Thực thi CPTPP VÀ EVFTA: Lo năng lực doanh nghiệp Việt
Sau khi đi vào thực thi, Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) sẽ không thể tạo nên những cú biến chuyển lớn, xuất khẩu sản phẩm dệt may, da giày sang khu vực này khó đạt mức tăng trưởng 10% như kỳ vọng.

Việc tự chủ được nguồn nguyên liệu và nâng cao năng lực giao dịch nguyên phụ liệu với các nhà đặt hàng là một thách thức với các doanh nghiệp ngành xuất khẩu da giày - Ảnh: T.V.N.
Ông Diệp Thành Kiệt, phó chủ tịch Hiệp hội Da giày, túi xách VN (Lefaso), đã khẳng định như vậy về cơ hội mà ngành dệt may, da giày có được khi CPTPP được thực thi. Ông Kiệt nói: ngay cả với Hiệp định thương mại tự do VN-EU (EVFTA), không còn nhiều dư địa để ngành dệt may, da giày VN đẩy mạnh tăng trưởng xuất khẩu bởi VN vẫn đang được EU cấp quy chế ưu đãi thuế quan (GSP).
* Vì sao CPTPP khó tạo ra đột biến trong tăng trưởng xuất khẩu các sản phẩm dệt may, da giày - ngành được đánh giá là hưởng lợi nhiều nhất từ hiệp định này, thưa ông?
- Mặc dù các sản phẩm giày dép, túi xách VN... xuất sang 10 quốc gia khu vực CPTPP sẽ được hưởng thuế suất 0% ngay lập tức, nhưng tổng dung lượng thị trường khu vực này (nếu tính luôn cả Mỹ dù thực tế hiện nay không còn Mỹ - PV) chỉ chiếm khoảng 11% kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành da giày, túi xách.
Hơn nữa, trong 10 nước thành viên CPTPP, VN đã ký hiệp định thương mại (FTA) với 7 quốc gia, chỉ chưa ký với Mexico, Canada và Agrentina. Giả sử ngành da giày, túi xách đạt mức tăng trưởng 10% trong khu vực CPTPP, kim ngạch xuất khẩu từ khu vực này đóng góp cho cả ngành da giày, túi xách cũng chỉ tăng được 1%.
Nói như thế để có thể khẳng định rằng CPTPP không thể tạo nên những cú biến chuyển lớn như mọi người vẫn nghĩ. Cá nhân tôi cũng thấy rằng khu vực CPTPP khó đạt mức tăng trưởng 10% vì VN đã có FTA với 7 quốc gia còn lại, ngoại trừ ba nước chưa có như trên đã nói.
* Còn đối với EVFTA thì sao, thưa ông, tăng trưởng được bao nhiêu phần trăm?
- EVFTA đưa ra lộ trình giảm thuế về 0% sau 7 năm, nhưng ngay từ năm đầu tiên đã có khoảng 37% số dòng sản phẩm da giày được đưa về mức 0%, phần còn lại giảm dần sau 3-7 năm. Thế nhưng tỉ lệ sản phẩm da giày xuất khẩu sang EU của VN đều nằm trong các dòng sản phẩm được hưởng mức thuế suất 3-7 năm, túi xách được hưởng ngay thuế suất 0% mà không cần lộ trình giảm.
Tuy nhiên, sản phẩm da giày VN đang được EU cấp quy chế GSP với mức thuế suất dao động dưới 8%. Nhưng khi thực thi EVFTA, EU sẽ mặc nhiên bỏ GSP ngay. Nên các doanh nghiệp xuất khẩu nào đạt yêu cầu theo quy định của EVFTA sẽ được hưởng ngay mức thuế suất thấp. Ngược lại sẽ phải chịu mức thuế cao, chứ không được hưởng quy chế GSP nữa.
EU hiện chiếm 32% thị trường xuất khẩu từ VN. Và do còn được hưởng GSP từ năm 2014 nên mức tăng trưởng ở thị trường này cũng chỉ 5-6% khi EVFTA thực thi, mang về tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành từ thị trường này thêm khoảng 3%/năm.

Ông Diệp Thành Kiệt - Ảnh : T.V.N
* Trong ngắn hạn, các doanh nghiệp xuất khẩu VN phải làm gì để sử dụng được lợi thế thuế quan thấp?
- Trước mắt, các doanh nghiệp phải tận dụng được tỉ lệ hàm lượng giá trị trong khu vực (regional value content - RVC) đối với hai hiệp định nói trên, tức phải biết sử dụng nguyên liệu từ các nước thành viên trong CPTPP lẫn EVFTA khi sản xuất nhằm đạt yêu cầu theo quy định nếu muốn được hưởng thuế suất thấp.
Nhưng điều này cũng sẽ không dễ dàng bởi năng lực của các doanh nghiệp VN chỉ cơ bản đáp ứng được các điều kiện cần. Để đáp ứng được các điều kiện đủ còn nhiều vấn đề phải giải quyết cấp Chính phủ.
