2 nhà khoa học đạt giải Nobel Kinh tế 2020 và những cải tiến trong hoạt động đấu giá

THANH TRẦN-CHÍ THÀNH
06:00 13/10/2020

Mùa Nobel 2020 đã khép lại với giải Nobel Kinh tế thuộc về hai nhà khoa học người Mỹ Paul R. Milgrom và Robert B. Wilson vì những cải tiến đối với lý thuyết đấu giá và các hình thức đấu giá mới.

opoyi_-luh5zeSm

Hai nhà khoa học người Mỹ Paul R. Milgrom và Robert B. Wilson đạt giải Nobel Kinh tế 2020. Ảnh: CNN

Trong hạng mục giải thưởng cuối cùng của mùa giải Nobel năm nay, Viện Hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển đã vinh danh hai giáo sư của Đại học Stanford, lần lượt là các ông Paul R. Milgrom và Robert B. Wilson.

Năm nay, nhà tổ chức giải Nobel thông báo tăng mức thưởng cho những người đoạt giải từ 9 lên 10 triệu crown Thụy Điển (hơn 26 tỷ đồng), nhờ vào tình hình tài chính ổn định.

Hai nhà kinh tế Mỹ đã giành giải Nobel hôm thứ Hai vì đã cải thiện cách thức hoạt động của các cuộc đấu giá, nghiên cứu của họ làm nền tảng cho hầu hết các hoạt động của nền kinh tế hiện nay, từ cách Google bán quảng cáo đến cách các công ty viễn thông được cấp phát tần số từ chính phủ.

Các khám phá của Paul R. Milgrom và Robert B. Wilson, cả hai đều thuộc Đại học Stanford, "đã mang lại lợi ích cho người bán, người mua và người nộp thuế trên khắp thế giới", Ủy ban Nobel cho biết.

Theo đuổi những ý tưởng điên rồ

Ông Wilson và ông Milgrom được quốc tế biết đến với công việc nghiên cứu và giảng dạy về thiết kế thị trường đấu giá, định giá, đàm phán và các chủ đề khác liên quan đến tổ chức công nghiệp và kinh tế học thông tin.

Cặp đôi này đã đóng một vai trò quan trọng trong các loại hình đấu giá và chiến lược đấu thầu cạnh tranh cho các ngành công nghiệp truyền thông, dầu mỏ và năng lượng, cũng như trong việc thiết kế các chương trình định giá sáng tạo. Ông Wilson cũng đã ảnh hưởng đến một thế hệ các nhà kinh tế trẻ hơn, bao gồm cả ông Milgrom.

Ông Wilson và ông Milgrom được ghi nhận là những người đã định hình nên toàn bộ ngành công nghiệp viễn thông hiện đại, vốn hình thành từ một định dạng đấu giá mà họ đã phát triển, cùng với nhà kinh tế học người Mỹ Preston McAfee, cho các cuộc đấu giá phổ vào năm 1994 của Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC). Các cuộc đấu giá sử dụng thiết kế của họ đã được sử dụng trên toàn thế giới với khả năng phân bổ giấy phép trị giá hơn 100 tỷ USD.

Ông Milgrom cho biết ông rất vinh dự bởi sự công nhận công việc của ông và Wilson đã vượt qua ranh giới kỷ luật của họ và hy vọng giải thưởng sẽ giúp mở đường cho việc xem xét các ý tưởng cấp tiến khác.

"Có những lúc tôi có những ý tưởng và mọi người nghĩ, điều đó quá mới lạ, thật điên rồ, chúng tôi sẽ không thử điều đó. Tôi nghĩ rằng một trong những tác động của giải thưởng như thế này chính là giúp mọi người suy nghĩ thấu đáo hơn. Họ sẽ xem xét mọi thứ nghiêm túc hơn và điều đó sẽ thúc đẩy tôi biến những điều mới lạ thành hiện thực", ông Milgrom, người có bằng Giáo sư Shirley R. và Leonard W. Ely, Jr. tại Trường Khoa học và Nhân văn, cho biết.

"Nghiên cứu quan trọng của Milgrom trong lĩnh vực kinh tế tạo ra kiến ​​thức mới và sau đó sử dụng kiến ​​thức đó để giúp chúng tôi hiểu rõ hơn và giúp giải quyết các vấn đề trong thế giới thực bao gồm cách phân phối tốt nhất các nguồn tài nguyên khó bán theo cách truyền thống", Hiệu trưởng Trường Khoa học và Nhân văn nói.

