Năm Canh Tý, kể chuyện vui mèo - chuột
Mão (mèo), Tý (chuột) là hai con giáp, xung khắc kịch liệt với nhau, đã được nhân cách hóa thành nhân vật trong nhiều câu chuyện cổ tích, chuyện vui dân gian. Thông qua hai nhân vật này, dân gian đã sáng tạo nên những câu chuyện giải trí nhẹ nhàng nhưng vẫn chứa đựng nhiều triết lý sống rất có ý nghĩa.
Mèo và chuột cùng triết lý
Một con chuột tinh khôn sót lại của đàn, bị mèo liên tục săn đuổi. Chuột sống trong cái hang nhỏ, mèo không chui vào được, một hôm lần ra đi kiếm ăn liền bị mèo phát hiện. Không kịp chui lại hang, chuột chạy bán xới ra phía cánh đồng, đến đúng chỗ con trâu đang gặm cỏ. Chuột van nài:
- Xin bác cứu tôi với. Tôi đang bị mèo đuổi bắt, nó giết tôi chết mất!
Trâu thương tình, bảo:
- Đứng ra đằng sau tôi mà trốn.
Chuột liền nấp sau đít trâu. Trâu ỉa một bãi phân to trùm lên che chuột. Mèo tới, không thấy chuột, lẩm bẩm: “Quái lạ, vừa thấy nó đây, sao biến đâu rồi?”.
Chuột nằm trong đống phân mới thải ra, chúi mũi xuống đất thở, thấy ấm áp và khoan khoái. Bỗng “roạt” một tiếng, mèo cắn chặt đuôi chuột, tung lên cao rồi đợi rơi xuống đất, vồ lấy cắn cho chuột đau tê tái. Mèo chưa ăn thịt ngay, theo thói quen, còn vờn cho chuột bã bời nằm im như đống giẻ.
Biết mình tận số, chuột thều thào:
- Tôi sắp chết rồi. Mong ông cho biết sao tôi trốn kín thế mà ông vẫn tìm ra?
Mèo cười, thủng thẳng:
- Được, tao cho mày câu triết lý: “Đã trốn trong cứt rồi thì đừng đắc chí!”. Mày đắc chí nên cái đuôi mày ngo ngoe, thì tao mới thấy chứ!
Chuột càng xuống nước:
- Vâng, thật chí lý. Xin ông ân huệ cuối. Hãy rửa cho hết cứt trên người tôi rồi hãy ăn. Ông không bị mang tiếng ăn bẩn, mà tôi chết cũng mát mẻ, sạch sẽ.
Mèo gật gù, nghĩ cũng phải. Nó chợt nhớ tới bình rượu táo mèo trong bếp của nhà chủ, liền bảo:
- Tao sẽ cho mày tắm bằng rượu táo mèo, càng thơm tho, mát mẻ nhé!
Mèo thả chuột vào bình rượu. Chuột ngụp lặn trong rượu, uống phải rượu, say bí tỉ. Mèo vớt chuột ra, thả nằm trên đất. Chuột rũ rượi, mềm oặt. Mèo ngẩng lên cười khoái chí, vuốt nhẹ râu mép, chuẩn bị chén món chuột tẩm rượu táo mèo. Chuột chỉ chờ có thế, vụt chồm dậy chạy lao đi, chui tọt vào trong hang.
Mèo tức tối ngồi trước cửa hang nhòm vào. Tiếng chuột vọng ra:
- Tôi xin trả lại ông một câu triết lý khác: “Đừng tưởng bị ngập trong rượu, uống rượu, thì kẻ nào cũng bị say, nhé!”.
Hợp tác cùng thù địch
Sau một quá trình săn đuổi chuột, mèo thấy mệt mỏi, bèn đề nghị:
- Thôi, bây giờ ta hòa bình, cùng sống, cùng hợp tác với nhau nhé.
Chuột đã quá sợ hãi và kiệt sức, lại thấy mèo cam kết là hợp tác bình đẳng, tôn trọng đôi bên, hướng tới lâu dài, nên bỏ qua nghi ngại mà đồng ý.
