Xuất khẩu 2023 và những 'đòi hỏi' cao từ các FTA thế hệ mới

NGUYÊN LONG
07:15 03/02/2023

Trong bối cảnh tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn đang trở thành xu hướng và đòi hỏi trên toàn cầu như một giải pháp tích cực để giảm phát thải nhà kính, nâng cao năng lực cạnh tranh, hướng tới mục tiêu trung hòa cacbon và phát triển bền vững, Việt Nam cần quan tâm tới "tính xanh" của chuỗi sản xuất.

Kể từ đầu năm nay (1/1/2023), khi xuất khẩu hàng hoá vào các thị trường có ký kết Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (Hiệp định EVFTA), các doanh nghiệp Việt Nam không còn được áp dụng cơ chế ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) mà phải áp dụng cơ chế ưu đãi thuế quan theo các cam kết của Hiệp định EVFTA. Năm 2023 cũng bước sang năm thứ 5 Việt Nam thực thi Hiệp định Đối tác Toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) với các yêu cầu cao hơn về tiêu chuẩn "xanh" đối với sản phẩm, hàng hoá khi xuất khẩu vào các thị trường này.

Thực thi các hiệp định thương mại tự do (FTA) chính là thực thi các cam kết, trọng tâm là việc xóa bỏ và cắt giảm thuế quan nhập khẩu hàng hoá theo "lộ trình". Nghĩa là, khi đàm phán ký kết một FTA nào đó, các nhà đàm phán đều dựa trên trình độ, năng lực của quốc gia mình để đảm bảo doanh nghiệp và nền kinh tế có thể đáp ứng theo "lộ trình" đó. Và đương nhiên, lộ trình thường được đặt ra trong những khoảng thời gian nhất định, với các yêu cầu ngày càng khắt khe hơn.

11_24-11-2022-17-17-38

Các FTA thế hệ mới đòi hỏi hàng hóa xuất khẩu chất lượng cao, nhiều tiêu chuẩn khắt khe.

Ví dụ như việc xóa bỏ thuế nhập khẩu (về 0%) trong Hiệp định CPTPP phần lớn là lộ trình 3-7 năm (một số trường hợp, lộ trình có thể trên 10 năm và có một số rất ít dòng thuế có lộ trình xóa bỏ thuế nhập khẩu kéo dài trên 20 năm). Việt Nam khi tham gia vào sân chơi FTA vừa là để có thêm cơ hội thị trường, cũng vừa để khẳng định tuân thủ sự cạnh tranh sống còn trong sự tồn tại tất yếu, không thể khác của một nền kinh tế "mở".

Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục XNK, Bộ Công Thương cho rằng: “Cuộc cạnh tranh để chúng ta đẩy mạnh xuất khẩu thì thực chất đây cũng là một cuộc cạnh tranh không ngừng để có thể tự đổi mới mình và nâng cao chất lượng cũng như đáp ứng được tốt nhất nhu cầu của người tiêu dùng”.

Thế nhưng, với một cộng đồng doanh nghiệp có tới hơn 96% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, tiềm lực còn hạn chế thì để đẩy mạnh đổi mới công nghệ, đầu tư sản xuất đáp ứng tiêu chuẩn của các thị trường cho giá trị cao không hề dễ dàng.

Tại hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tổ chức vào ngày 31/1/2023, Tham tán Thương mại Việt Nam Nguyễn Thị Hoàng Thúy - phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển (kiêm nhiệm Đan Mạch, Phần Lan, Iceland, Na uy, Latvia) nếu thực tế, các nước Bắc Âu đặc biệt quan tâm đến các vấn đề biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Trong dự toán ngân sách năm 2023 của các nước này đều có khoản dự chi ngân sách cho hoạt động đầu tư xanh, hỗ trợ bảo vệ môi trường.

Điều này sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến các hành vi tiêu dùng của người dân Bắc Âu - với xu hướng sử dụng các sản phẩm xanh tái chế, thân thiện với môi trường vẫn sẽ tiếp tục được ưa chuộng tại Bắc Âu.

Tham tán Thương mại Việt Nam Nguyễn Thị Hoàng Thúy nhấn mạnh tới "Thoả thuận xanh châu Âu", với hàng loạt các chiến lược được đưa ra nhằm mục tiêu “làm cho EU trở nên trung lập với khí hậu vào năm 2050", doanh nghiệp Việt Nam cần phải nắm được các quy định cũng như xu hướng thị trường để đảm bảo các yêu cầu khi muốn xuất khẩu vào thị trường này.