Ông cũng nhấn mạnh rằng: "Ngoài việc là nhà thiết kế đấu giá hàng đầu thế giới, cùng với Robert Wilson, ông ấy còn là một nhà lý thuyết phi thường trong kinh tế vi mô. Công việc của ông ấy là một ví dụ tuyệt vời về việc nghiên cứu lý thuyết cơ bản có thể dẫn đến những ứng dụng thực tế đáng kinh ngạc như thế này".

"Paul Migrom và Robert Wilson là những người khổng lồ trong lĩnh vực đấu giá và thiết kế thị trường. Những đóng góp của họ nổi bật về chiều sâu lý thuyết, qua đó cho phép tạo ra và cải thiện thị trường trên khắp thế giới", Jonathan Levin, Giáo sư Philip H. Knight và Trưởng khoa Kinh doanh Đại học Stanford cho biết.

MilgromWilson

Minh họa của Niklas Elmehed

Paul Milgrom

Ông Milgrom đã làm việc tại Stanford từ năm 1987. Ông là giám đốc sáng lập của Viện Kinh tế Lý thuyết Stanford và là giám đốc của Chương trình Thiết kế Thị trường tại SIEPR, hỗ trợ nghiên cứu cách thức, các quy tắc của một cuộc đấu giá, trao đổi hoặc thị trường ảnh hưởng đến hiệu suất của nó.

Giống như ông Wilson, ông Milgrom cũng đã hướng dẫn cho nhiều nhà kinh tế trẻ nổi tiếng, bao gồm Susan Athey, người đã giành được Huy chương John Bates Clark năm 2007 với tư cách là nhà kinh tế dưới 40 tuổi xuất sắc ở Bắc Mỹ; Joshua Gans, người đã giành được giải thưởng tương ứng dành cho các nhà kinh tế Úc cùng năm, và Yeon-Koo Che, người đã giành được giải nhà kinh tế Hàn Quốc xuất sắc nhất năm 2008.

Sinh ngày 20/4 năm 1948, tại Detroit, ông Milgrom lấy bằng cử nhân toán học tại Đại học Michigan năm 1970, MS ngành thống kê và Tiến sĩ kinh doanh tại Stanford năm 1978 và 1979. Ông đã dạy tại Northwestern và Yale trước khi đến Stanford. Ông được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Hoa Kỳ năm 1992 và Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia năm 2006, được Trường Kinh tế Stockholm trao bằng tiến sĩ danh dự năm 2001 và là người đoạt giải Nemmers năm 2008 về kinh tế.

Robert Wilson

Mặc dù đã xuất bản nhiều bài báo trên các tài liệu kinh tế học, ông Wilson được biết đến nhiều nhất với việc áp dụng các lý thuyết về đấu giá vào các vấn đề thị trường trong thế giới thực. Trong những năm 1970, ông đã làm việc với Bộ Nội vụ Hoa Kỳ về các chính sách đấu giá các hợp đồng thuê thăm dò dầu khí. Một sự đổi mới sau đó là một hệ thống đấu giá để bán các hóa chất công nghiệp. Sau đó, ông và Milgrom tham gia vào chương trình thiết kế của họ cho cuộc đấu giá phổ FCC năm 1993.

Sinh ngày 16/5 năm 1937, tại Geneva, Neb., ông Wilson có bằng cử nhân toán học, bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh và bằng Tiến sĩ Quản trị Kinh doanh tại Đại học Harvard từ năm 1959 đến năm 1963.

Ông gia nhập khoa Kinh doanh Cao học Stanford năm 1964. Ông từng là giám đốc Trung tâm Xung đột và Đàm phán của Stanford năm 1990 và Viện Kinh tế Lý thuyết từ năm 1993 đến 1995. Ông được giới thiệu vào Học viện Khoa học Quốc gia năm 1994. Ông Wilson cũng được nhận giải thưởng Giảng dạy Xuất sắc của Khoa Kinh doanh Trường Kinh doanh Stanford năm 2001 và được vinh danh là Thành viên Xuất sắc của Hiệp hội Kinh tế Hoa Kỳ năm 2006.

Năm 2018, ông Milgrom và ông Wilson đã cùng được trao Giải thưởng John J. Carty 2018 cùng với David M. Kreps.

