Tổng Bí thư: Tăng trưởng mấy con số nhưng đời sống không nâng lên thì tăng trưởng đi đâu?

Ngày 13/2, tiếp tục chương trình kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về: Dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); Dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.

Tinh gọn bộ máy để thúc đẩy phát triển đất nước

Thảo luận tại tổ Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng với sự đồng tình, thống nhất cao trong toàn Đảng, toàn dân, việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy đã được triển khai. Việc tinh gọn bộ máy để giảm chi thường xuyên chỉ là một phần, mục tiêu lớn hơn là để bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, thúc đẩy phát triển đất nước trong giai đoạn tới.

Bộ máy hiện còn cồng kềnh, nhiều lĩnh vực chồng chéo, chức năng, nhiệm vụ của một số cơ quan phân định chưa rõ ràng, do đó việc rà soát, sắp xếp là rất cần thiết. Việc sắp xếp, tổ chức bộ máy rất được đồng tình, hợp lòng dân, nếu không có sự đồng tình đó thì rất khó thực hiện", Tổng Bí thư nói.

Ông cũng cho rằng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy để điều hành, đưa đất nước phát triển, song tăng trưởng kinh tế phải gắn chặt với nâng cao đời sống người dân, đáp ứng các nhu cầu ngày càng cao của nhân dân trên mọi phương diện.

"Điều đó mới thể hiện được hiệu năng, hiệu lực của bộ máy Nhà nước. Chúng ta nói tăng trưởng mấy con số, nhưng nếu đời sống người dân không được nâng lên thì tăng trưởng đó để đi đâu", Tổng Bí thư băn khoăn.

Ngoài ra, việc bố trị đội ngũ cán bộ để thực thi hiệu quả cũng là vấn đề rất quan trọng. Hệ thống quy định pháp luật cần sớm được hoàn thiện để thực hiện đồng nhất, đảm bảo tính khả thi.

Tổng Bí thư cũng nhận định hiện là "thời cơ vàng" để thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nếu để sau Đại hội lần thứ XIV của Đảng thì không làm được. Do đó, thời điểm này triển khai rất hợp lý, sau đó triển khai đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Tổng Bí thư cho biết, đã nghiên cứu kỹ về các yêu cầu nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy. Tham khảo kinh nghiệm của thế giới cho thấy các quốc gia đều phải quan tâm đến vấn đề này, bởi bộ máy không hiệu quả thì nhân dân không còn tín nhiệm. Sự hài lòng của người dân là thước đo hiệu quả điều hành của bộ máy.

"Mỗi giai đoạn của cách mạng, mỗi đường hướng của từng giai đoạn phải có bộ máy phù hợp để thực thi đường hướng đó. Cho nên hiện nay, các vấn đề về điểm nghẽn, cản trở đều được nhận diện để tháo gỡ, hướng đến mục tiêu cao nhất là phát triển đất nước", ông Tô Lâm phân tích.

Không làm được thì cắp sách đến mà học

Việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy cũng đã tính đến khả năng phối hợp, năng lực thực thi chính sách của bộ máy. Bên cạnh đó cũng cần tính đến khả năng quản lý về ngân sách.

"Giải ngân vốn đầu tư công nhiều năm qua luôn có tình trạng "có tiền nhưng không tiêu được". Tiềm lực chúng ta có, tại sao không phát triển được, đầu tư công không được. Luật lệ phức tạp, đủ các quy định mới có thể chi được tiền. Rồi các vấn đề về hợp tác công - tư cũng vướng mắc", Tổng Bí thư nêu.

Việc phân bổ vốn theo kế hoạch hàng năm hoặc 5 năm, theo Tổng Bí thư Tô Lâm cũng có những bất cập nhất định khi bị "bó cứng", khó có thể linh hoạt trên thực tế. Đầu nhiệm kỳ đã phân bổ hết vốn, sau đó lại xin điều chỉnh.

