36 đối tác của Alibaba thiết lập mạng lưới giúp Jack Ma có thời gian nghỉ ngơi
Quan hệ đối tác mà Alibaba xây dựng từ gần 10 năm trước, là nền tảng giúp ông Ma tự tin thông báo kế hoạch kế nhiệm trong 12 tháng, được đưa ra cách đây ít lâu.

Công ty được đồng sáng lập bởi Jack Ma, tên tuổi lớn trong số các doanh nhân Trung Quốc, không có nghĩ chỉ một người tạo dựng nên. Bước đầu ông cho thấy sự tự tin vào tập thể ông đã xây dựng.
Kế hoạch 1 năm của Jack Ma để trao quyền chủ tịch của Alibaba Group Holding cho người kế vị là Daniel Zhang đã đưa chiến lược kế vị không chính thống của tập đoàn vào sự chú ý, vì nó đi ngược lại với cơ cấu quyền lực kiểu “một người” của Châu Á.
Nhiều người chưa biết, cấu trúc cốt lõi của công ty 420 tỷ USD, với hơn 86.000 nhân viên trải dài từ việc trả lương không bằng tiền mặt đến điện toán đám mây, thương mại điện tử, thể thao và phim ảnh Hollywood.
Quan hệ đối tác của Alibaba được thành lập gần 10 năm trước, là nền tảng giúp ông Ma tự tin thông báo kế hoạch kế nhiệm trong 12 tháng của mình.
Bắt đầu với câu hỏi của Ma – đồng nghiệp thường gọi là Giáo sư Ma – đặt ra cho các giám đốc điều hành cấp cao 10 năm trước: Alibaba sẽ làm gì nếu không có Jack Ma?
“Một Alibaba bền vững sẽ phải được xây dựng trên nền tảng quản trị âm thanh, quan điểm tập trung vào văn hóa và nhất quán trong việc phát triển tài năng”, ông Ma nói trong bức thư gửi tất cả nhân viên trong tuần này.
“Không một công ty nào có thể chỉ dựa vào những người sáng lập. Do giới hạn về năng lực và khả năng của một người, không ai có thể gánh vác trách nhiệm của vị trí Chủ tịch và CEO mãi mãi”, bức thư có đoạn viết.
Trong tổng số 36 đối tác, 6 đối tác ở trong 18 người đồng sáng lập Alibaba, bao gồm Ma và phó chủ tịch Joe Tsai. Các đối tác còn lại là giám đốc điều hành đã làm việc ít nhất 5 năm tại Alibaba, hoặc các chi nhánh như Ant Financial, mỗi công ty đều có sổ sách chứng minh đóng góp cho hoạt động kinh doanh của Tập đoàn.
Họ được bầu vào quan hệ đối tác bởi các đồng nghiệp. Một trong ba đối tác là phụ nữ và nhóm này cho phép tối đa bốn thành viên mới mỗi năm, trong khi 2 đối tác nghỉ hưu.Quá trình gia nhập nghiêm ngặt: nhận xét quá trình làm việc bởi các đồng nghiệp, được đề cử bởi 3 đối tác hiện tại và phải có được 75% số phiếu bầu của tất cả các đối tác hiện hành.
Trong những năm qua, các đối tác mới bao gồm giám đốc điều hành và chủ tịch Zhang, Ant Jing, chủ tịch công ty Ant Financial, giám đốc công nghệ của Alibaba, Jeff Zhang và chủ tịch của Alibaba Cloud Simon Hu, theo tiết lộ của quản trị công ty. Ma là ủy viên thường trực của quan hệ đối tác.
Các đối tác có quyền chỉ định phần lớn ban giám đốc của Alibaba, tùy thuộc vào sự chấp thuận của các cổ đông trong đại hội thường niên.
Điều đó đồng nghĩa tại bất kỳ thời điểm nào, các giám đốc điều hành cấp cao của công ty có thể chọn ứng viên cho phần lớn vị trí của ban giám đốc Alibaba.
Năm trong số 11 giám đốc trong hội đồng quản trị hiện thời của công ty được đề cử bởi quan hệ đối tác. Năm giám đốc độc lập bao gồm giám đốc điều hành đầu tiên của Hồng Kông Tung Chee-hwa và người đồng sáng lập Yahoo! Jerry Yang. Người sáng lập Soft bank Masayoshi Son là giám đốc độc lập vì hiện đang nắm giữ 29% cổ phần của Alibaba.