Wilson đã từng là người hướng dẫn luận án tiến sĩ cho Milgrom và hai người cũng là hàng xóm của nhau. Khi được CBS News phỏng vấn qua điện thoại tại nhà riêng ở California, Milgrom cho biết ông đã nhận được tin họ đoạt giải Nobel theo "một cách kỳ lạ".

"Giữa đêm, Bob Wilson đã đến và gõ cửa nhà tôi, ông nói với AP.

Ông Milgrom, người năm nay đã 72 tuổi nói sinh viên, bạn bè và đồng nghiệp từ lâu nay đã nói rằng ông và ông Wilson (83 tuổi) rất xứng đáng để nhận được giải thưởng Nobel Kinh tế.

"Thật tuyệt khi chúng tôi nhận được sự kính trọng và tình cảm của họ dành cho chúng tôi", ông nói.

Hai người đàn ông đã giải quyết vấn đề khó khăn nhất giúp cho các cuộc đấu giá hoạt động hiệu quả. Ủy ban cho biết công trình của Wilson cho thấy "lý do tại sao những người đặt giá thầu hợp lý có xu hướng đặt giá thầu thấp hơn ước tính tốt nhất của họ về giá trị chung" - điều này có nghĩa là mặt hàng đó có giá thấp hơn giá trị của nó và có lẽ không phải đối với người muốn mua nó nhất, cả hai đều sẽ không xảy ra nếu cuộc đấu giá hoạt động tốt.

Những ảnh hưởng từ nghiên cứu của họ có thể được nhìn thấy ở khắp nơi. David Warsh, người chuyên theo dõi các nghiên cứu kinh tế với trang Economic Principals cho biết: “Quảng cáo trực tuyến được bán đấu giá. Do vậy Google có thể áp dụng phương pháp này nhanh chóng và liền mạch hoàn toàn phụ thuộc vào lý thuyết được Milgrom, các đối thủ cạnh tranh của ông và sinh viên của họ nghiên cứu và phát triển''

Nghiên cứu của họ không chỉ mang đến mỗi tiền bạc, mà còn có tác động ở nhiều lĩnh vực khác. Ví dụ, một số chính phủ bán đấu giá quyền gây ô nhiễm với hy vọng giảm phát thải; các công ty sạch hơn có thể bán lại các quyền này cho các công ty bẩn hơn, tạo động lực tài chính cho các công ty để làm cho hoạt động của họ xanh hơn. Ingrid Werner, thành viên Ủy ban Nobel cho biết: “Mục tiêu không phải lúc nào cũng là tối đa hóa doanh thu cho người bán mà còn có thể có mục tiêu xã hội".

Một vấn đề đối với người bán trong các cuộc đấu giá là cái gọi là lời nguyền của người chiến thắng. Nếu người mua tranh giành quyền đánh bắt cá, chẳng hạn, họ phải trả giá mà không biết giá cá trong tương lai sẽ như thế nào. Họ bắt đầu lo lắng rằng họ sẽ chỉ chiếm ưu thế bằng cách trả quá nhiều và họ có thể phản ứng bằng cách thu bớt lại các đề nghị của mình.

Theo nghiên cứu của Wilson và Milgrom, một giải pháp được đưa ra là người bán nên cung cấp càng nhiều thông tin càng tốt trước khi cuộc đấu giá bắt đầu, điều này giúp mang tới một đánh giá độc lập về món hàng đang được bán đấu giá.

Wilson cho biết họ cũng đã giải quyết được chiến lược "con rắn trong đám cỏ", liên quan đến việc một công ty giữ bí mật về mặt hàng được bán trong hầu hết các cuộc đấu giá và sau đó đưa ra giá thắng vào phút cuối cùng.

Wilson nói với AP: “Nó giống như một cuộc bắn tỉa khi đấu giá trên eBay, đồng thời nói thêm rằng họ đã thiết kế các quy tắc buộc những người tham gia đấu giá phải tiết lộ sự quan tâm của họ sớm hơn.

