Sáng 28/9, phiên họp thứ 26 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu. Thừa ủy quyền của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày tờ trình, nêu rõ sự cần thiết ban hành dự thảo nghị quyết.

Bộ trưởng khẳng định, Thuế tối thiểu toàn cầu (TTTC) không phải là điều ước quốc tế, không phải là cam kết quốc tế, không bắt buộc các quốc gia phải áp dụng. Tuy nhiên, nếu Việt Nam không áp dụng thì vẫn phải chấp nhận việc các quốc gia khác áp dụng Thuế TTTC, có quyền thu thuế bổ sung đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam (nếu thuộc đối tượng áp dụng) mà được hưởng mức thuế suất thực tế tại Việt Nam thấp hơn mức tối thiểu toàn cầu 15%, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, Việt Nam cần khẳng định áp dụng Thuế TTTC. Thuế TTTC có bản chất là thuế TNDN bổ sung và các nước cần quy định trong hệ thống pháp luật cho phù hợp.

Bộ trưởng cho biết, việc áp dụng các quy định của Thuế TTTC mang lại cho Việt Nam những cơ hội mới, cụ thể như: Tăng nguồn thu ngân sách nhà nước từ phần thu thuế bổ sung; Tăng cường hội nhập quốc tế; Giảm thiểu hiện tượng trốn thuế, tránh thuế, chuyển giá, chuyển lợi nhuận.

Mục đích xây dựng nghị quyết nhằm xây dựng chính sách Thuế TTTC để áp dụng từ năm 2024; Đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp của Việt Nam; Tạo mức độ tin tưởng giữa doanh nghiệp và Chính phủ để doanh nghiệp tiếp tục đầu tư và mở rộng đầu tư tại Việt Nam; Thể hiện sự tiến bộ và minh bạch trong hệ thống quản lý thuế và môi trường đầu tư kinh doanh tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế; Giữ nguyên các chính sách ưu đãi hiện hành áp dụng cho các doanh nghiệp không thuộc đối tượng áp dụng của Thuế TTTC.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách (TCNS) của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, về việc áp dụng Thuế TTTC gọi tắt là quy định GloBE được Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đề xuất và bắt đầu áp dụng từ kỳ tính thuế TNDN năm 2024. Hiện nhiều nước đã nội luật hoá các quy định này để áp dụng từ kỳ tính thuế TNDN năm 2024.

Chủ nhiệm cho rằng, nếu Việt Nam không nội luật hoá các quy định về thuế TTTC, thì các nước xuất khẩu vốn đầu tư sẽ được thu khoản thuế TNDN bổ sung (cho đủ mức 15%) đối với các công ty đa quốc gia có dự án đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Các công ty này đang được hưởng mức thuế suất thực tế dưới 15%.

Do đó, để bảo đảm giữ quyền đánh thuế của Việt Nam, Thường trực Uỷ ban TCNS nhất trí cần ban hành văn bản pháp lý để tạo cơ sở cho các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài thuộc diện điều chỉnh của GloBE có thể kê khai nộp thuế TNDN bổ sung và yên tâm về môi trường pháp lý tại Việt Nam.

Thường trực Ủy ban TCNS nhất trí cần tạm thời ban hành nghị quyết (thí điểm) của Quốc hội về việc áp dụng thuế TNDN bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu của OECD trước khi tiến hành sửa Luật. Đồng thời, đề nghị Chính phủ báo cáo rõ kế hoạch, thời gian sửa đổi, bổ sung Luật Thuế TNDN và dự kiến về thời gian hiệu lực thi hành.

Về trình tự thủ tục, với yêu cầu đặt ra của việc áp dụng thuế TTTC cho kỳ tính thuế TNDN năm 2024, dự thảo nghị quyết hướng dẫn thời gian nộp tờ khai thuế TNDN bổ sung là 9 tháng sau khi kết thúc kỳ tính thuế (30/9/2025), quy định của GloBE là 12 tháng (31/12/2025). Đa số ý kiến trong Thường trực Uỷ ban TCNS nhất trí trình Quốc hội bổ sung vào chương trình xây dựng pháp lệnh năm 2023 và trình tại kỳ họp tháng 10/2023 theo quy trình thủ tục rút gọn trong 1 kỳ họp.

Về các giải pháp, Chủ nhiệm lưu ý cơ quan soạn thảo còn thiếu các nội dung cần thiết về công tác thu thập, tổng hợp các thông tin, số liệu hàng năm liên quan đến doanh thu, lợi nhuận… của tổ chức thành viên của Tập đoàn đa quốc gia có công ty mẹ tối cao đặt tại nước ngoài, tổ chức thành viên tại nước ngoài của các Tập đoàn đa quốc gia nội địa, làm cơ sở xác định đối tượng thuộc phạm vi áp dụng thuế TTTC hàng năm. Vì vậy, đề nghị báo cáo rõ thêm về việc chuẩn bị và triển khai các nội dung này để bảo đảm các điều kiện cần thiết cho việc thực hiện nghị quyết.

Bài liên quan

Việt Nam tích cực chuẩn bị cho áp thuế tối thiểu toàn cầu

Trình 2 Nghị quyết về áp dụng Thuế tối thiểu toàn cầu trong tháng 7

'Tháng 10 sẽ có chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp thích ứng với quy tắc Thuế tối thiểu toàn cầu'

VinaCapital: Thuế tối thiểu toàn cầu sẽ không làm giảm dòng vốn FDI vào Việt Nam