Vì sao ngành bán dẫn 450 tỷ USD rơi vào khủng hoảng?

PHƯƠNG LINH
15:08 07/04/2021

Để hiểu vì sao ngành bán dẫn 450 tỷ USD rơi vào khủng hoảng, chỉ cần nhìn vào linh kiện trị giá 1 USD - driver màn hình.

Hàng trăm loại chip khác nhau tạo nên ngành công nghiệp bán dẫn, chip của Qualcomm và Intel có giá từ 100 USD đến hơn 1.000 USD/chiếc. Chúng dùng để điều khiển máy tính hay smartphone mà bạn đang sử dụng. Ngược lại, driver màn hình chỉ có mục đích duy nhất là truyền đạt hướng dẫn cơ bản để phát sáng màn hình điện thoại, màn hình máy tính hay hệ thống điều hướng.

Vấn đề với ngành chip và ngày càng nhiều hãng khác, không chỉ thuộc lĩnh vực công nghệ mà cả xe hơi, điện máy là không có đủ driver màn hình. Các nhà sản xuất không thể đáp ứng nhu cầu tăng cao, vì thế giá cũng tăng vọt.

Điều này góp phần gây ra nguồn cung thiếu hụt và tăng chi phí cho các tấm nền màn hình tinh thể lỏng, các thành phần thiết yếu để sản xuất TV và máy tính xách tay, cũng như ô tô, máy bay và tủ lạnh cao cấp.

ak_sc_0604

Rắc rối đối với ngành công nghiệp chip là không có đủ driver màn hình. Ảnh: Reuters

Theo Stacy Rasgon, người phụ trách ngành bán dẫn cho Sanford C. Bernstein, nếu thiếu driver màn hình sẽ không thể làm ra sản phẩm.

Giờ đây, sự sụp đổ của hàng loạt linh kiện dường như không quan trọng như vậy, chẳng hạn chip quản lý năng lượng, đang phá hủy nền kinh tế toàn cầu. Những hãng xe như Ford Motor, Nissan Motor, Volkswagen đều phải thu hẹp quy mô sản xuất, dẫn tới tổn thất ước tính 60 tỷ USD trong năm nay.

Tình hình tệ hơn trước khi kịp tốt lên. Cơn bão mùa đông hiếm có tại Texas đánh gục hoạt động sản xuất tại Mỹ. Đám cháy tại nhà máy lớn của Nhật Bản khiến cơ sở phải đóng cửa một tháng. Samsung Electronics cảnh báo “mất cân bằng nghiêm trọng” trong ngành, còn TSMC thừa nhận không thể theo kịp nhu cầu dù chạy hơn 100% công suất.

Jordan Wu, đồng sáng lập kiếm Giám đốc điều hành của Himax Technologies, công ty dẫn đầu về cung ứng driver màn hình cho biết, “Tôi chưa bao giờ chứng kiến điều gì như thế này trong 20 năm qua kể từ khi thành lập công ty".

Khủng hoảng chip phát sinh từ tính toán sai lầm đầu mùa dịch. Khi COVID-19 khởi phát từ Trung Quốc lan ra toàn cầu, nhiều công ty dự đoán mọi người sẽ cắt giảm chi tiêu do thời gian trước mắt khó khăn hơn. Ông Rasgon đưa ra dự báo dựa trên mô hình khủng hoảng tài chính, song thực tế hoàn toàn ngược lại.

Những người mắc kẹt ở nhà bắt đầu mua sắm công nghệ và không ngừng nghỉ. Họ mua máy tính tốt hơn, màn hình đẹp hơn để làm việc từ xa. Họ mua laptop mới cho con để học trực tuyến. Họ mua tivi 4K, game console, máy tạo bọt sữa, nồi chiên không dầu, máy xay sinh tố để phục vụ cuộc sống tại gia. Dịch bệnh bỗng biến thành ngày hội mua sắm bất tận.

Các hãng xe hơi cũng là nạn nhân của phán đoán sai lầm. Họ đóng cửa nhà máy trong thời gian phong tỏa khi nhu cầu giảm vì không ai có thể tới showroom xem xe. Họ thông báo nhà cung ứng ngừng vận chuyển linh kiện, bao gồm cả những con chip ngày càng cần thiết với ôtô.