Milgrom và Wilson là những người đoạt giải Nobel còn sống thứ 18 và 19 trong cộng đồng các học giả của Stanford. Wilson là giảng viên thứ tư của Trường Kinh doanh Stanford đoạt giải Nobel. Cựu Hiệu trưởng Michael Spence của trường đã được vinh danh vào năm 2001 vì những đóng góp của ông trong việc phân tích thị trường có thông tin bất cân xứng. Myron Scholes được vinh danh vào năm 1997 vì đã phát triển một phương pháp mới để xác định giá trị của các công cụ tài chính phái sinh. William Sharpe nhận giải thưởng năm 1990 vì những đóng góp của ông cho lý thuyết kinh tế tài chính.

  • Cùng chuyên mục
Giới siêu giàu chi tới 500.000 USD tìm ý trung nhân

Giới siêu giàu chi tới 500.000 USD tìm ý trung nhân

Với mức phí dao động 150.000-500.000 USD, dịch vụ của chuyên gia mai mối Jennifer Donnelly (Mỹ) phục vụ giới thượng lưu với những yêu cầu khắt khe trong việc tìm kiếm bạn đời.

Phong cách - 27/07/2025 10:20

Ngắm những siêu du thuyền sẽ có mặt tại Monaco Yacht Show 2025

Ngắm những siêu du thuyền sẽ có mặt tại Monaco Yacht Show 2025

Cứ đến tháng 9 hàng năm, những siêu du thuyền lộng lẫy nhất thế giới lại tụ hội về Triển lãm Du thuyền Monaco (Monaco Yacht Show) ở cảng Hercules.

Phong cách - 26/07/2025 07:35

Điều tối kỵ ở CLB thượng lưu Mỹ

Điều tối kỵ ở CLB thượng lưu Mỹ

Nằm cách Nhà Trắng chỉ vài bước chân, Ned’s Club, không gian riêng dành cho giới tinh hoa Washington DC (Mỹ), có những chuẩn mực hành vi ngầm hiểu mà các thành viên cần tuân theo.

Phong cách - 25/07/2025 10:43

Cường độ làm việc không tưởng của CEO Nvidia

Cường độ làm việc không tưởng của CEO Nvidia

Jensen Huang, CEO của Nvidia thừa nhận cuộc sống và công việc của ông không hề cân bằng khi làm việc gần như mọi lúc trong ngày, tần suất 7 ngày một tuần.

Phong cách - 24/07/2025 14:41

Trần Phú Long bị bắt cùng Công Trí là ai?

Trần Phú Long bị bắt cùng Công Trí là ai?

Trần Phú Long được biết đến là người đồng hành lâu năm, góp phần trong việc xây dựng, phát triển thương hiệu thời trang của NTK Công Trí.

Phong cách - 24/07/2025 10:31

Phó Tổng giám đốc Faslink: Giá sản phẩm xanh chưa tiệm cận với sản phẩm truyền thống

Phó Tổng giám đốc Faslink: Giá sản phẩm xanh chưa tiệm cận với sản phẩm truyền thống

Nguyễn Bích Diền, Phó Tổng Giám đốc CTCP kết nối thời trang Faslink, cho biết sản phẩm được sản xuất theo quy trình xanh thường có giá cao hơn các sản phẩm truyền thống và đây là một thách thức trong quá trình chuyển đổi xanh của doanh nghiệp.

Phong cách - 23/07/2025 19:13

Hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông xanh để không còn xe máy xăng trong vành đai 1 Hà Nội

Hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông xanh để không còn xe máy xăng trong vành đai 1 Hà Nội

Trước thực trạng ô nhiễm không khí hiện nay, việc chuyển đổi xe máy chạy xăng sang sử dụng xe điện sẽ giúp giảm đáng kể lượng khí thải, góp phần cải thiện chất lượng không khí tại Hà Nội và bảo vệ môi trường...

Phong cách - 23/07/2025 18:59

NTK Công Trí, từ 'đại thụ' làng thiết kế thời trang đến sa ngã vì ma tuý

NTK Công Trí, từ 'đại thụ' làng thiết kế thời trang đến sa ngã vì ma tuý

Trước khi bị bắt, Nguyễn Công Trí, thường được biết đến với danh xưng NTK Công Trí, được xem là biểu tượng của làng thiết kế thời trang Việt Nam. Nhà thiết kế 7x là cái tên hiếm hoi trong làng thiết kế thời trang Việt được các ngôi sao trong nước và quốc tế chọn mặt gửi vàng

Phong cách - 23/07/2025 15:11

Đếm 'like' trên nỗi đau - một vết thương khác từ vụ lật tàu ở Quảng Ninh

Đếm 'like' trên nỗi đau - một vết thương khác từ vụ lật tàu ở Quảng Ninh

Những hình ảnh cắt ghép tinh vi từ vụ lật tàu ở Quảng Ninh đang được chia sẻ tràn lan, không phải để chia sẻ mà đếm like, view và ''follow'' trên nỗi đau thật của đồng bào mình.

