Quốc hội vừa thông qua Luật Doanh nghiệp (sửa đổi). Đáng chú ý, luật đã bỏ quy định về chuyển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp (Điều 199a) vì quy định này có nhiều ý kiến trái chiều khi dự thảo luật này được đưa ra xin ý kiến.

Giải thích về điều này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho hay một số ý kiến đồng ý với việc quy định một chương về hộ kinh doanh trong dự thảo luật; một số ý kiến khác đồng ý xem xét, ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi phiếu xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội.

Trên cơ sở đa số ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin tiếp thu theo hướng bỏ quy định tại Chương VIIa về hộ kinh doanh; bỏ quy định về chuyển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp (Điều 199a).

Đồng thời, để bảo đảm tính liên tục cho đến khi ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh, cần thiết giao Chính phủ hướng dẫn đăng ký và hoạt động đối với hộ kinh doanh (khoản 4 Điều 217 quy định về điều khoản thi hành).

Cần nói thêm rằng, việc đưa hộ kinh doanh vào dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) là không phù hợp vì hộ kinh doanh không phải là doanh nghiệp nên không thuộc phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Luật Doanh nghiệp.

Hộ kinh doanh được coi là một hình thức kinh doanh khác biệt với doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh, công ty TNHH và công ty cổ phần. Những quy định về hộ kinh doanh tại dự thảo Luật chỉ mới giải quyết được việc kiểm soát, quản lý nhà nước đối với hộ kinh doanh, mặt khác có thể làm tăng rủi ro, tăng chi phí đối với thành lập và hoạt động của hộ kinh doanh; bên cạnh đó chưa có quy định tạo thêm quyền tự do kinh doanh, tăng độ an toàn kinh doanh, tạo thêm thuận lợi cho hộ kinh doanh.

Vì vậy, việc quy định hộ kinh doanh trong dự thảo Luật dẫn đến phải mở rộng thêm phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng cho một chủ thể mới và phải bổ sung đầy đủ các nội dung tương tự như quy định từ Chương 1 đến Chương 8 của Luật Doanh nghiệp hiện hành, bao gồm từ quyền thành lập, quyền và nghĩa vụ, trình tự, thủ tục thành lập, hồ sơ đăng ký, cơ quan cấp đăng ký và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong quản lý hộ kinh doanh, dừng, chấm dứt hoạt động, bổ sung các cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của hộ kinh doanh... ngay trong Luật Doanh nghiệp.

Ngoài ra, chưa có quy định tạo thêm quyền tự do kinh doanh, tăng độ an toàn kinh doanh, tạo thêm thuận lợi cho hộ kinh doanh, cũng như các cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của hộ kinh doanh. Vì vậy, việc quy định hộ kinh doanh trong dự thảo Luật dẫn đến phải mở rộng thêm phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng cho một chủ thể mới;

Thêm nữa, số lượng về đối tượng chịu tác động là hộ kinh doanh rất lớn. Vì vậy, cần có thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá thực tiễn và tham vấn để hoàn thiện khung khổ pháp luật tốt nhất điều chỉnh và áp dụng cho chủ thể hộ kinh doanh, tránh những tác động bất lợi tới hoạt động của các hộ kinh doanh.

Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cũng nhận định việc đưa hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp là không khả thi, không bao quát được và lại cản trở hoạt động kinh doanh của hàng triệu hộ.

Hộ kinh doanh có khi chỉ là "buôn đầu chợ, bán cuối chợ" thôi mà đưa vào quản lý cũng khó lắm. Còn chưa kể các cơ chế khác đi theo nữa. Nếu không thận trọng, không những không tạo sự thuận lợi, mà còn làm phức tạp thêm. Chúng ta đã có những bài học như thế rồi.

Từ đó có thể thấy rằng, việc Quốc hội bỏ hộ kinh doanh ra khỏi Luật Doanh nghiệp là một bước tiến tích cực và thể hiện ý nguyện của người dân dù Chính phủ 'tha thiết' muốn đưa khu vực này vào luật để quản lý.

Bởi, hiện nay, Việt Nam có khoảng 5,4 triệu hộ, trong đó 1,6 triệu có đăng ký, đóng góp tới 32-33% GDP, lớn nhất trong các khu vực kinh tế. Khu vực này lại được tự do phát triển thay vì bị kiểm tra, giám sát, tức là trói lại, ắt hẳn hàng triệu hộ kinh doanh đang vui mừng vì điều này.

Cũng cần phải nói thêm rằng, xét về bản chất, hộ kinh doanh là một loại hình kinh doanh nên quyền và nghĩa vụ của hộ kinh doanh cần phải được điều chỉnh bởi luật, chứ không thể quy định bằng Nghị định.

Thời giang tới đây, nhà chức trách cũng cần phải thiết kế một luật riêng cho hộ kinh doanh như hợp tác xã.

Bài liên quan

Quốc hội chính thức bỏ hộ kinh doanh ra khỏi Luật Doanh nghiệp

Đề xuất Quốc hội không đưa hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp

Sáng nay, Thủ tướng trực tiếp đối thoại với 800.000 doanh nghiệp và 5 triệu hộ kinh doanh

Gói hỗ trợ 62.000 tỷ đồng: Doanh nghiệp, hộ kinh doanh nào được nhận?