Điều này giảm nguy cơ có hiềm khích tiếp quản trong hội đồng quản trị, và đảm bảo thực hiện kế hoạch của công ty theo tầm nhìn của Alibaba, giáo sư Lawrence Loh, giám đốc Trung tâm Quản trị, Tổ chức và Sáng lập tại Đại học Quốc gia Singapore cho biết.
“Họ không muốn nhất là vấn đề công ty bị điều hành bởi các công ty khác, điều đó sẽ khiến mọi thứ trở nên khó kiểm soát”, Loh nói “Doanh nghiệp điện tử rất linh hoạt, có định hướng và xu hướng thay đổi [thường xuyên] đến nỗi bạn không muốn một công ty khác đến và biến công ty bạn thành một loại hình khác”.
Quan hệ đối tác không chỉ để đề cử các vị trí giám đốc. Các đối tác cũng phải có “tiêu chuẩn cao về nhân cách và thực hiện sứ mệnh, tầm nhìn và giá trị của công ty”, theo tuyên bố của quản trị, người được bổ nhiệm phải cá nhân hóa văn hóa doanh nghiệp.
Đó là sự kết hợp độc đáo giữa cấu trúc doanh nghiệp, phát triển tài năng và nuôi dưỡng văn hóa đã cho phép Ma, hiện 54 tuổi, là người trẻ nhất trong 3 người giàu nhất châu Á rời khỏi một đế chế thương mại gần như chưa chín muồi.
Người Trung Quốc thường nói, "ai giàu ba họ ai khó ba đời”, Joseph Fan, đồng giám đốc Viện Kinh tế và Tài chính tại Đại học Trung Quốc Hồng Kông nói. “Vấn đề này có thể đúng với các gia đình giàu có trên toàn thế giới, nhưng đặc biệt được tin tưởng tại châu Á”.
Sự thành công của nhiều công ty châu Á phụ thuộc vào những người lãnh đạo, nhiều hơn so với các khu vực khác, Fan – đồng tác giả cuốn sách The Family Business Map: Assets and Roadblocks in Long Term Planning (tạm dịch: Bản đồ doanh nghiệp gia đình: Tài sản và rào cản trong kế hoạch dài hạn) cho biết.
“Nói cách khác, đây là nền văn hóa của các mối quan hệ (guanxi)”, Fan nói “cho dù một nhà đầu tư muốn bỏ tiền vào công ty của bạn hoặc một đối tác muốn kinh doanh với bạn, còn phụ thuộc vào lãnh đạo của bạn”.
Văn hóa này trở nên rõ nét sau vụ việc ngày 31 tháng 8 tại Minneapolis, người sáng lập kiêm giám đốc điều hành của JD.com, ông Richard Liu Qiangdong bị bắt giữ. Mặc dù bị giam giữ và được trở lại làm việc vào ngày 4 tháng 9, khoảng thời gian giam giữ ngắn ngủi của ông vẫn dấy lên câu hỏi liệu một trong những công ty thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc có thể hoạt động hiệu quả nếu thiếu ông hay không.
Theo luật của công ty, ông Liu “có ảnh hưởng đáng kể đối với các vấn đề như bầu giám đốc và phê duyệt tài liệu sáp nhập, mua lại hoặc các giao dịch liên doanh khác”.Hơn nữa, theo các quy tắc hiện hành của JD.com “ban giám đốc sẽ không thể đủ số lượng tối thiểu mà không có Liu, miễn là Liu vẫn là giám đốc”.Sự tập trung quyền lực và ảnh hưởng, đó là điều Alibaba – công ty châu Á đầu tiên đạt trên 500 tỷ USD vốn hóa - đang cố tránh.
“Chúng tôi muốn đảm bảo rằng công ty sẽ không chỉ dựa vào 1 hoặc 2 người, hoặc những người sáng lập nó”, Ma trả lời phỏng vấn cuối tuần của South China Morning Post, công ty sở hữu trụ sở tại Hàng Châu. “Alibaba nên xây dựng một hệ thống, nuôi dưỡng một nền văn hóa và đặt kế hoạch kế vị. Tôi đã nói với nhóm chúng ta nên bắt đầu lên kế hoạch khi công ty còn trẻ, để tạo ra một kế hoạch dài hạn cho sự phát triển của Alibaba”.
