Lải đã sang tên cho chủ khác quản lý.

Không chỉ hai sân golf trên ông An phải bán đi để trả nợ ngân hàng mà còn một số dự án khác đang triển khai dang dở gồm: Sân Golf Ngôi sao Yên Bái được khởi công từ năm 2014, trên diện tích 210ha tại khu vực hồ Đầm Hậu, sát ngay Thành phố Yên Bái, khi ông An vướng vào lao lý, dự án này nằm bất động cho đến bây giờ và đang có phương án chuyển sang chủ khác.

Một dự án nữa cũng của ông An là dự án sân golf Hạ Long cũng chung số phận tương tự. Dự án này đã được tỉnh Quảng Ninh thu hồi và giao lại cho Tập đoàn FLC triển khai nay đã hoàn thành và đi vào hoạt động.

Một người thân cận với ông An tiết lộ: Khi có trong tay Ngân hàng, ông An tưởng như có quyền năng ngang... Phật tổ Như lai, có thể thâu tóm được mọi thứ nên đã đầu tư vào quá nhiều bất động sản, hầm mỏ... Khi thị trường đóng băng, những tài sản được hình thành từ vốn vay không chỉ không có khả năng sinh lợi mà còn phát sinh lãi khiến chủ nhân của nó phải chịu những khoản nợ quá hạn dẫn đến âm vốn.

Trong số những tù nhân tỷ phú còn có thể kể đến ông Phạm Công Danh và ông Trầm Bê. Hai ông này cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự như Hà Văn Thắm. Đều là người từng sở hữu ngân hàng, từng quản lý dòng tiền cả ngàn tỷ. Vay vốn ngân hàng của mình rồi mua cổ phiếu, mua bất động sản khi những mặt hàng này đóng băng và rớt giá, tiền cứ thế không cánh mà bay.

Các cụ xưa có câu rất hay: “Tiền trong nhà là tiền chửa, tiền ra khỏi cửa tiền đẻ”. Theo đó, đồng tiền không phải là vật vô tri, nó giống như một sinh vật quý hiếm, có khả năng sinh sản, thậm chí là sinh sản vô tính nhưng cũng rất dễ chết. Khi thả đồng tiền ra nó có khả năng sinh lợi vô biên nhưng cũng có thể chết và chết hàng loạt như đại dịch. Điều này giải thích vì sao những anh hùng hảo hán một thời sở hữu hàng ngàn tỷ đồng, nay sa cơ bỗng dưng trở thành kẻ trắng tay, thậm chí là nợ nần đầm đìa.

Ai hiểu được quy luật của tiền bạc, sẽ là người làm chủ nó, nếu không sẽ bị nó sai khiến. Doanh nhân người Mỹ gốc Nhật Robert Kiyosaki đã có câu nói đại ý: Tiền bạc là một quyền lực hùng mạnh. Để làm chủ tiền bạc, bạn cần phải khôn ngoan hơn nó. Nếu bạn không khôn ngoan hơn tiền bạc thì bạn sẽ bị nó sai khiến suốt đời...

Thực tế, dẫu là đại gia ngàn tỷ, nhưng khi sa cơ, ngay lập tức tiền bạc sẽ rời xa. Hơn ai hết, lúc này khi đối mặt với 4 bức tường, các đại gia mới thấm và hiểu rằng: Có ngàn tỷ cũng không mua được tự do!

Bài liên quan

Tập đoàn Đại Dương của ông Hà Văn Thắm từng thâu tóm Sentinel Place 41A Lý Thái Tổ của Sơn Kim Land

Ông Trầm Bê, Phạm Công Danh lần lượt lĩnh 4 và 20 năm tù

Phạm Công Danh được trả lại 4.500 tỷ đồng, BIDV không phải bồi thường 1.633 tỷ

Triệu tập Hà Văn Thắm tới phiên tòa tham nhũng lãi ngoài ở Lọc hóa dầu Bình Sơn