Là một trong những người đầu tiên được giao soạn thảo kế hoạch xây dựng Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH), chuyên gia Kinh tế Lê Xuân Nghĩa cho biết: "Tuy được giao soạn thảo kế hoạch xây dựng NHCSXH ngay từ đầu, nhưng lúc đó tôi không dám tin vào sự thành công của chính sách này".

Ông Nghĩa giải thích, lúc đó các đối tác nước ngoài phản đối chính sách này "vô cùng ghê gớm". Họ đều có chung một nhận định rằng mô hình này là không đúng, sẽ thất bại hoặc nếu làm thì lãi suất phải theo thị trường, thậm chí cao hơn các chương trình cho vay người nghèo của các ngân hàng thương mại. "Lúc đó, nhìn vào đống nợ xấu lên tới 14% mà thấy kinh hãi", ông Nghĩa nhớ lại. 

Tuy nhiên, lãnh đạo các cấp đã chỉ đạo cần phải coi Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và NHCSXH là 2 ngân hàng thuộc diện chính sách chiến lược, không được cổ phần hóa và phải xây dựng bằng được ngân hàng chính sách cho người nghèo.

Bài liên quan

Vay nợ ngân hàng, đòi nợ người nghèo dễ hơn đòi nợ 'đại gia'

Nay sau 15 năm NHCSXH hình thành và phát triển, ông Nghĩa cho hay: "Tôi hết sức ngạc nhiên vì thấy con số nợ xấu 0,4%. Đây là một con số đáng mừng, dù cho có thể đã lấy lãi bù lỗ, nợ xấu có chỗ rất cao, chỗ thấp, nhưng tổng thể toàn ngân hàng con số nợ xấu nêu trên là quá tuyệt vời". 

Tuy nhiên, cùng với những niềm vui, ông Nghĩa cũng chia sẻ băn khoăn về một câu hỏi lớn đối với NHCSXH, đó là "mục tiêu phát triển ổn định 10%/năm và bền vững".

Giải thích lý do vì sao con số nợ xấu lại thấp như vậy (nếu so với tỷ lệ nợ xấu toàn ngành ngân hàng vào cuối tháng 7 là 2,51%, thì tỷ lệ nợ xấu của NHCSXH chỉ bằng 1/6), ông Nguyễn Đức Hải, Phó Giám đốc NHCSXH cho biết: "Có được kết quả nợ xấu thấp như vậy là do người vay vốn đã có trách nhiệm cao hơn về nghĩa vụ trả nợ của mình, quan hệ tín dụng vay - trả là sòng phẳng. Cùng với đó đồng vốn đã được sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả và được giám sát chặt chẽ hơn".

Ông Hải nhấn mạnh: "Hiện nay các hộ nông dân vay vốn không còn tình trạng đầu kỳ đút tiền trong ống bơ, gác bếp rồi tới kỳ trả nợ thì bỏ ra nữa, mà đồng vốn đã có định hướng để sinh sôi nảy nở và được quản lý".

Tuy nhiên, theo ông Hải, hiện nay NHCSXH cũng đang gặp phải nhiều khó khăn trong huy động vốn. 

Cụ thể, cơ cấu nguồn vốn của NHCSXH chủ yếu là từ ngân sách nhà nước, vay Ngân hàng Nhà nước, nhận tiền gửi 2% từ các tổ chức tín dụng, phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh. Vì vậy, ông Hải mong muốn có thêm nguồn lực của xã hội, có thể là thêm 1% vốn từ các ngân hàng thương mại. Cùng với đó, với những nguồn tài trợ cho hộ nghèo kiểu "cho không" hiện nay không còn hiệu quả, nếu có thể nên chuyển những nguồn đó cho NHCSXH để chuyển thành nguồn vốn vay hiệu quả hơn.

Ông Hải cho rằng, thời gian qua nguồn tín dụng từ NHCSXH đã góp công lớn trong việc giảm bớt tín dụng đen hoành hành tại các làng quê. Chương trình cho vay của NHCSXH không chỉ hấp dẫn người nông dân bởi lãi suất thấp, mà còn vì giảm được tối đa chi phí, thủ tục cho người nông dân. Với hạn mức vay 50 triệu tín chấp, người nông dân đang được tiếp cận với nguồn vốn một cách dễ dàng.

Để mở rộng thị trường tín dụng của NHCSXH, ông Nghĩa cho rằng có thể trong thời gian tới nên mở hơn với việc cho vay tiêu dùng với hộ nông dân, người nghèo. "Bởi theo một thống kê ở 16 nước châu Âu, có tới 71% tín dụng là cho vay tiêu dùng. Vì thế, đừng chỉ nghĩ tín dụng sản xuất mới là tốt, còn tín dụng cho tiêu dùng là không tốt, không có tiêu dùng làm sao thúc đẩy sản xuất", ông Nghĩa đặt vấn đề.

Vì thế, theo ông Nghĩa cần khuyến khích cho vay tiêu dùng với người nông dân nếu họ có nguồn tương lai để trả. Điều này sẽ góp công lớn trong việc giảm tín dụng đen tại các vùng quê.

Bài liên quan

Vay nợ ngân hàng, đòi nợ người nghèo dễ hơn đòi nợ 'đại gia'

Cơ hội 'cắt phao' tín dụng ngoại tệ

Thống đốc Lê Minh Hưng: NHNN không bị áp lực nào lên tốc độ tăng trưởng tín dụng

Tín dụng chững lại, LienVietPostBank vẫn lãi gấp 1,6 lần cùng kỳ