Cuộc chiến thương mại ảnh hưởng thế nào tới người Mỹ: Giá cả tăng cao, mất việc làm và chứng khoán giảm
Chính quyền của ông Trump tuần trước đã tăng vọt mức thuế với 200 tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc, từ 10% đến 25%, khiến cuộc chiến thương mại giữa hai nước leo thang. Tổng thống Mỹ cũng đe dọa sẽ tăng thuế lên 25% với gần như tất cả số hàng hóa trị giá 325 tỷ USD đến từ Trung Quốc.
Các nhà đàm phán của Hoa Kỳ và Trung Quốc đã kết thúc phiên đàm phán thương mại tại Washington vào thứ Sáu mà không có thông báo về thỏa thuận, vài giờ sau khi mức tăng thuế quan mới bắt đầu có hiệu lực.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh AFP/Getty Images
Phóng viên kinh tế Paul Davidson của tờ USD Today trong bài viết dưới đây phân tích mức thuế mới sẽ ảnh hưởng thế nào đến người mua sắm và nền kinh tế Hoa Kỳ.
Tại sao Tổng thống Trump áp đặt mức thuế cao hơn?
Các quan chức Nhà Trắng cho biết các nhà đàm phán của Hoa Kỳ và Trung Quốc đã tiến gần đến một thỏa thuận để giải quyết cuộc chiến thương mại của họ nhưng sau đó Trung Quốc đã từ chối, từ chối luật hóa thỏa thuận trong luật pháp Trung Quốc.
Chính quyền Trump muốn gì?
Các quan chức hành chính muốn Trung Quốc ngừng ăn cắp tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ và buộc các công ty phải giao IP để kinh doanh tại Trung Quốc. Họ cũng muốn chính phủ Trung Quốc ngừng trợ cấp cho các nhà sản xuất đất nước, mang lại cho họ những gì Hoa Kỳ coi là một lợi thế không công bằng.
Và họ muốn Trung Quốc mở thêm thị trường cho các sản phẩm và dịch vụ của Hoa Kỳ. Về mặt lý thuyết, thuế quan khiến các doanh nghiệp Hoa Kỳ chuyển từ Trung Quốc sang Mỹ và các nhà cung cấp khác, làm tổn thương nền kinh tế Trung Quốc và khiến chính phủ nước này phải nhượng bộ.
Khi nào mức thuế cao hơn có hiệu lực?

Hàng hóa Trung Quốc chờ xuất khẩu. Ảnh AP
Mức thuế quan mới của Mỹ có hiệu lực vào lúc 12:01 (giờ Mỹ) sáng Thứ Sáu (10/5) và ảnh hưởng đến hàng hóa từ Trung Quốc đến Hoa Kỳ sau thời gian đó, không tính hàng hóa vận chuyển quá cảnh.
Những sản phẩm được đánh với mức thuế cao hơn?
Nó ảnh hưởng đến hơn 5.000 hàng hóa, bao gồm hóa chất công nghiệp, bảng mạch điện tử và một loạt các sản phẩm tiêu dùng. Các sản phẩm bị ảnh hưởng bao gồm nhiều đồ nội thất, quần áo, đồ điện tử, túi xách, hành lý, phần cứng, xe đạp và mũ bảo hiểm xe đạp, dầu gội, nước hoa, bát đĩa, khăn trải giường, thịt và ngũ cốc.
Người mua hàng ở Mỹ sẽ thấy giá cao hơn trên các kệ hàng?
Gần như chắc chắn như vậy. Các nhà bán lẻ và nhà sản xuất Mỹ phần lớn có thể chịu đựng được mức thuế 10%, bằng cách thu hẹp tỷ suất lợi nhuận của họ và đàm phán bù đắp giảm giá với các nhà cung cấp Trung Quốc, nhập một kho dự trữ hàng hóa lớn trước khi thuế quan có hiệu lực và phân bổ chi phí gia tăng trên nhiều sản phẩm.
Nhưng mức thuế 25% là quá nhiều để ngụy trang với các chiến thuật như vậy và một phần lớn chi phí thuế dự kiến sẽ được chuyển sang cho người mua sắm ở Hoa Kỳ.
Khi nào người mua hàng sẽ thấy giá bán cao hơn?
Có thể mất vài tuần đến vài tháng, Jonathan Gold, Phó Chủ tịch Chuỗi cung ứng và Chính sách Hải quan thuộc Liên đoàn bán lẻ quốc gia nói.
