Thảo luận ở hội trường về kinh tế - xã hội sáng 1/6 tại kỳ họp thứ 3 (Quốc hội khóa XV), đại biểu Phan Thái Bình (đoàn Quảng Nam) cho biết, thị trường bất động sản tồn tại 2 giá, giá thực tế cao hơn rất nhiều so với giá kê khai trong hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản còn xảy ra phổ biến, gây thất thu cho ngân sách nhà nước.

Để khắc phục tình trạng này, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo cơ quan thuế các cấp và các cơ quan liên quan như tổ chức hành nghề công chứng, thực hiện các biện pháp chống thất thu thuế trong kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản; hướng dẫn người dân, doanh nghiệp kê khai đúng giá chuyển nhượng bất động sản, bước đầu nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, đại biểu Phan Thái Bình cho rằng, các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế thời gian qua còn chung chung, chưa giải quyết triệt để tận gốc vấn đề. 

Theo đại biểu Bình, cơ quan thuế hiện nay không có cơ sở pháp lý rõ ràng để công nhận hoặc không công nhận mức giá kê khai trong hợp đồng công chứng là giá hợp đồng thực tế. Chính vì vậy, việc áp dụng biện pháp để chống thất thu thuế trong hợp đồng kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản ở địa phương là không thống nhất, mỗi nơi mỗi người áp dụng một kiểu.

"Theo phản ánh của cử tri, một số cơ quan thuế ở các huyện có biểu hiện tùy tiện trong việc áp dụng giá bất động sản tính thuế. Nhiều nơi yêu cầu phải áp dụng mức giá tính thuế cao hơn 1,2 đến 1,5 lần, thậm chí có nơi gấp 2 lần mới giải quyết hồ sơ. Nếu không thực hiện thì sẽ ngâm hồ sơ, mời lên làm việc nhiều lần hoặc trả hồ sơ vì cho rằng, giá trong hợp đồng chưa sát với giá thị trường theo khảo sát. Tuy nhiên, căn cứ nào xác định giá hợp đồng sát với giá thị trường và áp dụng giá tính thuế cao hơn giá nhà nước quy định thì cơ quan thuế không chỉ ra", đại biểu Bình phản ánh. 

Cũng theo đại biểu Bình, tình trạng trên dẫn đến việc một số nơi có hồ sơ chậm giải quyết quá hạn khá lớn, ảnh hưởng sản xuất kinh doanh, quyền lợi người dân. Một số cán bộ thuế có biểu hiện lạm quyền, gây khó khăn, nhũng nhiễu người dân trong quá trình giải quyết hồ sơ. Một số người dân buộc phải chấp nhận tiêu cực để giải quyết hồ sơ thuận lợi. 

Về nguyên tắc, cá nhân kê khai giá bất động sản sai giá thực tế, có sai lệch giá thực tế và giá trên hợp đồng thì phải chịu trách nhiệm về hành chính và hình sự. Những hành vi gian lận này phải được lên án và chấn chỉnh, xử lý nghiêm minh.

Thực tế chỉ đạo của Bộ Tài chính và một số UBND tỉnh, cơ quan liên quan trong hoạt động này còn chung chung, vô tình dẫn đến nguy cơ tạo công cụ, phương tiện cho một số cơ quan, chủ thể khác như công chứng có điều kiện nhũng nhiễu, gây khó khăn cho người dân.

Đại biểu Phan Thái Bình đề nghị Chính phủ, Quốc hội sớm hoàn thiện hành lang pháp lý về đất đai, thuế trong đó quy định rõ nguyên tắc xác định giá đất sát với giá thị trường đất đai. UBND cấp tỉnh, thành phố cập nhật đúng, đủ giá giao dịch bất sản đảm bảo sát giá thị trường áp dụng cho hoạt động kinh doanh bất động sản tính chi phí bồi thường cho người dân, đảm bảo công bằng, bình đẳng.

Đại biểu Bình cũng đề nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế quy định rõ các biện pháp chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản để cơ quan thuế địa phương thực hiện nhất quán, đảm bảo tính thống nhất, công khai, minh bạch, tránh tình trạng lạm quyền, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, nhằm góp phần đưa thị trường bất động sản phát triển lành mạnh. 

Bài liên quan

[Gặp gỡ thứ Tư] TS. Đặng Ngọc Minh: Cần lời giải bài toán thực thi 'Quy tắc Thuế tối thiểu toàn cầu'

Nhiều nước giảm thuế, kìm giá xăng, gas

Gia hạn thời hạn nộp tiền thuê đất, tiền thuế năm 2022

Đường dây nhập siêu xe biếu tặng: Lách luật tinh vi, thất thu thuế