* RVC quá khó đối với doanh nghiệp VN?
- Thật ra RVC không quá khó bởi khi đưa ra nguyên tắc này, cả CPTPP và EVFTA đều hướng đến mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp tham gia. Nhưng tôi phải nói thẳng một điều là với ngành sản xuất da giày và túi xách trong nước, năng lực sản xuất của chính các doanh nghiệp mới là vấn đề.
Chúng ta sẽ rất khó tận dụng RVC khi tỉ lệ doanh nghiệp tự phát triển sản phẩm chưa tới 10%, 60-70% là gia công, tự chủ được nguồn nguyên phụ liệu chưa đến 30% và năng suất lao động lại thấp hơn doanh nghiệp FDI trong cùng lĩnh vực 20-25%.
Tôi ví dụ điều kiện RVC trong CPTPP yêu cầu doanh nghiệp phải đáp ứng tối thiểu 45%, bao gồm cả vật tư, nguyên liệu và chi phí sản xuất. Nhưng do phần lớn các doanh nghiệp chỉ làm gia công, nên để thực hiện được đơn hàng theo phương thức FOB (tức mua nguyên liệu, bán thành phẩm), doanh nghiệp phải tự thực hiện đàm phán khâu mua nguyên vật liệu và vật tư phụ liệu đi kèm. Đến nay, không nhiều doanh nghiệp trong nước đáp ứng được, trừ một số doanh nghiệp có quy mô sản xuất lớn và doanh nghiệp FDI.
* Chính phủ cần làm gì để doanh nghiệp được tận dụng các FTA hiệu quả hơn, thưa ông?
- Lefaso đề xuất nhiều vấn đề, trong đó khẩn cấp nhất là cần có hướng dẫn cụ thể về cam kết của VN với các nước trong CPTPP và EVFTA, cũng như doanh nghiệp cần phải làm đối với cam kết này. Cộng đồng doanh nghiệp quan tâm đến các cam kết về môi trường, doanh nghiệp sẽ áp dụng theo quy chuẩn hiện tại hay ở mức cao hơn? Lĩnh vực bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ sẽ áp dụng ở mức nào, việc thực hiện các quy định liên quan đến xuất xứ hàng hóa ra sao?
Chúng tôi cũng đề nghị Chính phủ cần tăng cường kiểm soát chặt giao thương biên giới, cảng... nhằm tránh hiện tượng chuyển tải bất hợp pháp. Điều này không chỉ bảo vệ hai hiệp định nói trên, mà còn tránh vạ lây trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đang diễn ra. Đặc biệt, cần tăng cường phát triển lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ thực tế hơn, đừng lý thuyết. Các cải cách thủ tục hành chính trong kinh doanh, trong xuất nhập khẩu cần thực hiện quyết liệt hơn nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
Không lo các quốc gia khác cạnh tranh
Các quốc gia có khả năng cạnh tranh trực diện với ngành da giày VN là Trung Quốc, Bangladesh hay Indonesia. Dù vậy, Trung Quốc đang trong cuộc chiến thương mại với Mỹ, trong khi Bangladesh bị hạn chế về điều kiện phục vụ sản xuất (hạ tầng sản xuất, vận chuyển...) và Indonesia gặp khó bởi thời gian giao hàng.
Tuy nhiên, nếu Chính phủ không kiểm soát và doanh nghiệp trong nước cố tình bắt tay với doanh nghiệp nước ngoài, VN có khả năng trở thành nơi trung chuyển bất hợp pháp, sản phẩm của các nước - chủ yếu là Trung Quốc - sẽ "mượn" VN để giả mạo xuất xứ trước khi xuất sang các quốc gia trong khối CPTPP và EVFTA.
(Theo Tuổi Trẻ)
- Cùng chuyên mục
Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tổ chức Diễn đàn Hợp tác đầu tư công nghiệp Á - Âu
Hôm nay 11/6, Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) sẽ tổ chức Diễn đàn Hợp tác đầu tư công nghiệp Á – Âu nhằm góp phần thúc đẩy hợp tác đầu tư giữa các doanh nghiệp châu Âu, Trung Quốc với các doanh nghiệp Việt Nam.
Sự kiện - 11/06/2025 06:45
Việt Nam, Pháp ký thỏa thuận về năng lượng, khoáng sản
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định hợp tác giữa hai nước có nhiều tiềm năng phát triển, nhất là trong các lĩnh vực hợp tác mà Pháp có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu.
Sự kiện - 11/06/2025 06:44
Nữ Phó Chủ tịch Vingroup: VinFast hỗ trợ đặc biệt cho các doanh nghiệp trong nước
Để đạt mục tiêu tỷ lệ nội địa hóa đạt 80% vào năm 2026, VinFast sẽ mở rộng chuỗi cung ứng nội địa, với các điều kiện hỗ trợ đặc biệt dành cho các doanh nghiệp trong nước.