Để chắc chắn, quan hệ đối tác – và khả năng đặc biệt trong việc đề cử các vị trí giám đốc – đã không theo lối mòn, ít nhất là không có nguyên tắc Một phiếu, Một bầu (One share, one vote) ở công ty Hồng Kông.
Kết quả, Alibaba đã mua lại công ty Hồng Kông cho khoản đầu tư công khai ban đầu trị giá 25 tỷ USD vào năm 2014, thay vào đó, hãy chọn New York làm thị trường huy động vốn. Đợt IPO đã lập kỷ lục lớn nhất trong lĩnh vực tài chính toàn cầu.
Sau đó, nhà điều hành chứng khoán và điều hành thị trường chứng khoán của Hồng Kông trong năm ngoái đã đẩy mạnh thay đổi quy định lớn nhất trong hệ thống tài chính của thành phố trong 3 thập kỷ để cho phép Alibaba và các công ty công nghệ khác tăng vốn.
“Trong nội bộ, quan hệ đối tác của Alibaba mang đến cho công ty một tiếng nói mạnh mẽ hơn, cũng có thể các cổ đông có ít ảnh hưởng đối với các đối tác”, David Lee, giảng viên cao cấp tại khoa Kinh doanh và Kinh tế tại Đại học Hồng Kông cho biết. “Cơ chế đối tác không phải là duy nhất trong các tổ chức, nhưng là duy nhất trong các công ty niêm yết như Alibaba”, ông nói.
- Cùng chuyên mục
AI đổ bộ, tỷ phú xuất hiện như 'nấm sau mưa'
Trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ thay đổi thế giới công nghệ mà còn đang tạo ra một thế hệ tỷ phú mới với tốc độ kỷ lục. Chỉ trong vài tháng, các vòng gọi vốn khổng lồ từ Anthropic, OpenAI, Anysphere và loạt startup AI khác đã tạo ra hàng chục tỷ phú mới, đẩy định giá doanh nghiệp lên mức chưa từng thấy.
Phong cách - 12/08/2025 11:10
'Hết giờ làm, sếp đừng có gọi tôi': Lằn ranh mong manh giữa tự do và áp lực
Một khái niệm đang nổi lên trong xu thế làm việc toàn cầu, đó là “work-life integration', khiến ranh giới thời gian giữa công việc và cuộc sống bị xoá nhoà.
Phong cách - 12/08/2025 08:34
Giám đốc Meta: 'Bằng đại học là chưa đủ để nổi bật'
Giám đốc Meta khu vực châu Á - Thái Bình Dương cho biết bằng đại học chỉ là "tấm vé vào cửa" ngành công nghệ. Tinh thần ham học hỏi, các chứng chỉ phù hợp mới giúp ứng viên ghi điểm.
Phong cách - 11/08/2025 10:35
Chơi chứng khoán năm 14 tuổi, thanh niên bỏ đại học, bán kem mỗi năm thu 17 tỷ
Dù không theo học đại học nhưng thanh niên người Mỹ Nico Vergara vẫn thành công vang dội khi lựa chọn con đường khởi nghiệp từ món kem trái cây, mang lại doanh thu hàng triệu USD và mở rộng sang nhiều lĩnh vực.
Phong cách - 10/08/2025 13:23
Cận cảnh món quà ‘có một không hai’ Tim Cook tặng Tổng thống Trump
Bên cạnh việc công bố mở rộng đầu tư vào Mỹ lên 600 tỷ USD, CEO Apple Tim Cook đã trao tặng Tổng thống Donald Trump một món quà mang đậm dấu ấn "Made in USA".
Phong cách - 10/08/2025 07:22
Siêu đô thị Hạ Long Xanh - Cú hích cho sự phát triển của phường Hà An
Sau khi hợp nhất thành đơn vị hành chính mới, phường Hà An (tỉnh Quảng Ninh) đang đứng trước cơ hội bứt phá, trở thành cực tăng trưởng công nghiệp – đô thị ven biển phía Tây tỉnh, với điểm nhấn là dự án Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh.
Phong cách - 10/08/2025 06:12
Ông Trương Gia Bình: 'Hy Vọng là ngôi trường biến đau thương thành sức mạnh'
Đó là chia sẻ của ông Trương Gia Bình, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT tại lễ khánh thành Trường Hy Vọng ở Khu đô thị công nghệ FPT Đà Nẵng vào chiều 8/8.