Nhiều nhà bán lẻ lớn đã đặt hàng tồn kho thêm trước khi thuế tăng, nhằm trì hoãn bất kỳ sự tăng giá bán lẻ nào trong một vài tháng. Các nhà bán lẻ nhỏ dễ bị tổn thương hơn do bị ảnh hưởng bởi sự tăng giá từ các nhà cung cấp của họ, ông Gold nói. Nếu các cuộc đàm phán giữa hai nước tiếp tục, nhiều nhà bán lẻ có thể sẽ trì hoãn việc tăng giá với hy vọng hai bên đi đến được một thỏa thuận.
Nhưng, nếu các cuộc đàm phán thương mại dường như sụp đổ và mức thuế quan mới được áp đặt và duy trì thì khi đó chúng ta sẽ thực sự bắt đầu thấy giá cao hơn, ông Gold nói.
Ông Gary Hufbauer đến từ Viện kinh tế quốc tế Peterson cho biết, ảnh hưởng đối với giá bán lẻ sẽ giảm nếu thuế quan áp dụng cho một thành phần thay vì thành phẩm và phải mất sáu đến tám tháng trước khi người mua hàng nhận thấy mức tăng giá.
Thuế quan sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế và việc làm thế nào?
Một mức thuế mới 25%, kết hợp với các mức thuế trước đó áp dụng cho 50 tỷ USD Mỹ đối với các lô hàng Trung Quốc và thép và nhôm, sẽ khiến Hoa Kỳ mất đi 934.000 việc làm và tăng chi phí trung bình cho mỗi gia đình 4 người ở Mỹ lên 767 USD một năm, theo một nghiên cứu của Hiệp hội Thương mại.
Cho đến nay, mức thuế 10% và các nghĩa vụ khác đã gây ra một sự gợn sóng cho nền kinh tế Hoa Kỳ, cắt giảm mức tăng trưởng bằng một phần mười điểm phần trăm vào năm 2019, theo tính toán của Oxford Economics. Nhưng việc tăng thuế lên 25% sẽ tăng gấp ba lần tác động lên ba phần mười điểm phần trăm mức tăng trưởng, ảnh hưởng lớn đến mức tăng trưởng kinh tế được dự báo vào khoảng 2,2% trong năm nay.
Nếu ông Trump tiếp tục tăng thuế 25% đối với số hàng hóa trị giá 325 tỷ USD còn lại mà Hoa Kỳ nhập khẩu từ Trung Quốc, điều này sẽ khiến Hoa Kỳ mất đi 2,1 triệu việc làm và chi phí trung bình cho một gia đình bốn người sẽ tăng thêm hơn 2.000 USD một năm, theo phân tích của Hiệp hội Thương mại.
Hoa Kỳ đang chiến thắng trong cuộc chiến thương mại?
Tổng thống Trump coi con số thâm hụt thương mại với Trung Quốc đang thu hẹp là bằng chứng cho thấy Hoa Kỳ đang chiến thắng cuộc chiến thương mại. Ít nhập khẩu từ Trung Quốc hơn so với xuất khẩu sang nước đó không làm tăng tổng sản phẩm quốc nội của Hoa Kỳ lên một chút nào cả. Và một số nhà sản xuất Mỹ dự kiến sẽ được hưởng lợi khi các doanh nghiệp chuyển sang nhập hàng của họ thay vì lấy từ các nhà cung cấp Trung Quốc, chẳng hạn như các nhà sản xuất thép, dệt may, may mặc và điện tử.
Nhưng đó là một quan điểm thiển cận, Hufbauer nói. Nhiều sản phẩm không còn được nhập khẩu từ Trung Quốc có thể sẽ có nguồn gốc từ các quốc gia khác, làm tăng thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với các quốc gia đó. Và giá bán lẻ và lạm phát cao hơn sẽ siết chặt túi tiền của người mua sắm ở Hoa Kỳ, khiến họ buộc phải chi tiêu ít hơn và ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế nói chung.
Trung Quốc cũng đã áp thuế đối với hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Trung Quốc, làm tổn thương những nông dân sản xuất đậu nành, ngô, thịt bò, gia cầm, cũng như các nhà sản xuất máy bay, tàu thuyền cùng nhiều nhà sản xuất khác của Hoa Kỳ. Và tính bất định do cuộc chiến thương mại gây ra đã tạo ra một đợt bán tháo lớn cổ phiếu của Hoa Kỳ và giảm nhu cầu thuê mướn và đầu tư nhiều hơn, Hufbauer nói.