Jordan Wu đang mắc kẹt trong “cơn thịnh nộ” của ngành bán dẫn. Ông thành lập Himax năm 2001 với người anh Biing Seng, nay là Chủ tịch công ty. Họ khởi đầu từ sản xuất vi mạch driver cho notebook và màn hình. Họ lên sàn chứng khoán năm 2006 và lớn mạnh cùng với sự phát triển của ngành, mở rộng sang cả smartphone, tablet, màn hình cảm ứng. Chip của Himax đang được dùng trong nhiều sản phẩm, từ điện thoại, tivi tới ô tô.

800x-1 (6)

IC điều khiển TV của Himax. Nguồn: Himax Technologies

Vị lãnh đạo 61 tuổi cho biết, ông không thể sản xuất thêm driver màn hình chỉ bằng cách yêu cầu nhân viên chăm chỉ hơn. Himax thiết kế driver màn hình rồi sản xuất tại công ty gia công như TSMC, United Microelectronics. Chip của ông được sản xuất bằng công nghệ “mature-node” cũ.

Điểm nghẽn nằm ở các dây chuyền này đều đang kiệt sức. Dịch bệnh phát sinh nhu cầu mạnh mẽ tới mức đối tác của Himax không thể sản xuất đủ driver màn hình cho tất cả tấm nền dùng cho máy tính, tivi, game console; chưa kể nhiều sản phẩm khác như tủ lạnh, bộ ổn nhiệt thông minh, hệ thống giải trí xe hơi.

Đặc biệt, driver IC cho hệ thống xe hơi khan hiếm trầm trọng vì chúng thường được sản xuất trên tấm silicon (wafer) 8 inch thay vì 12 inch tiên tiến hơn. Công suất dây chuyền 8 inch của Sumco, một trong các nhà sản xuất wafer hàng đầu thế giới, chỉ là 5.000 wafer/tháng trong năm 2020, thấp hơn năm 2017. Sở dĩ như vậy vì mọi người không đầu tư vào dây chuyền mature-node do không có ý nghĩa kinh tế.

Các dây chuyền hiện tại đã được khấu hao hết và tinh chỉnh để đạt sản lượng gần như hoàn hảo, đồng nghĩa các driver màn hình cơ bản có thể được sản xuất với giá dưới 1 USD và chi phí sản xuất những phiên bản cao cấp cũng không quá đắt. Mua thiết bị mới và bắt đầu từ sản lượng thấp hơn đồng nghĩa với chi phí cao hơn nhiều.

Khan hiếm chip khiến giá LCD tăng mạnh. Tấm nền LCD 50 inch cho tivi đã tăng giá gấp đối từ tháng 1/2020 đến tháng 3/2021. Theo Bloomberg, giá linh kiện này tiếp tục tăng ít nhất đến quý 3.

Tình hình càng thêm trầm trọng do thiếu kính. Các nhà sản xuất kính lớn ghi nhận nhiều sự cố tại các xưởng sản xuất, bao gồm mất điện tại nhà máy Nippon Electric Glass vào tháng 12/2020 và vụ nổ tại nhà máy AGC Fine Techno Korea tháng 1. Sản xuất vẫn căng thẳng ít nhất tới mùa hè năm nay, theo nhà sáng lập hãng tư vấn màn hình DSCC Yoshio Tamura.

Ngày 1/4, I-O Data Device, nhà sản xuất thiết bị ngoại vi máy tính lớn của Nhật Bản, nâng giá 26 màn hình LCD trung bình 5.000 yên, mức tăng mạnh nhất từ khi họ bán màn hình 20 năm trước. Người phát ngôn cho biết họ không thể có lãi nếu không tăng giá do giá linh kiện tăng.