Sự kiện - 10/06/2025 10:13
Chính phủ yêu cầu làm rõ nguyên nhân tăng giá bất động sản
Thường trực Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương làm rõ ngay các nguyên nhân làm tăng cơ cấu giá bất động sản; khẩn trương có phương án giảm các thành tố làm tăng giá, tăng khả năng tiếp cận bất động sản nhiều hơn và tăng nguồn cung.
Sự kiện - 10/06/2025 08:25
'Báo chí Hà Tĩnh cần xác lập vai trò tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số toàn diện'
Sáng 9/6, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh Hà Tĩnh long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).
Sự kiện - 09/06/2025 14:36
Thủ tướng: Việt Nam sẵn sàng tham gia, dẫn dắt trong các cơ chế hợp tác về biển
Nhân dịp tham dự tham dự Hội nghị UNOC 3 tại Nice, Cộng hòa Pháp, nhận lời mời của Hoàng thân Monaco Albert II, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tham dự Diễn đàn Kinh tế và Tài chính xanh tại Công quốc Monaco.
Sự kiện - 09/06/2025 07:06
Đầu tháng 7 sẽ công bố sáp nhập Quảng Nam và TP. Đà Nẵng
Thông tin được công bố tại Hội nghị giữa Ban Chấp hành Đảng bộ TP. Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam để cho ý kiến về xây dựng văn kiện Đại hội lần thứ XXIII Đảng bộ TP. Đà Nẵng mới, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra vào ngày 6/6.
Sự kiện - 08/06/2025 10:53
Lãnh đạo UBND cấp xã mới cần có những yêu cầu nào ?
Lãnh đạo, quản lý UBND cấp xã mới phải đáp ứng được các yêu cầu của Bộ Chính trị, có năng lực lãnh đạo, kinh nghiệm quản lý nhà nước, có tư duy đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Sự kiện - 08/06/2025 06:47
[Cafe Cuối tuần] Nhà ở xã hội: Cơ hội thực - Thể chế mới
Trong suốt nhiều năm qua, phát triển nhà ở xã hội luôn là một chủ trương đúng, mang đậm tính nhân văn, nhưng lại triển khai rất chật vật. Nguyên nhân không chỉ nằm ở thiếu vốn hay vướng mắc về quỹ đất, mà sâu xa hơn là thiếu một thể chế đủ cởi mở, đủ khích lệ để khu vực tư nhân thật sự nhập cuộc.
Sự kiện - 07/06/2025 10:30
Nguyên Chủ tịch Tập đoàn Cao su Trần Ngọc Thuận bị khai trừ Đảng
Ban Bí thư đã quyết định khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Trần Ngọc Thuận, nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam.
Sự kiện - 06/06/2025 20:23
Việt - Mỹ ký thêm thỏa thuận nông sản 600 triệu USD
Tiếp tục chuyến công tác ở Mỹ, phái đoàn do Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy dẫn đầu đã ký các thỏa thuận hợp tác thương mại nông sản trị giá 600 triệu USD.
Sự kiện - 06/06/2025 06:45
'Cấm mua, bán dữ liệu cá nhân'
Dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân tiếp thu, bổ sung nhiều hành vi nghiêm cấm dữ liệu cá nhân trong đó có cấm mua, bán.
Sự kiện - 05/06/2025 14:21
Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện 82/CĐ-TTg ngày 4/6/2025 về tiếp tục đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Sự kiện - 05/06/2025 08:43
Báo VietNamNet trực thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo
Chính phủ ban hành Nghị định quy định Báo VietNamNet về trực thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo.
Sự kiện - 04/06/2025 18:48
Thủ tướng: Vướng về thể chế thì 'khó đến mấy cũng phải tháo gỡ'
Với các khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5, Thủ tướng yêu cầu dứt khoát phải tháo gỡ, "khó mấy cũng phải tháo gỡ", để biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh. Đồng thời, dành thêm hơn 20.000 tỷ đồng, bảo đảm đủ ít nhất 3% ngân sách cho khoa học công nghệ.
Sự kiện - 04/06/2025 14:34
Kịch bản nào cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam đến năm 2045?
Bám sát mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn 2026-2030, các chuyên gia vừa đưa ra nhận định về các kịch băn tăng trưởng kinh tế Việt Nam đến năm 2045.
Sự kiện - 04/06/2025 10:43
- Đọc nhiều
-
1
Ai hưởng lợi nếu đánh thuế bất động sản?
-
2
HoREA: Thủ tục làm nhà ở xã hội giảm hơn 1.000 ngày
-
3
Mối liên hệ giữa gia tộc Chearavanont giàu thứ nhì ở châu Á và C.P Việt Nam
-
4
Các tỷ phú nói gì sau vụ bất hòa giữa ông Trump và Elon Musk
-
5
Cổ phiếu Tesla mất 150 tỷ USD giá trị sau cuộc tranh cãi Trump-Musk
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 3 week ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 3 week ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago