Quản lý các dự án đầu tư PPP trên cơ sở pháp lý nào ?

THÚY HIỀN
15:18 17/04/2018

Hiện, các nhà đầu tư vẫn trông chờ một hành lang pháp lý thống nhất, hoàn thiện về PPP. Luật PPP ban hành càng sớm thì tốc độ đầu tư của doanh nghiệp vào kết cấu hạ tầng càng nhanh.

NDT - PPP

Bộ Giao thông Vận tải công bố danh mục 8 dự án PPP cao tốc Bắc-Nam. Ảnh minh hoạ: TTXVN

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang đề xuất xây dựng Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư; trong đó, có hình thức BOT (xây dựng – kinh doanh - chuyển giao). Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư được kỳ vọng sẽ là cơ sở pháp lý để quản lý thống nhất các hoạt động đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP); đồng thời, quy định rõ hơn các cơ chế, biện pháp thu hút, bảo đảm đầu tư thông qua công cụ hỗ trợ, bảo đảm, bảo lãnh của Chính phủ…

Hợp tác công - tư còn nhiều bất cập

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hoạt động đầu tư theo hình thức đối tác công tư hiện nay được quy định tại Nghị định số 15/2015/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức đối tác công tư (Nghị định 15), Nghị định số 30/2015/NĐ-CP hướng dẫn một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư (Nghị định 30) và một số thông tư, văn bản hướng dẫn có liên quan.

Tại thời điểm ban hành, 2 Nghị định này được kỳ vọng sẽ tạo đột phá trong thu hút nguồn vốn đầu tư từ khu vực tư nhân (đặc biệt là từ các nhà đầu tư nước ngoài) vào đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng quốc gia.

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy đến thời điểm này, số lượng dự án thực hiện theo quy định tại Nghị định 15 và Nghị định 30 không nhiều, hầu hết vẫn trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Những dự án trong giai đoạn xây dựng hoặc vận hành chủ yếu là các dự án chuyển tiếp từ khung pháp lý cũ. Cụ thể như Nghị định 108/2009/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao, hợp đồng xây dựng - chuyển giao - kinh doanh (BTO), hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT).

Qua các báo cáo thanh tra, kiểm toán đối với các dự án BOT, BT và đặc biệt là Báo cáo giám sát của Uỷ ban thường vụ Quốc hội đối với các dự án BOT giao thông, một số bất cập của các dự án BOT, BT thực hiện theo Nghị định 108/2009/NĐ-CP như: hầu hết các dự án BOT, BT được thực hiện kiểm toán đều áp dụng hình thức chỉ định thầu để lựa chọn nhà đầu tư, dẫn đến làm giảm sự cạnh tranh, minh bạch trong lựa chọn nhà đầu tư. Đồng thời, tiềm ẩn rủi ro, lãng phí, thất thoát và chọn nhà đầu tư không có đủ năng lực thực hiện dự án. Việc công bố dự án, danh mục dự án chưa được thực hiện nghiêm túc, công khai.

Việc giám sát trong quá trình thực hiện hợp đồng còn lỏng lẻo, dẫn đến chất lượng thường không đảm bảo, sụt lún, xuống cấp nhưng không được khắc phục kịp thời. Bên cạnh đó, khó khăn về nguồn vốn để thực hiện việc chuẩn bị và tham gia đầu tư theo các dự án PPP được xem là nút thắt chính trong quá trình triển khai đầu tư theo mô hình này.

Ngoài ra, còn xuất hiện các bất cập về mức phí, vị trí đặt trạm thu phí chưa phù hợp, chưa đảm bảo khoảng cách 70 km; thời gian thu phí chưa phù hợp; đồng thời, chưa có quy định rõ ràng về việc lựa chọn những dự án “nâng cấp, cải tạo” hay đầu tư tuyến mới để thực hiện theo hình thức hợp đồng BOT hay đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước dẫn đến việc người dân không có sự lựa chọn đối với các tuyến đường độc đạo…

Theo ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tasco, nhà đầu tư vẫn trông chờ một hành lang pháp lý thống nhất, hoàn thiện về PPP. Luật PPP ban hành càng sớm thì tốc độ đầu tư của doanh nghiệp vào kết cấu hạ tầng càng nhanh.

Tạo hành lang pháp lý minh bạch

Để tính pháp lý trong hợp đồng PPP được nâng cao, đặc biệt với các nhà đầu tư nước ngoài thì quy định cũng như kỹ năng xác định và phân bổ rủi ro của các cơ quan nhà nước Việt Nam cũng cần phải được nâng cao.

Bà Vũ Quỳnh Lê, Phó cục trưởng Quản lý đấu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Bộ đang hoàn thiện để trình Chính phủ hồ sơ đề xuất xây dựng Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Và nếu được Quốc hội thông qua chương trình xây dựng Luật, dự kiến có thể báo cáo Quốc hội cho ý kiến lần đầu vào năm 2020 hoặc 2021.

Theo đó, Luật về đầu tư theo hình thức đối tác công tư cần quy định, cụ thể hoá các rủi ro trong việc thực hiện dự án PPP trên nguyên tắc “rủi ro sẽ được phân chia cho bên có khả năng tốt nhất để quản lý rủi ro đó.”

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư sẽ hướng đến giải quyết một số nhóm vấn đề chính gồm: nâng cao hiệu quả đầu tư; trách nhiệm quản lý nhà nước đối với dự án PPP; công khai, minh bạch thông tin trong quá trình đầu tư; trình tự, thủ tục đầu tư; biện pháp thu hút đầu tư; tính pháp lý của hợp đồng PPP.

Nhiều chính sách mới dự kiến đưa vào Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư sẽ làm thay đổi hẳn tư duy, cách thức làm dự án PPP như hiện nay. Ví dụ như cách lựa chọn dự án PPP, thay vì khi không thể bố trí được nguồn lực nhà nước mới chuyển sang làm PPP như hiện nay, thì sẽ chọn các dự án tốt nhất, khả thi nhất để ưu tiên làm PPP, nếu thị trường không quan tâm mới quay lại sử dụng vốn nhà nước.

Thay vì quản lý dự án PPP theo đầu vào như hiện nay bằng cách áp đặt sẵn công trình, dịch vụ, thì chuyển sang quản lý theo đầu ra bằng cách đưa ra các yêu cầu, tiêu chuẩn đầu ra của công trình, dịch vụ, để nhà đầu tư có sự chủ động, sáng tạo, chịu trách nhiệm trong việc triển khai và chấp nhận nguyên tắc thị trường, lời ăn lỗ chịu…

Đồng thời, nhiều nhóm chính sách sẽ giúp minh bạch, công khai tối đa quá trình lựa chọn nhà đầu tư, thực hiện dự án PPP, đặc biệt là hợp đồng PPP. Khi toàn bộ quá trình được minh bạch, thì sẽ dần không còn chỗ cho những tiêu cực, thông thầu và nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ yên tâm tham gia các cuộc thầu minh bạch, sòng phẳng.

Bà Vũ Quỳnh Lê cho rằng, Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư sẽ tạo dựng môi trường đầu tư theo hình thức PPP với khung pháp lý cao nhất, hạn chế rủi ro về mặt thay đổi chính sách.

Theo đó, Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư sẽ là cơ sở pháp lý để quản lý thống nhất các hoạt động đầu tư, trường hợp các pháp luật khác có quy định khác quy định của PPP thì thực hiện theo quy định của PPP. Trình tự, thủ tục đầu tư được quy định chặt chẽ, phù hợp với tính chất dự án PPP, các loại hợp đồng, quy mô và cấp quản lý khác nhau, chú trọng việc cắt giảm thủ tục hành chính, đẩy mạnh việc phân cấp, từ đó nâng cao chất lượng chuẩn bị đầu tư của các dự án PPP...

Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư được kỳ vọng sẽ tạo dựng một sân chơi bình đẳng giữa nhà nước và doanh nghiệp, hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư; đồng thời, sẽ tạo ra hành lang pháp lý thống nhất, minh bạch, thông thoáng, đủ sức hấp dẫn để nhà đầu tư yên tâm tham gia các dự án PPP có vòng đời dài, nhiều rủi ro./.

(Theo TTXVN)

  • Cùng chuyên mục
Chỉ tiêu hơn 100.000 căn nhà ở xã hội đứng trước nguy cơ 'đổ vỡ'?

Chỉ tiêu hơn 100.000 căn nhà ở xã hội đứng trước nguy cơ 'đổ vỡ'?

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu hoàn thành hơn 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm nay. Tuy nhiên, mục tiêu này đứng trước nguy cơ "đổ vỡ", do nhiều địa phương nêu vẫn còn vướng mắc trong triển khai.

Sự kiện - 29/07/2025 15:10

Quyết liệt cho mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5%

Quyết liệt cho mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5%

Nhiều giải pháp đã và sẽ tiếp tục được thực hiện để thúc đẩy các động lực tăng trưởng như đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu. Tất cả là để đưa nền kinh tế đạt mức tăng trưởng 8,3-8,5% trong năm nay.

Sự kiện - 29/07/2025 10:23

Hướng thị trường chứng khoán Việt Nam đến những mục tiêu dài hạn

Hướng thị trường chứng khoán Việt Nam đến những mục tiêu dài hạn

Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định thị trường chứng khoán ngày càng hoàn thiện về khung khổ pháp lý, cấu trúc thị trường, hạ tầng công nghệ, sản phẩm, tổ chức trung gian… và đặc biệt là kênh đầu tư hấp dẫn với hơn 10 triệu tài khoản của nhà đầu tư trong, ngoài nước.

Sự kiện - 28/07/2025 17:41

Thủ tướng khảo sát dự án Nhà ga T2 sân bay Đồng Hới và thăm gia đình thương binh tại Quảng Trị

Thủ tướng khảo sát dự án Nhà ga T2 sân bay Đồng Hới và thăm gia đình thương binh tại Quảng Trị

Chiều 27/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã thăm, tặng quà đồng chí Nguyễn Duy Đặng, sinh năm 1946, thương binh 2/4, tỉ lệ thương tật 65%, hiện ở phường Đồng Thuận, tỉnh Quảng Trị.

Sự kiện - 28/07/2025 06:39

Tạp chí Nhà đầu tư dâng hương tri ân các anh hùng liệt sĩ

Tạp chí Nhà đầu tư dâng hương tri ân các anh hùng liệt sĩ

Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), trong các ngày 26, 27/7, đoàn công tác của Tạp chí Nhà đầu tư đã về dâng hương tri ân các anh hùng liệt sĩ tại nhiều “địa chỉ đỏ” ở các tỉnh miền Trung,

Sự kiện - 27/07/2025 17:13

Chủ tịch Hội đồng Trường, Trường Đại học GTVT làm Chủ tịch VALOMA

Chủ tịch Hội đồng Trường, Trường Đại học GTVT làm Chủ tịch VALOMA

PGS. TS. Nguyễn Thanh Chương – Chủ tịch Hội đồng Trường, Trường Đại học GTVT vừa được bầu giữ chức Chủ tịch Hiệp hội phát triển Nhân lực Logistics Việt Nam (VALOMA) nhiệm kỳ 2025 – 2029.

Sự kiện - 27/07/2025 17:01

Bộ Tài chính: Không để vướng mắc về tài chính, ngân sách làm giảm hiệu quả mô hình chính quyền 2 cấp

Bộ Tài chính: Không để vướng mắc về tài chính, ngân sách làm giảm hiệu quả mô hình chính quyền 2 cấp

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh: Không để vướng mắc về tài chính, ngân sách, kế toán, tài sản công ảnh hưởng đến quá trình cũng như làm giảm hiệu quả của việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp...

