Ít người bên ngoài vương quốc giàu có Ả Rập Xê út biết đến cái tên Mohammed bin Salman cho tới khi cha của ông trở thành Quốc vương năm 2015. Cũng từ thời điểm này, Salman bắt đầu được chú ý và dần trở thành một trong những nhân vật có tầm ảnh hưởng nhất chính trường Trung Đông.

Sau khi tốt nghiệp đại học Hoàng gia Saud, Mohammad bin Salman đã trải qua nhiều năm làm việc trong lĩnh vực kinh doanh trước khi trở thành trợ lý cá nhân cho cha mình. Bên cạnh đó, ông còn là chuyên gia tư vấn cho Nội các Ả Rập.

Bài liên quan

Thái tử Ả rập Xê-út và cuộc chiến chống tham nhũng hàng chục tỷ USD

Cha của ông, Hoàng thân Salman bin Abdulaziz Al Saud lên ngôi Quốc vương Ả Rập Xê út sau khi anh trai ông là Quốc vương Abdullah băng hà vào ngày 23/1/2015. Cùng ngày, Hoàng tử Mohammed bin Salman được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng. Cũng trong năm này, ông được phong tước Phó Thái tử.

Ảnh hưởng của Mohammed tăng lên một cách chóng mặt khi được giao quản lý tập đoàn Aramco - công ty năng lượng quốc gia, và là người đứng đầu của một cơ quan mới rất có quyền lực là Hội đồng Kinh tế và Phát triển với chức năng giám sát các bộ ngành, đặc biệt là được giao trọng trách quản lý ngân sách đầu tư công của Vương quốc.

Ngày 22/6, Mohammed bin Salman, 31 tuổi, được vua cha phong làm Thái tử, thay anh họ Mohammed bin Nayef, 57 tuổi, đưa ông trở thành nhân vật quan trọng thứ hai tại quốc gia giàu dầu mỏ này.

Những đổi mới mang tính lịch sử

Không phải ngẫu nhiên mà Mohammed bin Salman nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ giới trẻ Ả Rập Xê út. Mang tư tưởng hiện đại, vị tân Thái tử chú trọng vào việc thay đổi lối sống và những quan niệm lạc hậu vốn đã tồn tại hàng tram năm ở đất nước này.

Mohammed quan niệm nên trao nhiều quyền hơn cho phụ nữ, cho phép phụ nữ tự lái xe hoặc ra đường mà không cần người nhà là đàn ông đi cùng. Cùng với đó là chú trọng giáo dục đại học cho phái yếu.

Vị thái tử kiêm Bộ trưởng Quốc phòng này còn tiến hành chiến dịch mạnh tay chống tham nhũng và thay đổi cán cân quyền lực tại Ả Rập Xê Út khi bất ngờ bắt giữ và giam lỏng một số hoàng thân, hàng chục cựu bộ trưởng cùng các trùm tài phiệt và buộc họ trả lại tài sản bị cho là tham nhũng. 

Bên cạnh đó, ông Mohammed còn công bố dự án “Tầm nhìn 2030” nhằm phát triển kinh tế theo hướng giảm lệ thuộc vào dầu mỏ, dự án được xem là hướng đi đúng đắn cho tương lai, nhưng lại động chạm tới nhiều thành phần quyền lực trong đất nước, bao gồm cả giới giáo sĩ Hồi giáo Wahhabi - một trụ cột rất hùng mạnh trong vương triều. 

Những bước đi gây tranh cãi

Là quốc gia giàu có bậc nhất Trung Đông, Ả Rập Xê-Út cũng được xem là một trong những nguyên ngây ra bất ổn trong khu vực.

Năm 2015, sau khi phiến quân Houthi thành công trong cuộc đảo chính ở Yemen, Chính phủ Yemen lâm thời cầu viện Ả Rập Xê-út và cuộc xung đột giữa hai nước bắt đầu từ đây.

Yemen là quốc gia nghèo nhất trong Thế giới Ả rập, vốn dựa vào viện trợ của Mỹ và các nước láng giềng để tồn tại. Lạm phát ngày càng trở nên tồi tệ và tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh trước cuộc nổi dậy năm 2011.

Cuộc chiến với Ả Rập Xê Út lại càng đẩy người dân nơi đây vào cảnh khốn cùng, kể từ cuộc không chiến lần đầu tiên, tới nay đã có hơn 10.000 người thiệt mạng, một tỷ lệ không nhỏ là thường dân, trẻ em và phụ nữ.

Tháng 6/2017, dưới sự dẫn dắt của Ả Rập Xê út, Bahrain, UAE và Ai Cập tiến hành chiến dịch bao vây Qatar về chính trị, ngoại giao và thương mại với cáo buộc nước này “tài trợ khủng bố” và bắt tay với Iran gây bất ổn. Hồi đầu tháng 6/2018, Ả Rập Xê Út còn lên tiếng cảnh báo “sẽ làm mọi thứ có thể”, kể cả biện pháp quân sự, để ngăn chặn Qatar mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga. 

Hành xử sai lầm

Khashoggi, 60 tuổi, từng là biên tập viên của Al-Watan, tờ nhật báo tại Ả Rập Xê Út, và làm việc cho một kênh tin tức của nước này. Ông hiện là chuyên gia về Ả Rập Xê út và Trung Đông cho một số tờ báo phương Tây như BBC hay Washington Post.

Khashoggi từng có mối quan hệ thân thiết với Hoàng gia Ả Rập Xê út, thậm chí làm cố vấn cho các quan chức cấp cao của chính phủ. Tuy nhiên, sau đó ông thường xuyên chỉ trích chính quyền nước này vì chính sách đối ngoại và việc đàn áp những người bất đồng chính kiến. Ông rời nước vào năm ngoái và tới sống lưu vong tại Washington.

Nhà báo này mất tích từ hôm 2/10, sau khi tới lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul để nhận tài liệu xác nhận đã ly hôn với vợ cũ, đồng thời làm thủ tục đăng ký kết hôn với vị hôn thê người Thổ Nhĩ Kỳ. Sau nhiều lần chối bỏ trách nhiệm, Riyadh cuối tuần trước cũng đã thừa nhận nhà báo Khashoggi chết trong lãnh sự quán ở Istanbul. Theo báo giới Thổ Nhĩ Kỳ, Thái tử Mohammed bin Salman là người đứng sau cái chết của nhà báo Khashoggi.

Bài liên quan

Ả rập Xê út có rạp chiếu phim đầu tiên sau hơn 3 thập kỷ

Hoàng tử Ả Rập bỏ 1 tỷ USD mua tự do

Chân dung vị hoàng tử quyền lực đứng sau tham vọng siêu thành phố 500 tỷ USD của Ả rập Xê-út

Ả rập Xê út chi 500 tỷ USD xây đặc khu kinh tế mới