"Chiến lược từ trang trại đến bàn ăn, tức là một trong những mục tiêu quan trọng nhất là giảm 50% việc sử dụng thuốc trừ sâu vào năm 2030. Do vậy, các nhà cung cấp và nông dân sẽ phải tìm kiếm các giải pháp thay thế hiện đại để thay thế biện pháp kiểm soát dịch hại truyền thống. Nông dân cũng có thể phải điều chỉnh các phương thức canh tác của họ để đáp ứng các quy định mới. Đây chính là lý do tại sao mà EU thường xuyên đưa ra các rà soát về việc vượt ngưỡng các chất bị cấm" - bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy nói.

Là một ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, khi tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, ngành da giày Việt Nam xác định việc tuân thủ, đáp ứng các tiêu chuẩn cao của các FTA thế hệ mới như CPTPP và EVFTA đem lại cả thách thức và cơ hội cho doanh nghiệp và người lao động Việt Nam.

Bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam nêu thực tế: "Các yêu cầu, đặc biệt là các yêu cầu về sản xuất xanh đối với những chuỗi cung ứng là một thách thức đặt ra, vậy thì đối với doanh nghiệp của ngành da giầy trước tiên là các doanh nghiệp phải cập nhật các thông tin thường xuyên.

Cụ thể, phía EU chúng ta thấy là đạo luật liên quan đến vấn đề tuân thủ tiêu chuẩn hàng hóa an toàn khi sản xuất xuất khẩu vào thị trường EU thì đạo luật này được cập nhật hằng năm. Thứ hai nữa là sắp tới thì thị trường Đức cũng đưa ra một đạo luật mới về tăng cường tham vấn trong chuỗi cung ứng đối với bên thứ ba. Đây cũng là một trong những điều kiện các doanh nghiệp phải đáp ứng tuân thủ. Nếu như chúng ta mà không đáp ứng thì sẽ thất bại khi xuất khẩu vào thị trường này".

Từ thực tế hoạt động của các doanh nghiệp xuất khẩu thực phẩm hữu cơ (là các loại thực phẩm được sản xuất và chế biến không dùng hóa chất như phân bón hóa học, chất bảo quản, thuốc trừ sâu, hormon tăng trưởng, kháng sinh hay những sinh vật biến đổi gen…).

Ông Phạm Minh Đức - Phó Chủ tịch Hiệp hội Hữu cơ Việt Nam cho rằng, cùng với nỗ lực của doanh nghiệp trong việc đáp ứng tiêu chuẩn cao của hàng hoá thì việc tiếp cận thị trường, để doanh nghiệp hiểu hơn các thị trường có vai trò quan trọng của cơ quan quản lý Nhà nước. Bởi, mặc dù tiềm năng xuất khẩu của các sản phẩm hữu cơ rất lớn, nhưng khả năng tiếp cận các thị trường còn hạn chế do khả năng khó "vươn xa" của doanh nghiệp nhỏ và vừa:

"Hiện nay các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu chủ lực của Việt Nam thì đều đã có chứng nhận hữu cơ, xuất khẩu theo tiêu chuẩn EU và Mỹ rồi. Ví dụ như sản phẩm tôm, gạo, sữa, điều, tiêu, cà phê, chè và một số loại gia vị đặc biệt. Tuy nhiên, sản lượng sản xuất được của ngành hữu cơ thì chưa lớn và hiện nay phần lớn các sản phẩm vẫn đang phải xuất ở dạng nguyên liệu thô. Phần lớn các doanh nghiệp này cũng đã phát triển các sản phẩm cao cấp, có đóng gói, có thương hiệu, nhưng thực tế thì chưa tiếp cận được sâu vào thị trường người tiêu dùng cuối cùng" - ông Phạm Minh Đức nói.

Chiến lược xuất nhập khẩu Việt Nam đến năm 2030 đặt mục tiêu xuất khẩu phát triển bền vững với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa bình quân 6-7%/năm trong thời kỳ 2021 - 2030… Riêng trong năm 2023, Bộ Công Thương đặt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu khoảng 6% so với năm 2022. Nhiều ý kiến cho rằng đây là mục tiêu khá "khiêm tốn", song cơ quan quản lý nhà nước khẳng định, để đạt được là "không hề dễ dàng".

