Cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đã leo thang vào thứ Sáu, với việc Mỹ tăng thuế đối với số hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD sau khi Tổng thống Donald Trump nói rằng Bắc Kinh đã phá vỡ thỏa thuận bằng việc từ bỏ các cam kết đã đạt được trước đó sau nhiều tháng đàm phán.

Cố vấn kinh tế của Nhà Trắng, ông Larry Kudlow, nói với chương trình của Fox News Chủ nhật, rằng Trung Quốc cần phải đồng ý với các điều khoản thi hành có chế tài rất mạnh đối với những thỏa thuận cuối cùng mà hai bên đã đạt được trước đó và nói rằng điểm khiến mọi chuyện thay đổi là việc Bắc Kinh đưa ra những thay đổi đã được thỏa thuận trước đó.

Ông Kudlow cho biết mức thuế quan của Hoa Kỳ sẽ được giữ nguyên trong khi các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục.

Trong khi đó, phía Bắc Kinh vẫn tiếp tục giữ thái độ thách thức.

"Chưa khi nào Trung Quốc đánh mất đi niềm tự trọng quốc gia của mình và đừng ai có thể hy vọng rằng Trung Quốc có thể nuốt trái đắng gây hại cho lợi ích cốt lõi của mình", bài xã luận trên tờ Nhân dân Nhật báo sáng thứ Hai viết.

Tờ báo cũng viết phía Trung Quốc đã rất cởi mở trong đàm phán nhưng không nhận được những thu hoạch gì lớn về mặt nguyên tắc.

Tờ Thời báo Hoàn cầu, trong bài xã luận sáng thứ Hai còn nhấn mạnh: "Đất nước này không có lý do gì để run sợ trước cuộc chiến thương mại".

"Quan niệm rằng Trung Quốc không thể chịu đựng được điều đó là một chuyện huyễn hoặc và sai lầm", tờ báo bình luận.

"Kể cả khi bị đả kích lớn, nhân dân Trung Quốc cũng không ủng hộ bất kỳ cuộc chiến thương mại nào. Tuy nhiên, một khi đất nước bị ép buộc về mặt chiến lược, không có gì là không thể đối với Trung Quốc để bảo vệ chủ quyền , nhân phẩm cũng như quyền được phát triển lâu dài của nhân dân Trung Quốc", bài xã luận viết.

Hôm Chủ nhật, ông Trump đã bày tỏ rằng Hoa Kỳ đang ở trong một vị trí thuận lợi.

"Chúng tôi đúng khi chúng tôi muốn điều đó với Trung Quốc", ông Trump viết trên Twitter, và nói rằng các nhà nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc có thể mua hàng từ các nhà sản xuất trong nước hoặc các nước khác.

Ông Trump cũng nhắc lại (một cách sai lầm) rằng: "Hoa Kỳ có thể thu được hàng chục tỷ USD tiền thuế từ Trung Quốc'.

Thuế quan không được thanh toán bởi chính phủ Trung Quốc hoặc các công ty Trung Quốc. Họ được trả tiền bởi các nhà nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc, thường là các công ty Mỹ hoặc các đơn vị đăng ký tại Hoa Kỳ của các công ty nước ngoài. Các khoản thuế này sau đó thường chuyển sang cho chi phí của khách hàng, chủ yếu là các nhà sản xuất và người tiêu dùng ở Hoa Kỳ.

Khi được hỏi ai sẽ trả tiền cho chuyện này, ông Kudlow nói rằng cả hai bên sẽ phải chịu. Tuy nhiên điều này mẫu thuẫn với những gì ông Trump đã tuyên bố ở trên, mặc dù ông Kudlow nói thêm rằng nền kinh tế Hoa Kỳ sẽ có thể đối phó với câu chuyện này.

"Chúng ta đang ở trong một điều kiện tuyệt vời để sửa chữa những thói quen thương mại không công bằng với Trung Quốc trong suốt hơn 20 năm qua", ông Kudlow nói và cho biết thêm: "Đây là một dạng rủi ro mà chúng ta nên và có thể thực hiện mà không làm tổn hại nền kinh tế của chúng ta theo bất kỳ một cách đáng kể nào".

Hội nghị thượng đỉnh G20

Ông Kudlow cho biết có nhiều khả năng là ông Trump sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản vào cuối tháng 6 tới.

Cho đến tuần trước, đã có những kỳ vọng rằng ông Trump và ông Tập sẽ ký một thỏa thuận thương mại tại hội nghị thượng đỉnh. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán thương mại đã thất bại hoàn toàn vào tuần trước khi Trung Quốc đề xuất sửa đổi nhiều chỗ trong thỏa thuận dự thảo. Bắc Kinh muốn xóa các cam kết trước đó rằng Trung Quốc sẽ thay đổi luật pháp để ban hành các chính sách mới liên quan tới các vấn đề từ bảo vệ sở hữu trí tuệ đến việc chuyển giao công nghệ bắt buộc.

Phó Thủ tướng Lưu Hạc, Cố vấn kinh tế hàng đầu của Trung Quốc, đã tìm cách bảo vệ những thay đổi trong các cuộc đàm phán với các quan chức cấp cao của Mỹ ở Washington vào các hôm thứ Năm và thứ Sáu, cho rằng Trung Quốc có thể thực hiện các thay đổi chính sách thông qua các nghị định do Hội đồng Nhà nước hoặc nội các đưa ra, tin từ các cuộc đàm phán nói.

Đại diện thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer đã bác bỏ điều đó, nói với ông Lưu rằng Hoa Kỳ kiên trì yêu cầu khôi phục lại thỏa thuận đã đạt được trước đó.

"Chúng tôi muốn thấy những sửa đổi này trong một thỏa thuận được luật hóa ở Trung Quốc, không chỉ là một thông báo của Hội đồng Nhà nước. Chúng ta cần thấy một cái gì đó rõ ràng hơn nhiều. Và cho đến khi chúng ta làm được điều đó, chúng tôi buộc phải tiếp tục duy trì mức thuế của mình", ông Kudlow nói.

"Trung Quốc phản đối mạnh mẽ việc Mỹ tiếp tục tăng thuế quan và Trung Quốc phải đáp trả điều đó", ông Lưu nói với các phóng viên hôm thứ Bảy.

Ông Kudlow cho biết ông chờ đợi hôm Chủ nhật phía Trung Quốc ​​sẽ áp dụng mức thuế quan trả đũa nhưng điều đó vẫn chưa xảy ra.

Tổng thống Mỹ Trump đã ra lệnh cho ông Robert Lighthizer, Đại diện thương mại Mỹ bắt đầu áp thuế đối với tất cả hàng nhập khẩu còn lại từ Trung Quốc, một động thái sẽ ảnh hưởng đến khoảng 300 tỷ USD hàng hóa chưa bị áp thuế mới của Trung Quốc.

Ông Lighthizer cho biết một quyết định cuối cùng về điều đó vẫn chưa được đưa ra nhưng quyết định này sẽ vượt lên mức tăng thuế suất vào thứ Sáu tuần trước lên tới 25% từ mức 10% đối với hàng nhập khẩu trị giá 200 tỷ USD của Trung Quốc.

Nông dân Hoa Kỳ, thành phần chủ chốt màn lại chiến thắng trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump, lại là một trong những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, với việc xuất khẩu hàng đậu nành đến Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất 16 năm vào năm 2018.