Tiếp tục kỳ họp thứ 6, chiều 23/11, Quốc hội thảo luận, góp ý dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, so với dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, nhiều nội dung đã được các cơ quan nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý tại dự thảo luật. 

Theo đó, dự thảo đã chỉnh lý quy định liên quan đến hạn chế thao túng, chi phối tổ chức tín dụng, trong đó điều chỉnh quy định về người có liên quan phù hợp với loại hình quỹ tín dụng nhân dân; điều chỉnh tỷ lệ sở hữu cổ phần với cổ đông cá nhân là 5% (thay vì 3% như dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5).

Đồng thời, quy định lộ trình giảm dần giới hạn cấp tín dụng xuống 10% vốn tự có đối với một khách hàng và 15% vốn tự có đối với khách hàng và người có liên quan trong 5 năm nhằm giảm thiểu tác động. Dự thảo luật bổ sung, hoàn thiện nhiều nội dung liên quan đến tài chính, hạch toán, báo cáo của tổ chức tín dụng (TCTD).

Giải trình một số vấn đề đại biểu Quốc hội đặt vấn đề, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đồng thuận rằng, Luật Các TCTD là một luật khó, nhạy cảm. Theo đó, TCTD vừa là doanh nghiệp, hoạt động theo Luật Doanh nghiệp nhưng cũng là tổ chức trung gian huy động tiền gửi của người dân để cho vay nên phải tuân theo các quy định riêng trong Luật Các TCTD để đảm bảo giới hạn an toàn, kiểm soát rủi ro. 

Sau khi tiếp thu ý kiến góp ý tại kỳ họp thứ 5, cơ quan soạn thảo đã tích cực hoàn thiện dự thảo luật, đến ngày 29/10/2023, Chính phủ đã có báo cáo chính thức gửi Quốc hội dự thảo luật bổ sung. Trong đó, các vấn đề đặc biệt được lưu ý là nâng cao khả năng điều hành, bổ sung trách nhiệm của những người đứng đầu TCTD. Cùng với đó là tăng cường minh bạch hoá thông tin qua yêu cầu công khai thông tin các cổ đông sở hữu tỷ lệ cổ đông từ 1% trở lên.

"Một nhân viên bình thường mà nắm giữ lượng lớn cổ phần ngân hàng cũng là thông tin đáng nghi vấn để kiểm soát vấn đề thao túng, sở hữu chéo ngân hàng", Thống đốc nói.

Đánh giá chi tiết hơn về vấn đề giảm thao túng, sở hữu chéo trong hoạt động ngân hàng, Thống đốc NHNN cho biết, đã có nhiều chỉ đạo của Chính phủ về yêu cầu xử lý triệt để thao túng, sở hữu chéo. Cơ quan soạn thảo dự luật nhận thức rõ rằng để xử lý được vấn đề này cần có 1 loạt các giải pháp. Theo đó, dự thảo trước đó, dự kiến điều chỉnh giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần tối đa với cổ đông cá nhân từ 5% xuống 3%. Tuy nhiên, trong quá trình thảo luận cho thấy, dù có quy định cũng không xử lý triệt để được vấn đề thao túng, sở hữu chéo. Quan trọng nhất vẫn là vấn đề tổ chức thực hiện.

"Qua nhiều sự việc thời gian vừa qua cho thấy, nếu cổ đông cố tình đứng tên sở hữu hộ thì vẫn không thể kiểm soát được. Vì vậy cần có hệ thống thông tin từ các bộ ngành, địa phương để xác định doanh nghiệp, người đi vay vốn và ngân hàng có quan hệ gì hay không", Thống đốc lưu ý.

Ngoài ra, trong dự thảo luật cũng giảm tỷ lệ cấp tín dụng tối đa cho một khách hàng từ 15% xuống 10%. Chính phủ đang nghiên cứu để có lộ trình cụ thể, giảm tỷ lệ này trên thực tế.

Về vấn đề thanh tra, giám sát, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh cần tăng cường vấn đề thanh tra, giám sát, đặc biệt với quy trình giám sát nội bộ của mỗi ngân hàng. Theo đó, cơ quan giám sát nội bộ cần có quyền tối cao giám sát với hoạt động của ngân hàng. Thời gian tới, NHNN sẽ chỉnh lý hoạt động của bộ phận giám sát nội bộ nhằm giảm thao túng, sở hữu chéo hoạt động ngân hàng.

Liên quan tới can thiệp sớm, đại diện NHNN cho rằng, đây là vấn đề lớn, cần có quy định trong luật để khi xảy ra vấn đề thì có cơ sở pháp lý cho cơ quan quản lý nhanh chóng đưa ra phương án xử lý. 

"Chúng tôi băn khoăn rằng, hoạt động ngân hàng là trung gian tài chính, dễ có tác động lan truyền, nếu luật không có quy định về can thiệp sớm thì khi có các vấn đề như SCB sẽ khó có biện pháp xử lý cần thiết để đảm bảo an ninh tiền tệ quốc gia", Thống đốc nói.

Thống đốc đồng ý kiến với các đại biểu Quốc hội rằng, trên đây là những vấn đề hết sức cần thiết, quan trọng, các cơ quan cần có đủ thời gian nghiên cứu rà soát, kỹ lưỡng, thận trọng dự thảo luật.

 Sau kỳ họp thứ 6, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan tiếp tục rà soát, hoàn thiện dự thảo luật để có thể thông qua tại kỳ họp sau.

Bài liên quan

Nan giải bài toán sở hữu chéo nhìn từ đại án SCB - Vạn Thịnh Phát

Thống đốc: 'Không có quy định xử lý triệt để sở hữu chéo'

NHNN 'mạnh tay' với sở hữu chéo, cho vay sân sau

[Gặp gỡ thứ Tư] Tổng thư ký VNBA: Luật Các TCTD (sửa đổi) cần tiệm cận và phù hợp thông lệ quốc tế