Sự kiện - 27/07/2025 07:45

[Cafe Cuối tuần] Truyền thông chính sách trong thời đại hậu sự thật

[Cafe Cuối tuần] Truyền thông chính sách trong thời đại hậu sự thật

Truyền thông chính sách – vốn là kênh để kết nối Nhà nước với người dân – đang đứng trước thách thức chưa từng có. Một mặt là trách nhiệm truyền tải các quyết sách đúng đắn; mặt khác là nhu cầu đấu tranh với thông tin sai lệch và tái thiết niềm tin công chúng.

Sự kiện - 26/07/2025 10:34

Tăng cường phối hợp giữa các đơn vị trong xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán

Tăng cường phối hợp giữa các đơn vị trong xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán

Lãnh đạo UBCKNN đề nghị các đơn vị của Bộ Công an; cơ quan Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc TW tiếp tục phối hợp chặt chẽ với UBCKNN, các SGDCK, VSDC để nắm bắt các phương thức, thủ đoạn, vi phạm, tội phạm trong lĩnh vực chứng khoán.

Sự kiện - 26/07/2025 07:41

Vingroup, FPT 'hiến kế' phát triển Khánh Hòa thời kỳ mới

Vingroup, FPT 'hiến kế' phát triển Khánh Hòa thời kỳ mới

Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, các doanh nghiệp lớn, các nhà đầu tư đã có dự án cần phát huy vai trò dẫn dắt trong những việc lớn, việc khó, việc mới; chủ động giải quyết những bài toán phát triển kinh tế - xã hội của Khánh Hòa, của vùng và của cả nước.

Sự kiện - 25/07/2025 19:05

Pin thải của hàng trăm nghìn xe điện sẽ 'đi về đâu'?

Pin thải của hàng trăm nghìn xe điện sẽ 'đi về đâu'?

Trong lộ trình chuyển đổi 400.000 xe điện tại TP.HCM, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất xây dựng trung tâm, nhà máy tái chế pin đạt tiêu chuẩn, có khả năng thu hồi đến 95% kim loại quý trong pin.

Sự kiện - 25/07/2025 10:44

Trung ương thống nhất số lượng Uỷ viên Trung ương Đảng chính thức khóa 14

Trung ương thống nhất số lượng Uỷ viên Trung ương Đảng chính thức khóa 14

Trung ương thống nhất với phương hướng công tác nhân sự Đại hội 14 của Đảng; trong đó có định hướng phân bổ cơ cấu, số lượng Ủy viên Trung ương Đảng chính thức khóa 14.

Sự kiện - 25/07/2025 07:08

Nghệ An thiệt hại nặng nề từ trận lũ lịch sử

Nghệ An thiệt hại nặng nề từ trận lũ lịch sử

Nghệ An đã ghi nhận 4 người chết và mất tích, 4 người bị thương, hơn 450 căn nhà bị hư hỏng tốc mái, gần 3.800 căn nhà bị ngập, hàng ngàn héc ta hoa màu bị thiệt hại nặng nề do mưa bão số 3 gây ra.

Sự kiện - 24/07/2025 10:44

Hà Nội triển khai tính năng lấy số thứ tự trực tuyến trên Ứng dụng iHanoi

Hà Nội triển khai tính năng lấy số thứ tự trực tuyến trên Ứng dụng iHanoi

Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội ra mắt tính năng lấy số thứ tự trực tuyến và đặt lịch hẹn qua Ứng dụng iHanoi, bắt đầu từ ngày 21/7/2025.

Sự kiện - 24/07/2025 07:25

ADB hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam xuống 6,3% trong năm 2025

ADB hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam xuống 6,3% trong năm 2025

ADB đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2025 xuống còn 6,3% và 6,0% trong năm 2026.

Sự kiện - 23/07/2025 19:11

Áp thuế 20% trên thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản: Sẽ có lộ trình phù hợp

Áp thuế 20% trên thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản: Sẽ có lộ trình phù hợp

Bộ Tài chính cho biết, việc thu thuế thu nhập cá nhân theo phương pháp 20% trên thu nhập trong chuyển nhượng bất động sản cần có lộ trình phù hợp, đảm bảo đồng bộ với quá trình hoàn thiện các chính sách khác.

Sự kiện - 23/07/2025 08:27