Thuế quan có thể thực sự hoạt động trong thời gian dài?
Có, nếu chiến tranh thương mại không leo thang hơn nữa với việc tăng thuế quan đối với các lô hàng Trung Quốc trị giá 325 tỷ USD còn lại.
Cuối cùng, Hufbauer nghĩ rằng Trung Quốc sẽ mở cửa thị trường phần nào và giảm một số mức thuế, đặc biệt là đối với các sản phẩm nông nghiệp của Hoa Kỳ. Và các địa phương của Trung Quốc có thể minh bạch hơn các khoản trợ cấp của họ cho các doanh nghiệp, cho phép Hoa Kỳ giảm thuế với các sản phẩm Trung Quốc được hưởng lợi từ các khoản trợ cấp, Hufbauer nói. Điều đó sẽ làm giúp chính phủ hạn chế bớt các khoản trợ cấp.
Nhưng sẽ khó khăn hơn nhiều để thuyết phục Trung Quốc mở cửa thị trường cho các sản phẩm công nghệ cao cấp của Hoa Kỳ và đảm bảo họ không ăn cắp hoặc buộc chuyển nhượng tài sản trí tuệ liên quan, Hufbauer nói. Do đó, sự đánh đổi sẽ chỉ có giá trị thiệt hại nếu bế tắc không tiếp tục được khơi thông.
Cailin Burch, chuyên gia kinh tế toàn cầu tại một công ty nghiên cứu và tư vấn cho biết: "Chúng tôi vẫn hy vọng Hoa Kỳ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận thương mại hạn chế. Là vì cả hai nước đều muốn có một thỏa thuận mà họ có thể sử dụng như một chiến thắng về chính trị và điều này sẽ giảm bớt áp lực cho nền kinh tế của họ".
- Cùng chuyên mục
Đề xuất rà soát chính sách thuế với các doanh nghiệp FDI xuất siêu sang Mỹ
75% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ là do các doanh nghiệp FDI thực hiện. Chính sách thuế quan đối ứng của Hoa Kỳ đang có nguy cơ làm dịch chuyển dòng vốn FDI của Việt Nam sang các quốc gia khác.
Sự kiện - 09/05/2025 07:39
Petrolimex vẫn hoạt động bình thường dù Tổng giám đốc Đào Nam Hải bị tạm đình chỉ chức vụ
Ngày 8/5, trao đổi với Nhadautu.vn, đại diện Petrolimex cho biết, Tập đoàn vẫn hoạt động bình thường dù ông Đào Nam Hải - Tổng giám đốc vừa bị Bộ Tài chính tạm đình chỉ chức vụ.
Sự kiện - 08/05/2025 12:09
'Cần kiến tạo đột phá thực chất để đạt tăng trưởng 2 con số'
Để đặt được mục tiêu tăng trưởng 2 con số là cần có những giải pháp đột phá thực chất, dựa trên nền tảng thể chế hiện đại, với động lực chủ yếu từ khu vực kinh tế tư nhân, khoa học - công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao.
Sự kiện - 08/05/2025 09:49
Doanh nghiệp mất cơ hội kinh doanh vì thủ tục chấp thuận đầu tư
Ông Nguyễn Hữu Thập, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Tuyên Quang cho biết, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đang là rào cản lớn đối với sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân. Thực tế, thủ tục này làm tăng thời gian khoảng từ 2-5 năm và chi phí chuẩn bị đầu tư, khiến doanh nghiệp mất cơ hội kinh doanh do chờ đợi phê duyệt.
Sự kiện - 08/05/2025 09:02
Bộ trưởng Công Thương họp với các doanh nghiệp tỷ USD trước thềm đàm phán với Mỹ
Các doanh nghiệp cho biết từ nay tới tháng 6/2025 sẽ tăng cường làm việc với các đối tác Mỹ để hiện thực hóa các thỏa thuận và biên bản ghi nhớ đã ký kết.
Sự kiện - 08/05/2025 08:14
Đại sứ Knapper: Chính sách thương mại mới của Mỹ 'không nhằm gây phương hại tới các nước đối tác'
Đại sứ Marc Knapper đánh giá cao các động thái chủ động, thiện chí, mang tính xây dựng của Việt Nam trong việc chuẩn bị đàm phán thương mại với Mỹ.
Sự kiện - 08/05/2025 06:56
Ủy ban Quốc hội Mỹ ủng hộ nỗ lực đàm phán thuế quan với Việt Nam
Ủy ban Đánh giá kinh tế và an ninh Mỹ - Trung Quốc (USCC) khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng của Mỹ trong khu vực.