"Đồng nào phân bổ mua muối phải mua muối, mua gạo phải mua gạo. Nếu phân bổ mua muối mà lại đi mua gạo thì bị sai quy định. Tất cả đã phân bổ "cứng" hết, còn gì còn dư địa để năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm", Tổng Bí thư nêu vấn đề.

Một điểm nữa được Tổng Bí thư lưu ý là phải tính đến năng lực cạnh tranh của thị trường; vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Bởi nhìn thành quả đạt được là vĩ đại song nhìn sang nhiều nước thấy mình còn chậm, khả năng cạnh tranh quốc gia rất khó khăn.

Dẫn câu chuyện Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc từ khó khăn đều có bước phát triển vượt bậc, Tổng Bí thư nói: "Như Singapore, xưa họ nói được sang BV Chợ Rẫy chữa bệnh là mơ ước. 50, 60 năm nhìn lại giờ mình lại mơ sang họ khám bệnh. Trung Quốc khi mở cửa có trình độ tương đồng, bây giờ thu nhập đầu người 12.000-15.000 USD, còn ta chưa được 5000 USD".

Hay lãnh đạo Malaysia từng nói với ông rằng "nếu đi kiểu các ông không bao giờ đuổi kịp chúng tôi. Nếu các ông đổi mới, tính toán lại thì lợi thế hơn chúng tôi rất nhiều". Thực tế đó chính là biểu hiện của nguy cơ tụt hậu đã được Đảng ta nhìn nhận ngay từ Đại hội VI…

Nêu câu hỏi muốn đạt mục tiêu thì phải phát triển rất cao và nhanh, nhưng với bộ máy nặng nề có phát huy được hết tiềm lực hay không, Tổng Bí thư cho biết bây giờ mới chỉ là sắp xếp bước đầu, còn lại vẫn tiếp tục nghiên cứu, đánh giá về bộ máy chính quyền hiệu năng, hiệu quả thế nào.

"Huyện Đông Anh, quận Hoàn Kiếm thu hai mấy nghìn tỷ, gấp nhiều lần nhiều tỉnh là điều rất đáng suy nghĩ. Quy mô dân số, đất đai hạn chế sao quận, huyện làm được mà cả tỉnh lại không làm được? Phải mang sách đến mà học chứ", Tổng Bí thư nêu thực tế và cho rằng phải có đánh giá, rút ra bài học.

Nhấn mạnh cải cách để tăng trưởng, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết chỉ tăng trưởng mới có tiền thực thi các chính sách, mới bỏ được nguy cơ tụt hậu và mới bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

"Không có cách nào khác. Phát huy năng lực phát triển của toàn xã hội thì bộ máy phải phục vụ xã hội, động viên nhân dân. Những gì cản trở ta phát triển, cái gì là điểm nghẽn thì phải giải quyết. Cả xã hội chuyển mình, ai cũng phải nghĩ để thực hiện", Tổng Bí thư Tô Lâm nói.

Đề cập vấn đề chính quyền quốc gia nên 3 cấp hay 4 cấp, Tổng Bí thư cho biết 80% các nước có chính quyền 3 cấp. Ở ta công an nghiên cứu thí điểm trước, bỏ công an cấp huyện. Theo ông, công an chính quy về xã thì dân mừng. Vì từ hộ khẩu, đăng ký ô tô, xe máy, thậm chí điều tra… xử lý được hết.

"Có ý kiến còn bảo Trung Quốc diện tích lớn, dân đông thế mà số tỉnh, thành ít hơn ta. Cũng phải tính toán. Có tỉnh tách ra rất phát triển, song có tỉnh nói hết dư địa rồi, chỉ kết hợp vào vùng thôi, chính vì vậy mới có hội đồng vùng, do đó đòi hỏi tiếp tục nghiên cứu. Bám sát vào mục tiêu đất nước phát triển, phục vụ tốt hơn nhân dân. Thấy được thì phải làm", Tổng Bí thư Tô Lâm nói thêm.