Cuộc chiến thương mại ảnh hưởng thế nào tới người Mỹ: Giá cả tăng cao, mất việc làm và chứng khoán giảm

Các nhà đàm phán của Hoa Kỳ và Trung Quốc đã kết thúc phiên đàm phán thương mại tại Washington vào thứ Sáu mà không có thông báo về thỏa thuận, vài giờ sau khi mức tăng thuế quan mới bắt đầu có hiệu lực.

Phóng viên kinh tế Paul Davidson của tờ USD Today trong bài viết dưới đây phân tích mức thuế mới sẽ ảnh hưởng thế nào đến người mua sắm và nền kinh tế Hoa Kỳ.

Tại sao Tổng thống Trump áp đặt mức thuế cao hơn?

Các quan chức Nhà Trắng cho biết các nhà đàm phán của Hoa Kỳ và Trung Quốc đã tiến gần đến một thỏa thuận để giải quyết cuộc chiến thương mại của họ nhưng sau đó Trung Quốc đã từ chối, từ chối luật hóa thỏa thuận trong luật pháp Trung Quốc.

Chính quyền Trump muốn gì?

Các quan chức hành chính muốn Trung Quốc ngừng ăn cắp tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ và buộc các công ty phải giao IP để kinh doanh tại Trung Quốc. Họ cũng muốn chính phủ Trung Quốc ngừng trợ cấp cho các nhà sản xuất đất nước, mang lại cho họ những gì Hoa Kỳ coi là một lợi thế không công bằng.

Và họ muốn Trung Quốc mở thêm thị trường cho các sản phẩm và dịch vụ của Hoa Kỳ. Về mặt lý thuyết, thuế quan khiến các doanh nghiệp Hoa Kỳ chuyển từ Trung Quốc sang Mỹ và các nhà cung cấp khác, làm tổn thương nền kinh tế Trung Quốc và khiến chính phủ nước này phải nhượng bộ.

Khi nào mức thuế cao hơn có hiệu lực?

Mức thuế quan mới của Mỹ có hiệu lực vào lúc 12:01 (giờ Mỹ) sáng Thứ Sáu (10/5) và ảnh hưởng đến hàng hóa từ Trung Quốc đến Hoa Kỳ sau thời gian đó, không tính hàng hóa vận chuyển quá cảnh.

Những sản phẩm được đánh với mức thuế cao hơn?

Nó ảnh hưởng đến hơn 5.000 hàng hóa, bao gồm hóa chất công nghiệp, bảng mạch điện tử và một loạt các sản phẩm tiêu dùng. Các sản phẩm bị ảnh hưởng bao gồm nhiều đồ nội thất, quần áo, đồ điện tử, túi xách, hành lý, phần cứng, xe đạp và mũ bảo hiểm xe đạp, dầu gội, nước hoa, bát đĩa, khăn trải giường, thịt và ngũ cốc.

Người mua hàng ở Mỹ sẽ thấy giá cao hơn trên các kệ hàng?

Gần như chắc chắn như vậy. Các nhà bán lẻ và nhà sản xuất Mỹ phần lớn có thể chịu đựng được mức thuế 10%, bằng cách thu hẹp tỷ suất lợi nhuận của họ và đàm phán bù đắp giảm giá với các nhà cung cấp Trung Quốc, nhập một kho dự trữ hàng hóa lớn trước khi thuế quan có hiệu lực và phân bổ chi phí gia tăng trên nhiều sản phẩm.

Nhưng mức thuế 25% là quá nhiều để ngụy trang với các chiến thuật như vậy và một phần lớn chi phí thuế dự kiến ​​sẽ được chuyển sang cho người mua sắm ở Hoa Kỳ.

Khi nào người mua hàng sẽ thấy giá bán cao hơn?

Có thể mất vài tuần đến vài tháng, Jonathan Gold, Phó Chủ tịch Chuỗi cung ứng và Chính sách Hải quan thuộc Liên đoàn bán lẻ quốc gia nói.

Nhiều nhà bán lẻ lớn đã đặt hàng tồn kho thêm trước khi thuế tăng, nhằm trì hoãn bất kỳ sự tăng giá bán lẻ nào trong một vài tháng. Các nhà bán lẻ nhỏ dễ bị tổn thương hơn do bị ảnh hưởng bởi sự tăng giá từ các nhà cung cấp của họ, ông Gold nói. Nếu các cuộc đàm phán giữa hai nước tiếp tục, nhiều nhà bán lẻ có thể sẽ trì hoãn việc tăng giá với hy vọng hai bên đi đến được một thỏa thuận.

Nhưng, nếu các cuộc đàm phán thương mại dường như sụp đổ và mức thuế quan mới được áp đặt và duy trì thì khi đó chúng ta sẽ thực sự bắt đầu thấy giá cao hơn, ông Gold nói.

Ông Gary Hufbauer đến từ Viện kinh tế quốc tế Peterson cho biết, ảnh hưởng đối với giá bán lẻ sẽ giảm nếu thuế quan áp dụng cho một thành phần thay vì thành phẩm và phải mất sáu đến tám tháng trước khi người mua hàng nhận thấy mức tăng giá.

Thuế quan sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế và việc làm thế nào?