Phong cách - 09/08/2025 08:47
Taxi sẽ bay ở Nhật Bản từ năm 2027
Taxi bay ở Nhật Bản được thiết kế để chở một phi công và tối đa 4 hành khách với tốc độ lên tới 320km/h.
Phong cách - 08/08/2025 08:50
Vân Đồn được kỳ vọng trở thành đặc khu kinh tế đa ngành
Đặc khu Vân Đồn được kỳ vọng là một cực tăng trưởng chiến lược của tỉnh Quảng Ninh và cả nước, trở thành đặc khu kinh tế đa ngành, có khả năng cạnh tranh khu vực và quốc tế.
Phong cách - 07/08/2025 14:09
Sắp diễn ra giải golf thiện nguyện Hoiana Brighter Path Charity Invitational
Giải golf thiện nguyện Hoiana Brighter Path Charity Invitational với chủ đề "Mở đường đến Tương lai" sẽ chính thức diễn ra tại Hoiana Shores Golf Club (HSGC) vào ngày 20/9.
Phong cách - 06/08/2025 15:10
Đặc khu Cô Tô sẽ trở thành trung tâm du lịch, dịch vụ của Quảng Ninh
Đây là mục tiêu trong trong nhiệm kỳ 2025 - 2030 của đặc khu Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh) nhằm tiếp tục khai thác tối đa dư địa phát triển du lịch biển đảo.
Phong cách - 06/08/2025 14:05
Rộ làn sóng thanh niên tuổi 20 bỏ học, làm chủ startup triệu đô
Nhiều người trẻ bỏ dở việc học tại các trường danh tiếng như M.I.T., Georgetown và Stanford để theo đuổi giấc mơ làm chủ các startup triệu đô.
Phong cách - 06/08/2025 07:00
Quảng Ninh phát triển kinh tế di sản, công nghiệp văn hoá: Góc nhìn từ Yên Tử
Yên Tử – vùng đất vừa được UNESCO ghi danh – đang trở thành điểm nhấn cho chiến lược phát triển kinh tế di sản, công nghiệp văn hóa của Quảng Ninh.
Phong cách - 05/08/2025 19:45
'Ông trùm' gia vị Việt chỉ ra các bước giúp startup đưa sản phẩm ra thế giới
"Ông trùm" gia vị Việt Nguyễn Trung Dũng, nhà sáng lập và CEO của Dh Foods cho rằng, đăng ký sở hữu trí tuệ, tham gia triển lãm là những điều startup Việt cần làm nếu muốn đưa sản phẩm ra thế giới.
Phong cách - 05/08/2025 13:14
Khởi tranh giải vô địch golf 2025 với quỹ thưởng 1,2 tỉ đồng: Bước đệm cho SEA Games 33
Giải vô địch golf quốc gia - Gia Lai 2025 do Báo Tiền Phong phối hợp tổ chức là sân chơi rèn luyện, nuôi dưỡng nhân tài, tạo bàn đạp phục vụ đội tuyển golf Việt Nam tại SEA Games 33.
Phong cách - 04/08/2025 17:14
Bùng nổ cảm xúc cùng Chi Pu và màn drone lớn nhất Nam Sài Gòn tại đại nhạc hội T&T City Millennia
Không để khán giả phải chờ lâu, BTC vừa công bố cái tên đầu tiên trong dàn line-up sẽ góp mặt tại đại nhạc hội hoành tráng bậc nhất khu Nam Sài Gòn dịp cuối hè này. Đó chính là Chi Pu, “Đội trưởng Sao Nhập Ngũ 2025”, ngôi sao từng khuấy đảo sân khấu Tỷ tỷ đạp gió rẽ sóng 2023.
Phong cách - 04/08/2025 15:50
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 2 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 2 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 4 month ago
- Ý kiến
-
[Gặp gỡ thứ Tư] Đại sứ Hoa Kỳ Daniel Kritenbrink: 'Chúng tôi muốn một Việt Nam mạnh mẽ và thịnh vượng'
-
Từ Brexit nghĩ về Cộng đồng kinh tế ASEAN
-
Mã Pí Lèng: Hãy bình tĩnh - tỉnh táo trong xử lý
-
[CAFÉ cuối tuần] Phải xây sân bóng đá mới, Mỹ Đình chật quá rồi!
-
Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết tiết lộ ‘văn hoá 5 không’ trong đầu tư
-
'Doanh nghiệp càng lớn, thanh, kiểm tra càng nhiều'