Chuột về sống cùng mèo trong một góc bếp kín đáo, phân công nhau đi kiếm thức ăn về cùng ăn.
Lần ấy, cả hai phát hiện ra âu tóp mỡ thơm lựng ở nhà hàng xóm, cùng nhau khiêng về, sung sướng lắm. Mèo lấy ra hai miếng chia cho chuột và mình cùng thưởng thức. Đang ăn, mèo nhìn ra ngoài, tư lự:
- Sắp mùa đông rồi, thời đói kém này, phải đề phòng. Giờ đang làm ăn được thì đi kiếm ăn tiếp. Âu tóp mỡ này để dành, khi nào thiếu thốn quá mới dùng.
Chuột nghe có lý, dù chưa hết băn khoăn:
- Nhưng ta để ở đâu cho an toàn, chứ nhiều kẻ nhòm ngó lắm.
Mèo bảo:
- Cất dưới tủ thờ, chỗ ấy linh thiêng, không ai dám bén mảng.
Thế là cùng đồng ý cất âu tóp mỡ, rồi lại chia nhau đi kiếm ăn. Chuột chăm chỉ, nghiêm túc. Còn mèo thì đi lấy lệ, hay về sớm, lẳng lặng lấy tóp mỡ ra chén rồi nằm khểnh vuốt râu.
Mùa đông rét mướt kéo đến, kiếm ăn khó khăn, chuột bảo mèo lấy tóp mỡ ra ăn. Hỡi ôi, lúc đó cái âu tóp mỡ đã nhẵn thín, còn vương mấy sợi lông mèo.
Chuột kêu lên phẫn nộ:
- Hóa ra anh lừa tôi! Bao nhiêu của ngon, một mình anh chén sạch!
Mèo cười giả lả:
- Thôi đừng kêu la nữa, bao lâu nay tao hạ cố hợp tác với mày còn gì…
Chuột càng tức giận:
- Đồ đểu, đồ lừa đảo!
Mèo điên tiết, chộp lấy chuột đập cho một nhát chí tử, rồi gầm lên:
- Tao đang đói đây, tao phải ăn thịt mày.
Chuột vùng chạy chí chết. Thoát khỏi vuốt mèo rồi, nó tự xỉ vả: “Không ai ngu si như mình, bỗng dưng lại tin cậy và hợp tác với kẻ vừa mạnh vừa đểu giả là con mèo kia”.
Cú gõ tiếp theo
Mèo bắt và gom được một lũ chuột nhốt trong lồng. Một hôm buồn tình, nó nghĩ ra một trò tiêu khiển: “Ta sẽ thử từng con chuột một, con nào ghét thì ta giết, chỉ để con nào không đáng ghét lại thôi”. Mèo sắm một cái búa đinh nhọn, ngồi trước bàn, tuyên bố trước khi lấy từng con chuột ra khỏi lồng:
- Tao cho mỗi đứa một câu hỏi, trả lời đúng thì sống, trả lời sai thì chết.
Con chuột đầu tiên được đưa ra, mèo hỏi:
- Một cộng một bằng mấy? Con chuột nhanh nhảu trả lời:
- Thưa anh, bằng hai ạ!
- Mày biết quá nhiều! - Nói xong, mèo gõ búa vào đầu con chuột. Một tiếng “toác” khô lạnh vang lên. Con chuột lăn quay lơ ra, chết tươi.
Con chuột thứ hai được đưa ra. Vẫn câu hỏi cũ. Con chuột run rẩy:
- Thưa anh, em không biết ạ!
- Mày dốt nát quá! Phải chết! - Mèo nói. Tiếng “toác” của cây búa gõ vào đầu chuột vang lên. Con chuột chết tốt.
Con chuột tiếp theo. Vẫn câu hỏi cũ. Con chuột sợ hãi, hỏi lại mèo:
- Dạ, em biết thì sao? Không biết thì sao?