Phong cách - 23/07/2025 11:35

Hành khách vụ lật tàu Vịnh Xanh nhận hơn 2,5 tỷ đồng tiền bảo hiểm

Hành khách vụ lật tàu Vịnh Xanh nhận hơn 2,5 tỷ đồng tiền bảo hiểm

Đến hiện tại, có ba công ty bảo hiểm đã thông tin về việc chi trả tiền cho khách hàng vụ lật tàu Vịnh Xanh 58. Trong đó, hai hãng công bố tổng mức chi trả hơn 2,5 tỷ đồng.

Phong cách - 22/07/2025 10:17

CEO Nvidia vừa gợi ý ngành học 'cực hot' cho sĩ tử 2K7

CEO Nvidia vừa gợi ý ngành học 'cực hot' cho sĩ tử 2K7

Jensen Huang – CEO Nvidia, công ty giá trị nhất thế giới hiện nay – cho biết nếu là một sinh viên năm 2025, ông sẽ tập trung vào một lĩnh vực khác thay vì phần mềm.

Phong cách - 21/07/2025 09:38

Hỗ trợ ăn ở miễn phí cho người thân nạn nhân vụ đắm tàu tại Vịnh Hạ Long

Hỗ trợ ăn ở miễn phí cho người thân nạn nhân vụ đắm tàu tại Vịnh Hạ Long

Chính quyền tỉnh Quảng Ninh và cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cùng chung tay hỗ trợ ăn ở miễn phí cho người thân các nạn nhân trong vụ đắm tàu tại Vịnh Hạ Long vào chiều 19/7.

Phong cách - 20/07/2025 06:45

Sau cãi vã với ông Trump, tỷ phú Elon Musk sắp rót tiền mạnh vào Ấn Độ?

Sau cãi vã với ông Trump, tỷ phú Elon Musk sắp rót tiền mạnh vào Ấn Độ?

Việc Elon Musk đẩy mạnh hoạt động ở thị trường Ấn Độ có thể đánh dấu sự khởi đầu của một làn sóng đầu tư nước ngoài mới.

Phong cách - 19/07/2025 08:17

CEO Tim Corp: Chúng tôi lấy ngày Lễ Vu lan là ngày nghỉ hưởng lương cho toàn nhân viên

CEO Tim Corp: Chúng tôi lấy ngày Lễ Vu lan là ngày nghỉ hưởng lương cho toàn nhân viên

Ông Trần Dương Xuân Vũ, Tổng Giám đốc Công ty CP TIM Corp, cho biết hàng năm cứ đến ngày Rằm tháng 7 âm lịch (Lễ Vu lan), nhân viên công ty được nghỉ hưởng lương để về quê thăm cha mẹ hoặc thắp nén hương nếu đấng sinh thành khuất núi.

Phong cách - 19/07/2025 07:00

Tỷ phú 'đi giày vải' qua đời, khối di sản 123.000 tỷ bất ngờ bị các con tranh giành

Tỷ phú 'đi giày vải' qua đời, khối di sản 123.000 tỷ bất ngờ bị các con tranh giành

17 tháng sau khi ‘ông vua nước giải khát’ Tông Khánh Hậu qua đời, vụ tranh chấp di sản hàng trăm nghìn tỷ đồng được đưa ra xét xử, mở ra chương mới đầy kịch tính cho một trong những tập đoàn tiêu dùng lớn nhất Trung Quốc.

Phong cách - 18/07/2025 09:53

Hơn 150 golfer hội tụ tại VINALOGIC SWING CUP 2025

Hơn 150 golfer hội tụ tại VINALOGIC SWING CUP 2025

VINALOGIC SWING CUP 2025 là nơi các doanh nghiệp không chỉ cùng nhau rèn luyện thể chất qua thể thao mà còn được chia sẻ kiến thức, mở rộng quan hệ, lan tỏa giá trị hợp tác và cùng nhau bước vào tương lai số hóa toàn diện.

Phong cách - 17/07/2025 16:37