Bên cạnh các khó khăn thách thức của suy giảm kinh tế toàn cầu, của lạm phát dẫn đến hạn chế chi tiêu các mặt hàng tiêu dùng không thật sự thiết yếu… thì còn phải làm sao để đảm bảo đáp ứng được tiêu chuẩn ngày càng cao của các thị trường và ý thức của người tiêu dùng đang ngày càng coi trọng việc bảo vệ môi trường, phát triển xanh và bền vững.

(Theo VOV)

  • Cùng chuyên mục
Ô tô nhập từ Nhật Bản tăng đột biến trong tháng 10

Ô tô nhập từ Nhật Bản tăng đột biến trong tháng 10

Ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống nhập khẩu từ Nhật Bản tăng mạnh trong tháng 10, theo Tổng cục Hải quan.

Thị trường - 22/11/2024 18:37

Hà Nội khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích trong thực hiện nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh

Hà Nội khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích trong thực hiện nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh

Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đã quyết định tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có thành tích trong thực hiện nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh.

Thị trường - 22/11/2024 15:52

Tổ chức hội nghị quốc tế về du lịch nông thôn lần đầu tiên ở Quảng Nam

Tổ chức hội nghị quốc tế về du lịch nông thôn lần đầu tiên ở Quảng Nam

Hội nghị quốc tế về du lịch nông thôn lần thứ nhất sẽ tổ chức tại Quảng Nam, đây là sự kiện mang tính toàn cầu đầu tiên về du lịch nông thôn.

Thị trường - 22/11/2024 14:40

Hà Nội khai mạc hội chợ Đặc sản vùng miền Việt Nam 2024

Hà Nội khai mạc hội chợ Đặc sản vùng miền Việt Nam 2024

Hội chợ Đặc sản vùng miền Việt Nam năm 2024 là dịp để các doanh nghiệp quảng bá đặc sản tới người tiêu dùng tại thị trường Thủ đô Hà Nội.

Thị trường - 22/11/2024 14:38

Phố đi bộ nơi 'tọa độ kim cương' của Phổ Yên chính thức lộ diện

Phố đi bộ nơi 'tọa độ kim cương' của Phổ Yên chính thức lộ diện

Phố đi bộ sầm uất sắp ra mắt bên cạnh quảng trường Vạn Xuân – nơi hội tụ tinh hoa Phổ Yên, hứa hẹn trở thành biểu tượng giao thương và điểm đến sôi động bậc nhất, mở ra tiềm năng gia tăng giá trị bất động sản vượt trội.

Doanh nghiệp - 22/11/2024 14:00

Thị trường bất động sản chu kỳ mới, hành vi mua hàng nào sẽ thay đổi?

Thị trường bất động sản chu kỳ mới, hành vi mua hàng nào sẽ thay đổi?

Thị trường bất động sản hạng sang đang trải qua một giai đoạn chuyển mình rõ rệt. Khách hàng ngày càng có những yêu cầu khắt khe hơn về sản phẩm, không chỉ đơn thuần là một nơi để ở mà còn là một biểu tượng của đẳng cấp, một không gian sống hoàn hảo và một kênh đầu tư sinh lời bền vững.

Doanh nghiệp - 22/11/2024 10:46

Dư địa cho phát triển công nghiệp văn hóa của Việt Nam còn rất lớn

Dư địa cho phát triển công nghiệp văn hóa của Việt Nam còn rất lớn

Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Hồ An Phong nhận định, dư địa cho phát triển công nghiệp văn hóa của Việt Nam còn rất lớn, vấn đề là phải thay đổi cách làm để hiệu quả…

Thị trường - 22/11/2024 09:36

VietinBank tiên phong triển khai đồng bộ các giải pháp, nâng cao trải nghiệm khách hàng

VietinBank tiên phong triển khai đồng bộ các giải pháp, nâng cao trải nghiệm khách hàng

VietinBank là ngân hàng tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ trong hoạt động giao dịch giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ người dùng trước các gian lận, lừa đảo.