- Mày là loại nguy hiểm! Càng phải chết! - Tiếng “toác” búa vẫn vang lên.
Thêm con chuột nữa. Vẫn câu hỏi cũ. Con chuột hoảng loạn, lắp bắp:
- Biết mà trả lời đúng là bị giết, không biết để trả lời cũng bị giết, hỏi lại để trả lời càng bị giết, bây giờ em biết phải làm sao đây?
- Mày nói nhiều quá! Vẫn phải chết luôn thôi - Tiếng “toác” búa tiếp tục vang lên.
Thêm con chuột nữa được đưa ra. Lại vẫn câu hỏi cũ. Con chuột nhẹ nhàng trả lời:
- Dạ, câu hỏi này, với trí thông minh cực kỳ của người như anh, anh muốn nó bằng bao nhiêu thì nó là bằng đấy ạ.
Con mèo ngồi thẳng người dậy. Nó xếp gọn cây búa, rồi nói khoan thai:
- Chỉ có mày là kẻ đáng được sống thôi. Tao sẽ chọn mày làm trợ lý!
- Cùng chuyên mục
FPT và Vietnam Airlines 'kết đôi' cho nhân viên
FPT và Vietnam Airlines vừa phối hợp tổ chức sự kiện "MAYBE: Biết đâu đó là định mệnh" - hoạt động kết nối dành cho nhân sự trẻ của hai doanh nghiệp.
Phong cách - 08/12/2025 14:06
Hồ Gươm rộn ràng với những khoảnh khắc tuyệt đẹp của đồng bào vùng cao
Những khoảnh khắc tuyệt đẹp về bà con dân tộc thiểu số được trưng bày xung quanh hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội) trong khuôn khổ “Ngày hội Việt Nam hạnh phúc - Vietnam Happy Fest 2025”.
Phong cách - 08/12/2025 13:01
Đám cưới xa hoa, hoành tráng của tỉ phú Ấn Độ được tổ chức trong 7 ngày ở Phú Quốc
Một đám cưới siêu sang của giới siêu giàu ở Ấn Độ với hơn 1.131 khách mời đã diễn ra tại quần thể nghỉ dưỡng - vui chơi - hội nghị phía bắc đảo Phú Quốc.
Phong cách - 08/12/2025 10:37
Hà Nội tiếp tục dự án âm nhạc phục vụ cộng đồng
TP.Hà Nội sẽ tiếp tục thực hiện dự án âm nhạc phục vụ cộng đồng định kỳ chiều Chủ nhật hằng tuần tại Nhà Bát Giác - Vườn hoa Lý Thái Tổ.
Phong cách - 07/12/2025 13:37
‘Người Việt thay đổi rõ nét trong cách tiếp cận và sử dụng AI’
Người Việt đã ứng dụng AI trong cuộc sống nhiều hơn, bằng cách yêu cầu AI làm video, tạo ảnh thay vì câu hỏi: AI là gì.
Phong cách - 07/12/2025 10:45
Câu lạc bộ Báo chí Nghệ Tĩnh đăng cai Giải bóng đá Báo chí các tỉnh, thành năm 2025
Giải bóng đá Báo chí các tỉnh, thành là sân chơi dành riêng cho những người làm báo – nơi các phóng viên, nhà báo gặp gỡ, giao lưu và gắn kết qua tinh thần thể thao trung thực và đồng đội. Năm nay, Câu lạc bộ Báo chí Nghệ Tĩnh là đơn vị đăng cai tổ chức.
Phong cách - 06/12/2025 12:08
4 nhà khoa học Mỹ giành giải thưởng VinFuture 3 triệu USD nhờ khám phá và phát triển vaccine HPV
Thành tựu của 4 nhà khoa học đã cứu sống hàng triệu người và sẽ tiếp tục góp phần làm giảm gánh nặng ung thư toàn cầu trong nhiều thập kỷ tới.
