Dấu ấn của Sở có tuổi đời ngắn nhất TP.HCM

Dự kiến đóng cửa Sở ATTP TP.HCM sau 1 năm hoạt động

Theo nội dung kỳ họp Hội nghị Thành ủy TP.HCM lần thứ 34, nhiệm kỳ 2020-2025 tổ chức chiều 4/12, lãnh đạo TP.HCM sẽ nghiên cứu phương án tinh gọn bộ máy khối chính quyền và khối Đảng.

Đáng chú ý, TP.HCM nghiên cứu kết thúc nhiệm vụ Sở An toàn thực phẩm (ATTP), chuyển nhiệm vụ về Sở Y tế, NN&PTNT và Sở Công Thương.

Như Nhadautu.vn từng thông tin, Nghị quyết thành lập Sở ATTP được HĐND TP.HCM thông qua tại kỳ họp chuyên đề ngày 19/9/2023. Việc thành lập Sở này là một trong những cơ chế đặc thù được Quốc hội cho thí điểm ở TP.HCM theo Nghị quyết 98, cũng là bước tiếp nối của mô hình thí điểm và kéo dài thời gian thí điểm hoạt động Ban quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM theo quyết định của Thủ tướng, cũng nhằm tháo gỡ những khó khăn và phát huy tối đa hiệu quả đạt được sau 6 năm thí điểm hoạt động của Ban này.

Đi vào hoạt động từ 1/1/2024, với chức năng tham mưu, quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, Sở ATTP chịu sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp, toàn diện về tổ chức, biên chế và hoạt động của UBND thành phố và chấp hành sự chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Bộ Công Thương.

Lãnh đạo Sở ATTP gồm giám đốc và không quá ba cấp phó. Theo kế hoạch, cơ quan này sẽ có các bộ phận Văn phòng, Thanh tra, Kế hoạch - Tài chính, Cấp phép, Quản lý tiêu chuẩn và Giám sát ngộ độc thực phẩm, Hợp tác quốc tế và Truyền thông. Đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở là Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm.

Theo chính quyền TP.HCM, trước khi thành lập cấp sở, thành phố có 6 năm thí điểm mô hình Ban Quản lý ATTP TP.HCM (từ 12/2016) trên cơ sở chuyển một số chức năng từ ba Sở Công thương, Y tế và NN&PTNT.

Đến ngày 30/12/2023, UBND TP.HCM tổ chức hội nghị công bố thành lập Sở ATTP TP.HCM. Sau lễ công bố, TP.HCM là địa phương đầu tiên của cả nước có một đơn vị hành chính cấp sở phụ trách công tác đảm bảo an toàn thực phẩm trên địa bàn.

PGS.TS. Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng ban Quản lý ATTP TP.HCM, được bổ nhiệm làm Giám đốc Sở ATTP TP.HCM. Ông Lê Minh Hải, Phó Trưởng ban Quản lý ATTP TP.HCM, giữ chức Phó Giám đốc Sở ATTP TP.HCM.

Sở ATTP TP.HCM cũng chịu trách nhiệm công tác quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm trong lĩnh vực thuộc ngành y tế, công thương, nông nghiệp, và là Thường trực Ban Chỉ đạo liên ngành về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố.

Sở này cũng có nhiệm vụ kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng tiêu cực theo quy định của pháp luật.

Dấu ấn?

Tồn tại chỉ trong thời gian ngắn ngủi nên rất khó có thể đánh giá được "di sản" của Sở ATTP TP.HCM.

Dấu ấn mới nhất của sở này là kết quả kiểm tra ATTP tại các cơ sở giáo dục năm 2024 được ban hành hồi đầu tháng 12.

Theo đó, các đoàn của Sở đã kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực ATTP đối với 2.342 bếp ăn tập thể, căn - tin, dịch vụ ăn uống trong trường học, cơ sở kinh doanh thực phẩm. Qua đó lập biên bản vi phạm hành chính 5 trường hợp, tham mưu Chánh Thanh tra Sở ATTP ban hành 5 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 78,5 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm.

Trước đó, với vai trò là thường trực Ban Chỉ đạo liên ngành về an toàn thực phẩm trên địa bàn TP.HCM, nửa đầu năm 2024, Sở ATTP và sở, ngành, quận, huyện đã thanh tra, kiểm tra 40.418 cơ sở, phát hiện 1.152 cơ sở vi phạm, xử phạt 407 cơ sở, phạt tiền 350 cơ sở với tổng số tiền 2,9 tỷ đồng.

Nghĩa là, dấu ấn đậm nét nhất của Sở này chỉ là tham gia kiểm tra an toàn thực phẩm tại các cơ sở trên địa bàn thành phố. Trong khoảng thời gian sở này tồn tại, trên địa bàn TP.HCM vẫn có nhiều vụ ngộ độc thực phẩm lớn xảy ra. Sở này chưa để lại nhiều dấu ấn trong việc ngăn chặn những vụ ngộ độc thực phẩm trên địa bàn thành phố.

Nguyên nhân chính được cho là Chánh thanh tra Sở An toàn thực phẩm TP.HCM chưa có thẩm quyền xử phạt hành chính.

Theo lãnh đạo Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, hiện nay còn nhiều khó khăn, trong đó có khó khăn liên quan đến thẩm quyền xử phạt vi phạm an toàn thực phẩm. Chánh Thanh tra Sở An toàn thực phẩm TP.HCM là chức danh mới, chưa được quy định thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong các nghị định xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến lĩnh vực an toàn thực phẩm.

Liên quan đến xử lý các hành vi vi phạm trong quảng cáo thực phẩm chức năng, khó khăn lớn nhất là việc xác định chủ thể thực hiện hành vi vi phạm liên quan đến việc quảng cáo.

Ngoài ra, khi kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi liên quan đến quảng cáo thực phẩm chức năng, công chức, viên chức của Sở ATTP TP.HCM đang thi hành công vụ, nhiệm vụ được giao không có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính ngay khi phát hiện hành vi vi phạm.

Một vấn đề nữa, là nhân lực. Giám đốc Sở ATTP TP.HCM đã từng lên tiếng về vấn đề này: "Từ khi lập ban đã có phòng thanh tra và các đội quản lý ATTP, nhưng bị vướng về xử phạt. Đơn vị chỉ là lập biên bản xử phạt, sau đó chuyển về UBND quận, huyện xử lý rồi chờ quyết định xử phạt, giờ có sở thì sở hy vọng sẽ làm được việc này. Thanh tra quan trọng nhất là phát hiện, xử lý kịp thời các sai phạm nhưng mô hình ban thì chưa thỏa mãn được yêu cầu. Khi lên Thanh tra Sở ATTP thì hy vọng sẽ giải quyết được việc này, Thanh tra Sở ATTP sẽ chủ động hơn trong mọi công việc.

Nhưng để công tác thanh tra hiệu quả hơn thì cũng cần tăng cường đội ngũ vì hiện còn rất mỏng, chưa đủ đáp ứng nhu cầu công việc rất nhiều như hiện nay. Phải bố trí được 30 người/đội mới đủ mạnh, trong khi hiện chỉ có 20 người. Tuy thiếu nhưng anh em hết sức nỗ lực làm việc".