Một mức thuế mới 25%, kết hợp với các mức thuế trước đó áp dụng cho 50 tỷ USD Mỹ đối với các lô hàng Trung Quốc và thép và nhôm, sẽ khiến Hoa Kỳ mất đi 934.000 việc làm và tăng chi phí trung bình cho mỗi gia đình 4 người ở Mỹ lên 767 USD một năm, theo một nghiên cứu của Hiệp hội Thương mại.

Cho đến nay, mức thuế 10% và các nghĩa vụ khác đã gây ra một sự gợn sóng cho nền kinh tế Hoa Kỳ, cắt giảm mức tăng trưởng bằng một phần mười điểm phần trăm vào năm 2019, theo tính toán của Oxford Economics. Nhưng việc tăng thuế lên 25% sẽ tăng gấp ba lần tác động lên ba phần mười điểm phần trăm mức tăng trưởng, ảnh hưởng lớn đến mức tăng trưởng kinh tế được dự báo vào khoảng 2,2% trong năm nay.

Nếu ông Trump tiếp tục tăng thuế 25% đối với số hàng hóa trị giá 325 tỷ USD còn lại mà Hoa Kỳ nhập khẩu từ Trung Quốc, điều này sẽ khiến Hoa Kỳ  mất đi 2,1 triệu việc làm và chi phí trung bình cho một gia đình bốn người sẽ tăng thêm hơn 2.000 USD một năm, theo phân tích của Hiệp hội Thương mại.

Hoa Kỳ đang chiến thắng trong cuộc chiến thương mại?

Tổng thống Trump coi con số thâm hụt thương mại với Trung Quốc đang thu hẹp là bằng chứng cho thấy Hoa Kỳ đang chiến thắng cuộc chiến thương mại. Ít nhập khẩu từ Trung Quốc hơn so với xuất khẩu sang nước đó không làm tăng tổng sản phẩm quốc nội của Hoa Kỳ lên một chút nào cả. Và một số nhà sản xuất Mỹ dự kiến ​​sẽ được hưởng lợi khi các doanh nghiệp chuyển sang nhập hàng của họ thay vì lấy từ các nhà cung cấp Trung Quốc, chẳng hạn như các nhà sản xuất thép, dệt may, may mặc và điện tử.

Nhưng đó là một quan điểm thiển cận, Hufbauer nói. Nhiều sản phẩm không còn được nhập khẩu từ Trung Quốc có thể sẽ có nguồn gốc từ các quốc gia khác, làm tăng thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với các quốc gia đó. Và giá bán lẻ và lạm phát cao hơn sẽ siết chặt túi tiền của người mua sắm ở Hoa Kỳ, khiến họ buộc phải chi tiêu ít hơn và ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế nói chung.

Trung Quốc cũng đã áp thuế đối với hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Trung Quốc, làm tổn thương những nông dân sản xuất đậu nành, ngô, thịt bò, gia cầm, cũng như các nhà sản xuất máy bay, tàu thuyền cùng nhiều nhà sản xuất khác của Hoa Kỳ. Và tính bất định do cuộc chiến thương mại gây ra đã tạo ra một đợt bán tháo lớn cổ phiếu của Hoa Kỳ và giảm nhu cầu thuê mướn và đầu tư nhiều hơn, Hufbauer nói.

Thuế quan có thể thực sự hoạt động trong thời gian dài?

Có, nếu chiến tranh thương mại không leo thang hơn nữa với việc tăng thuế quan đối với các lô hàng Trung Quốc trị giá 325 tỷ USD còn lại.

Cuối cùng, Hufbauer nghĩ rằng Trung Quốc sẽ mở cửa thị trường phần nào và giảm một số mức thuế, đặc biệt là đối với các sản phẩm nông nghiệp của Hoa Kỳ. Và các địa phương của Trung Quốc có thể minh bạch hơn các khoản trợ cấp của họ cho các doanh nghiệp, cho phép Hoa Kỳ giảm thuế với các sản phẩm Trung Quốc được hưởng lợi từ các khoản trợ cấp, Hufbauer nói. Điều đó sẽ làm giúp chính phủ hạn chế bớt các khoản trợ cấp.

Nhưng sẽ khó khăn hơn nhiều để thuyết phục Trung Quốc mở cửa thị trường cho các sản phẩm công nghệ cao cấp của Hoa Kỳ và đảm bảo họ không ăn cắp hoặc buộc chuyển nhượng tài sản trí tuệ liên quan, Hufbauer nói. Do đó, sự đánh đổi sẽ chỉ có giá trị thiệt hại nếu bế tắc không tiếp tục được khơi thông.

Cailin Burch, chuyên gia kinh tế toàn cầu tại một công ty nghiên cứu và tư vấn cho biết: "Chúng tôi vẫn hy vọng Hoa Kỳ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận thương mại hạn chế. Là vì cả hai nước đều muốn có một thỏa thuận mà họ có thể sử dụng như một chiến thắng về chính trị và điều này sẽ giảm bớt áp lực cho nền kinh tế của họ".

Bài liên quan

Trung Quốc áp đặt thuế để trả đũa Hoa Kỳ, bất chấp cảnh báo của ông Trump

Thuế quan mà ông Trump áp đặt lên Trung Quốc là gì, và chúng hoạt động ra sao?

Ông Trump: 'Trung Quốc bị dập tơi bời tại cuộc đàm phán'

Liệu ông Trump rốt cùng có thoát được ra ngoài cuộc thương chiến đắt đỏ với Trung Quốc?