Tất cả những điều này lại tạo thuận lợi cho việc làm ăn của Himax. Doanh số tăng, giá cổ phiếu tăng gấp ba từ tháng 11/2020. Dù vậy, CEO không vui mừng. Doanh nghiệp của ông hoạt động nhờ mang lại cho khách hàng những gì họ muốn, vì vậy việc không thể đáp ứng yêu cầu của họ vào thời điểm cấp bách vô cùng phiền toái. Ông không tin rằng cơn khát chip, đặc biệt đối với ngành xe hơi, sẽ sớm kết thúc.

“Chúng ta vẫn chưa đi tới điểm có thể nhìn thấy ánh sáng cuối đường hầm”, ông Wu nói.

(Theo Bloomberg)

  • Cùng chuyên mục
TikTok Việt Nam mở lớp đào tạo pháp lý, quảng cáo TMĐT cho doanh nghiệp, nhà bán hàng

TikTok Việt Nam mở lớp đào tạo pháp lý, quảng cáo TMĐT cho doanh nghiệp, nhà bán hàng

TikTok Việt Nam và Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương) kỳ vọng tạo dựng hệ sinh thái TMĐT lành mạnh, hỗ trợ doanh nghiệp địa phương, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, phát triển mạnh mẽ hơn trong kỷ nguyên số.

Công nghệ - 12/05/2025 10:53

Việt Nam có thể dẫn đầu thế giới nếu làm AI sức khoẻ

Việt Nam có thể dẫn đầu thế giới nếu làm AI sức khoẻ

Các chuyên gia cho rằng, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nguồn dữ liệu sức khoẻ và có thể dẫn đầu thế giới nếu công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) về chăm sóc sức khoẻ.

Công nghệ - 10/05/2025 12:38

Hàng trăm 'ông lớn' về chuyển đổi số, AI sẽ ký hợp tác với Tập đoàn FPT

Hàng trăm 'ông lớn' về chuyển đổi số, AI sẽ ký hợp tác với Tập đoàn FPT

Theo ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT, sắp tới, sẽ có hơn 300 lãnh đạo các doanh nghiệp hàng đầu về chuyển đổi số, AI trên thế giới đến Đà Nẵng để ký kết hợp tác với FPT.

Công nghệ - 09/05/2025 16:57

Nhiều 'ông lớn' bắt tay làm mạng Blockchain của người Việt

Nhiều 'ông lớn' bắt tay làm mạng Blockchain của người Việt

Không chỉ là một công nghệ, mạng Blockchain "make in Việt Nam" sẽ là hạ tầng số phi tập trung cho dữ liệu công, dịch vụ công, tài chính số và các ứng dụng công nghệ sổ cái phân tán (DLT) cho kinh tế số Việt Nam.

Công nghệ - 06/05/2025 14:16

FPT hợp tác với các tập đoàn hàng đầu Nhật Bản trước sự chứng kiến của 2 Thủ tướng

FPT hợp tác với các tập đoàn hàng đầu Nhật Bản trước sự chứng kiến của 2 Thủ tướng

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT cho rằng, Việt Nam và Nhật Bản đang có hợp tác chặt chẽ và cần bổ khuyết chính nguồn nhân lực tài năng, trẻ và đầy khát vọng.

Công nghệ - 29/04/2025 10:21

Đà Nẵng 'bắt tay' với hai ông lớn công nghệ về bán dẫn, AI

Đà Nẵng 'bắt tay' với hai ông lớn công nghệ về bán dẫn, AI

TP. Đà Nẵng công nhận CTCP FPT và Công ty TNHH Công nghệ Marvell Việt Nam là đối tác chiến lược trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI).

Công nghệ - 26/04/2025 17:40

CEO FPT chia sẻ 3 nguyên tắc triển khai ESG

CEO FPT chia sẻ 3 nguyên tắc triển khai ESG

CEO FPT Nguyễn Văn Khoa đã có những chia sẻ về thực tiễn quản trị không hình thức tại FPT.

Công nghệ - 25/04/2025 19:20

FPT hợp tác với 2 tập đoàn tài chính và công nghiệp hàng đầu thế giới

FPT hợp tác với 2 tập đoàn tài chính và công nghiệp hàng đầu thế giới

Tập đoàn FPT công bố quan hệ hợp tác chiến lược với Tập đoàn Sumitomo và Tập đoàn SBI Holdings - hai tập đoàn kinh doanh tài chính và công nghiệp hàng đầu thế giới, có trụ sở tại Nhật Bản.

