Xuất khẩu gạo nhộn nhịp trở lại

Vụ lúa Đông Xuân 2022 - 2023, nông dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã xuống giống khoảng 1,5 triệu ha, cơ cấu giống tập trung vào giống lúa thơm, đặc sản để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Hiện nay, các địa phương trong vùng đã bắt đầu thu hoạch rộ lúa Đông xuân.

Tại Cần Thơ, vụ lúa Đông xuân năm nay địa phương xuống giống hơn 75.000 ha và cơ cấu giống tập trung vào lúa thơm, đặc sản, chất lượng cao chiếm trên 94%.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn TP. Cần Thơ Trần Thái Nghiêm, cho biết, dự kiến cuối tháng 3 diện tích lúa Đông xuân trên địa bàn Cần Thơ sẽ được thu hoạch khoảng 80%, số còn lại sẽ được thu hoạch dứt điểm trong tháng 4.

"Nhờ thời tiết thuận lợi, lúa Đông xuân năm nay ít sâu bệnh, trúng mùa, năng suất đạt từ 7 - 9 tấn/ha. Hiện nay, lúa Đài Thơm 8, Jasmine 85 đang được thương lái thu mua với giá từ 6.600 – 6.800 đồng/kg; các giống lúa thơm, đặc sản như ST24, ST25…được thương lái thu mua từ 7.200 - 7.500 đồng/kg. Với giá bán lúa cao như vậy, sau khi trừ hết chi phí nông dân thu lãi 30 - 40 triệu đồng/ha", ông Nghiêm cho hay.

Tại các địa phương có diện tích gieo sạ lúa Đông xuân sớm như An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang, Hậu Giang…, nông dân cũng đã thu hoạch đạt từ 40% diện tích trở lên.

Ông Trần Văn Tốt, nông xã Bình Tân, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang cho biết, gia đình ông trồng 4 công lúa ST24 trong vụ Đông xuân này, nhờ năng suất và giá bán cao nên mỗi công ruộng cho thu nhập trên 3 triệu đồng, đây cũng là mức lãi mà nhiều hộ trồng lúa khác đạt được trong vụ Đông xuân năm nay.

Trao đổi với nhadautu.vn về triển vọng xuất khẩu gạo trong tháng 3 và những tháng tiếp theo, ông Nguyễn Chánh Trung, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Tân Long cho rằng, năm nay nhiều tín hiệu cho thấy thị trường lúa gạo sẽ rất nhộn nhịp, giá khó giảm.

"Nguyên nhân giá gạo xuất khẩu đứng ở mức cao là do các quốc gia xuất khẩu đang kiểm soát chặt chẽ sản lượng. Đặc biệt là quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới vừa cho biết sẽ tiếp tục cấm xuất khẩu gạo tấm và đánh thuế 20% đối với các loại gạo trừ gạo basmati và gạo đồ làm cho gạo Ấn Độ xuất khẩu có giá cao hơn.

Việt Nam đang có lợi thế khi đang bước vào thu hoạch rộ lúa Đông Xuân-vụ lúa chính trong năm. Đây cũng là vụ lúa cho chất lượng gạo tốt nhất nhờ thời tiết thuận lợi, nên được khách hàng đặt mua nhiều nhất trong năm, do vậy, giao dịch trên thị gạo đã bắt đầu sôi động trở lại", ông Trung cho hay.

Không nhận đơn hàng giao xa

Vẫn theo ông Nguyễn Chánh Trung, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Tân Long, mặc dù hiện nay đơn hàng từ phía các quốc gia nhập khẩu gạo tăng nhưng doanh nghiệp chỉ nhận các đơn hàng giao ngay và trước tháng 6. Những đơn hàng giao sau tháng 6/2023, rất ít doanh nghiệp dám nhận. Nguyên nhân là do diễn biến thị trường vẫn còn nhiều ẩn số.

"Áp lực chi phí đầu vào tăng, sản lượng gạo tồn kho chuyển tiếp từ năm trước sang còn rất ít, dự báo nguồn cung gạo thương mại trên toàn cầu có thể giảm, giá tăng. Do đó nếu ở thời điểm này mà ký kết đơn hàng giao sau tháng 6 thì có thể có nhiều rủi ro mà doanh nghiệp chưa lường hết được. Mặt khác, với tình hình lạm phát, lãi suất cao thì ít có doanh nghiệp nào dám làm hàng dự trữ dài hạn", ông Trung phân tích.

Đại diện Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, giá gạo 5% tấm của Việt Nam trong ngày cuối cùng của tháng 2 giảm khoảng 5 USD/tấn so với tuần trước đó. Hiện giá gạo 5% tấm của Việt Nam đang đứng ở mức 443 USD/tấn; gạo 25% tấm đứng ở mức giá 428 USD/tấn.

Nguyên nhân gạo xuất khẩu điều chỉnh giảm nhẹ là do vùng ĐBSCL đang vào vụ thu hoạch rộ lúa Đông xuân, nguồn cung dồi dào. Bên cạnh đó, do đồng baht giảm giá, gạo Thái Lan cũng được điều chỉnh giảm từ 2 - 7 USD/tấn.  

Về thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam trong tháng đầu năm nay, theo VFA, ngoài thị trường tuyền thống là Philippines (chiếm gần 36%) thì yếu tố bất ngờ là thị trường Indonesia vươn lên vị trí thứ hai khi nhập khẩu gần 86.000 tấn gạo (chiếm gần 24%) tổng lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 1/2023.

Đứng thứ 3 là thị trường Trung Quốc với sản lượng nhập khẩu gạo từ Việt Nam lên đến gần 50.000 tấn trong tháng 1/2023.

Chủ tịch VFA Nguyễn Ngọc Nam nhận định, xuất khẩu gạo Việt Nam trong năm 2023 có nhiều thuận lợi khi sản lượng vụ lúa chính là Đông Xuân ổn định, chất lượng được nâng lên.

Cùng với đó là các quốc gia xuất khẩu cũng kiểm soát nguồn cung nhằm đảm bảo tiêu dùng trong nước khiến cho sản lượng gạo thương mại toàn cầu ở mức tương đương năm cũ.

Tuy nhiên, nhờ nhu cầu mới tăng, giá phụ phẩm cám, gạo tăng, chi phí vận chuyển logistics cũng đang hạ nhiệt nên dự báo xuất khẩu gạo trong năm nay sẽ tiếp tục gặt hái thành công mới.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong 2 tháng đầu năm 2023, cả nước xuất khẩu hơn 700.000 tấn gạo, với trị giá hơn 370 triệu USD, giảm 29% về lượng, giảm 24,2% kim ngạch nhưng tăng 6,8% về giá so với cùng kỳ năm 2022.

Bài liên quan

Thị trường xuất khẩu gạo với ẩn số từ gạo Ấn Độ

Xuất khẩu gạo liệu có lập lại kỷ lục của 10 năm trước?

Xuất khẩu gạo còn nhiều dư địa mở rộng thị trường

Là cường quốc xuất khẩu gạo, tại sao Việt Nam vẫn phải nhập khẩu mặt hàng này?