Doanh nghiệp - 22/11/2024 09:30

EVNCPC tiếp tục xây dựng 70 căn nhà tình nghĩa tại miền Trung - Tây Nguyên trong năm 2025

EVNCPC tiếp tục xây dựng 70 căn nhà tình nghĩa tại miền Trung - Tây Nguyên trong năm 2025

Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) vừa quyết định trích 4,9 tỷ đồng từ Quỹ phúc lợi để triển khai chương trình xây dựng 70 căn nhà tình nghĩa tại 13 tỉnh, thành khu vực miền Trung - Tây Nguyên trong năm 2025. Mỗi căn nhà được hỗ trợ kinh phí 70 triệu đồng, giúp các hộ nghèo, gia đình chính sách có nơi ở an toàn và kiên cố hơn.

Doanh nghiệp - 22/11/2024 09:00

Công ty Nhiệt điện Duyên Hải - Những dấu ấn trong công tác an sinh xã hội

Công ty Nhiệt điện Duyên Hải - Những dấu ấn trong công tác an sinh xã hội

Những năm qua, Công ty Nhiệt điện Duyên Hải không chỉ tập trung đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả mà còn ghi dấu ấn với cộng đồng trong công tác an sinh xã hội.

Doanh nghiệp - 22/11/2024 09:00

PVcomBank khuyến nghị khách hàng cập nhật xác thực sinh trắc học

PVcomBank khuyến nghị khách hàng cập nhật xác thực sinh trắc học

Nhằm tăng cường an toàn, bảo mật các giao dịch thanh toán điện tử không bị gián đoạn sau ngày 01/01/2025, PVcomBank khuyến nghị khách hàng nhanh chóng cập nhật sinh trắc học của chủ tài khoản theo quy định.

Doanh nghiệp - 22/11/2024 09:00

Các công ty Trung Quốc tích trữ đô la khi căng thẳng thương mại gia tăng

Các công ty Trung Quốc tích trữ đô la khi căng thẳng thương mại gia tăng

Các công ty Trung Quốc đang tích trữ nhiều đô la hơn, định giá hợp đồng bằng nhân dân tệ và mở các tuyến nhập khẩu để giảm thiểu rủi ro tiền tệ khi căng thẳng thương mại đe dọa làm đảo lộn tỷ giá hối đoái, theo Reuters.

Thị trường - 22/11/2024 07:27

Giá Bitcoin tiến sát mốc 100.000 USD, lần đầu trong lịch sử

Giá Bitcoin tiến sát mốc 100.000 USD, lần đầu trong lịch sử

Giá Bitcoin đã tiến sát mốc 100.000 USD lần đầu tiên vào thứ năm sau khi chiến thắng của Donald Trump thúc đẩy kỳ vọng sẽ có một môi trường quản lý thân thiện cho tiền điện tử, theo Reuters.

Thị trường - 22/11/2024 07:05

Ví điện tử hết thời?

Ví điện tử hết thời?

Ví điện tử chắc chắn rơi vào thoái trào khi mà mức độ cạnh tranh so với ứng dụng ngân hàng thường kém xa. Xu thế người ta không muốn dùng quá nhiều thứ thay vì all in one.

Thị trường - 22/11/2024 06:30

SeABank ưu đãi lãi suất 0% cho khách hàng vay mua căn hộ tại dự án Newtown Diamond

SeABank ưu đãi lãi suất 0% cho khách hàng vay mua căn hộ tại dự án Newtown Diamond

Nhằm hỗ trợ các khách hàng dễ dàng hiện thực hóa ước mơ sở hữu tổ ấm sung túc, hạnh phúc trọn vẹn tại dự án căn hộ cao cấp NewTown Diamond (Đà Nẵng), Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HOSE: SSB) triển khai chương trình Cho vay mua nhà lãi suất 0% tại dự án NewTown Diamond với mức lãi suất cho vay 0% và ân hạn trả nợ gốc lên tới 36 tháng.

Doanh nghiệp - 21/11/2024 16:19

Giá Bitcoin hướng tới ngưỡng 100.000 USD, chuyện gì đang xảy ra?

Giá Bitcoin hướng tới ngưỡng 100.000 USD, chuyện gì đang xảy ra?

Giá Bitcoin đang hướng tới ngưỡng 100.000 USD sau khi tiếp tục tăng vào sáng thứ Năm khi các nhà đầu tư đặt cược vào cách tiếp cận quản lý thân thiện của Hoa Kỳ đối với tiền điện tử, theo Reuters.

Thị trường - 21/11/2024 14:12