Công nghệ - 22/04/2025 11:51

Chính thức vận hành tuyến cáp quang có dung lượng lớn nhất Việt Nam

Chính thức vận hành tuyến cáp quang có dung lượng lớn nhất Việt Nam

Tuyến cáp quang biển Asia Direct Cable (ADC) có dung lượng lớn nhất Việt Nam với tổng vốn đầu tư 290 triệu USD vừa được Tổng Công ty Mạng lưới Viettel (Viettel Networks) đưa vào vận hành.

Công nghệ - 16/04/2025 18:28

GSMA ghi nhận tiếng nói của Việt Nam và Viettel trong ngành di động toàn cầu

GSMA ghi nhận tiếng nói của Việt Nam và Viettel trong ngành di động toàn cầu

Ông Julian Gorman, Giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Hiêp hội di động toàn cầu (GSMA) cho rằng, tiếng nói của Việt Nam và Viettel xứng đáng được lớn hơn trong ngành công nghiệp di động thế giới…

Công nghệ - 16/04/2025 13:01

FPT trở thành đối tác chuyển đổi số toàn cầu của CLB Chelsea

FPT trở thành đối tác chuyển đổi số toàn cầu của CLB Chelsea

Không còn là đồn đoán, FPT chính thức trở thành đối tác chuyển đối số toàn cầu của CLB Chelsea. Giá trị thương vụ được cho là ở mức hàng chục triệu Bảng Anh/năm.

Công nghệ - 10/04/2025 13:59

Doanh nghiệp kêu quy định chặt, ngay Amazon hay Tesla cũng khó IPO ở Việt Nam

Doanh nghiệp kêu quy định chặt, ngay Amazon hay Tesla cũng khó IPO ở Việt Nam

Để đáp ứng nhu cầu vốn, IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) là lựa chọn của nhiều doanh nghiệp. Nhưng ngay cả Tesla của Elon Musk hay "ông lớn" Amazon nếu khởi nghiệp ở Việt Nam cũng khó có cơ hội niêm yết, kêu gọi vốn.

Công nghệ - 31/03/2025 11:53

Hợp tác công tư trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn

Hợp tác công tư trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn

Trung tâm Ươm tạo và phát triển bán dẫn (VSIC) và Không gian ươm tạo startup về bán dẫn FPT-ALCHIP là mô hình hiện thực hóa chủ trương hợp tác công tư của Đảng, Chính phủ về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.

Công nghệ - 28/03/2025 16:44

Huế cùng với Tập đoàn FPT phối hợp phát triển chuyển đổi số

Huế cùng với Tập đoàn FPT phối hợp phát triển chuyển đổi số

TP. Huế vừa làm việc với tập đoàn FPT về các nội dung liên về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Công nghệ - 28/03/2025 16:06

Công nghệ cao là động lực tăng trưởng mới cho 25 năm tới

Công nghệ cao là động lực tăng trưởng mới cho 25 năm tới

Trong bối cảnh Mỹ hạn chế công nghệ bán dẫn từ Trung Quốc, đại diện UOB cho rằng, Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội lớn thu hút FDI vào lĩnh vực này - công nghệ cao sẽ chính là động lực tăng trưởng mới cho kinh tế Việt Nam giai đoạn 2025 - 2050.

Công nghệ - 27/03/2025 16:47

FPT muốn mở rộng hợp tác lĩnh vực bán dẫn ở Hàn Quốc

FPT muốn mở rộng hợp tác lĩnh vực bán dẫn ở Hàn Quốc

Lãnh đạo TP. Yongin, thành phố đang được chính phủ Hàn Quốc chú trọng đầu tư phát triển công nghệ, vừa có buổi gặp gỡ với doanh nghiệp Việt Nam và Hàn Quốc để bàn việc hợp tác đầu tư.

Công nghệ - 26/03/2025 17:02