Phong cách - 06/12/2025 06:45
Ba ‘phê’ của cà phê Việt
Chuỗi cà phê Việt ra thế giới, mức thuế của Mỹ đối với mặt hàng này giảm và giá xuất khẩu tăng vọt là những tin vui đối với mặt hàng nông sản tỷ đô này.
Phong cách - 04/12/2025 15:10
Dành 10% doanh thu Ngày của Phở hỗ trợ đồng bào lũ lụt Đắk Lắk
Ban tổ chức sẽ trích tối thiểu 10% từ doanh thu bán Phở trong hai ngày cùng sự chung tay của quý độc giả và các đơn vị đồng hành gửi đến bà con chịu nhiều thiệt hại do bão lũ tại tỉnh Đắk Lắk (Phú Yên cũ) vừa qua.
Phong cách - 04/12/2025 12:01
Chuyên gia chocolate người Pháp: Ca cao Việt Nam tuy sản lượng còn nhỏ nhưng rất ngon
Ông Olivier Nicod, chuyên gia người Pháp 25 năm trong ngành chocolate, từng cố vấn cho nhiều chuyên gia và làm giám khảo các cuộc thi quốc tế về chocolate, cho biết châu Á chiếm 18% sản lượng ca cao toàn cầu, Việt Nam có sản lượng nhỏ nhưng chất lượng rất tuyệt vời.
Phong cách - 03/12/2025 10:51
Samsung Việt Nam bổ nhiệm người Việt vào vị trí lãnh đạo chủ chốt
Samsung Việt Nam ngày 1/12 bổ nhiệm ông Nguyễn Hoàng Giang vào ban điều hành cấp cao, giữ chức Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên (SEVT).
Phong cách - 01/12/2025 17:27
Dự án 'Âm nhạc cuối tuần' tạo không gian văn hóa mới cho Hà Nội
Dự án 'Âm nhạc cuối tuân' được kỳ vọng trở thành dấu ấn văn hóa mới, góp phần quảng bá hình ảnh Thủ đô Hà Nội văn hiến, mến khách và đầy sáng tạo
Phong cách - 01/12/2025 10:00
Gulf Craft và Vietyacht bắt tay phân phối du thuyền hạng sang tại Việt Nam
Công ty CP Du thuyền Vietyacht vừa ký kết thỏa thuận với Tập đoàn Gulf Craft để phân phối độc quyền du thuyền hạng sang Majesty tại thị trường Việt Nam.
Phong cách - 29/11/2025 10:08
Hà Nội ra mắt dự án 'Âm nhạc cuối tuần'
Chiều 30/11, từ 15h30 đến 17h tại Nhà Bát Giác - Vườn hoa Lý Thái Tổ, Sở VH - TT Hà Nội sẽ tổ chức chương trình nghệ thuật mở đầu cho dự án "Âm nhạc cuối tuần".
Phong cách - 29/11/2025 08:00
CEO WEF: Việt Nam có lợi thế đặc biệt về AI
Dân số trẻ, tư duy linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh là những nền tảng quan trọng để phát triển hệ sinh thái AI mạnh mẽ, giữ chân nhân tài.
Phong cách - 28/11/2025 15:45
Người Pháp giữ hồn Việt
Bà Cecile Le Pham miệt mài sưu tầm, nghiên cứu và bảo tồn hàng trăm hiện vật – từ gốm Việt, trang phục truyền thống cho đến những vật dụng trong đời sống để truyền tải một thông điệp sâu sắc: “Hãy biết yêu và trân trọng văn hóa Việt, trước khi người khác yêu nó giúp bạn.”
Phong cách - 28/11/2025 15:40
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Lập 'Quỹ tái thiết miền Trung', tại sao không?
Sự kiện - Update 1 week ago
Gần 1 tỷ USD trái phiếu 'chảy về' một Group
Tài chính - Update 1 month ago
'Cơn sốt' vàng bao giờ chấm dứt?
Thị trường - 1 month
- Ý kiến



