Sự kiện - 07/05/2025 22:44
Tổng Bí thư Tô Lâm: Miễn viện phí toàn dân từ giai đoạn 2030-2035
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu thực hiện tiến tới miễn viện phí toàn dân vào giai đoạn từ 2030-2035.
Sự kiện - 07/05/2025 13:20
Ông Hoàng Nam làm quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị
Ông Hoàng Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị được giao quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị từ ngày 5/5/2025 cho đến khi kiện toàn chức danh Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhiệm kỳ 2021-2026.
Sự kiện - 07/05/2025 11:45
[Gặp gỡ thứ Tư] 'Nghị quyết về kinh tế tư nhân cần cách thực thi khác truyền thống'
Lần đầu tiên Nghị quyết 68-NQ/TW đã đưa ra những quan điểm đột phá về vị trí, vai trò của khu vực kinh tế tư nhân. Điều này đòi hỏi cần có cách thực thi rất khác để khu vực kinh tế được xem là "một động lực quan trọng nhất" của nền kinh tế phát huy được sứ mệnh của mình.
Sự kiện - 07/05/2025 11:14
Ấn Độ tấn công Pakistan vì vụ giết du khách Kashmir
Ấn Độ đã tấn công Pakistan và khu vực Kashmir của Pakistan vào sáng thứ Tư với ít nhất tám người chết được báo cáo cho đến nay trong khi Pakistan gọi vụ tấn công là "hành động chiến tranh trắng trợn", theo Reuters.
Sự kiện - 07/05/2025 08:23
Gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số triển khai tới đâu?
Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN cho biết, đối với gói tín dụng 500.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số, hiện có 4 ngân hàng thương mại nhà nước đăng ký mỗi ngân hàng 60.000 tỷ đồng; 12 ngân hàng tư nhân quy mô lớn đăng ký mỗi ngân hàng 20.000 tỷ đồng; 5 ngân hàng tư nhân quy mô nhỏ hơn đăng ký 4.000 tỷ đồng.
Sự kiện - 07/05/2025 06:00
Điều gì khiến đăng ký doanh nghiệp mới bùng nổ đầu năm 2025?
Lãnh đạo Bộ Tài chính thông tin những tác nhân, yếu tố dẫn đến sự bùng nổ trong đăng ký doanh nghiệp mới và doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong những tháng đầu năm 2025.
Sự kiện - 06/05/2025 19:08
Bộ Y tế nói lộ trình miễn viện phí cho người dân
Lãnh đạo Bộ Y tế cho biết, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về tiến tới miễn phí cho người dân không chỉ là định hướng mang tính chiến lược lâu dài mà là mục tiêu toàn ngành y tế quyết tâm thực hiện.
Sự kiện - 06/05/2025 17:11
Thủ tướng: Kiên định mục tiêu tăng trưởng GDP cao dù gặp thách thức từ thuế quan Mỹ
Thủ tướng yêu cầu tập trung thực hiện các giải pháp ứng phó chính sách thuế đối ứng của Mỹ, trong đó có chuẩn bị kỹ phương án, đàm phán hiệu quả với Mỹ.
Sự kiện - 06/05/2025 15:36
Nhiều doanh nghiệp lớn của Mỹ, EU tiếp tục đầu tư ở Việt Nam
Việc nhiều doanh nghiệp lớn của các nền kinh tế lớn tiếp tục đầu tư mới, mở rộng đầu tư cho thấy vị trí quan trọng của Việt Nam trong các chuỗi cung ứng toàn cầu.
Sự kiện - 06/05/2025 13:50
- Đọc nhiều
-
1
Petrolimex làm ăn ra sao dưới thời CEO Đào Nam Hải?
-
2
Cổ phiếu giảm mạnh, điều gì đang diễn ra ở Bảo hiểm PJICO?
-
3
Đánh thuế 20% chuyển nhượng bất động sản: Khi đề xuất xa rời thực tế?
-
4
Hà Nội khan hiếm biệt thự, nhà liền kề giá dưới 20 tỷ đồng
-
5
Nhiều kỳ vọng từ các ‘bom tấn’ niêm yết, thoái vốn Nhà nước
Đáng đọc
- Đáng đọc
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 1 month ago
'Bối cảnh mới mở ra những cơ hội đầu tư chưa từng có'
Tài chính - Update 1 month ago
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng
Sự kiện - Update 1 month ago